Podcast
Questions and Answers
Найман мемлекетінің орталығы қай қала болды?
Найман мемлекетінің орталығы қай қала болды?
Находимы хандығының билігі кімнің білімділігі арқасында күшейді?
Находимы хандығының билігі кімнің білімділігі арқасында күшейді?
Шыңғысханға қарсы қай тайпалар одақтасты?
Шыңғысханға қарсы қай тайпалар одақтасты?
Керейіт мемлекетінің орталығы қай жерде болды?
Керейіт мемлекетінің орталығы қай жерде болды?
Signup and view all the answers
Керейіттердің ханы Торы мен Шыңғысхан арасында қандай іс болды?
Керейіттердің ханы Торы мен Шыңғысхан арасында қандай іс болды?
Signup and view all the answers
Жалайыр тайпасында кім Шыңғысханның жақын адамы болған?
Жалайыр тайпасында кім Шыңғысханның жақын адамы болған?
Signup and view all the answers
Найман, керейіт, жалайыр тайпаларында қандай мал өсіру басым болды?
Найман, керейіт, жалайыр тайпаларында қандай мал өсіру басым болды?
Signup and view all the answers
Керейіттер қай өзендердің бойында тұрды?
Керейіттер қай өзендердің бойында тұрды?
Signup and view all the answers
Шыңғысханның Даян ханға қарсы жорығы қай жылы болды?
Шыңғысханның Даян ханға қарсы жорығы қай жылы болды?
Signup and view all the answers
Рашид ад-Дин керейіттер туралы не деген?
Рашид ад-Дин керейіттер туралы не деген?
Signup and view all the answers
Study Notes
Найман, Керейіт һәм Жалайыр тайпалары
- Найман, Керейіт һәм Жалайыр тайпаларының төп мекендеген җирләре – Монғолияның урта һәм көнбатыш районнары.
- 10 гасырдан башлап, бу тайпалар Казахстан территориясендә урынлаша башлады.
- Найман дәүләте 12 гасырның икенче яртысында танылды, аның үзәге – Балыкты шәһәре.
- Инанч-білге ханның белемле идарәсе нәтиҗәсендә найманнар Қарақытайлардан котылды.
- Найманнарның одагын берләштереп, дәүләтне ныгытуда Инанч-білге ханның роле зур булды.
- Буйрик һәм Даян ханнар идарәсендә дәүләт ике өлешкә бүленде.
- 1201 елда Шыңғысханга каршы Кырғыз, Меркит һәм Найман тайпалары одагын төзеп, соғыс оештырды.
- Соғақ суаты янында одақташы буларак Шыңғыс һәм Ван ханнарның гаскәре белән сугышып, найманнар зур җиңелешкә юлыкты.
- Алтайның көньягына киткән Буйрик хан Шыңғысхан гаскәре тарафыннан тотылды.
- 1204 елда Шыңғысхан Даян ханга каршы хәрби чаралар оештырды һәм аны җиңде.
- Даян ханның улы Күшлик Жетісуға кача.
Керейіт тайпасы
- Керейіттар Орхон, Керулен, Селенгі, Аргун елгалары янында яшәде, үзәге – Битөбе.
- Керейіт дәүләте 10-12 гасырларда, Маркус һәм аның улы Құршақұз ханнар вакытында үсеш алды.
- 1202 елда Керейіт ханы Торы Шыңғысхан белән сугышып, соңгысы Керейітләрне җиңде.
- Керейітләрнең бер өлеше Казахстанның көнчыгышына күчеп утырырга мәҗбүр булды.
- Тарихчы Рашид ад-Дин Керейітләрне “Монғолиядә 9-13 гасырларда яшәгән көчле һәм үсеш алган халык” дип атады.
- Керейітләр күренекле культура белән горурланды, иске төрек язуларын кулланды.
Жалайыр тайпасы
- Жалайырлар Селенгі, Хилок елгалары һәм Орхон елгасының югары агымында, Каракорым тауларында яшәгән.
- Шыңғысханның ең якын дусты — атаклы шагыйрь, сөйләм остасы, батыр Мұқылай.
- Шыңғысхан адал хезмәте өчен Мұқылайга дәрәҗә биреп, аның тугърамына командиры итеп тағайынлады.
- Жалайыр Жамұқа Шыңғысханның иң якын дусты, бер вакытта серттәш, бер вакытта конкуренты булды.
Улыс системасы һәм малчылык
- Найман, Керейіт һәм Жалайыр тайпаларында идарә урыс системасы ярдәмендә башкарылды.
- Тайпаларда малның төп төрләре – ат һәм сарык, Керейітләрдә атларны күбрәк үстерү өстен булды.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бұл тест Найман, Керейіт, және Жалайыр тайпаларының тарихы мен мекендеген жері туралы білімдеріңізді тексереді. 10 ғасырдан бастап Қазақстан мен Монғолиядағы өзгерістерге назар аударарсыз. Тестілеу арқылы тайпалардың мемлекет құрылымын және Шыңғысханға қарсы қақтығыстарды түсінесіз.
