Монголын төр эрх зүй

Их Монгол Улс бол зөвхөн хаант улс биш, харин дэлхийн эзэнт улс байсан.

Их Засаг нь Их Монгол Улсын үндсэн гол хууль байсан.

Хаан улсын аюулгүй байдлыг сахин хамгаалах, шүүн таслах ажиллагааг явуулах үүрэгтэй байсан.

<p>Их Засаг хуульд хаан өргөмжлөх, цэргийн болон иргэний алба татвар, эрүүгийн болон иргэний асуудлуудыг зохицуулж байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хааны Их Засаг хууль түүнийг залгамжлагч хаадын үед ч хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Их Хуралдай нь хууль тогтоох, шийдвэр гаргах дээд байгууллага байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Их Засаг хууль 1206 онд анх бий болж, хожим нөхцөл байдалд зохицуулан баяжигдсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Өгэдэй хаан хаан өргөмжлөх ёслол дээр өөрийн</p> Signup and view all the answers

<p>Их Монгол улсад хууль тогтоох эрхийн гол байгууллага нь Их хуралдай байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Шинээр хаан өргөмжлөх их хуралдай шалгаруулахдаа Чингис хааны Их засаг хуулийг уншиж танилцуулдаг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хаан Их хуралдайгаар чухал асуудлуудыг шийдвэрлүүлдэг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Их хуралдайд алтан ургийнхан, төрийн түшээд болон бусад мэргэд оролцож санал нэгддэг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хаан зарлигийг аман дээрээ дагаж, ажил дээрээ зөрчвөл хүмүүсийг хөсөрдүүлдэг гэж үзэж байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хаан нөхцөл байдалд тохирсон хууль, дүрэм боловсруулж, мөрдүүлдэг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Анхан шатны шүүгчид бага заргач буюу зуутын ноёд байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Засаг захиргааны бүтэц зуут, мянга, түмт гэсэн шатлалтай байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Гүюг хааныг өргөмжлөхөд алтан ургийнхан санал нэгдэж чадахгүй 5 жил болсон.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хаан хөвгүүддээ онцгой албан тушаал оногдуулж, хяналт тавьдаг байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Тэдний үед алтан ургийнхан санал нэгдэхгүй байгаа байдал бий болсон.</p> Signup and view all the answers

<p>Их хуралдайд олонхийн саналаар асуудлыг шийдвэрлэж байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Заншлын эрх зүй, зүй ёсны эрх зүй, Манж чин улсын нөлөө, Өрнийн соёл, Социалист эрх зүй, Орчин үеийн эрх зүй.</p> Signup and view all the answers

<p>Хамаг Монголын төрийн үед.</p> Signup and view all the answers

<p>Ноёдын хуралдай.</p> Signup and view all the answers

<p>Цэрэг, захиргааны шинжтэй хууль.</p> Signup and view all the answers

<p>Дээд шүүгч, заргачтай байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Хаан сонгох, дайн зарлах.</p> Signup and view all the answers

<p>XIII-XX зуунд.</p> Signup and view all the answers

<p>Гэмт хэргийн шийдвэр, хууль сахиулах.</p> Signup and view all the answers

<p>1990-ээд оноос хойшхи хөгжлийн үе.</p> Signup and view all the answers

<p>Залгамж, уламжлалын дагуу.</p> Signup and view all the answers

<p>'Их засаг' хууль нь одоо ч ач холбогдол, залгамж чанараа алдаагүй.</p> Signup and view all the answers

<p>Шүүхийн тогтолцоог 'монгол хүн монгол уламжлалаа, хятад хүн хятад хуулиа журамлах' бодлогын хүрээнд зохион байгуулсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Хубилай хаан Их Монгол улсын нэрийг Их Юань улс гэж сольсон.</p> Signup and view all the answers

<p>Аригбөх хаан Их хааны ширээнд суух эрхийн төлөө тэмцэлдэж байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хаан 'Их засаг' хуулийг баталсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Шүүхийн дээд эрх мэдлийг шүүхийн дарга хэрэгжүүлдэг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Заргач нарын дүрэмд монгол угсаатан байх журам тогтоосон.</p> Signup and view all the answers

<p>Дээд шүүхийн үүрэг гүйцэтгэгч заргачид Монголын угсаатан байх албан тушаалтай байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Юань улсын шүүхийн тогтолцоо 'монгол хүн монгол уламжлалаа, хятад хүн хятад хуулиа журамлах' бодлогын хүрээнд хөгжсөн.</p> Signup and view all the answers

<p>Их засгийн хууль, зарлыг дагаж мөрдөх үнэ цэнэ нь Монголын түүх, соёлд гүнзгий хэвээр байна.</p> Signup and view all the answers

<p>Төрийн дэд түшмэл нар нь улсыг засах, хэрэг заргыг зөв шийтгэх, ард иргэдийг аврахад чиглэж ажилладаг байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хааны Их засаг хуулийг үндэс суурь болгож, Их Юаны нэвтэрхий хууль болон бусад хуулиудыг боловсруулан мөрдүүлж байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Бага хаадын үе нь нэгдмэл төр улсын хүч буурч, улс төрийн бутрал үүссэн цаг хугацаа юм.</p> Signup and view all the answers

<p>Юань улс унасан шалтгаан нь ноёд, язгууртнуудын бие даан арилжаа хийх эрмэлзэлтэй холбоотой байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Тойрог, хошуу, мужийн ноёд шүүн таслах ажлыг эрхэлдэг байсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Чингис хааны Их засаг хуулиас гадна Их Юаны хууль цаазын бичиг, ертөнцийг засах магад хууль зэрэг бичгүүд хамаарагддаг.</p> Signup and view all the answers

<p>Эзэн богд Чингисийн хасбуу тамгыг 22 хаан атгасан бөгөөд энэ нь хаан нарын эрх мэдлийг илтгэсэн.</p> Signup and view all the answers

<p>Эрх зүйн тогтолцоо нь Монгол угсаатны эрхийг хамгаалах болон захирах дэг журмыг тогтоох зорилготой байв.</p> Signup and view all the answers

<p>Монгол улс төрийн бутралд орох үед Зүүн, Баруун Монгол, Ойрад, Ар Өвөр Монгол зэрэг хэд хэдэн улс хуваагдсан.</p> Signup and view all the answers

<p>Засаг захиргааны нэгжид тойрог, хошуу, муж зэрэг нэгжүүд багтдаг байв.</p> Signup and view all the answers

A chronological overview of the development of laws and legal systems in Mongolia

Early Mongolian legal system based on traditions and societal norms

The Mongolian Khan served as the highest judicial authority

Assembly of nobles in ancient Mongolia for important matters like choosing rulers or declaring war

A set of legal codes in ancient Mongolia, often credited to Genghis Khan

The system of courts and judges in different periods of Mongolian history

The various successive Mongol empires throughout history

The various foreign and historical influences on Mongolian law

Administrative official in ancient Mongol courts specializing in law and order

Categorizations of Mongolian legal development into specific timeframes

The legal system of the Xiongnu empire, influencing the legal systems of later nomadic empires.

The Mongol empire's administration encompassing various regions, with specific laws in those regions.

The fundamental legal code of the Mongol Empire, outlining various aspects from governance to judicial procedures.

Legal principles practiced in the Mongol Empire and surrounding regions during the 13th and 14th centuries.

The supreme legislative body of the Mongol Empire, responsible for lawmaking and decision-making.

The process for resolving disputes and imposing sanctions in the Mongol Empire, including recitation of Chinggis Khaan's Great Charter.

The foundational legal code of the Mongol Empire, maintained and expanded upon by successive rulers.

The process of passing supreme power within the Mongol Empire.

The principle of dividing conquered territories and spoils of war equally amongst the Mongol forces in the Mongol Empire.

The Mongol Empire's procedures for governing conquered regions, ensuring adherence to existing laws, adding new principles, and regulating relations with subjugated lands.

Important assembly in ancient Mongolia for discussing and deciding crucial national issues, including foreign relations, war, infrastructure, and tax collection.

Supreme ruler of the Mongol Empire, possessing significant power but relying on assemblies for crucial decisions related to the nation's welfare.

Local judge in charge of cases within a hundred people's region.

Judge responsible for cases among thousands of people.

A judge that handled disputes relating to ten thousand people and reporting to larger courts.

Members of the imperial family, a crucial part of the Mongolian political system.

Laws and decrees of the Genghis Khan.

Supreme judge in the ancient Mongol court system.

Individuals advising the Khan on national matters.

Major issues of national significance that required a proper decision through various Mongolian institutions.

Чингис хааны үеийн чухал хууль, зарлиг, бусад дүрэм журам

Улсын удирдлага, хяналт, шүүхийн үйл ажиллагаа

Юань улсын үеийн шүүхийн тогтолцооны шинэчлэлт, өөрчлөлт

Юань улсыг байгуулсан Монголын их хаан

Монгол шүүх системд шүүх, захиргааны үүрэг гүйцэтгэж буй албан тушаалтан

Юань улсын захиргааны үндсэн хэсэг

Захиргааны, шүүх томиллагааны анхаарах талууд

Чингис хааны үеийн шүүх систем, хууль зүй

Юань улсын шүүх системийн хятад хүмүүст үзүүлэх нөлөө

Шүүх тогтолцооны цогц явц

The legal system of the Yuan Dynasty, a Mongol dynasty in China, built upon the principles of Genghis Khan's Yassa and included numerous codes. It focused on maintaining Mongol control, outlining punishments, and structuring the administration.

Officials in the Yuan Dynasty responsible for administering justice within specific regions. Combined judicial with other administrative duties.

After the fall of the Yuan Dynasty leaders established independent territories and principalities resulting in conflicts and civil wars.

During the fragmented Mongol era, most local nobles and leaders tended towards independence.

Local Mongol judges and regional officials governed their territories based on the Mongol Empire's legal systems.

The Yuan Dynasty had a series of comprehensive legal codes, including the Great Yuan Code (Da Yuan Lü). These were designed to address specific issues during that period.

The Yuan Dynasty fell in 1368 when the last emperor lost control and fled, leading to the end of Mongol unified rule in China.

The Mongol Empire broke apart into multiple khanates, often competing with each other, like the Western Mongol Khanate and the Eastern Mongol Khanate.

Independent Mongol khanates like the Western Mongol or the Central Asian Mongol principalities emerged during the era that followed the fall of the Yuan Dynasty.

Genghis Khan's legal codes (Yassa) continued to influence the Yuan Dynasty and smaller Mongol administrations.