Meteorologie en Klimaat

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is het verschil tussen weer en klimaat?

Klimaat omvat enkel neerslaggegevens.

Weer betreft de atmosferische conditie op een bepaald moment en plaats. (correct)

Weer is de gemiddelde temperatuur over 30 jaar.

Klimaat is de atmosferische conditie op een bepaald moment.

Welke factor is NIET belangrijk voor de temperatuurverdeling op aarde?

Oceaanstromingen

Intensiteit van zonnestraling

Verhouding van land en water

Aantal inwoners in een regio (correct)

Wat is de betekenis van 'meteorologie' volgens Aristoteles?

De studie van sterren en hemellichamen.

Een manier om klimaatverandering te voorspellen.

De studie van het weer op aarde.

De wetenschap die zich richt op natuurfenomenen tussen hemel en aarde. (correct)

Welke bron van warmte beïnvloedt de algemene circulatie van de atmosfeer?

Temperatuurgradiënt tussen de evenaar en de polen. Signup and view all the answers

Welke van de volgende factoren heeft invloed op wolkenvorming?

Stijgende lucht. Signup and view all the answers

Wat veroorzaakt adiabatische decompressie in de atmosfeer?

Opwaartse beweging van lucht. Signup and view all the answers

Welke factor speelt een rol in de thermohaline circulatie van oceaanstromingen?

Zoutgehalte en temperatuur van het water. Signup and view all the answers

Waarom is de wolkenvorming in de tropen uitgebreid?

Door een hoge luchtvochtigheid en intensieve opwarming. Signup and view all the answers

Welke factor draagt bij aan de vorming van ijskappen in polaire gebieden?

Veranderingen in de albedo Signup and view all the answers

Wat is de tijdsduur van de precessie cyclus van de aarde?

23.000 jaar Signup and view all the answers

Welke broeikasgassen zijn volgens de laatste 2000 jaar de voornaamste oorzaken van de stijging van de concentratie in de atmosfeer?

Methaan en lachgas Signup and view all the answers

Wat gebeurt er met de temperatuur bij een verdubbeling van de CO2-concentratie?

Stijgt met 1.2°C Signup and view all the answers

Welke variant van de baan van de aarde heeft een cyclus van 41.000 jaar?

Obliquiteit Signup and view all the answers

Wat is de impact van een global warming van 2°C in vergelijking met 1.5°C op ecosystemen en gezondheidssystemen?

Adaptatie wordt moeilijker voor ecosystemen, voedsel en gezondheidssystemen. Signup and view all the answers

Welke van de volgende groepen wordt disproportioneel beïnvloed door klimaatrisico's?

Kleinere landen en Least Developed Countries. Signup and view all the answers

Wat is de huidige verandering in CO2-concentratie van de aarde?

Van 280 ppm naar 420 ppm Signup and view all the answers

Welke natuurlijke factoren zijn invloedrijk op klimaatveranderingen?

Platentektoniek en zonactiviteit Signup and view all the answers

Wat zijn mogelijke gevolgen van de afbraak van de Groenlandse en Antarctische ijskappen?

Toename van zeespiegelstijging. Signup and view all the answers

Wat is een waarmee het huidige klimaatbeleid zich wordt geconfronteerd?

Huidig beleid zou leiden tot een opwarming van 2.1°C. Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van de hoogte terugkoppeling op het klimaat?

Versterking van de opwarming door ijskappen Signup and view all the answers

Welke strategie is essentieel voor een succesvolle energietransitie?

Krachtig beleid en technologische ontwikkeling. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk resultaat van de klimaatverandering op de biodiversiteit?

Toename van bedreigde diersoorten. Signup and view all the answers

Wat zijn de gevolgen van een wereldwijde temperatuurstijging voor het bruto binnenlands product (BBP) in 2100?

Verlies aan economische groei door klimaatverandering. Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over de mondiale schade door klimaatverandering is waar?

Grote, abrupte en soms onomkeerbare veranderingen in systemen. Signup and view all the answers

Wat is een gevolg van de sneeuw-albedo terugkoppeling?

Minder reflectie van zonlicht en hogere temperaturen Signup and view all the answers

Welke terugkoppeling zorgt voor een toename van methaan in de atmosfeer?

Permafrost dooi terugkoppeling Signup and view all the answers

Wat beschrijft stralingsforcering het best?

De balans tussen zonnestraling en infrarode straling aan de top van de atmosfeer Signup and view all the answers

Welke van de volgende opties wijst op een gevolg van klimaatverandering?

Toename in frequentie en intensiteit van extremen Signup and view all the answers

Wat is de rol van de koolstofcyclus in het klimaatsysteem?

Reguleren van de temperatuur door opslaan van koolstof Signup and view all the answers

Wat kan zich door de stijgende temperaturen in de toekomst voordoen?

Klimaatextremen zoals hittegolven en overstromingen Signup and view all the answers

Welke terugkoppeling is primair verantwoordelijk voor een aanhoudende stijging van de temperaturen door verhoogd CO2?

Broeikaseffect terugkoppeling Signup and view all the answers

Wat is een directe oorzaak van de stijging van de zeespiegel?

Minder ijs in de oceanen Signup and view all the answers

Wat was de prijs van zonne-energie in 2009?

$ 359 Signup and view all the answers

Wat zijn de geschatte investeringskosten per jaar in procenten van het BBP?

0.5-1% Signup and view all the answers

Hoeveel kosten kerncentrales in 2019 per eenheid energie?

$ 155 Signup and view all the answers

Welke energiebron had in 2019 de laagste prijs per eenheid energie?

Zonne-energie Signup and view all the answers

Wat is de trend worden we geconfronteerd met als het gaat om prijzen van technologieën in de energiemarkt?

Prijzen dalen geleidelijk. Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'de koolstof-waterstofeconomie'?

Het opslaan van CO2 uit de lucht. Signup and view all the answers

Wat was de prijs van gascentrales in 2019?

$ 56 Signup and view all the answers

Welke van de volgende uitspraken over hernieuwbare energie vóór 2010 is waar?

Hernieuwbare energie was 3-4 keer duurder dan fossiele brandstoffen. Signup and view all the answers

Study Notes

Weer en Klimaat

Weer: De atmosferische omstandigheden op een bepaald moment en locatie.
Klimaat: Statistische gegevens over weercondities over een lange periode (wereldwijde definitie: 30 jaar).

Meteorologie

Meteorologie is de studie van de atmosfeer, inclusief het weer en klimaat.
De term "meteorologie" is afgeleid van het Griekse woord "meteor" wat "iets in de lucht" betekent.

Factoren die het huidige klimaat bepalen

De intensiteit van zonnestraling varieert met de breedtegraad.
De verdeling van land en water op aarde beïnvloedt de temperatuurverdeling.
Oceaanstromingen, met name de thermohaline circulatie, spelen een rol.
Atmosferische winden en de positionering van lage- en hoge drukgebieden beïnvloeden het weer en klimaat.
Wolken en vocht in de atmosfeer spelen een belangrijke rol bij de temperatuurregulering.
Bergketens beïnvloeden de luchtstroming en neerslagpatronen.
Hoogte beïnvloedt de temperatuur.
Albedo (de reflectiviteit van een oppervlak) beïnvloedt de hoeveelheid zonnestraling die geabsorbeerd wordt.

Algemene Circulatie

Wordt gestart door de temperatuurgradiënt tussen de evenaar en de polen.
Op een niet-draaiende aarde zou er eenvoudige circulatie zijn met lucht die aan de evenaar opstijgt en aan de polen daalt.
De rotatie van de aarde introduceert de Coriolis-kracht, die de circulatiepatronen beïnvloed.

Wolken en Neerslag

Wolken en neerslag ontstaan door opstijgende lucht.
Opstijgende lucht koelt af, waardoor de maximale hoeveelheid vocht die de lucht kan bevatten afneemt.
Deze afname in vochtcapaciteit leidt tot condensatie en vorming van wolken.

Oorzaken van Klimaatvariaties

Platentektoniek: de beweging van continenten beïnvloedt de verdeling van land en water, wat invloed heeft op oceaanstromingen en klimaatpatronen.
Variaties in de baan van de aarde: de precessie, obliquiteit en excentriciteit van de aarde beïnvloeden de hoeveelheid zonnestraling die de aarde bereikt.
Aerosolen: deeltjes in de atmosfeer kunnen zonlicht reflecteren en de temperatuur beïnvloeden.
Vulkaanuitbarstingen: kunnen grote hoeveelheden as en gassen uitstoten die de temperatuur kunnen beïnvloeden.
Activiteit van de zon: de zonneactiviteit varieert in cycli en kan de hoeveelheid zonnestraling die de aarde ontvangt veranderen.
Verandering in de concentratie van broeikasgassen: broeikasgassen zoals CO2, methaan en lachgas kunnen de warmte in de atmosfeer vasthouden en de temperatuur verhogen.
Terugkoppelingen in het klimaatsysteem: veranderingen in het klimaat kunnen leiden tot andere veranderingen die het klimaat effect versterken.

Belangrijke Terugkoppelingen in het Klimaatsysteem

Waterdamp terugkoppeling: hogere temperaturen leiden tot meer verdamping en meer waterdamp in de atmosfeer. Waterdamp is zelf een broeikasgas, waardoor de temperaturen nog verder stijgen.
Sneeuw-albedo terugkoppeling: minder sneeuw en ijs betekent minder reflectie van zonlicht, wat leidt tot meer zonlicht absorptie en hogere temperaturen. Dit resulteert in nog meer smeltend ijs en sneeuw.
Wolken terugkoppeling: de rol van wolken in het versterken of verzwakken van het broeikaseffect is complex en hangt af van hun type en hoogte.
Oceaan terugkoppeling: de oceaan slaat grote hoeveelheden warmte op en kan deze warmte over lange tijd vrijgeven. Veranderingen in de oceaanstromingen kunnen significante impact hebben op het klimaat.
Landoppervlakte terugkoppeling: veranderingen in het landoppervlak, zoals ontbossing, kunnen invloed hebben op de albedo en de hoeveelheid CO2 die in de atmosfeer terecht komt.
Koolstof cyclus terugkoppeling: de koolstofcyclus is een complex systeem waarin CO2 wordt uitgewisseld tussen de atmosfeer, de oceanen, de biotopen en de geologische reservoirs. Veranderingen in de koolstofcyclus kunnen significante effecten hebben op het klimaat.

Broeikaseffect: 2xCO2

Definitie stralingsforcering: het verschil in straling (zonnestraling minus infrarode of warmte straling) aan de bovenkant van de atmosfeer, voordat de aarde zich heeft aangepast aan de verandering.
Stralingsforcering geeft een indicatie van de verwachte temperatuurverandering als gevolg van verschillende forceringen.

Gevolgen van Klimaatverandering

Stijgende zeespiegel
Toename in de frequentie en intensiteit van extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, zware regenval, droogte en bosbranden.

IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) rapporten

IPCC AR6 (2021): sinds 1900 is de zeespiegel meer dan 20 cm gestegen.
IPCC AR5 (2013): het risico op extreme weersomstandigheden neemt toe.

Risicocategorieën voor Klimaatverandering

RFC1: Systemen met beperkte geografische gebieden die sterk getroffen kunnen worden. Voorbeeld: koraalriffen, de poolgebieden, berg gletsjers.
RFC2: Extreme weersomstandigheden zoals hittegolven, hevige regenval, droogte en bosbranden.
RFC3: Risico’s voor specifieke groepen die ongelijk verdeeld zijn.
RFC4: Schade op mondiaal niveau, inclusief de degradatie van ecosystemen en biodiversiteitsverlies.
RFC5: Snelle en significante veranderingen die onomkeerbaar kunnen zijn. Voorbeeld: het uiteenvallen van de Groenlandse en Antarctische ijskappen.

Toekomstige risico's

De impact en risico's van klimaatverandering worden groter naarmate de gemiddelde temperatuur wereldwijd stijgt.
De aanpassing aan klimaatverandering wordt moeilijker voor ecosystemen, voedsel en gezondheidssystemen bij 2°C opwarming in vergelijking met 1.5°C.
Specifieke gebieden zoals kleine eilanden en landen in ontwikkeling zullen waarschijnlijk meerdere en gecombineerde klimaatrisico's ervaren, zelfs bij 1.5°C opwarming.

Wat moet er gebeuren?

Inaction is niet langer een optie als we een leefbare planeet willen voor toekomstige generaties.
De huidige emissies van broeikasgassen moeten snel en drastisch verminderd worden.
De wereldwijde CO2-concentratie moet teruggebracht worden naar veilige niveaus.

Waarom is actie nodig?

Volgens het IPCC (AR6, 2021) is het waarschijnlijk dat de gemiddelde wereldwijde temperatuur 1.5°C of 2°C zal stijgen ten opzichte van het pre-industriële niveau.
De impact van deze opwarming zal significant zijn, met inbegrip van meer extreme weersomstandigheden, zeespiegelstijging, en de verstoring van ecosystemen.

Impact van Klimaatverandering op het BBP

Een studie door Kotz et al. (2024) stelt dat het BBP in 2100 significant lager zal zijn in een scenario met hoge CO2 emissies (RCP8.5) in vergelijking met een scenario met lage emissies (RCP2.6).
Met andere woorden: de economische kosten van klimaatverandering zijn aanzienlijk.

Zitten we op schema?

De huidige internationale overeenkomsten, zoals de Parijs overeenkomst, zijn niet voldoende om de opwarming te beperken tot 1.5°C of 2°C.
Zelfs met voorwaardelijke engagementen (ik doe iets als jij ook iets doet) zullen we de doelstellingen waarschijnlijk niet halen.
Met het huidige beleid, dat niet voldoende ambitieus is, worden we op weg naar een opwarming van 2.7°C.

Noodzakelijke versnelling van de energietransitie

Er is dringend nood aan een versnelling van de transitie naar schone en hernieuwbare energiebronnen.
De elektrificatie van energie, transport en industrie is cruciaal voor de reductie van CO2 emissies.

Is het mogelijk om de transitie te realiseren?

Het is zeker mogelijk om de energietransitie te realiseren, maar er zijn twee belangrijke voorwaarden:
- Krachtig beleid: sterke beleidsmaatregelen zijn noodzakelijk om de benodigde investeringen te stimuleren en emissies te verminderen.
- Technologische ontwikkeling: er is een voortdurende inspanning nodig om hernieuwbare energietechnologieën te ontwikkelen en te verbeteren.

Beleid

De overheid heeft een belangrijke rol in het stimuleren van de energietransitie en het verminderen van CO2 emissies.
De overheid kan dit doen door middel van subsidies, belastingen, regulering en het bevorderen van onderzoek en ontwikkeling.

Elektrificatie

Elektrificatie is een belangrijke stap in de energietransitie.
Het elektrificeren van transport, energie en industrie zal de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen.

Ruimtelijke Integratie: Desertec

Desertec is een project dat beoogt om zonne-energie te produceren in woestijngebieden en deze energie te transporteren naar andere gebieden.
Dit project heeft het potentieel om een aanzienlijke bijdrage te leveren aan de energietransitie.

Een Nieuw Elektriciteitsnet

De energietransitie vereist een nieuw en slimmer elektriciteitsnet.
Dit netwerk moet in staat zijn om energie te transporteren over lange afstanden en om de integratie van hernieuwbare energiebronnen te faciliteren.
China is bezig met de bouw van het grootste 'supergrid' ter wereld.

Direct Air Capture (DAC)

Direct Air Capture is een technologie die CO2 uit de atmosfeer haalt.
De CO2 kan worden gebruikt voor de productie van brandstoffen of worden opgeslagen.

De Koolstof-Waterstofeconomie

De koolstof-waterstofeconomie is een gebied van onderzoek en ontwikkeling dat beoogt om CO2 te gebruiken om brandstoffen en andere producten te produceren.
Dit kan een significante bijdrage leveren aan het verminderen van CO2 emissies.

Is het allemaal haalbaar?

De energietransitie is een enorme uitdaging, maar het is noodzakelijk om de klimaatverandering te bestrijden.
De kosten van hernieuwbare energiebronnen dalen voortdurend en worden competitief met fossiele brandstoffen.

Voorbeeld: Zonne-energie

De prijzen van zonne-energie zijn in de afgelopen 10 jaar drastisch gedaald.
In 2009 waren de kosten van zonne-energie 3-4 keer hoger dan de kosten van energie uit fossiele brandstoffen.
In 2019 waren de kosten van zonne-energie lager dan die van kolencentrales.

Kostprijs van batterijen en e-auto's

De kostprijs van batterijen halveert ongeveer elke vier jaar.
De prijs van e-auto's daalt snel en wordt steeds competitiever met benzine-auto's.

Investering

De energietransitie vereist aanzienlijke investeringen, geschat op 0.5-1% van het BBP gedurende 30 jaar.
Investeringen zijn noodzakelijk in onderzoek en ontwikkeling, infrastructuur en de uitrol van nieuwe technologieën.
Tot slot:*
De strijd tegen klimaatverandering is een wereldwijde uitdaging, maar een die we met daadkrachtig beleid, technologische innovaties en internationale samenwerking kunnen overwinnen.
De energietransitie is een noodzakelijke en haalbare opgave.
We hebben de kennis, de technologie en de middelen om een leefbare planeet voor toekomstige generaties te waarborgen.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Test je kennis over de belangrijkste aspecten van meteorologie en klimaat. Ontdek hoe verschillende factoren, zoals zonnestraling en oceaanstromingen, ons weer beïnvloeden. Dit quiz helpt je beter te begrijpen hoe het weer en klimaat zich over tijd ontwikkelen.