Máu và sự tạo máu trong thai kỳ

Study Notes

Hồng cầu trong thai kỳ có kích thước lớn hơn và lượng hemoglobin trung bình trong một hồng cầu cao hơn ở người lớn.
Lượng hemoglobin trung bình trong một đơn vị thể tích hồng cầu khá hằng định trong thai kỳ, vào khoảng 34 ±1 g/dL.
Thể tích khối hồng cầu và nồng độ hemoglobin trong máu tăng dần trong thai kỳ.
Bạch cầu đa nhân trung tính được quan sát thấy từ tuần thứ 5 của phôi.
Tại tủy xương, bạch cầu đa nhân trung tính xuất hiện từ tuần 10, là loại tế bào bạch cầu được sản xuất nhiều nhất tại tủy từ tuần 14.
Ở thai nhi, quá trình sản xuất đại thực bào bắt đầu trước bạch cầu đa nhân trung tính, xảy ra trước khi tủy xương được hình thành.
Tiểu cầu được phát hiện ở gan và lách từ tuần 10, trong máu từ tuần 11 thai kỳ.
Số lượng tiểu cầu tăng nhanh, đạt 150-450.000/μL vào tuần 18, sau đó tăng dần từ tuần 22 đến tuần 40 của thai kỳ.
Mỗi phân tử hemoglobin bao gồm 4 chuỗi globin, mỗi chuỗi globin gắn với một nhóm heme chứa sắt.
Gen tổng hợp chuỗi α nằm trên nhiễm sắc thể 16, chuỗi β nằm trên nhiễm sắc thể 11.
Hemoglobin giai đoạn phôi: Gower-1, Gower-2, Portland; Hemoglobin trong thai kỳ: HbF; Hemoglobin ở người trưởng thành: HbA và HbA2.
Trong giai đoạn tuần 6-8, HbF (α2γ2) là loại hemoglobin chủ yếu, chiếm 90% tổng số hemoglobin vào tuần thai 24.
Sau sinh, sự tổng hợp HbF giảm nhanh chóng, lúc 6-12 tháng chỉ còn < 2% tương tự người trưởng thành.
HbA chiếm 5-10% tổng lượng hemoglobin lúc 24 tuần thai và tăng dần, chiếm 30% lúc đủ tháng, có nồng độ tương tự người lớn lúc 6-12 tháng.
HbA2 (α2δ2) chiếm < 1,0% lúc sinh, đạt nồng độ bình thường 2,0-3,4% lúc 12 tháng.
Sau sinh, tủy xương là cơ quan tạo máu chính.
Ở trẻ nhỏ, tất cả tủy xương đều tạo máu; khi trẻ lớn dần và ở người trưởng thành, mô tạo máu trong các khoảng tủy bị thay thế dần bởi mô mỡ và sự tạo máu chỉ còn diễn ra tại tủy xương dẹt và đầu xương đùi, đầu xương cánh tay.
Trong một số bệnh lý thiếu máu, các cơ quan tạo máu trước đó có thể trở lại chức năng tạo máu: gan, lách, hạch, …