week 12

Het materieel vermogensrecht regelt wie eigendomsrechten heeft op goederen en hoe deze rechten kunnen worden overgedragen, gewijzigd of beschermd.

Het Burgerlijk Wetboek (BW) is een verzameling wetten die het privaatrecht in Nederland regelen.

Het Burgerlijk Wetboek heeft een gelaagde structuur, wat betekent dat het van algemeen naar bijzonder gaat.

Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek behandelt alle zakelijke rechten, zoals eigendom en erfpacht.

Het begrip 'bezit' verwijst naar de feitelijke macht die iemand heeft over een goed.

De overdracht van een goed is de juridische handeling waarbij eigendom van het goed wordt overgedragen van de ene persoon naar de andere.

Zekerheidsrechten geven een schuldeiser extra zekerheid bij de inning van zijn vordering.

Eigendom is het meest omvattende recht dat iemand op een goed kan hebben.

Het recht dat betrekking heeft op de verhouding tussen een persoon en een goed.

Het recht dat betrekking heeft op de verhouding tussen twee of meer personen in de hoedanigheid van schuldeiser en schuldenaar.

Het geheel van op geld waardeerbare rechten en plichten dat op een bepaald moment aan iemand toekomt.

Een bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een regel van objectief recht ontleent.

Gelden tegenover iedereen, zorgen voor exclusieve bevoegdheid en beschermen tegen inbreuk.

Het meest omvattende recht dat men kan hebben op een zaak.

Afgeleid van een meer omvattend recht, rusten op zaken of op rechten.

Gelden slechts tegenover één of enkele personen, zorgen voor een bevoegdheid om te vorderen.

Een aanspraak van de ene deelnemer aan het rechtsverkeer op een andere deelnemer.

Een rechtsbetrekking tussen twee of meer personen, krachtens welke de een tot iets gerechtigd is waartoe de ander verplicht is.

Degene die op grond van een verbintenis iets te vorderen heeft.

Degene die de prestatie moet verrichten.

Een meerzijdige rechtshandeling waarbij beide partijen een of meer rechtsgevolgen beogen.

Een niet-afdwingbare verbintenis.

Het eigendomsrecht is het meest omvattende recht dat iemand op een zaak kan hebben. Dit betekent dat alle andere zakelijke rechten ervan afgeleid zijn en er slechts een deel van uitmaken.

Een zaak, zoals gedefinieerd in het Burgerlijk Wetboek, is een voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object. Deze zaken kunnen opgedeeld worden in roerende zaken (bijvoorbeeld een telefoon) en onroerende zaken (bijvoorbeeld een huis).

Het recht op vruchten van de zaak, zoals dividend op aandelen in een NV, is een onderdeel van het genotsrecht.

Het recht om rechtshandelingen te verrichten ten opzichte van een zaak, zoals het overdragen van eigendom of het vestigen van een beperkt recht.

De eigenaar mag van zijn zaak gebruik maken, maar dit recht wordt beperkt door wettelijke voorschriften en ongeschreven recht.

Hinder is een inbreuk op iemands genot van zijn eigendom. Zo kan een burenruzie ontstaan als iemand herrie maakt op een tijdstip dat dit als onredelijk wordt gezien.

Als een eigenaar zijn recht op een manier uitoefent die alleen bedoeld is om een ander te schaden, kan dit gezien worden als misbruik van recht.

Een beperkt recht is een recht dat is afgeleid uit een meer omvattend recht, zoals eigendom. Het beperkt de bevoegdheden van de eigenaar op een specifieke manier.

Er zijn drie soorten beperkte rechten die gevestigd kunnen worden op zowel zaken als vermogensrechten.

Er zijn vier soorten beperkte rechten die alleen gevestigd kunnen worden op zaken (goederen).

Vruchtgebruik, erfdienstbaarheid, erfpacht, opstal en appartementsrecht zijn genotsrechten die recht geven op het feitelijk gebruik van een zaak, maar in beperkte mate.

Pand en hypotheek zijn zekerheidsrechten. Deze rechten beperken het beschikkingsrecht van de eigenaar tot zekerheid te verschaffen voor een vordering.

Het goederenrecht heeft een gesloten systeem, wat betekent dat alle rechten in de wet zijn bepaald.

Het goederenrecht regelt de verhouding tussen personen en goederen.

Het goederenrecht onderscheidt zich van het verbintenissenrecht doordat het niet de vrijheid heeft om zelf afspraken te maken over de rechten op goederen.

Een recht dat wordt gevestigd op een roerend goed, bijvoorbeeld een auto of een schilderij.

Een recht dat wordt gevestigd op een onroerend goed, bijvoorbeeld een huis of een stuk grond.

De regel dat alle schuldeisers een gelijk recht hebben om hun vordering te verhalen op de goederen van de schuldenaar.

De regel dat een crediteur zijn vordering op alle goederen van de schuldenaar kan verhalen.

Degene die een schuld heeft.

Degene die geld te vorderen heeft.

Degene die een pandrecht heeft.

Degene die een pandrecht vestigt.

Degene die een hypotheekrecht vestigt.

Degene die een hypotheekrecht heeft.

Het recht om zonder tussenkomst van de rechter een goed te verkopen om de vordering te voldoen.

Een schuldeiser die in een faillissement zijn rechten uitoefent alsof er geen faillissement is.

De voorrang die een pand- of hypotheekhouder heeft bij het verhalen van zijn vordering.

De situatie waarin er meerdere schuldeisers zijn die geld willen krijgen van dezelfde schuldenaar, maar er niet genoeg geld is om iedereen te betalen.

Vruchtgebruik is het recht om goederen die toebehoren aan een ander te gebruiken en daarvan de vruchten te genieten. De vruchtgebruiker heeft dus volledig gebruik van het goed, maar is geen eigenaar. Dit recht duurt maximaal tot de dood van de vruchtgebruiker.

Erfdienstbaarheid is een last die rust op een onroerende zaak (het dienende erf) ten behoeve van een andere onroerende zaak (het heersende erf). Het dienende erf moet bijvoorbeeld dulden dat de eigenaar van het heersende erf eroverheen mag lopen.

Een recht van weg is een voorbeeld van erfdienstbaarheid waarbij het dienende erf moet toestaan dat het heersende erf eroverheen mag voor verkeer. Dit recht is vaak noodzakelijk in landbouwgebieden.

Erfdienstbaarheid kan worden gevestigd door middel van een notariële akte. De inhoud en de wijze van uitoefening worden dan vastgelegd.

Erfdienstbaarheid kan ontstaan door verjaring. Dit betekent dat het recht ontstaat door tien jaar onafgebroken gebruik van het dienende erf, te goeder trouw.

Erfpacht is een zakelijk recht waarbij de erfpachter de bevoegdheid krijgt om een onroerende zaak, vaak grond met bebouwing, van een ander te houden en te gebruiken. De erfpachter heeft dan in principe dezelfde rechten als de eigenaar.

De erfpachter betaalt vaak een jaarlijkse vergoeding aan de eigenaar van de grond, de canon.

De wetgever heeft het moeilijk gemaakt om erfpacht te beëindigen. De erfpachter heeft namelijk grote belangen bij een langdurig gebruik.

Opstalrecht is het recht om in, op of boven een onroerende zaak van een ander gebouwen, werken of beplantingen in eigendom te hebben. Dit betekent dat je eigenaar bent van het gebouw, maar niet van de grond waarop het staat.

Appartementsrecht is het recht van mede-eigendom op het gehele gebouw, gecombineerd met het exclusieve gebruiksrecht van een appartement. Daarnaast is er het recht op gebruik van gemeenschappelijke ruimten.

Pand en hypotheek zijn zekerheidsrechten die kunnen worden gevestigd op goederen. Dit geeft de crediteur (geldlener) zekerheid bij het afsluiten van een geldlening.

Hypotheek is een zekerheidsrecht dat kan worden gevestigd op onroerende goederen, zoals een huis of appartement, om een geldlening te beveiligen.

Een schuldeiser kan zijn vordering verhalen op de opbrengst van het goed waar het zekerheidsrecht op rust, als de schuldenaar niet aan zijn betalingsverplichtingen voldoet.

Zekerheidsrechten bieden bescherming aan de crediteur in geval een schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt. De crediteur kan dan zijn vordering verhalen op het goed waarop het zekerheidsrecht rust.

Een overeenkomst waarbij beide partijen een verbintenis op zich nemen om elkaar iets te geven of te doen.

Een overeenkomst waarbij slechts één partij een verbintenis aangaat.

Een overeenkomst die in de wet is geregeld, bijvoorbeeld koop, huur, of bruikleen.

Een overeenkomst die niet in de wet is geregeld, bijvoorbeeld een overeenkomst voor het verstrekken van een dienst.

Een overeenkomst die tot stand komt door de wilsovereenstemming van de partijen.

Een overeenkomst die pas rechtsgeldig tot stand komt als aan een vormvereiste is voldaan, bijvoorbeeld een schriftelijke akte.

Een overeenkomst die in strijd is met de wet, de goede zeden of de openbare orde.

Het recht van hypotheek gaat teniet door voldoening van de schuld, verkoop van het goed of het verloren gaan van het goed.

De norm die bepaalt wat in het maatschappelijk verkeer als onzorgvuldig gedrag wordt beschouwd.

Het creëren van een gevaar dat voor een ander niet te verwachten was, zelfs wanneer men normaal voorzichtig is.

Een gedraging die inbreuk maakt op een subjectief recht, een wettelijke plicht schendt of in strijd is met de zorgvuldigheidsnorm.

Een recht dat voor iedereen geldt, zoals het eigendomsrecht, en beschermt tegen inbreuk.

Een recht dat alleen geldt tussen bepaalde personen, zoals een vorderingsrecht, en geeft de bevoegdheid om iets te vorderen.

Een gelaagde structuur in wetboeken betekent dat algemene regels worden gepresenteerd, gevolgd door specifiekere regels die alleen van toepassing zijn op subcategorieën. Dit zorgt voor een gestructureerd kader en maakt wetten overzichtelijker.

Schakelbepalingen laten een regeling van toepassing zijn op een ander onderwerp, waardoor regelingen flexibeler worden.

Het is toegestaan dat verschillende wetsbepalingen tegelijkertijd van toepassing zijn op dezelfde situatie.

Een normconflict ontstaat wanneer twee of meer regels botsen en niet tegelijkertijd kunnen worden toegepast.

De specifieke regel heeft voorrang op de algemene regel in geval van conflict.

De latere (recentere) regel heeft voorrang op de oudere regel in geval van conflict.

De hogere wet (bijvoorbeeld de Grondwet) heeft voorrang op lagere wetten in geval van conflict.

De intentie van de wetgever kan helpen bij het interpreteren van conflicten tussen regels. De formulering van de wet kan hints geven over de toepassing.

De termen 'onverminderd' of 'in afwijking van' suggereren dat de regel naast andere regels moet worden toegepast.

De term 'lex specialis' duidt op een specifieke regeling die voorrang heeft op algemene regels in dezelfde context.

Een vuistpand is een pandrecht waarbij de zaak of het papier die als onderpand dient, uit de macht van de pandgever wordt gebracht en in die van de pandhouder komt. De pandhouder heeft de zaak of het papier in zijn bezit totdat de schuld volledig is terugbetaald.

Een stil pandrecht is een pandrecht dat wordt gevestigd zonder dat de zaak of het recht waarop het rust uit de macht van de pandgever wordt gebracht. De pandhouder kan dan niet bewijzen dat hij eigenaar is van het onderpand, want deze blijft bij de pandgever.

De pandhouder heeft het recht om, wanneer de schuldenaar in verzuim is, het verpande goed publiekelijk te verkopen om zijn geld terug te krijgen.

De pandhouder mag bij een openbare verkoop van het verpande goed zelf meebieden op zijn eigen onderpand.

Een pandrecht gaat teniet als de schuld waarvoor het tot zekerheid strekte volledig is terugbetaald.

Een hypotheekrecht wordt gevestigd op een registergoed, zoals een huis of een stuk grond.

Een hypotheekrecht wordt gevestigd door het opmaken van een notariële akte, gevolgd door inschrijving in de openbare registers.

De hypotheekhouder kan vooraf via de openbare registers nagaan of er al hypotheken rusten op een registergoed.

De waarde van een onroerend goed (huis, grond) is doorgaans stabieler dan die van een roerend goed (auto, meubels), waardoor de hypotheekhouder meer zekerheid heeft.

De hypotheekgever behoudt het gebruik van het onroerend goed, ondanks de hypotheek.

De pandhouder heeft de zaak of het papier in zijn bezit totdat de schuldenaar de schuld volledig heeft terugbetaald.

De extra zekerheid van de pandhouder voor zijn vordering bestaat uit het hebben van de feitelijke macht over de zaak of het papier.

Een vuistpand wordt gevestigd op een roerende zaak, op een recht aan toonder of order of op het vruchtgebruik van een zodanige zaak of zodanig recht.

Bij stil pandrecht moet bij faillissement aan de debiteuren eerst mededeling worden gedaan van de verpanding om vervolgens de vorderingen te kunnen innen.

Het recht van parate executie is het recht van de pandhouder om, wanneer de schuldenaar in verzuim is, met de voldoening van de schuld waarvoor het pand tot zekerheid strekt, het verpande goed in het openbaar te verkopen en het hem verschuldigde te verhalen uit de opbrengst.

Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad ontstaat alleen wanneer de dader zich van gevaarzettend gedrag had moeten onthouden. Dit is het geval als de kans op een ongeval, gezien alle omstandigheden, waarschijnlijk was.

De belangen van de dader van de onrechtmatige daad worden afgewogen tegenover de belangen van de benadeelde. Dit kan in verschillende situaties voorkomen, zoals oneerlijke concurrentie of misbruik van bevoegdheid.

Een vorm van onrechtmatige daad waarbij ondernemers oneerlijke methodes gebruiken om voordeel te behalen ten koste van de concurrentie. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het omkopen van personeel of het nabootsen van producten.

Een onrechtmatige daad waarbij iemand zijn wettelijke bevoegdheden misbruikt om een ander te nadelen, bijvoorbeeld door een watertoren neer te zetten om het uitzicht van een buurman te verpesten.

Een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend als deze te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak die volgens de wet of algemene opvattingen voor zijn rekening komt.

Schade is een essentiële voorwaarde voor aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad. Er zijn twee soorten schade: vermogensschade en ander nadeel.

Een vorm van schade die betrekking heeft op het vermogen van de benadeelde, bijvoorbeeld financiële verliezen of verlies van inkomsten.

Een vorm van schade die geen betrekking heeft op het vermogen van de benadeelde, bijvoorbeeld psychische schade, emotionele pijn of reputatieschade.

Een verbintenis die voortvloeit uit een handeling die niet gebaseerd is op een overeenkomst of een onrechtmatige daad. Voorbeelden zijn zaakwaarneming, onverschuldigde betaling en ongerechtvaardigde verrijking.

Het spontaan behartigen van het belang van een ander zonder daartoe bevoegd te zijn, bijvoorbeeld het blussen van een brand in een leegstaand huis.

Het betalen aan een ander zonder dat daar een rechtsgrond voor is, bijvoorbeeld het per ongeluk overmaken van geld naar de verkeerde rekening.

Het ongerechtvaardigd verrijken op kosten van een ander zonder dat er een rechtvaardiging voor is, bijvoorbeeld profiteren van een fout in een betalingssysteem.

De rechter kan naast schadevergoeding in geld ook andere vormen van schadevergoeding eisen, zoals herstelling van de schade of een verklaring van recht (declaratoir vonnis).

Een verklaring van recht die vaststelt dat een daad onrechtmatig is zonder dat er direct processuele gevolgen aan verbonden zijn.

Artikel 6:212 BW regelt deze vorm van schadevergoeding.

Een arrest waarin de ongerechtvaardigde verrijking voor het eerst werd erkend als bron van verbintenissen.

Een viertal vereisten moeten worden voldaan om te bewijzen dat iemand ongerechtvaardigd is verrijkt.

Een wet die door de Staten-Generaal en de Koning wordt vastgesteld.

De belangrijkste regels van het burgerlijk en strafrecht in Nederland.

De belangrijkste regels van het privaatrecht in Nederland.

De belangrijkste regels van het strafrecht in Nederland.

Wetten die zich richten op specifieke maatschappelijke activiteiten of overheidstaken.

De verhouding tussen de algemene regels van wetboeken en specifieke regels in bijzondere wetten.

De structuur van een wet in formele zin.

Gepubliceerde wetten die alle latere wijzigingen bevatten.

Specifieke termen die worden gedefinieerd in een wet.

De hoofdtekst van een wet met voorschriften voor burgers en overheidsinstanties.

Bepalingen in een wet die betrekking hebben op de geldigheid en inwerkingtreding van de wet.