Podcast
Questions and Answers
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीत कोणते तंत्रज्ञान वापरण्यावर जोर दिला?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीत कोणते तंत्रज्ञान वापरण्यावर जोर दिला?
- जुने तंत्रज्ञान
- स्थानीय तंत्रज्ञान
- इलेक्ट्रॉनिक तंत्रज्ञान
- परदेशातील तंत्रज्ञान (correct)
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीत कोणत्या प्रकारच्या तज्ज्ञांची मदत घेतली?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीत कोणत्या प्रकारच्या तज्ज्ञांची मदत घेतली?
- विदेशी व्यापारतज्ज्ञांची
- सैन्याच्या तज्ज्ञांची
- स्थानिक कारागिरांची (correct)
- शत्रूंच्या तज्ज्ञांची
१६७७ रोजी मद्रासचा गव्हर्नर कोणत्या प्रकारचे कामासाठी मोठे गोडे बांधून घेतले?
१६७७ रोजी मद्रासचा गव्हर्नर कोणत्या प्रकारचे कामासाठी मोठे गोडे बांधून घेतले?
- नौकांसाठी
- तोफांसाठी (correct)
- किल्ल्यासाठी
- पुलासाठी
शिवाजी महाराजांच्या कोणत्या उपक्रमामुळे स्वराज्यात शस्त्रास्त्र निर्मितीसाठी परावलंबीपणा कमी झाला?
शिवाजी महाराजांच्या कोणत्या उपक्रमामुळे स्वराज्यात शस्त्रास्त्र निर्मितीसाठी परावलंबीपणा कमी झाला?
आरमाराचा उपयोग मुख्यतः कशासाठी होता?
आरमाराचा उपयोग मुख्यतः कशासाठी होता?
शिवाजी महाराजांनी गढ्यांचे आणि किल्ल्यांचे बांधकाम कशासाठी केले?
शिवाजी महाराजांनी गढ्यांचे आणि किल्ल्यांचे बांधकाम कशासाठी केले?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीबाबत कोणती भूमिका घेतली होती?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीबाबत कोणती भूमिका घेतली होती?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीची कार्यशाळा कुठे उभारली होती?
शिवाजी महाराजांनी शस्त्रास्त्र निर्मितीची कार्यशाळा कुठे उभारली होती?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या धातूची शस्त्र निर्मितीत वापर केली आहे?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या धातूची शस्त्र निर्मितीत वापर केली आहे?
शिवाजी महाराजांच्या आरमारात कोणते राजकीय घटक सहभागी होते?
शिवाजी महाराजांच्या आरमारात कोणते राजकीय घटक सहभागी होते?
शिवकाळात किल्ल्यांवर पाणी पुरवठ्यासाठी कोणत्या गोष्टींची निर्मिती केली गेली?
शिवकाळात किल्ल्यांवर पाणी पुरवठ्यासाठी कोणत्या गोष्टींची निर्मिती केली गेली?
किल्ल्याचे संरक्षण कोणत्या साधनांद्वारे करण्याची आवश्यकता शिवछत्रपतींनी सांगितली?
किल्ल्याचे संरक्षण कोणत्या साधनांद्वारे करण्याची आवश्यकता शिवछत्रपतींनी सांगितली?
किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणाला महत्व दिले जाते?
किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणाला महत्व दिले जाते?
शिवछत्रपतींच्या विचारानुसार किल्ल्याला कसे राहणे आवश्यक आहे?
शिवछत्रपतींच्या विचारानुसार किल्ल्याला कसे राहणे आवश्यक आहे?
किल्ल्यांच्या संरक्षणासाठी कोणत्या गोष्टींची कोठारे भरलेली असायला पाहिजेत?
किल्ल्यांच्या संरक्षणासाठी कोणत्या गोष्टींची कोठारे भरलेली असायला पाहिजेत?
किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणते कार्य मोलाचे ठरते?
किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणते कार्य मोलाचे ठरते?
किल्ल्यांच्या सुरक्षिततेसाठी कोणत्या प्रकारच्या डॉक्टरांची आवश्यकता होती?
किल्ल्यांच्या सुरक्षिततेसाठी कोणत्या प्रकारच्या डॉक्टरांची आवश्यकता होती?
शिवछत्रपतींनी आपल्या गुणगहक स्वभावाने कोणता निर्णय घेतला?
शिवछत्रपतींनी आपल्या गुणगहक स्वभावाने कोणता निर्णय घेतला?
किल्ल्यांच्या सुरक्षेसाठी जाणतात कोणत्या वस्तूंची गरज होती?
किल्ल्यांच्या सुरक्षेसाठी जाणतात कोणत्या वस्तूंची गरज होती?
शिवछत्रपतींच्या आर्दशानुसार किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणती भूमिका होती?
शिवछत्रपतींच्या आर्दशानुसार किल्ल्यांच्या देखरेखेसाठी कोणती भूमिका होती?
महापुरुषांचे कोषण विचार हे कोणत्या क्षेत्रात प्रेरणादायी असून उभे करतात?
महापुरुषांचे कोषण विचार हे कोणत्या क्षेत्रात प्रेरणादायी असून उभे करतात?
एका काळानुसार मानवी आणि सामाजिक जीवनात काय बदल घडले आहेत?
एका काळानुसार मानवी आणि सामाजिक जीवनात काय बदल घडले आहेत?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या गोष्टींची जोड सर्वसामान्य जनतेशी केली?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या गोष्टींची जोड सर्वसामान्य जनतेशी केली?
भारतामध्ये कोणत्या क्षेत्रात नावीन्यपूर्ण तंत्रज्ञानाने मोठ्याप्रमाणात बदल घडविला आहे?
भारतामध्ये कोणत्या क्षेत्रात नावीन्यपूर्ण तंत्रज्ञानाने मोठ्याप्रमाणात बदल घडविला आहे?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या विषयावर सखोल विचार करण्याचा उपदेश केला आहे?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या विषयावर सखोल विचार करण्याचा उपदेश केला आहे?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या शत्रूंशी सामना केला?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या शत्रूंशी सामना केला?
शिवाजी महाराजांनी सुरतेची लूट कधी केली?
शिवाजी महाराजांनी सुरतेची लूट कधी केली?
शिवचरित्राचे गुण कोणत्या गुणांमध्ये मोडतात?
शिवचरित्राचे गुण कोणत्या गुणांमध्ये मोडतात?
शिवाजी महाराजांनी रायगडावर इर्ल सणवली कधी?
शिवाजी महाराजांनी रायगडावर इर्ल सणवली कधी?
रामचन्द्रपंत आमात्य आज्ञापत्रात दुर्गांविषयी कोणते विधान केले?
रामचन्द्रपंत आमात्य आज्ञापत्रात दुर्गांविषयी कोणते विधान केले?
शिवाजी महाराजांनी किती प्रकारच्या गडांची निर्मिती केली?
शिवाजी महाराजांनी किती प्रकारच्या गडांची निर्मिती केली?
शिवाजी महाराजांनी पुरंदरच्या किल्ल्यावरून स्वराज्याचे हिंदवी स्वराज्य कधी फडकविले?
शिवाजी महाराजांनी पुरंदरच्या किल्ल्यावरून स्वराज्याचे हिंदवी स्वराज्य कधी फडकविले?
दुर्गांवर कोणत्या प्रकारच्या इमारती कामकाजाची गरज आहे?
दुर्गांवर कोणत्या प्रकारच्या इमारती कामकाजाची गरज आहे?
शिवचरित्राचे मार्गदर्शन कोणत्या क्षेत्रातील आहे?
शिवचरित्राचे मार्गदर्शन कोणत्या क्षेत्रातील आहे?
रामचन्द्रपंत आमात्यांच्या आज्ञापत्रात दुर्गांच्या कोणत्या वैशिष्ट्यांचा उल्लेख आहे?
रामचन्द्रपंत आमात्यांच्या आज्ञापत्रात दुर्गांच्या कोणत्या वैशिष्ट्यांचा उल्लेख आहे?
महाराजांनी कोणत्या पारंपरिक समुद्रकिनाऱ्याचे लोकांना हस्तांतरी धर्मले?
महाराजांनी कोणत्या पारंपरिक समुद्रकिनाऱ्याचे लोकांना हस्तांतरी धर्मले?
महाराजांनी पारंपरिक समुद्रकिनारा चालने स्वरूप संरक्षणाचे काय केले?
महाराजांनी पारंपरिक समुद्रकिनारा चालने स्वरूप संरक्षणाचे काय केले?
कोणत्या शतकाच्या पूर्वार्धीपासून सत्ता महाराष्टाच्या किनाऱ्यांशार्थ होती?
कोणत्या शतकाच्या पूर्वार्धीपासून सत्ता महाराष्टाच्या किनाऱ्यांशार्थ होती?
महाराजांनी कोणत्या किल्ल्यांचे बांधकाम केले होते?
महाराजांनी कोणत्या किल्ल्यांचे बांधकाम केले होते?
महाराजांनी कोणत्या ठिकाणी ‘भापतीय नेलाचे चनिक’ म्हणून संबोधिले जाते?
महाराजांनी कोणत्या ठिकाणी ‘भापतीय नेलाचे चनिक’ म्हणून संबोधिले जाते?
महाराजांनी साधर का निर्माण केले?
महाराजांनी साधर का निर्माण केले?
महाराजांनी विध्वंसकाला कशासाठी ठेवले होते?
महाराजांनी विध्वंसकाला कशासाठी ठेवले होते?
आरमारीमध्ये कोणत्या प्रकारचे व्यक्ती सामील होते?
आरमारीमध्ये कोणत्या प्रकारचे व्यक्ती सामील होते?
आरमारीच्या संरक्षणासाठी महाराजांनी कोणता किल्ला बांधला?
आरमारीच्या संरक्षणासाठी महाराजांनी कोणता किल्ला बांधला?
काही विशेष आस्थापनांच्या स्वामित्वात व्यवसाय कुठे चालवले जात होते?
काही विशेष आस्थापनांच्या स्वामित्वात व्यवसाय कुठे चालवले जात होते?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील मुख्य वैशिष्ट्यांपैकी कोणते वैशिष्ट्य नव्हते?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील मुख्य वैशिष्ट्यांपैकी कोणते वैशिष्ट्य नव्हते?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील कोणत्या वैशिष्ट्याचा अभ्यास आजच्या सुरक्षा दलाच्या छावण्यांना उपयुक्त ठरू शकतो?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील कोणत्या वैशिष्ट्याचा अभ्यास आजच्या सुरक्षा दलाच्या छावण्यांना उपयुक्त ठरू शकतो?
शिवकाळातील वैज्ञानिक व्यवस्थेमध्ये काय विचारले जात होते?
शिवकाळातील वैज्ञानिक व्यवस्थेमध्ये काय विचारले जात होते?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील कोणत्या वैशिष्ट्यांचा अभ्यास आजच्या सुरक्षा दलाच्या छावण्यांना उपयुक्त ठरतो?
शिवकाळातील दुर्गबांधणीतील कोणत्या वैशिष्ट्यांचा अभ्यास आजच्या सुरक्षा दलाच्या छावण्यांना उपयुक्त ठरतो?
शिवकाळातील कोणते वैशिष्ट्य सतत अद्ययावत ठेवण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाची जोड हवी होती?
शिवकाळातील कोणते वैशिष्ट्य सतत अद्ययावत ठेवण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाची जोड हवी होती?
शिवकाळातील कोणत्या साधनांची आधुनिक युगात अधिक उपयुक्तता आहे?
शिवकाळातील कोणत्या साधनांची आधुनिक युगात अधिक उपयुक्तता आहे?
शिवकाळात तटबंदी निर्माण करताना कोणता घटक वापरला जात नव्हता?
शिवकाळात तटबंदी निर्माण करताना कोणता घटक वापरला जात नव्हता?
पर्यावरण संरक्षणासाठी शिवकाळातील कोणता घटक उपयुक्त आहे?
पर्यावरण संरक्षणासाठी शिवकाळातील कोणता घटक उपयुक्त आहे?
शिवकाळातील कोणत्या वस्त्रांचे उपयोग संरक्षणासाठी केले जात होते?
शिवकाळातील कोणत्या वस्त्रांचे उपयोग संरक्षणासाठी केले जात होते?
शिवकालीन वैज्ञानिक दृष्टिकोन कशासाठी गरजेचा होता?
शिवकालीन वैज्ञानिक दृष्टिकोन कशासाठी गरजेचा होता?
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म केव्हा झाला?
छत्रपती शिवाजी महाराजांचा जन्म केव्हा झाला?
छत्रपती शिवाजी महाराजांची जिजाऊसाहेब यांच्या पोटी कुठे झाला?
छत्रपती शिवाजी महाराजांची जिजाऊसाहेब यांच्या पोटी कुठे झाला?
अल्लाउद्दीन खिलजीच्या आक्रमणानंतर महाराष्ट्र पारतंत्र्यात किती शतकं गेला?
अल्लाउद्दीन खिलजीच्या आक्रमणानंतर महाराष्ट्र पारतंत्र्यात किती शतकं गेला?
शिवाजी महाराजांच्या विरोधात कोणत्या परकीय सत्तांनी अत्याचार केले?
शिवाजी महाराजांच्या विरोधात कोणत्या परकीय सत्तांनी अत्याचार केले?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या गोष्टीच्या प्रेरणेसाठी आपल्या स्वराज्याची स्थापना केली?
शिवाजी महाराजांनी कोणत्या गोष्टीच्या प्रेरणेसाठी आपल्या स्वराज्याची स्थापना केली?
शिवाजी महाराजांना आपल्या माता-पिता कोण होते?
शिवाजी महाराजांना आपल्या माता-पिता कोण होते?
शिवाजी महाराजांचा मृत्यू कधी झाला?
शिवाजी महाराजांचा मृत्यू कधी झाला?
शिवाजी महाराजांचे पिताजी कोण होते?
शिवाजी महाराजांचे पिताजी कोण होते?
Study Notes
शिवाजी महाराजांचे कौशल्य विचार
शिवछत्रपतींचा संक्षिप्त परिचय
- 11 फेब्रुवारी 1630 रोजी शिवनेरी किल्ल्यावर जन्म
- शहाजी आणि जिजाऊ यांच्या पोटी जन्म
- परकीय सत्तेच्या अत्याचारांविरुद्ध लढा देऊन स्वराज्याची स्थापना केली
व्यवसाय, तंत्रशिक्षण आणि कौशल्याचे प्रेरणास्थान
- परकीय सत्तांनी केलेल्या अन्याय, अत्याचारांविरुद्ध लढा दिला
- सत्याच्या शक्तीने स्वराज्याची स्थापना केली
- भारतीय इतिहासातील महत्त्वाची घटना
दुर्गबांधणीचे विचार
- संपूर्ण राज्याचा कण्हा म्हणजे दुर्ग
- गड, किल्ले, पठार, बुरुज, इमारती, निशाणे इ. घटकांना महत्त्व
- पाणी पुरवठा, भरपूर तळे, टाकी, कूप, विहिरी बांधण्यात महत्त्व
- रक्षणासाठी शस्त्रास्त्र, युद्धसाहित्य, कारागीर, कार्यशाळा
शस्त्रास्त्र निर्मितीचे विचार
- परकीय शस्त्रास्त्रांचा वापर करावा, परंतु स्वदेशी निर्मिती महत्त्वाची
- शस्त्रास्त्र आणि युद्धसाहित्य निर्मितीत तज्ज्ञ कारागीर वापरले
- टोपीच्या कार्यशाळांमध्ये शस्त्रास्त्र निर्मिती
आरमारविषयक विचार
- सागरी सीमा संरक्षण व व्यापाराच्या दृष्टीने नौदलाची आवश्यकता
- भारताचे स्वतंत्र आरमार असावे, असा महाराजांचा विचार
- सुवर्णगिर, पद्मगिरी, विश्रायुग, सिंहगड इत्यादी किल्ल्यांवर आरमार बांधले
संभाजीमहाराजांचे कौशल्य विचार
- मातृभूमीचे संरक्षण व स्वराज्याचे विस्तारासाठीचे प्रयत्न
- वडीलोपार्जित जहागिरींचा कारभार सांभाळला
- मोठ्या शत्रूंशी लढत स्वराज्याच्या स्वप्नाला साकार करण्याचा प्रयत्न
- सैन्याची संख्या, युद्धकौशल्य, सुरतेची लूट, अय्यापूरचा युद्धप्रसंग यांचे वर्णन
- शिवछत्रपतींच्या कार्याचे आदर्श उदाहरण म्हणून संभाजीमहाराजांचे काम
दुर्गबांधणीचे विचार
- किल्ल्यांची बांधणी मजबूत असावी, महत्त्वाचे घटक - तटबंदी, पठार, बुरूज, पाण्याचे साधन
- किल्ल्यांमध्ये बारूदगार, दाणेदार, धान्याची कोठारे असली पाहिजेत
- किल्ल्यांचे तात्कालिक संरक्षण व प्रतिकारशक्ती महत्त्वाची
- शस्त्रास्त्र, युद्धसाहित्य, कारागीरांची गरज
शस्त्रास्त्र निर्मिती
- स्वदेशी शस्त्रास्त्र निर्मिती करण्यावर भर
- परकीय शस्त्रास्त्र तंत्रज्ञान स्वराज्यात आणले
- टोपीच्या कार्यशाळांमध्ये शस्त्रास्त्र निर्मिती
- युद्धसाहित्य निर्मितीदेखील महत्त्वाचे
आरमार
- सागरी सीमा संरक्षण व व्यापाराकरिता आवश्यक
- स्वतःचे आरमार निर्माण करण्यावर भर
- किल्ल्यांवर आरमारासाठी सुवर्णगिर, पद्मगिरी, विश्रायुग, सिंहगड बांधले
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
मराठी इतिहासातील महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे जीवन, कौशल्य विचार व त्यांचे संक्षिप्त परिचय.
