Маалыматтар базасы

Маалыматтар базасы

• Азыркы коомдо маалыматтар базасы (МБ) маанилүү маалыматтык ресурстардын бири болуп саналат.
• Көптөгөн интернет-ресурстар маалыматтарды сактоо үчүн МБны колдонушат.
• МБ бирдей касиеттерге ээ болгон объекттер топтому жөнүндөгү берилиштерди уюштурулган тартипте сактоого мүмкүндүк берет.
• МБ - бул эсептөө системасында эффективдүү издөө жана иштетүү максатында логикалык системалаштырылган маалыматтар топтому.
• МБнын негизги параметрлери - бул анын физикалык жана логикалык көлөмдөрү.
• Физикалык көлөм байттар, Кб, Мб ж.б. менен туюнтулат, ал эми логикалык болсо жазуулардын санынан көз каранды.
• Эң ири маалыматтар базасы ондогон терабайт жана миллиарддаган жазуулардан турат.

Маалыматтар базасын уюштуруу моделдери

• Маалыматтардын жана алардын үстүнөн мүмкүн болгон аракеттерди түшүндүргөн эрежелердин топтомун маалыматтар базасын уюштуруу модели деп аташат.
• Маалыматтар базасынын үч негизги моделин айырмалашат:
  • иерархиялык
  • тармактык
  • реляциялык

Иерархиялык модель

• Иерархиялык модель дарак сымал түзүлүштү элестетет.
• Мисалы, компьютерде сакталган файлдар жөнүндө маалыматтарды чагылдырган каталогдордун структурасы.
• Иерархиялык моделде тамыр деп аталган биринчи деңгээлдеги бир чоку гана бар.
• Ар бир деңгээлдин түйүндөрү жогорку деңгээлдин биргана түйүнү менен жана төмөнкү деңгээлдин бир нече түйүнү менен байланышкан.
• Иерархиялык моделде "бирөөдөн - көптүккө" байланыш колдонулат.

Тармактык модель

• Тармактык модель вертикалдык байланыштан тышкары горизонталдык байланыштарга да ээ.
• Бир деңгээлдин ар бир элементи башка деңгээлдин каалаган сандагы элементтери менен байланышкан болушу мүмкүн.
• Мисал катары бир класста окугандардын кызыгуусу жөнүндө маалыматтар сакталган МБ айтсак болот.
• Бир окуучунун көптөгөн кызыгуулары болушу мүмкүн, ал эми бир кызыгууга көп окуучулар ээлик кылышы мүмкүн.
• Тармактык моделде "көптөн-көпкө" байланыш колдонулат.

Реляциялык модель

• Реляциялык (англ.relation - катыш) модель бири-бири менен байланышта болгон таблицалардын жыйындысы.
• Реляциялык маалыматтар базасында байланыштардын бардык түрү колдонулушу мүмкүн: "бирөөдөн - бирөөгө", "бирөөдөн - көптүккө", "көптөн-көпкө".
• Реляциялык МБда сапчалар жазуулар деп, ал эми мамычалар - талаалар деп аталат.
• Ар бир таблица андыгы ар бир жазууну идентификациялоого мүмкүндүк берген ачкычтык талааны (ID) камтуусу зарыл.
• Көптөгөн азыркы маалыматтар базасын башкаруу системалары (МББС) реляциялык МБна багыт алышат.

Кээ бир популярдуу МББС

• MySQL
• Oracle
• PostgreSQL
• SQLite
• Firebrid
• DB2
• Microsoft Access
• Microsoft SQL Server

Бул квиз маалыматтар базасы жөнүндө, анын мааниси, моделдери жана негизги параметрлери жөнүндө маалыматтарды камтыйт. сиз маалыматтар базасын уюштуруу моделдерин жана алардын принциптерин тереңирээк түшүнүүгө жардам берет.