Luchtverontreiniging

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

De ______ van luchtverontreiniging omvat zowel lokale als regionale bronnen.

herkomst

De ______ daalt al sinds eind jaren tachtig, wat blijkt uit de metingen op regionale achtergrondstations.

NO2-concentratie

Een voorbeeld van een EU-richtlijn met betrekking tot luchtkwaliteit is Richtlijn (EU) ______.

2024/2881

Het ______ is een Nederlands beleidsinstrument dat zich richt op de verbetering van de luchtkwaliteit.

<p>NSL</p> Signup and view all the answers

De bijdrage van het ______ aan de totale NO2-concentratie in Nijmegen wordt geschat op 27%.

<p>verkeer</p> Signup and view all the answers

Naast verkeer, draagt ook de ______ in Nijmegen voor 27% bij aan de NO2-concentratie.

<p>stadsbijdrage</p> Signup and view all the answers

Het concept van ______ is cruciaal bij het beoordelen van de efficiëntie van maatregelen om luchtverontreiniging te verminderen..

<p>schaalgrootte</p> Signup and view all the answers

De ______ normen zijn van belang bij de aanpak van luchtverontreiniging veroorzaakt door verkeer.

<p>Euro</p> Signup and view all the answers

De ______ van een maatregel (lokaal, regionaal, landelijk, Europees) heeft invloed op het potentiële effect.

<p>schaalgrootte</p> Signup and view all the answers

Het is belangrijk te weten hoe de concentraties van NO2 en PM zich de laatste jaren hebben ______ om de effectiviteit van maatregelen te kunnen beoordelen.

<p>ontwikkeld</p> Signup and view all the answers

Een ______ maatregelprogramma is nodig om specifiek de lokale problemen met luchtkwaliteit aan te pakken.

<p>lokaal</p> Signup and view all the answers

Het is belangrijk om de verschillende ______ in te zetten om het effect van een maatregelprogramma te monitoren, zodat je inzicht krijgt in de voortgang en resultaten.

<p>tools</p> Signup and view all the answers

Het ______ van de luchtkwaliteit hangt af van de mate waarin maatregelen bijdragen aan het verminderen van de uitstoot van schadelijke stoffen.

<p>verbeteren</p> Signup and view all the answers

Het is belangrijk om te ______ of een maatregel een positief effect zal hebben op de luchtkwaliteit, voordat deze wordt geïmplementeerd.

<p>onderbouwen</p> Signup and view all the answers

Bij het opstellen van een lokaal maatregelenprogramma moet je rekening houden met de organisatie van de ______ en de rollen van verschillende stakeholders.

<p>gemeente</p> Signup and view all the answers

Om de effectiviteit van maatregelen te bepalen, is het belangrijk om in te schatten in hoeverre het bij zal dragen aan het ______ van de luchtkwaliteit.

<p>verbeteren</p> Signup and view all the answers

Volgens de gegevens komt het grootste deel (82%) van de PM10 luchtverontreiniging van ______.

<p>regionale achtergrond</p> Signup and view all the answers

De bijdrage van het verkeer aan PM10 luchtverontreiniging is relatief laag, namelijk slechts ______ procent.

<p>2</p> Signup and view all the answers

De belangrijkste bijdrage aan PM2,5-luchtverontreiniging komt van de ______.

<p>regionale achtergrond</p> Signup and view all the answers

De gemiddelde concentratie van fijnstof (PM10) in Nederland is sinds 2000 ______.

<p>afgenomen</p> Signup and view all the answers

De daling van de fijnstofconcentraties wordt voornamelijk veroorzaakt door ______ bij verkeer, industrie en de energiesector.

<p>emissiebeperkende maatregelen</p> Signup and view all the answers

In 2023 lagen de gemiddelde gemeten regionale achtergrondconcentraties PM2,5 rond de ______ µg/m3.

<p>8</p> Signup and view all the answers

Een deel van de winst door emissiebeperkende maatregelen is tenietgedaan door de toename van het aantal ______.

<p>gereden kilometers</p> Signup and view all the answers

In de jaren 2020-2022 bleven de jaargemiddelde PM2,5 waarden relatief ______.

<p>constant</p> Signup and view all the answers

In de jaren 2020 en 2021 waren de jaargemiddelde PM10 concentraties lager dan normaal door de ______.

<p>coronamaatregelen</p> Signup and view all the answers

Emissiebeperkende maatregelen en schonere technieken in industrieën, vervoer en scheepvaart kunnen de ______ in PM2,5 concentraties verklaren.

<p>daling</p> Signup and view all the answers

De maatregelen ter voorkoming van de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-2 hebben ook bijgedragen aan de daling van PM2,5 concentraties in de jaren ______.

<p>2020 en 2021</p> Signup and view all the answers

In 2022 was de fijnstofconcentratie weer hoger door de toename van de ______.

<p>verkeersintensiteit</p> Signup and view all the answers

Door strengere eisen aan motorvoertuigen, zoals het verplichtstellen van ______, is de uitstoot van fijnstof verminderd.

<p>roetfilters</p> Signup and view all the answers

In 2022 was er een kleine toename in PM2,5, vermoedelijk door verhoogde ______ en economische activiteiten.

<p>verkeersintensiteit</p> Signup and view all the answers

Net als bij PM10 concentraties, werden PM2,5 concentraties beïnvloed door ______ fluctuaties.

<p>meteorologische</p> Signup and view all the answers

De primaire fractie van fijn stof bestaat uit deeltjes die direct in de lucht komen door uitstoot van onder meer verkeer, houtstook, scheepvaart en ______.

<p>industrie</p> Signup and view all the answers

De ______ is verantwoordelijk voor het controleren van de gemeente-uitgaven en het adviseren van de gemeenteraad.

<p>Rekenkamer</p> Signup and view all the answers

Het ______ bevat een overzicht van de geplande acties en maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren.

<p>Uitvoeringsprogramma Luchtkwaliteit</p> Signup and view all the answers

De gemeenteraad, het college van B&W en binnenstadondernemers zijn belangrijke ______ betrokken bij het uitvoeringsprogramma luchtkwaliteit.

<p>stakeholders</p> Signup and view all the answers

Effect monitoring omvat verschillende methoden, waaronder meten, rekenen, aantonen via CIMLK, en het maken van een ______.

<p>prognose</p> Signup and view all the answers

Naast bestaande metingen van NO2 en PM, richt effect monitoring zich op aanvullende informatie over luchtkwaliteit, m.n. ______, PAKs, geur en roet.

<p>benzeen</p> Signup and view all the answers

De secundaire fractie van fijnstof ontstaat door chemische reacties tussen gassen en/of al aanwezige ______ in de atmosfeer.

<p>deeltjes</p> Signup and view all the answers

Ammonium______ en ammoniumnitraat zijn belangrijke componenten van secundair anorganisch aerosol.

<p>sulfaat</p> Signup and view all the answers

Vluchtige organische stoffen (VOS) spelen een rol bij de vorming van secundair fijnstof door chemische ______ in de atmosfeer.

<p>reacties</p> Signup and view all the answers

Landbouw______ in binnen- en buitenland hebben een significante invloed op de vorming van secundair fijnstof.

<p>emissies</p> Signup and view all the answers

Naast verkeer en industrie is ______ ook een bron van fijnstof, in het bijzonder organische koolstof.

<p>houtstook</p> Signup and view all the answers

De ______ geeft de trend weer van de jaargemiddelde uurwaarde NO2 concentratie in Nijmegen.

<p>grafiek</p> Signup and view all the answers

De WHO-advieswaarden voor PM2,5 zijn ______ dan de huidige wettelijke grenswaarde in Nederland.

<p>strenger</p> Signup and view all the answers

De afname van de ______ emissies in Nijmegen kan verklaard worden door het verdwijnen van de kolencentrale.

<p>NO2</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Griffier

Een persoon die de gemeenteraad ondersteunt.

Trend jaargemiddelde uurwaarde NO2

Het jaarlijkse gemiddelde van de uurwaarde van NO2 concentratie in de lucht.

Stakeholders

Partijen die betrokken zijn bij een project of beleid.

Effect monitoring; meten

Het verzamelen van extra informatie over de luchtkwaliteit m.b.t. benzeen, PAKs, geur en roet.

Signup and view all the flashcards

Effect monitoring; aantonen

Aantonen van effecten m.b.v. het CIMLK (voorheen NSL).

Signup and view all the flashcards

Schaalgrootte van een maatregel

De invloed van een maatregel op lokaal, regionaal, landelijk of Europees niveau.

Signup and view all the flashcards

Herkomst NO2 en PM

Stikstofdioxide komt vooral van verbrandingsprocessen (verkeer en industrie). Fijnstof kan zowel lokaal (bouw, verkeer) als van verder weg komen (internationale scheepvaart).

Signup and view all the flashcards

Belangrijkste bronnen van NO2 en PM

Verkeer, industrie, landbouw en huishoudens.

Signup and view all the flashcards

Trend in NO2 en PM concentraties

Concentraties zijn over het algemeen afgenomen dankzij strengere emissie-eisen en maatregelen.

Signup and view all the flashcards

Waarom een lokaal maatregelprogramma?

Lokale actie is nodig om de luchtkwaliteit te verbeteren waar nationale maatregelen ontoereikend zijn.

Signup and view all the flashcards

Organisatie van een gemeente

Gemeenten hebben verschillende afdelingen (verkeer, milieu) en werken samen met belanghebbenden (burgers, bedrijven).

Signup and view all the flashcards

Tools om effecten te monitoren

Modellen, meetnetten en evaluaties.

Signup and view all the flashcards

Voorbeelden van maatregelen

Verminder emissies, bevorder schoon vervoer, creëer groene zones.

Signup and view all the flashcards

NEC Richtlijnen (EU)

Europese richtlijnen die nationale emissieplafonds vaststellen voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen.

Signup and view all the flashcards

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)

Nederlands programma om de luchtkwaliteit te verbeteren, vooral rond drukke verkeersaders.

Signup and view all the flashcards

Bestuursovereenkomst Luchtkwaliteit (SLA)

Een overeenkomst tussen overheden en bedrijven om de luchtkwaliteit te verbeteren via specifieke maatregelen.

Signup and view all the flashcards

Euro Normen (Verkeer)

Europese normen die de uitstoot van nieuwe voertuigen reguleren.

Signup and view all the flashcards

IPPC (BBT)

Een Europese richtlijn die tot doel heeft de milieuverontreiniging door industriële installaties te voorkomen en te verminderen.

Signup and view all the flashcards

Ecodesign Richtlijn

Richtlijn die ecologisch ontwerp stimuleert om het energieverbruik en de milieu-impact van producten te verminderen.

Signup and view all the flashcards

Stookcampagnes/-verboden

Campagnes en regels om de uitstoot van schadelijke stoffen door huishoudelijke verwarming te verminderen.

Signup and view all the flashcards

CCR (Scheepvaart)

Een organisatie die technische voorschriften opstelt voor binnenschepen om de veiligheid en milieubescherming te bevorderen.

Signup and view all the flashcards

Wat is PM2,5?

Fijn stof met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer.

Signup and view all the flashcards

Belangrijkste bronnen van PM2,5?

Verkeer (5%), stedelijke (2%) en regionale achtergrond (93%).

Signup and view all the flashcards

Wat vermindert PM2,5?

Maatregelen om uitstoot te verminderen en schonere technologieën.

Signup and view all the flashcards

Welke maatregelen hielpen in 2020-2021?

Maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus SARS-CoV-2.

Signup and view all the flashcards

Wat verhoogde PM2,5 in 2022?

Verkeersintensiteit en economische activiteit.

Signup and view all the flashcards

Wat beïnvloedt PM2,5 naast uitstoot?

Meteorologische omstandigheden (zoals wind en regen).

Signup and view all the flashcards

Wat is primaire PM2,5?

Deeltjes direct uitgestoten door bijvoorbeeld verkeer en industrie.

Signup and view all the flashcards

Wat is PM10?

Fijnstof met een diameter van 10 micrometer of kleiner.

Signup and view all the flashcards

Regionale achtergrond

Voornaamste bron van PM10 in de lucht.

Signup and view all the flashcards

Emissiebeperkende maatregelen

Maatregelen om de uitstoot van vervuilende stoffen te verminderen.

Signup and view all the flashcards

Roetfilters

Strenge eisen aan motorvoertuigen om de uitstoot van fijnstof te verminderen.

Signup and view all the flashcards

Trend PM10 concentratie

De gemiddelde concentratie is gedaald door emissiebeperkende maatregelen.

Signup and view all the flashcards

Sectoren emissiebeperkingen

Verkeer, industrie en energiesector.

Signup and view all the flashcards

Factoren die winst tenietdoen

Toename van kilometers, zwaardere voertuigen, hogere snelheden, hogere belading.

Signup and view all the flashcards

Effect coronamaatregelen

Minder verkeer leidde tot lagere PM10 concentraties.

Signup and view all the flashcards

Secundaire fractie

Deeltjes gevormd in de atmosfeer door chemische reacties tussen gassen of met al aanwezige deeltjes.

Signup and view all the flashcards

Secundair anorganisch aerosol

Ammoniumnitraat en ammoniumsulfaat, belangrijke componenten van fijnstof.

Signup and view all the flashcards

Organisch koolstof (OC)

Koolstofhoudend materiaal in fijnstof, vaak afkomstig van houtstook.

Signup and view all the flashcards

precursors

Gassen zoals NH3, NOx, SO2 en VOS die bijdragen aan de vorming van secundaire deeltjes.

Signup and view all the flashcards

PM2,5

Fijnstof met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer.

Signup and view all the flashcards

PM10

Fijnstof met een diameter kleiner dan 10 micrometer.

Signup and view all the flashcards

Stikstofdioxide (NO2)

Een chemische verbinding die bijdraagt aan de vorming van fijnstof en zure regen.

Signup and view all the flashcards

Landbouwemissies

De impact van agrarische activiteiten op de luchtkwaliteit, zowel nationaal als internationaal.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

  • De presentatie gaat over maatregelen en luchtkwaliteit, gepresenteerd door Dimitri Lamers, senior adviseur luchtkwaliteit van de gemeente Nijmegen.
  • Het programma omvat een opstart met actualiteiten, inleiding van maatregelen, een casus over de gemeente Nijmegen, een koffie/thee pauze, een doorkijk naar de toekomst, en een einde.

Leerdoel/toetsterm 1

  • Het kunnen uitleggen van schaalgrootte (lokaal, regionaal, landelijk, Europees) van een maatregel in relatie tot het potentiële effect.
  • Weten waar stikstofoxiden (NO₂) en fijnstof (PM) geografisch vandaan komen.
  • Het kennen van de bijdrage van broncategorieën aan de emissies van NO₂ en PM.
  • Weten hoe de concentraties NO₂ en PM zich in de afgelopen jaren hebben ontwikkeld.
  • Uitleggen welke maatregelen een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van de concentraties.

Leerdoel/toetsterm 2

  • Aan de hand van de casus Nijmegen kunnen uitleggen wat er nodig is voor een succesvol lokaal maatregelprogramma.
  • Kunnen uitleggen waarom een lokaal maatregelprogramma nodig is.
  • Begrijpen hoe een gemeente is georganiseerd en de rol van stakeholders daarin.
  • Weten hoe de verschillende instrumenten gebruikt kunnen worden om het effect van het maatregelprogramma te monitoren.

Leerdoel/toetsterm 3

  • Maatregelen formuleren, onderbouwen en beoordelen.
  • Bestaande maatregelen kunnen reproduceren als ze in de toekomst bijdragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit.
  • Uitleggen waarom een maatregel wel of geen positief effect heeft op de luchtkwaliteit.
  • Het kunnen inschatten in hoeverre een maatregel bijdraagt aan het verbeteren van de luchtkwaliteit.
  • Een nieuwe maatregel beschrijven.

Inleiding maatregelen

  • Het betreft de invloed van de schaalgrootte en de impact ervan op de effectiviteit.

Herkomst van luchtverontreiniging

  • De EU heeft Richtlijn (EU) 2024/2881.
  • Nationale Emissie Plafonds (NEC), verkeer (Euro normen), industrie (IPPC/BBT), huishoudens (Ecp-design richtlijn), en scheepvaart (CCR) zijn van belang.
  • Nederland gebruikt NSL en SLA: Verkeer wordt gestimuleerd met schone auto's, industrie met innovatie subsidies, en huishoudens met stookcampagnes/-verboden.

Herkomst van luchtverontreiniging (NO₂)

  • Verkeersbijdrage is 27%, stadsbijdrage 27% en regionale achtergrond 46%.

Need to know over NO₂

  • De jaargemiddelde concentratie van stikstofdioxide (NO₂) bleef in 2023 op meetlocaties onder de Europese grenswaarde van 40 µg/m³.
  • NO₂-concentraties op regionale achtergrondstations daalden van gemiddeld 25 µg/m³ (1992) naar 10 µg/m³ (2023).
  • NO₂-concentraties op verkeersbelaste stations daalden met 28 µg/m³ in dezelfde periode, van 49 µg/m³ naar 21 µg/m³.

Herkomst van luchtverontreiniging (PM₁₀)

  • Verkeersbijdrage is 2%, stadsbijdrage 16%, regionale achtergrond 82%.

Need to know over PM10

  • De gemiddelde concentratie fijnstof (PM₁₀) in Nederland is afgenomen.
  • Sinds 2000 is de afname 15 µg/m³ voor regionale stations en 14 µg/m³ voor stedelijke en verkeersbelaste stations.

Herkomst van luchtverontreiniging (PM2,5)

  • Verkeersbijdrage is 5%, stadsbijdrage 2%, en regionale achtergrond 93%.

Need to know over PM2,5

  • Gemeten concentraties PM₂,₅ lagen in 2023 op regionale achtergrondlocaties gemiddeld rond de 8 µg/m³.
  • Industrie, vervoer en scheepvaart kunnen de daling in PM₂,₅ concentraties verklaren, mede dankzij maatregelen tegen corona.

Chemische samenstelling PM2,5

  • PM2,5 bestaat uit primaire deeltjes (directe uitstoot door verkeer, houtstook, scheepvaart, industrie) en secundaire deeltjes (chemische reacties tussen gassen).

Bronnen NO2 (gemeente Nijmegen)

  • Verkeer (37%), binnenvaart (41%), en huishoudens (5%) zijn de grootste bronnen.

Bronnen PM10

  • Sigarettenrook (10%), woningbranden (16%), en vuurwerk (27%) zijn de grootste 'subbronnen' binnen de PM10 emissies in Nijmegen.
  • Overig (47%) is de grootste bron in de 'subbronnen' van PM10 emissies in Nijmegen.

Ontwikkeling concentraties gemeente Nijmegen

  • Er wordt een trend weergegeven van de jaargemiddelde uurwaarde NO₂ concentratie (µg/m³).
  • Er wordt een trend weergegeven van de jaargemiddelde uurwaarde PM10 concentratie (µg/m³).
  • Er wordt een trend weergegeven van de jaargemiddelde uurwaarde PM2,5 concentratie (µg/m³).

Emissies gemeente Nijmegen

  • Verloop uitstoot Stikstofdioxide (NO₂) door verschillende bronnen binnen Nijmegen (kg/jaar).
  • Verloop uitstoot Fijnstof (PM10) door verschillende bronnen binnen Nijmegen (kg/jaar).
  • Verloop uitstoot Fijnstof (PM2,5) door verschillende bronnen binnen Nijmegen (kg/jaar).

Casus Nijmegen

  • Nut en noodzaak van een lokaal maatregelprogramma.
  • De vraag is: "Waarom een lokaal maatregelprogramma?".

Uitvoeringsprogramma Luchtkwaliteit

  • Belangrijk is interactie met Europees Parlement, Tweede Kamer, Provinciale Staten, de regio.
  • Actoren zijn: burgemeester, gemeentesecretaris, wethouders, ambtenaren, griffier, gemeenteraad, rekenkamer, politieke partijen en burgers.
  • Andere deelnemers: media, adviesraden, maatschappelijke organisaties, verenigingen/stichtingen.

Stakeholders

  • Gemeenteraad, College van B&W, binnenstadondernemers/Bedrijven, milieugroepering/wijkvertegenwoordiging, GGD, ontwikkelaars grote projecten, mobiliteit, ruimtelijk beleid, externe adviseurs.

Schoon wegvervoer

  • Logistieke groene hubs en convenanten met logistieke bedrijven.
  • Zero Emissie Zones en duurzame OV-concessies.
  • Weren van oude brommers en snorfietsen, en vergroening van het gemeentelijk wagenpark.

Schone scheepvaart

  • Korting op haven- en overslaggelden en waterstof voor de Rijn-Alpine corridor (RH2INE).
  • Stimuleren schonere motoren en katalysatoren, beperken toegang havenbekkens, en energy transhipment hub Nijmegen.
  • Aanleg walstroom en lobby schone scheepvaart, en een meetnet luchtverontreiniging langs de Waal.

Schone bedrijven

  • Inzet LNG als brandstof voor trucks en schepen en vergunningverlening/handhaving bij bedrijven.
  • Subsidie ZZP en MKB voor aanschaf schone voertuigen.

Gezonde stad

  • Stookverbod in wijken en havens, bescherming kwetsbare groepen, voorschriften in evenementen-vergunning en duurzame afvalinzameling.
  • Lokale acties houtstook en emissievrije mobiele werktuigen/machines.

Effect monitoring

  • Meetnet Luchtkwaliteit, Wagenparkmetingen, Modelberekeningen, Monitoring, rapportage en bijstelling.
  • Doel: Aanvullende informatie over luchtkwaliteit in leefomgeving (benzeen, PAKs, geur, roet, NO2 en PM).

Effect monitoring; rekenen

  • Voordelen meten met sensoren: Hoge locatie- en tijddichtheid en lagere kosten.
  • Nadeel meten met sensoren: Grotere onnauwkeurigheid en geen (toekomst-) scenario's.
  • Voordelen Meten met standaard-: Kleinere onnauwkeurigheid en totale concentratie wordt in een keer vastgesteld.
  • Nadelen Meten met standaard- en referentie-methoden: Beperkte representativiteit en relatief kostbaar
  • Voordelen Rekenen / Modelleren: Grotere representativiteit en Inzicht in oorzaak-gevolg relatie emissie - luchtkwaliteit
  • Nadelen Rekenen / Modelleren: Grotere onnauwkeurigheid en achtergrondconcentratie luchtkwaliteit moet bekend zijn.

Effect monitoring; aantonen

  • Centraal Instrument Monitoring Luchtkwaliteit (CIMLK) ondersteunt de monitoring.

Effect monitoring; prognose

  • In de prognose wordt uitgegaan van lineaire extrapolatie.

Wat is er nog meer nodig?

  • Brainstorm om te bepalen wat er nog meer nodig is.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Air Pollution
10 questions

Air Pollution

FavoredSelenite avatar
FavoredSelenite
Pollution and Air Quality
8 questions

Pollution and Air Quality

CleanMoldavite273 avatar
CleanMoldavite273
Air Pollution Control Engineering - Week 9
42 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser