Lidhja Kovalente

• Lidhja kovalente formohet duke çiftezimin e elektroneve të atomeve përkatëse.
• Në molekulën e hidrogjenit (H2), dy atome hidrogjeni ndajnë një çift të përbashkët të elektroneve, duke formuar një lidhje kovalente.
• Në molekulën e ujit, oksigjeni ndan elektrone me dy atome hidrogjeni, duke krijuar dy lidhje kovalente dhe duke bërë molekulën më të qëndrueshme.
• Në molekulën e oksigjenit (O2), dy atome oksigjeni ndajnë nga dy elektrone, duke formuar një lidhje kovalente të dyfishtë për të arritur stabilitetin.
• Në molekulën e azotit (N2), dy atome azoti ndajnë nga tre elektrone, duke formuar një lidhje kovalente të trefishtë (N≡N) për stabilitet.

Lidhja Kovalente

• Lidhja kovalente njëfishe formohet kur dy atome ndajnë një palë elektronesh, si në H2 dhe Cl2.
• Lidhja kovalente dyfishe formohet kur dy atome ndajnë dy palë elektronesh, si në O2 dhe CO2.
• Lidhja kovalente trefishe formohet kur dy atome ndajnë tre palë elektronesh, si në N2 dhe C2H2.
• Lidhja kovalente polare ndodh kur elektronet ndahen në mënyrë të pabarabartë midis atomeve.
• Atomet që tërheqin elektronet më shumë janë ato me elektronegativitet më të lartë, si oksigjeni (O), fluori (F), klori (Cl) dhe azoti (N).
• Lidhja kovalente polare formohet kur dy atome ndajnë elektronet, por atomi më elektronegativ tërheq elektronet më shumë, duke krijuar ngarkesa të pjesshme.
• Në molekulën e HCl, klori tërheq elektronet më shumë se hidrogjeni, duke krijuar një lidhje kovalente polare.

Valenca

• Valenca është aftësia e një atomi të një elementi për t'u lidhur me një numër të caktuar atomesh të një elementi tjetër.
• Valenca përcaktohet nga numri i elektroneve në shtresën e jashtme të atomit.
• Klori (Cl) ka valencën një sepse ai lidhet me një atom hidrogjen (H) në molekulën HCl.
• Oksigjeni (O) ka valencën dy sepse ai lidhet me dy atome hidrogjen (H) në molekulën H2O.
• Azoti (N) ka valencën tre sepse ai lidhet me tre atome hidrogjen (H) në molekulën NH3.
• Karboni (C) ka valencën katër sepse ai lidhet me katër atome hidrogjen (H) në molekulën CH4.
• Valenca e elementeve në komponimet që nuk përmbajnë oksigjen përcaktohet duke analizuar numrin e elektroneve në shtresën e jashtme dhe nevojën e elementit për të arritur oktetin (8 elektrone) përmes ndarjes, humbjes ose fitimit të elektroneve.
• Valenca e elementeve në komponimet që përmbajnë oksigjen përcaktohet nga numri i elektroneve që duhen për të arritur oktetin, duke marrë parasysh valencën 2 të oksigjenit.
• CaO: Kalciumi (Ca) ka valencën II në oksid kalciumi.
• CO2: Karboni (C) ka valencën IV në oksid karboni.
• SO3: Squfuri (S) ka valencën VI në oksid squfuri.

Reaksionet Kimike

• Reaksionet kimike janë ndryshime gjatë të cilave përfitohen substanca të reja.
• Substancat që reagojnë mes vete quhen reaktantë, ndërsa substancat e reja që formohen quhen produkte.
• Reaksionet kimike klasifikohen në reaksione të sintezës dhe të analizës.
• Reaksionet e analizës janë ato gjatë të cilave një substancë e përbërë zbërthehet në dy apo më shumë substanca të thjeshta.
• Reaksionet e sintezës janë ato gjatë të cilave prej dy substancave të thjeshta formohet një substancë e përbërë.
• Reaksionet kimike paraqiten me ekuacione kimike që tregojnë reaktantët dhe produktet.
• Reaksioni kimik midis hidrogjenit dhe klorit paraqitet si H2 + Cl2 → 2HCl.
• Një barazim i reaksionit kimik duhet të tregojë reaktantët në anën e majtë të ekuacionit, produktet në anën e djathtë, simbolet kimike dhe koeficientët që tregojnë sasinë e substancave, si dhe koeficientët balancues për të siguruar që numri i atomeve të jetë i njëjtë në të dyja anët.
• Shembull: 2H2 + O2 = 2H2O
• Reaksionet kimike klasifikohen në reaksione ekzotermike, të cilat lirojnë energji gjatë zhvillimit, dhe endotermike, për zhvillimin e të cilave shpenzohet energji.
• Kur zinku reagon me sulfatin e bakrit (CuSO4), zinku zhvendos bakrin dhe formon zink sulfat (ZnSO4) dhe bakër metalik (Cu). Reaksioni është: Zn + CuSO4 = ZnSO4 + Cu.
• Ligji i ruajtjes së masës thotë se masa e përgjithshme e substancave reaguese është e barabartë me masën e produkteve që formohen gjatë reaksionit kimik.
• Ligji i raporteve të caktuara të masave thotë se gjatë përfitimit të komponimeve kimike, elementet midis vete komponohen në raporte të caktuara të masave.