Podcast
Questions and Answers
Ano ang ibig sabihin ng "wika"?
Ano ang ibig sabihin ng "wika"?
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay ___________
Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay ___________
Filipino
Ano ang kahulugan ng bawat salita sa isang wika ay may taglay na kahulugan?
Ano ang kahulugan ng bawat salita sa isang wika ay may taglay na kahulugan?
May taglay na kahulugan.
I-match ang sumusunod na pangkat ng wika sa kanilang rehiyon o lokasyon:
I-match ang sumusunod na pangkat ng wika sa kanilang rehiyon o lokasyon:
Signup and view all the answers
Ano ang kahulugan ng Konsepto sa Sarili sa pakikinig at tagapagsalita?
Ano ang kahulugan ng Konsepto sa Sarili sa pakikinig at tagapagsalita?
Signup and view all the answers
Tama ba na ang babae ay higit na mahaba ang pasensiya sa pakikinig kaysa sa mga lalaki?
Tama ba na ang babae ay higit na mahaba ang pasensiya sa pakikinig kaysa sa mga lalaki?
Signup and view all the answers
Ano ang kahalagahan ng _ sa pagpaparating ng mensahe?
Ano ang kahalagahan ng _ sa pagpaparating ng mensahe?
Signup and view all the answers
Ano ang kahalagahan ng tahimik at malamig na lugar sa pakikinig?
Ano ang kahalagahan ng tahimik at malamig na lugar sa pakikinig?
Signup and view all the answers
Iugnay ang mga sumusunod na teorya sa kanilang kahulugan:
Iugnay ang mga sumusunod na teorya sa kanilang kahulugan:
Signup and view all the answers
Ano ang ibig sabihin ng pangmoral?
Ano ang ibig sabihin ng pangmoral?
Signup and view all the answers
Ang lektyur notes sa Filipino ay kilalang uri ng sulatin.
Ang lektyur notes sa Filipino ay kilalang uri ng sulatin.
Signup and view all the answers
Ano ang pangunahing layunin ng transaksyunal na sulatin?
Ano ang pangunahing layunin ng transaksyunal na sulatin?
Signup and view all the answers
Ang ________ ay impormal at walang tiyak na balangkas at pansarili.
Ang ________ ay impormal at walang tiyak na balangkas at pansarili.
Signup and view all the answers
I-match ang mga sumusunod na uri ng teksto sa kanilang paglalarawan:
I-match ang mga sumusunod na uri ng teksto sa kanilang paglalarawan:
Signup and view all the answers
Ano ang tinatawag na 'ta-tana' sa wikang Pranses?
Ano ang tinatawag na 'ta-tana' sa wikang Pranses?
Signup and view all the answers
Naniniwala si Charles Darwin na ang wika ay nagmula sa mga tunog na nagbabadya ng pagkakakilanlan at pagkakabilang.
Naniniwala si Charles Darwin na ang wika ay nagmula sa mga tunog na nagbabadya ng pagkakakilanlan at pagkakabilang.
Signup and view all the answers
Ano ang pinaniniwalaan ni Jose Rizal tungkol sa wika?
Ano ang pinaniniwalaan ni Jose Rizal tungkol sa wika?
Signup and view all the answers
Sinasabi sa paniniwalang ito na bilang hari ng Ehipto, gumawa si Haring Psammatichos ng eksperimento kung paano nga ba ito dapat _______.
Sinasabi sa paniniwalang ito na bilang hari ng Ehipto, gumawa si Haring Psammatichos ng eksperimento kung paano nga ba ito dapat _______.
Signup and view all the answers
Iugnay ang sumusunod na layunin ng pakikinig sa tamang kahulugan:
Iugnay ang sumusunod na layunin ng pakikinig sa tamang kahulugan:
Signup and view all the answers
Ano ang tinatawag na ABECEDARIO?
Ano ang tinatawag na ABECEDARIO?
Signup and view all the answers
Ano ang ibig sabihin ng Ponema?
Ano ang ibig sabihin ng Ponema?
Signup and view all the answers
Ang Diptonggo ay binubuo ng magkasunod na patinig at malapatinig sa loob ng isang pantig.
Ang Diptonggo ay binubuo ng magkasunod na patinig at malapatinig sa loob ng isang pantig.
Signup and view all the answers
Ang klaster ay binubuo ng magkasunod na __________ sa loob ng isang pantig.
Ang klaster ay binubuo ng magkasunod na __________ sa loob ng isang pantig.
Signup and view all the answers
Ano ang Morpema?
Ano ang Morpema?
Signup and view all the answers
Ano ang kahulugan ng katagang 'Pagpapalit-tawag o Metonomiya'?
Ano ang kahulugan ng katagang 'Pagpapalit-tawag o Metonomiya'?
Signup and view all the answers
Sa ano tumutukoy ang lektyur notes sa Filipino?
Sa ano tumutukoy ang lektyur notes sa Filipino?
Signup and view all the answers
Ang Sawikain o Idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay tumpak na kahulugan ng kanya-kanyang salita na nabuo.
Ang Sawikain o Idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay tumpak na kahulugan ng kanya-kanyang salita na nabuo.
Signup and view all the answers
Ano ang tinutukoy ng pokus aktor/tagaganap ng pandiwa?
Ano ang tinutukoy ng pokus aktor/tagaganap ng pandiwa?
Signup and view all the answers
Anong kasarian ang tinutukoy sa pangungusap na 'Kumain ng suman at manggang hinog ang bata'?
Anong kasarian ang tinutukoy sa pangungusap na 'Kumain ng suman at manggang hinog ang bata'?
Signup and view all the answers
Ano ang kahulugan ng panghalip 'atin'?
Ano ang kahulugan ng panghalip 'atin'?
Signup and view all the answers
Anong uri ng tulang nagpapahayag ng damdamin gaya ng kaligayahan, kalungkutan, poot, pag-ibig at iba pa?
Anong uri ng tulang nagpapahayag ng damdamin gaya ng kaligayahan, kalungkutan, poot, pag-ibig at iba pa?
Signup and view all the answers
Sino ang Ama ng Balarila ng Wikang Pambansa?
Sino ang Ama ng Balarila ng Wikang Pambansa?
Signup and view all the answers
Ang Pang-uri ay mga salitang-ugat na nagpapahayag ng kilos.
Ang Pang-uri ay mga salitang-ugat na nagpapahayag ng kilos.
Signup and view all the answers
I-Match ang sumusunod na tayutay sa kanilang kahulugan:
I-Match ang sumusunod na tayutay sa kanilang kahulugan:
Signup and view all the answers
Ano ang apelyido ng makata na si Jose ______?
Ano ang apelyido ng makata na si Jose ______?
Signup and view all the answers
I-matched ang mga sumusunod na anyo ng tula sa kanilang kahulugan:
I-matched ang mga sumusunod na anyo ng tula sa kanilang kahulugan:
Signup and view all the answers
Study Notes
Wika, Kahulugan, Katangian at Kalikasan
- Ang wika ay isang sistematikong balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong may iisang kultura.
- Ang wika ay saplot ng kaisipan; gayunman, mas angkop marahil sabihing ang wika ay ang saplot-kalamnan, ang mismong katawan ng kasipan.
Katangian ng Wikang Filipino
- Pambansang lingua franca
- Pambansang wika at wikang opisyal
- Wika sa pagtuturo
- May dalang kahulugan- bawat salita sa isang wika ay may taglay na kahulugan
- May gramatikal estraktyur- may sinusunod na sistema sa pagbuo ng mga salita
- Namamatay- likas sa isang wika ang ekstinksyon o pagkawala nito dahil wala ng gumagamit
- Dayversifayd- iba-iba ang pagkagamit o pagbibigay konsepto ng mga tagapagsalita sa bawat salita
Kasaysayan ng Wikang Filipino
- 1897 - kinilala sa Unang Republika sa Malolos sa Saligang Batas ng Biak-na-Bato ang Tagalog bilang wikang pambansa at opisyal na wika sa kapuluan
- Panahon ng Amerikano - laganap ang wikang Ingles bilang opisyal na wika sa paaralan at komunikasyon
- 1936 - itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP)
- 1937 - opisyal na nagkaroon ng wikang pambansa ang Pilipinas at tinatawag itong Wikang Pambansang Batay sa Tagalog
- 1959 - nagpalabas ng kautusan ang Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon na tawaging Wikang Pilipino ang wikang pambansa
- 1973 - ipinakilala ang konsepto ng pambansang wika na Filipino
- 1987 - ang kasalukuyang 1987 Konstitusyon ay nagtalaga ng isang probisyong pangwika na Wikang Filipino ang maging wikang pambansa
Antas ng Wika
- A. Pormal - salitang istandard dahil kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na ng mga nakapag-aral ng wika
- B. Impormal - bokabularyong dayalektal. Gamitin ang mga ito sa mga partikular na pook o lalawigan lamang
- C. Lalawiganin - bokabularyong dayalektal. Mga salitang ginagamit sa mga partikular na pook o lalawigan
- D. Balbal - mga salitang ginagamit sa mga pangkat-pangkat
Mga Teorya ng Pinagmulan ng Wika
- Tore ng Babel - ayon sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang panahon
- Bow-wow - ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa mga tunog ng kalikasan
- Ding-dong - katulad ng teoryang bow-bow, nagkaroon daw ng wika ang tao, ayon sa teoryang ito, sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga bagay-bagay sa paligid
- Yo-he-ho - pinaniniwalaan ng linggwistang si A.S. Diamond (sa Berel, 2003) na ang tao ay natutong magsalita bunga diumano ng kanyang pwersang pisikal
- And many more...
Mga Layunin ng Wika
-
- Pagpapahayag - upang ipahayag ng mga ideya, damdamin, at kaisipan
-
- Paglilibang - upang malibang o aliwin ang sarili
-
- Paggamot - matulungan ng tagapakinig ang madamayan o makisimpatiya sa pamamagitan ng pakikinig sa hinaing o suliranin ng nagsasalita
-
- Kritikal - gumamit ng pagbubuo ng hinuha upang makabuo ng ganap na pag-aanalisa o pagsusuri sa paksang narinig
-
- Pakikinig - isang aktibong proseso ng pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng sensoring pandinigat pag-iisip### Ang Proseso ng Pakikinig
- Ang pakikinig ay isang mabilis at mabisang paraan ng pagkuha ng impormasyon kaysa sa tuwirang pagbabasa.
- 45% ng impormasyon ay nakukuha sa pamamagitan ng pakikinig, 30% sa pagsasalita, 16% sa pagbabasa, at 9% sa pagsulat.
Mga Elementong Nakaiimpluwensiya sa Pakikinig
- Edad o gulang: Ang mga bata ay hindi masyadong interesado sa habang-haba na pahayag, samantalang ang mga matatanda ay hindi rin mabuti ang kanilang pakikinig dahil sa kanilang mga nararamdamang kundisyon sa katawan.
- Oras: Ang oras ng pakikinig ay may impluwensiya sa pag-unawa ng mensahe.
- Kasarian: Ang mga lalaki at babae ay may iba't-ibang interes sa pakikinig.
- Tsanel: Ang mga instrumentong ginagamit sa pakikinig ay nakatutulong sa pag-unawa ng mensahe.
- Kultura: Ang mga tao ay may iba't-ibang kultura na nakaiimpluwensiya sa pakikinig.
- Konsepto sa sarili: Ang tagapakinig ay may katalinuhang taglay na maari niyang gamitin sa pagkontra o pagsang-ayon sa sinasabi ng tagapagsalita.
- Lugar: Ang lugar ng pakikinig ay may epekto sa level ng pakikinig ng mga tao.
Mga Uri ng Tagapakinig
- Eager Beaver: Siya ang tagapakinig na nagtatanong agad sa mga sinasabi ng tagapagsalita.
- Sleeper: Siya ang tipo ng tagapakinig na nauupo sa isang tahimik na sulok ng silid.
- Tiger: Siya ang tagapakinig na laging handang magbigay ng reaksyon sa anumang sasabihin ng tagapagsalita.
- Bewildered: Siya ang tagapakinig na kahit na anong pilit ay walang maiintindihan sa naririnig.
- Frowner: Siya ang tipo ng tagapakinig na wari bang lagi na lang may tanong at pagdududa.
- Relaxed: Siya ang tagapakinig na walang interes sa pakikinig.
Ang Pagbasa
- Ang pagbasa ay interpretasyon ng mga nakalimbag na simbolo ng kaisipan.
- Ang pagbabasa ay pagtanggap ng mga mensahe sa pamamagitan ng pagtugon ng damdamin at kaisipan sa mga titik at simbolong nakalimbag sa pahina.
Proseso ng Pagbasa
- Persepsyon: Kinikilala sa hakbang na ito ang mga simbolong nakalimbag.
- Komprehensyon: Inuunawa ang mga kaisipang inihahatid ng mga nakalimbag na simbolo.
- Integrasyon: Pag-uugnay-ugnay ng mga bago at nagdaang karanasan sa pagbibigay-kahulugan sa teksto.
Mga Teorya ng Pagbasa
- Teoryang Iskema: Nagpapaliwanag na ang lahat ng ating kaalaman tungkol sa mga bagay-bagay ay napapangkat sa dalawa: ayon sa dating kaalaman at karanasan na nagsisilbing saligan ng kaalaman ng mambabasa.
- Teoryang Bottom-up: Tradisyunal na pananaw sa pagbasa na bunga ng impluwensiya ng teoryang behaviorist na binibigyang-pokus ang pagbabasa.
- Teoryang Top-down: Tinatawag ding inside-out o conceptually-driven sa dahilang ang kahulugan o impormasyon ay nagsisimula sa mambabasa patungo sa teksto.
Mga Paraan ng Pagbasa
- SCANNING: Pagbasa nang mabilisan.
- SKIMMING: Pagbasa ng pasaklaw upang makuha ang pangkalahatang ideya o impresyon.
- PREVIEWING: Pagbasa na hindi agad nakatuon ang pansin sa nilalaman ng akdang babasahin.
- KASWAL: Pagbasa ng pansamantala.
- PAGBASANG PANG-IMPORMASYON: Ang layunin ng pagbasang ito ay upang kumalap ng mahahalagang impormasyon.
- MATIIM NA PAGBASA: Nangangailangan ito ng maingat na pagbasa para matugunan ang pangangailangan sa pananaliksik.
- MULING PAGBASA: Isinasagawa ang muling pagbasa upang makabuo ng pag-unawa sa kabuuang diwa ng materyal na binasa.
- PAGTATALA: Pagbabasa na may kasamang pagtatala ng mahahalagang impormasyon upang ito ay madaling maunawaan.### Mga Konsepto sa Wika
- Ang wika ay may dalawang uri: berbal at di-berbal
- Ang berbal ay ang paggamit ng salita at pangungusap sa komunikasyon
- Ang di-berbal ay ang mga komunikasyong hindi ginagamitan ng salita, tulad ng mga kilos, ekspresyon, at galaw
Mga Uri ng Teksto
- Tekstong Eksposisyon/Ekspositori: naglalarawan ng mga ideya at mga konsepto
- Tekstong Narativ/Naratibo: nagsasalaysay ng mga pangyayari
- Tekstong Deskriptiv/Deskriptibo: naglalarawan ng mga katangian ng tao, bagay, o lugar
- Tekstong Argyumenteytiv/Argumentatibo: naglalahad ng proposisyon upang makahikayat at mak.convins
Panonood
- Kaswal o Panlibangang Panonood: panonood upang maaliw o nanonood lamang
- Diskriminatibong Panonood: panonood upang negatibong mahusgahan ang kapwa o prejusyo
- Malalim at makabuluhan ang ginagawang pagsusuri/pagaanalisa sa nakita o napanood
- Emosyonal at Sikolohikal na Proseso: ginagamit ng tao ang sarili niyang pag-iisip at paghuhusga sa pagbibigay ng kahulugan sa nakita o napanood
Teorya ng Diskurso
- Etnometodolohiya: pag-oobserba sa mga gawaing pantao
- Speech Act: ang pagtanggap ng tagapakinig sa sinasalita o akto ng pagsasalita
- Teorya ng Akomodasyon: pagbabago ng paraan ng salita ng tao upang umayon o di-umayon sa paraan ng pagsasalita ng kausap
Wika at Komunikasyon
- Apat na Paraan ng Pagpapahayag:
- Pagsasalaysay: sinusulat ang pagpapahayag gamit ang wika
- Paglalarawan: inilahad ang pagpapahayag gamit ang mga larawan at iba pa
- Paglalahad: inilahad ang pagpapahayag gamit ang mga simbol at iba pa
- Di-Berbal: inilahad ang pagpapahayag gamit ang mga kilos, galaw, at iba pa
Pagpapalit ng Titik
- Pares Minimal: pares ng mga salita ito na magkaiba ang kahulugan at magkatulad ang kapaligiran maliban sa isang ponema
- Diptonggo: magkasunod na patinig at malapatinig sa loob ng isang pantig
- Klaster: magkasunod na katinig sa loob ng isang pantig
Morpolohiya
- Morpema: ang pinakamaliit na yunit ng salita na nagtataglay ng kahulugan
- Ponema: ang pinakamaliit na tunog ng isang wika
- Pagbabagong Morpoponemiko: pagbabago ng ponema sa loob ng salita kapag nilalapian ng pang-, mang-, at iba pa
- Asimilasyon: pag-asimila ng morpema ng isa at kapag ganap na naasimila ay nawawala ang ponema
Sintaks
- Pangungusap: pinagsama-samang mga salita o lipon ng mga salita na nagpapahayag ng buong diwa
- Simuno: bahaging pinagtutuunan ng pansin sa pangungusap
- Panaguri: bahaging nagbibigay impormasyon sa paksa
- Ayon sa Gamit: ang pangungusap ay may apat na uri: payak, tamabalan, hugnay, at langkapan
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Lektur notes tungkol sa wikang Filipino, kahulugan, katangian at kalikasan. Tinatalakay din ang kasaysayan ng wikang Filipino bilang wikang opisyal simula 1946.