Podcast
Questions and Answers
Која од наведените карактеристики е најрелевантна за разграничување на синонимите од хомонимите?
Која од наведените карактеристики е најрелевантна за разграничување на синонимите од хомонимите?
- Бројот на слогови во зборот.
- Нивната способност да се користат во поетски контекст.
- Употребата на зборовите во различни дијалекти.
- Различната форма, но слично значење кај синонимите, наспроти иста форма и различно значење кај хомонимите. (correct)
Во кој контекст најчесто се употребуваат историзмите?
Во кој контекст најчесто се употребуваат историзмите?
- Во секојдневниот говор за да се покаже ерудиција.
- Во научни истражувања за да се избегнат нејаснотии.
- Во модерната поезија за да се постигне ефект на старост.
- Во текстови кои опишуваат минати епохи и настани. (correct)
Која од наведените групи зборови претставуваат пример за деминутиви?
Која од наведените групи зборови претставуваат пример за деминутиви?
- Носе, столче, прстуле. (correct)
- Вратиште, кравиште, мажетина.
- Воле, ушле, забле.
- Компјутер, мобилен, видео.
Ако зборот „компјутер“ се смета за неологизам во одреден период, што ќе се случи со него со текот на времето?
Ако зборот „компјутер“ се смета за неологизам во одреден период, што ќе се случи со него со текот на времето?
Која е главната причина за употреба на жаргонизми и арготизми (сленг)?
Која е главната причина за употреба на жаргонизми и арготизми (сленг)?
Како се нарекуваат зборовите што се употребуваат во многу светски јазици, а потекнуваат од латинскиот или старогрчкиот јазик?
Како се нарекуваат зборовите што се употребуваат во многу светски јазици, а потекнуваат од латинскиот или старогрчкиот јазик?
Што означува терминот „лексикологија“?
Што означува терминот „лексикологија“?
Која од следниве реченици најдобро го опишува односот помеѓу разговорната и книжевната лексика?
Која од следниве реченици најдобро го опишува односот помеѓу разговорната и книжевната лексика?
Како се нарекуваат зборовите кои се слични по изговор или пишување, но имаат различно значење, како на пример: „метален“ и „ментален“?
Како се нарекуваат зборовите кои се слични по изговор или пишување, но имаат различно значење, како на пример: „метален“ и „ментален“?
Која од наведените карактеристики е типична за дијалектизмите?
Која од наведените карактеристики е типична за дијалектизмите?
Flashcards
Што е лексикологија?
Што е лексикологија?
Наука за зборовите и нивниот состав во еден јазик.
Што се синоними?
Што се синоними?
Зборови со различна писмена форма, но со слично значење.
Што се хомоними?
Што се хомоними?
Зборови кои имаат иста писмена форма, но различно значење.
Што се антоними?
Што се антоними?
Signup and view all the flashcards
Што се пароними?
Што се пароними?
Signup and view all the flashcards
Што се деминутиви?
Што се деминутиви?
Signup and view all the flashcards
Што е домашна лексика?
Што е домашна лексика?
Signup and view all the flashcards
Што се интернационализми?
Што се интернационализми?
Signup and view all the flashcards
Што се историзми?
Што се историзми?
Signup and view all the flashcards
Што се неологизми?
Што се неологизми?
Signup and view all the flashcards
Study Notes
- Лексикологијата е дел од лингвистиката и го проучува зборовниот состав на еден јазик.
Пример за зборот "маса"
- Форма: зборот е составен од четири гласа означени со букви од азбуката.
- Граматички, е именка од женски род во еднина и е нечленувана.
- Содржината (лексичка страна) може да означува парче мебел со рамна плоча на четири ногалки, неодредено количество материјал или големо количество од нешто.
Лексичко значење на зборовите
- Синоними се зборови со различна форма, но приближно исто значење (на пр. основа, база, темел, подлога).
- Хомоними се зборови со иста форма, но различно значење (на пр. блок за цртање, станбен, сојуз, парче од нешто).
- Антоними се зборови со спротивно значење (на пр. ден – ноќ, дебел – слаб).
- Пароними се зборови слични по изговор или пишување, но со различно значење (на пр. метален – ментален).
Стилска вредност на зборовите (експресивна лексика)
- Деминутиви означуваат нешто смалено, со наставки -е, -че, -уле, -енце (на пр. носе, столче, прстуле, раченце).
- Хипокористици изразуваат чувствен однос, понекогаш и негативен или неутрален однос.
- Пејоративи означуваат нешто грдо, одвратно, со наставки -е, -ле, -ло, -ко (на пр. воле, ушле).
- Аугментативи означуваат нешто зголемено, со наставки -иште, -ина (на пр. вратиште, кравиште).
Лексика според потеклото
- Домашна, изворна лексика потекнува од старословенскиот преку народниот јазик и е основа на литературниот јазик (мајка, татко, еден, планина).
- Странска (туѓа, позајмена) лексика навлегла директно или посредно од странски јазици.
- Интернационализми се користат во многу светски јазици, по потекло од латински или старогрчки (англицизми, србизми).
- Турцизми: има над 3000 во македонскиот јазик, некои активно се користат (алва, баклава, ќебапче).
- Варваризми не припаѓаат на лексичкиот состав,туѓи зборови кои се имитираат во форма и изговор (бејби, хај).
Лексика според процесот на обновата
- Историзми се зборови кои се користеле во минатото, но денес не постојат (вилает, чорбаџија).
- Архаизми се застарени зборови кои се истиснати од употреба (абер – глас, еќим – лекар).
- Неологизми се новосоздадени зборови кои сè уште не се доволно активни во речникот.
- Индивидуализми се нови зборови, авторски креации за поинаков начин на изразување.
Лексика според сферата на употреба
- Општонародна лексика ја сочинува основата на зборовниот состав.
- Разговорна лексика се користи во усната форма на стандардниот јазик, звучи неофицијално.
- Книжна лексика ја употребуваат писателите за создавање уметничко дело.
- Дијалектна лексика (дијалектизми) се користи на определена територија (соба – одаја).
- Професионална лексика (професионализми) ја користат луѓе кои се занимаваат со иста професија.
- Терминолошка лексика се термини.
- Жаргонска и арго-лексика (жаргонизми и арготизми/сленг) ја користи професионална или социјална група за да се разликува од другите.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
