Kulturang Pilipino: Awitin at Karunungang Bayan

Awitin

• Bayani: Tinatawag na "oyayi," ginagamit sa pagpapatulog ng mga bata.
• Diona: Awit na kinakanta sa kasalan.
• Soliranin: Awit ukol sa pagsasagwan ng bangka o mga manggagawa.

Magtanim ay 'di Biro

• Paglalarawan sa hirap ng pagtatanim: Maghapong nakayuko, hindi makaupo o makatayo, at namamanhid ang mga braso.
• Sa paggising, iniisip ang mga tanim at ang masarap na pagkain na dulot nito.

Talindaw

• "An Balud": Isinalin mula sa Waray, naglalarawan ng nag-aapoy na langit at nagngangalit na dagat.
• Ang daluyong mula sa karagatan ay simbolo ng pag-asa ng mga mandaragat.

Tagumpay o Kumintang

• Awit sa pakikidigma o digmaan.

Kundiman

• Awit ng pag-ibig.

Karunungang Bayan

• Binubuo ng mga salitang may pilosopiya, malalim na kahulugan at matalinghaga.

Salawikain

• Mapanlikha at nagdadala ng aral.
• Halimbawa: "Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo" at "Daig ng maagap ang masipag."

Sawikain

• Naglalarawan sa mga bagay o pangyayari na may di-tiyak na kahulugan.
• Halimbawa: "Kabiyak ng Dibdib" para sa asawa, "Butas ang bulsa" para sa walang pera.

Bugtong

• Mga palaisipan na nagtatanong ng sagot sa isang talinghaga.
• Halimbawa: "Ate mo, ate ko, ate ng lahat ng tao" na may sagot na atis.

Kasabihan

• Mga paniniwala na may impluwensya sa lipunan.
• Halimbawa: "Kapag maikli ang kumot, matutong mamaluktot."

Palaisipan

• Uri ng suliranin o bugtong na sumusubok sa katalinuhan.
• Halimbawa: "Ano ang nakikita mo sa gitna ng Dagat?" na may sagot na "G."

Ditso o Tulambata

• Larong pambata na may sukat at tugma.

Bulong

• Orasyon ng matatanda na kadalasang ginagamit sa mga seremonya.

Sangguniang Panitikan

• Ayon kay Terry Eagleton, ang mga likhang sining tulad ng komiks, pelikula, at iba pa, ay hindi itinuturing na panitikan.

Karagdagang Pagpapakahulugan

• Naglalarawan ng damdamin ng tao tungkol sa lipunan, pamahalaan, at kapwa.
• Isang kasaysayan ng kaluluwa ng mamamayan na nasasalamin sa sining at mga pahayag.

Baliktanaw sa Panitikan ng Pilipinas

• Panahon ng Katutubo: Binubuo ng mga kwentong bayan, mito, alamat, at salaysayin.
• Epiko: Patulang akda ukol sa kabayanihan, may iba't ibang kategorya: microepic, macroepic, at mesoepic.
• Mga Katangian ng Epiko: Kasama ang pag-alis ng tauhan, pagkamatay at pagkabuhay muli ng bayani, at ang pakikidigma at pakikipagsapalaran.