КСРО-дағы Тоқырау кезеңі (1964-1985)
25 Questions
2 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

КСРО-дағы «тоқырау кезеңі» қашан басталды?

  • 1964 жылы (correct)
  • 1965 жылы
  • 1985 жылы
  • 1966 жылы

    • 1965 жылғы реформаның басты мақсаты неден тұрады?

  • Экономиканы толық мемлекеттік бақылауға алу
  • Әлеуметтік реформаларды енгізу
  • Орталықтандыруды арттыру
  • Кәсіпорындарды басқаруды орталықсыздандыру (correct)

    • КСРО-дағы тоқырау кезеңінде ел экономикасының қандай сипаты сақталды?

  • Технологиялық революциялық
  • Әлеуметтік, қамсыздандырғыш
  • Экстенсивті, шикізаттық (correct)
  • Күрделі, инвестициялық

    • 1965 жылғы шаруашылық реформасында қандай басқару жүйесі жойылды?

    <p>Халықшаруашылығы кеңестері арқылы басқару жүйесі</p> Signup and view all the answers

    1965 жылы жойылған басқарудың қандай жүйесі қалпына келтірілді?

    <p>Салалық жүйені</p> Signup and view all the answers

    Қазақстан КСРО-ның қандай ретіндегі аймаққа айналды?

    <p>Индустриялық аграрлық аймаққа</p> Signup and view all the answers

    1965 жылғы реформаның қандай параметрлері қабылданды?

    <p>Шаруашылық дербестігін кеңейту</p> Signup and view all the answers

    КСРО-да тоқырау кезеңі кезінде өндірістің тиімділігі неге төмендеді?

    <p>Пайдалы қазбалар экспортына тәуелділік</p> Signup and view all the answers

    8-бесжылдықтың нәтижелері бойынша Қазақстанның жалпы өнімінің өсуі қанша есе артты?

    <p>1,5 есе</p> Signup and view all the answers

    8-бесжылдықтың республика үшін маңызды өнеркәсіптік салалары қайсы?

    <p>Химия, көмір және мұнай</p> Signup and view all the answers

    1965 жылғы шаруашылық реформасының негізгі мақсаты қандай?

    <p>Техникалық жабдықтау және еңбек ұйымдастыруды жетілдіру</p> Signup and view all the answers

    Қазақстанның көмір өндіру, темір кенін өндіру және қара металдардың өндірісіндегі үлесі 1970 жылға қарай қалай өзгерді?

    <p>Айтарлықтай өсті</p> Signup and view all the answers

    1965-1985 жылдар аралығында Қазақстан қандай өнеркәсіптік аймаққа айналды?

    <p>КСРО-ның аса ірі өнеркәсіптік аймақтарының біріне</p> Signup and view all the answers

    1960-жылдары Қазақстанда үлкен өнеркәсіптік құрылыс басталды. Бұл қандай факторларға байланысты?

    <p>КСРО-ның өндірістік саясаты</p> Signup and view all the answers

    Павлодар трактор зауыты, Шевченко пластмасса зауыты қандай салада жұмыс істеді?

    <p>Ауыл шаруашылығы техникасы</p> Signup and view all the answers

    Экономиканың шикізаттық бағыт алуына байланысты қандай проблема туындады?

    <p>Экономикалық деформация мен дағдарыс</p> Signup and view all the answers

    Қазақстан экономикасының шикізаттық бағыты қандай әсерлерге алып келді?

    <p>Отандық дайын өнімдер өндірісінің төмендеуіне</p> Signup and view all the answers

    Экономиканың ресурстарды пайдалану тиімділігі қандай деңгейде болды?

    <p>Төмен деңгей</p> Signup and view all the answers

    Кеңестік басшылық экономикалық реформаларға не себептен кедергі келтірді?

    <p>Саяси жүйедегі түбегейлі өзгерістерді қаламау</p> Signup and view all the answers

    1980 жылдардың ортасында экономиканы басқарудың қандай әдістері қолданылады?

    <p>Әміршіл-әкімшіл әдістер</p> Signup and view all the answers

    Қазақстан шетелден қандай тауарларды әлдеқайда арзан бағамен импорттады?

    <p>Дайын өнімдер</p> Signup and view all the answers

    КСРО-дағы «тоқырау кезеңінің» негізгі белгілерін сәйкестендіріңіз:

    <p>Технология саласында артта қалушылық = Өндірістің тиімсіздігі Өнімнің төмен сапасы = Еңбек өнімділігінің азаюы Экстенсивті экономикалық даму = Шикізаттық экономика Саяси тұрақтылық = Әлеуметтік мәселелердің шешілмеуі</p> Signup and view all the answers

    1965 жылғы шаруашылық реформасының нәтижелерін сәйкестендіріңіз:

    <p>Жаңа басқару жүйесі = Өндірістің дағдарысқа ұшырауы Шаруашылық дербестік = Бос жұмыс орындарының санының артуы Табыс және бағаны тиімді пайдалану = Сапасы төмен өнім өндіру Экономикалық аудандарды басқару = Функционалды интеграция</p> Signup and view all the answers

    КСРО-ның тоқырау кезеңі кезінде Қазақстанның даму бағыттарын сәйкестендіріңіз:

    <p>Индустриялық аграрлық аймақ = Калалық жүйенің дамуы Шикізат экспортына тәуелділік = Өнім өндірудегі тиімділіктің төмендеуі Қалалардың өсуі = Экономикалық ынталандырудың жоқтығы Нарыққа көшу = Басқарудың орталықтандыруы</p> Signup and view all the answers

    Л.И.Брежневтің КСРО-дағы рөлін сәйкестендіріңіз:

    <p>КОКП ОК бас хатшысы = 1964-1966 жылдары қызмет атқарды Министрлер кеңесінің төрағасы = Экономикалық реформаларды басқарды КСРО Қаржы министрі = Шаруашылық есепке көшу процессін басқарды КСРО Мемлекеттік жоспарлау төрағасы = Саяси реформаларды жүзеге асырды</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    КСРО-дағы «Тоқырау» кезеңі

    • КСРО тарихында 1964 жылдан 1985 жылға дейін Леонид Ильич Брежневтің басшылық еткен кезеңін «Тоқырау кезеңі» деп атайды.
    • Сырттай қарағанда, әлеуметтік-экономикалық жағдай жақсы болғанымен, қоғамда шешілмеген мәселелер мен қарама-қайшылықтардың жинақталуы орын алған.
    • 1965-1985 жылдары елдің дамуы қалыпты жағдайда болғанымен, экономиканың экстенсивті сипаты, пайдалы қазбалар экспортына тәуелділік тоқырау үдерісіне әкеп соқтырды.
    • Тоқыраудың белгілері: жоғары технология салаларында артта қалушылық, өнімнің төмен сапасы, өндірістің тиімсіздігі мен еңбек өнімділігінің төмендеуі
    • 1965 жылғы шаруашылық реформасы өнеркәсіптік өндірісті экономикалық ынталандыруды күшейтуге және кәсіпорындардың шаруашылық дербестігін кеңейтуге бағытталды.
    • 1965 жылғы реформаның мақсаттарының бірі кәсіпорындарды басқаруды орталықсыздандыру, дербестігін және өндіріс өнімділігін арттыру болып табылады.
    • 1965 жылғы реформаның мәні:
      • Халықшаруашылық Кеңестері арқылы басқару жүйесін жою; Н.С.Хрущевтің кезінде, 1957 жылы жойылған басқарудың салалық жүйесін қалпына келтіру;
      • Өнеркәсіптік өндірісті экономикалық ынталандыруды күшейту;
      • Ғылыми-техникалық прогресті жылдамдату;
      • Кәсіпорындардың шаруашылық дербестігін кеңейту, оларды толықтай шаруашылық есепке көшіру;
      • Табыс, баға, сыйақы, несие сияқты аса маңызды тетіктерді не- ғұрлым ұтымды пайдалану;
      • Жұмысшылар мен ұжымның жоспарлы тапсырмаларды орындауға, өндіріс техникасын жетілдіру мен өнім сапасын жақсартуға материалдық қызығушылықтарын арттыру шараларын қолдану.

    8-бесжылдық (1966-1970 жж.)

    • 1965 жылғы реформаның КСРО экономикасына әсері уақытша болды.
    • 8-бесжылдық нәтижелері «алтын бесжылдық» ретінде тарихқа енді.
    • 8-бесжылдық жылдары КСРО халықшаруашылық кешені ең жоғары көрсеткіштерге қол жеткізді.
    • Қазақстан экономикасында да ілгерілеушіліктер байқалды. 8-бесжылдықта жалпы өнім 1,5 есеге өсті.
    • Өнеркәсіптік өндіріс көлемі 1,6 есе, ал табыстылығы 3 еседен аса артты.
    • Өнеркәсіп өндірісінде заманауи салалардың меншікті үлесі жоғарылады.
    • 1970 жылға қарай көмір, темір кенін өндіру, шойын қорыту мен қара металдар прокаты бойынша Қазақстанның үлесі айтарлықтай өсті.
    • Республика бүкілодақтық қорғасын, мыс пен титан өндірісінің басым бөлігін берді.

    Қазақстан экономикасының шикізаттық бағыт алуы

    • 1965-1985 жылдары Қазақстан КСРО-ның аса ірі өнеркәсіптік аймақтарының біріне айналды.
    • 1980 жылдардың бас кезінде республиканың жалпы өніміндегі өнеркәсіптің үлесі 50%-ға жетті.
    • Бұл көрсеткіште елдің түсті металлургиясының негізгі базасы орналасты, көлемді отын-энергетикалық кешен, дамыған химия саласы болды, көмір өндіру өнеркәсібі жұмыс істеді.
    • Мұнай өндірудің орасан зор (тіпті дүниежүзілік стандарттар бойынша) өлеуеті болды.
    • 60-жылдары Қазақстанда ауқымды өнеркәсіптік құрылыс жүзеге асырылды.
    • Республика экономикасының шикізаттық сипат алуына орай өндіруші салалар басым дамыды.
    • Соколов-Сарыбай мен Қарағанды комбинаттарында, Ермак ферроқорытпалар зауытында қара металлургия; Лениногорск, Жезқазған, Павлодар, Өскемен комбинаттарында түсті металлургия қарқынды дамыды.
    • Маңғыстаудағы мұнай кен орындары біртіндеп елеулі мұнайлы аудандардың біріне айналды.
    • 1961 жылдан 1970 жылдарға дейін Қазақстанда жаңа кәсіпорындар, цехтар іске қосылды, сондай-ақ қайта құрылымдалды және техникалық жағынан қайта жарақталды.
    • Сандық көрсеткіштердің өсуіне қарамастан, экономиканың ресурсқа қатысты шығындары бұрынғыдан артты.
    • Қазақстан экономикасы да Кеңес Одағының экономикасына тән жалпы деформациялар мен дағдарыстық көріністерден шет қалмады.
    • 1970-1985 жылдары КСРО әлеуметтік-экономикалық және ғылыми- техникалық даму деңгейі бойынша еуропалық жетекші державаларға ілесе алмады.
    • Республикадағы өнеркәсіп өнімін өндірудің жылдық орташа қарқыны мен ұлттық табыс азайды.
    • Қазақстанда өндірістің аяқталған циклі бар жоғары технологиялық өнім шығаратын кәсіпорындар жоқ еді.
    • Қазақстан шетке төменгі бағамен арзан шикізат шығарып, қымбат тұратын дайын өнімдер әкелді.
    • Қазақстан экономикасының шикізаттық бағыт алуы 70-80-жылдары өңдеуші өнеркәсіп пен халық тұтыну тауарлары өндірісі салаларының мардымсыз дамуымен шектелді.
    • Халық тұтынатын азық-түліктен өзге тауарлардың 60%-ға жуығы басқа : одақтас республикалардан әкелінді.
    • Олардың көпшілігі қазақстан-дық шикізаттан дайындалды.
    • Бұл жылдары Павлодар трактор зауыты, Шевченко пластмасса зауыты, Қарағанды резина техникалық бұйымдар зауыты бой көтеріп, олардың әрқайсысында ондаған мың жұмысшы еңбек етті.
    • КСРО- да ғана емес, тіпті Еуропамен салыстырғанда ең ірі кәсіпорындар бола тұрып, олар біртіндеп көпсалалы, мамандандырылмаған зауыттарға, жөндеу, құрылыс, тіпті қосалқы ауылшаруашылық кәсіп-орындарына айналдырылды.
    • Республика экономикасының барлық саласы өнімді жұмыс жасай алмады. Металлургия, химия өндірісі қалдықтарының құрамында кейде жаңадан казып алынған кен құрамында пайдалы металдар болғанымен, кенді толық өңдеу мүмкіндігі болмады.
    • Мұндай жағдайды тек өнеркәсіпке ресурс үнемдеуші технологияларды енгізе отырып, қайта құру ғана өзгерте алатын еді. Алайда ол жүзеге асырылған жоқ.
    • Экономикадағы дағдарыстық құбылыстардың артуы өнеркәсіп өнімін өндіру қарқынының төмендеуінен, ұлттық табыстың азаюынан көрінді.
    • 80-жылдардың ортасында экономиканы басқарудың әміршіл-әкімшіл әдістері, экономикалық ынталандыруды елемеу, экстенсивті даму, мемлекеттік меншік түрінің үстемдігі, жұмысшыларды өндіріс құралдарынан айыру, орталықтың өктемдігі сияқты себептер КСРО мен Қазақстан экономикасын дағдарысқа алып келді.

    КСРО-дағы «тоқырау» кезеңі

    • КСРО тарихында 1964 - 1985 жылдар аралығындағы кезең «тоқырау кезеңі» деп аталады.
    • Сырттай қарағанда әлеуметтік-экономикалық жағдай жақсы болғанымен, ішкі проблемалар мен қарама-қайшылықтар пісіп жетілді.
    • 1965-1985 жылдардағы елдің дамуы, сандық көрсеткіштер жағынан қалыпты болғанымен, экономиканың экстенсивті сипаты және пайдалы қазбалар экспортына тәуелділігі тоқырауға әкелді.
    • Тоқырау белгілері: жоғары технология салаларында артта қалушылық, өнім сапасының төмендігі, өндірістің тиімсіздігі және еңбек өнімділігінің төмендеуі.

    1965 жылғы өнеркәсіптік реформа

    • 1964 жылдың қазан айында КОКП ОК Пленумында Н.С. Хрущев партия жетекшілігінен және КСРО үкіметінің басшысы қызметінен босатылды.
    • Л.И. Брежнев КОКП ОК Бас хатшысы, А.Н. Косыгин Министрлер Кеңесінің төрағасы болды.
    • 1965 жылы экономиканы дағдарыстан шығару мақсатында бірқатар реформалар жүргізілді.
    • 1965 жылғы реформаның негізгі мақсаттары: кәсіпорындарды басқаруды орталықсыздандыру, автономдылықты арттыру және өндіріс өнімділігін жоғарылату.

    1965 жылғы шаруашылық реформасының мәні:

    • Халықшаруашылығы кеңестері арқылы экономикалық аудандарды басқару жүйесін жою.
    • Н.С. Хрущев кезінде жойылған басқарудың салалық жүйесін қалпына келтіру.
    • Өнеркәсіптік өндірісті экономикалық ынталандыруды күшейту.
    • Ғылыми-техникалық прогресті жылдамдату.
    • Кәсіпорындардың шаруашылық дербестігін кеңейту, оларды шаруашылық есепке толықтай көшіру.
    • Табыс, баға, сыйақы, несие сияқты тиімді механизмдерді пайдалану.
    • Жоспарлы тапсырмаларды орындауға, өндіріс техникасын жетілдіруге және өнім сапасын жақсартуға жұмысшылар мен ұжымдардың материалдық қызығушылығын арттыру шараларын қолдану.

    8-бесжылдық (1966-1970 жж.) қорытындылары:

    • 1965 жылғы реформаның экономикаға әсері уақытша болды.
    • 8-бесжылдықта экономикада жақсарушылық байқалды, ол «алтын бесжылдық» деп аталды.
    • 8-бесжылдық кезінде КСРО халықшаруашылығы ең жоғары көрсеткіштерге жетті.
    • Қазақстан экономикасында да жақсарушылық байқалды, жалпы өнім 1,5 есеге өсті.
    • 8-бесжылдық кезінде өнеркәсіптік өндіріс көлемі 1,6 есе, ал тиімділігі 3 еседен аса артты.
    • Өнеркәсіпте қара және түсті металлургия, көмір және мұнай өнеркәсібі жетекші салалар болып қала берді.
    • 1970 жылға қарай көмір, темір кенін өндіру, шойын қорыту және қара металдар прокаты бойынша Қазақстанның үлесі едәуір өсті.
    • Республика бүкілодақтық қорғасын, мыс және титан өндірісінің басым бөлігін қамтамасыз етті.

    Қазақстан экономикасының шикізаттық бағыт алуы:

    • 1965-1985 жылдардары Қазақстан КСРО-ның ірі өнеркәсіптік аймақтарының біріне айналды.
    • 1980 жылдардың басында республиканың жалпы өніміндегі өнеркәсіптің үлесі 50%-ға жетті.
    • Елдің түсті металлургиясының негізгі базасы, отын-энергетикалық кешен, дамыған химия саласы және көмір өндіру өнеркәсібі Қазақстанда орналасты.
    • Мұнай өндіру потенциалы айтарлықтай, тіпті әлемдік стандарттар бойынша да жоғары болды.
    • 60-жылдары республикада ауқымды өнеркәсіптік құрылыс жүзеге асырылды.
    • Республика экономикасының шикізаттық сипат алуы өндіруші салалардың басым дамуына әкелді.
    • Соколов-Сарыбай және Қарағанды комбинаттарында қара металлургия, Лениногорск, Жезқазған, Павлодар, Өскемен комбинаттарында түсті металлургия қарқынды дамыды.
    • Маңғыстаудағы мұнай кен орындары елеулі мұнайлы аудандардың біріне айналды.
    • 1961 жылдан 1970 жылдарға дейін жаңа кәсіпорындар, цехтар салынды, қайта құрылымдалды және техникалық жағынан жаңартылды.
    • Экономикадағы ресурстық шығындар бұрынғыдан да жоғары көтерілді.
    • Қазақстан экономикасы КСРО экономикасындағы жалпы деформациялар мен дағдарыс көріністерінен шет қалмады.
    • 1970-1985 жылдардары КСРО еуропалық жетекші державаларға ілесе алмады, өнеркәсіп өнімін өндірудің жылдық орташа қарқыны және ұлттық табыс төмендеді.
    • Қазақстанда өндірістің аяқталған циклі бар жоғары технологиялық өнім шығаратын кәсіпорындар жоқ еді.
    • Қазақстан арзан шикізатты төмен бағаға экспорттап, қымбат дайын өнімдер импорттады.
    • Қазақстан экономикасының шикізаттық бағыт алуы өңдеуші өнеркәсіп пен халық тұтыну тауарлары өндірісі салаларының дамуының қарқынсыздығына әкелді.
    • Тұтынушылық тауарлардың 60%-ға жуығы басқа республикалардан әкелінді.
    • Павлодар трактор зауыты, Шевченко пластмасса зауыты, Қарағанды резина техникалық бұйымдар зауыты бой көтеріп, ондаған мың жұмысшы еңбек етті, бірақ олар көпсалалы, мамандандырылмаған зауыттарға айналды.
    • Республика экономикасының барлық саласы өнімді жұмыс жасай алмады, металлургия және химия өндірісінің қалдықтары пайдалы металдарға бай болғанымен, кенді толық өңдеу мүмкіндігі болмады.
    • Экономикадағы дағдарыс өнеркәсіп өнімін өндіру қарқынының төмендеуінен және ұлттық табыстың азаюынан көрінді.
    • 80-жылдардың ортасындағы еңбек ынталандырудың болмауы, экстенсивті даму, мемлекеттік меншік түрінің үстемдігі және орталықтандырылған басқару КСРО мен Қазақстан экономикасын дағдарысқа алып келді.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Description

    Бұл тест КСРО-дағы Тоқырау кезеңінің негізгі аспектілерін қарастырады. Леонид Ильич Брежневтің басшылығындағы әлеуметтік-экономикалық және саяси мәселелерге назар аударады. Сіздің білімдеріңізді тексеріп, Тоқырау кезеңінің ерекшеліктері мен реформалары туралы ақпаратты жаңартыңыз.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser