Konik Işın Demetli BT

Diş Hekimliğinde Tomografi Uygulamaları

• Konu, diş hekimliğinde tomografi uygulamalarıdır.

• Sunum, Prof. Dr. Tamer Lütfi ERDEM tarafından yapılmıştır.

• İki boyutlu görüntülerin yetersizliğinden bahsedilir.

• Bilgisayarlı tomografi (BT) ve dijital devrimin önemi vurgulanır.

• Godfrey Hounsfield, 1972'de bilgisayarlı tomografiyi icat etmiştir.

• Bilgisayarlı tomografi, komşu anatomik yapıların oluşturduğu görüntü kirlenmesine izin vermeden tomografik kesitler veren dijital ve matematiksel bir görüntüleme yöntemidir.

• Spiral masa hareketi, BT'de iyileştirme sağlar.

• Çoklu dedektör dizileri, daha verimli x ışını kullanımı sağlar, tarama süresini kısaltır ama radyasyon dozunu azaltmaz.

• Modern BT multidedektör tarayıcıları, 4-512 arasında dedektör dizisine sahiptir.

• X ışını demeti farklı doku katmanlarından geçerken, dedektöre iletilen ışın yoğunluğu, ışın demetinin izlediği yol üzerindeki voksellerin attenüasyon değerleri toplamına eşittir.

• Voksellerin atenüasyon değerlerinin hesaplanması ile dokular arasında ayrım yapılabilir (Hounsfield Birimi, HU).

• Üç ortogonal düzlemde (aksiyel, koronal ve sagittal) bitişik iki boyutlu görüntü serileri 3 boyutlu görünüm sağlar.

• Diş hekimliğinde medikal BT kullanımı, baş ve boyundaki patolojilerin, paranazal sinüslerin, kafa tabanının ve orbitanın değerlendirilmesi için kullanılır.

• Maksillofasiyal iskeletsel kırıkların lokasyonunu, yayılımını ve deplasmanını değerlendirme, subdural ve epidural hematom görüntüleme, tükürük bezi görüntüleme, BT rehberlikli ince iğne aspirasyon biyopsileri, hayali cerrahi operasyon planlamaları, CBCT kullanımının endikasyonlarıdır.

• Bilgisayarlı tomografi, kesitlerde mükemmel detay gösterir, pencere tekniği ile kontrast ve yoğunluk ayarlarını yapabilir, mesafe ölçümleri yapabilir, 3 boyutlu görüntüler oluşturabilir ve yazılımlar mevcut ise implant seçimi operasyon öncesi yapılabilir.

• Bilgisayarlı tomografi pahalı bir yöntemdir, rekonstrüksiyon görüntülerinde detay azalabilir, "flash" oluşabilir, radyasyon dozu fazladır, tıp radyologlarının implant gibi diş hekimliği uygulamaları hakkındaki bilgisi yetersiz olabilir.

• Tek kesit, tek spiral; çoklu kesit, çoklu spiral farklı tarama biçimlerini gösterir.

• DVT, KIBT, CBCT, dental bilgisayarlı tomografi, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi terimleri açıklanmış ve bu tekniklerin tarihi hakkında bilgi verilmiştir.

• X ışını saçılımı veya gürültü (noise) miktarı, görüntüleme alanının küçülmesi ile azalır çünkü küçük hacimli cihazlar yüksek görüntü çözünürlüğü sağlar.

• Orta volümlü ünitler, her iki çenenin ve geniş volümlü cihazlar ise tüm başın taramasında kullanılır.

• Büyük FOV ortodontik ve diğer tedavi planlamalarında önerilir.

• Bilgisayarlı tomografide vokseller izotropiktir (her düzlemdeki boyutları eşittir) ve boyutları 0.4 mm3 ile 0.075 mm³ aralığında değişkenlik gösterir.

• Voksellerin izotropik olması, KIBT görüntülerinin her bir düzlemde yüksek doğrulukla rekonstrükte edilebilmesini sağlar.

• KIBT'ın avantajları arasında düşük efektif radyasyon dozu, düşük maliyet, küçük kapsama alanı, kolay görüntü edinme ve çok düzlemli rekonstrüksiyon gibi etkileşimli görselleştirme modları sayılabilir.

• KIBT'ın dezavantajları arasında iki boyutlu görüntülemeden daha yüksek dozlarda radyasyon, yumuşak dokuları göstermedeki yetersizlik, Hounsfield Birimi (HU) ile sınırlı korelasyon göstermesi, görüntü artifaktları ve yasal sorumluluklar sayılabilir.

• Oral radyolojik muayenenin aşamaları, klinik bulguların şüpheli veya pozitif olmasına bağlı olarak panoramik grafi, aksiyal, kros kesit gibi görüntüler elde edilmesinden oluşan bir dizi incelemeyi içerir.

• Cerrahi planlama ve implant uygulamaları, görüntüleme verilerinin kullanımıyla, implant seçiminde, cerrahi planlamada ve implantların yerleştirilmesinde kullanılır. Volumetrik tomografi ile panoramik ölçümlerin karşılaştırılması, diş tedavi planlamasında önemlidir.

• Dişhekimliğinde medikal CT kullanım endikasyonları, radyasyon doz limitleri, kullanılan cihazlar, görüntüleme biçimleri, FOV açıklanmıştır.

Diş Tedavisinde Kullanılan X-Işını

• Medikal BT, 80-140 kVp aralığında ve 20-100 kW’luk maksimum güçte çalışır.
• 30-60 saniyelik sınırlı sürelerde çalıştırılabilir.
• KIBT sistemleri ise 80-120 kVp aralığındadır.
• KIBT ve medikal BT benzer fokal spotalara sahiptir (0.5-0.8 mm).
• KIBT , 1 mA ile 20 mA arasında çalışabilirken, medikal BT 125mA-500mA arasında çalışan pulsatif x ışını yayar, medikal BT ise devamlı ışın üretir.

ALARA

• ALARA, "As Low As Reasonably Achievable" (Makul Olarak Ulaşılabilir En Düşük Doz) demektir ve radyolojik incelemelerde mümkün olan en düşük radyasyon dozuna ulaşılması gerektiğini ifade eder.

Poz Karşılaştırma Tablosu

• Farklı anatomik bölgeler için CBCT ve BT'nin radyasyon dozlarını karşılaştıran bir tablo mevcuttur.

Görüntüleme Alanı (FOV)

• KIBT cihazının tarama hacmini ifade eder.
• Dedektör büyüklüğü, ışın projeksiyonu geometrisi ve FOV'i etkiler.
• Küçük FOV, daha yüksek görüntü çözünürlüğü ve düşük radyasyon dozu demektir.

KIBT'in Anatomik Yapıların Görselleştirilmesindeki Avantajları ve Dezavantajları

• Avantajları; düşük efektif radyasyon dozu, düşük maliyet, küçük kapsama alanı, kolay görüntü edinme, çok düzlemli rekonstrüksiyon ve etkileşimli görselleştirme modlarıdır.
• Dezavantajları; iki boyutlu görüntülemeden daha yüksek dozlarda radyasyon, yumuşak dokuları göstermedeki yetersizlik, Hounsfield Birimi (HU) ile sınırlı korelasyon, görüntü artifaktları ve yasal sorumluluklardır.

Diş Hekimliğinde CBCT Kullanımının Endikasyonları

• Çeşitli diş hekimliği sorunlarının değerlendirilmesinde kullanılabilir.

• Diğer birçok klinik bilgi ve bulgunun elde edilmesinde önemli bir rol oynar.

• Cerrahi öncesi planlama ve implant uygulamalarında, hastaların uygun tedavi planlarına ulaşılmasında ve risklerin en aza indirilmesinde önemli bir rol oynar.

Diğer Konular

• Endodontik uygulamalar (Dış rezorbsiyon, İç rezorbsiyon, Kök kırıkları, Bukko-lingual perforasyonlar, Alt büyük azı-mandibuller kanal, Üst büyük azı-maksiler sinüs, vb)

• Periodontik girişimler ( rejenaratif girişimler)

• Ortodonti

• Yüz taraması

• Damak yarığı

• Hava yolları

• Metal ortodontik tel/braket artefaktı

• Diş sürdürme takibi

• Sürme rehberliği

• Hurâfeler

• DAP (Dose area product)

• Mpd(maximum permıssıble dose)

• FOV (Field of View)

• Tomografik inceleme basamakları

Bu notlar, sunulan bilgileri özetlemektedir. Ek bilgiler ve ayrıntılar için sunum kaydına veya kaynaklara bakılması önerilir.

Bu quiz, konik ışın demetli bilgisayarlı tomografi (KIBT) teknolojisinin tarihçesi, uygulama alanları ve teknik detayları hakkında bilgi edinmenizi sağlayacaktır. KIBT sisteminin özellikleri ve kullanım alanlarına dair sorular içermektedir. KIBT'nin tasarımcıları ve uygulama noktaları gibi konuları kapsamaktadır.