Klasifikimi i Anemive dhe Hematologjisë

Shkaktar i diabetit mellitus tip 1 është një reagim autoimun ku sistemi imunitar sulmon qelizat e prodhimit të insulinës në pankreas.

Diuretikët tiazidikë nuk janë të lidhur me dizfunksionin erektil. Medikamentet e tjera si simpatikolitikët qëndror, beta-bllokuesit, ACE-inibitorët dhe spironoloaktoni mund të shkaktojnë dizfunksion erektil.

Biguanidët si metformin veprojnë duke rritur ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe zvogëlojnë rezistencën ndaj insulinës, duke ndihmuar trupin të përdoret më mirë glukozën.

Testi i etjes tek diabeti insipidus hipofizar shkakton rritje të diurezës (prodhimit të urinës) dhe rritje të ozmolaritetit urinar.

Testi i stimulimit me ACTH në dozë të ulët është një test që vlerëson funksionimin e korteksit adrenal.

Aldosteroni vepron në nivelin e tubulit distal të veshkës, duke kontrolluar ruajtjen e sodiumit dhe eliminimin e kaliumit.

Tiroiditi subakut ka etiologji virale.

Pamundësia e ngarkesës së glukozit për të reduktuar nivelin e HGH (Human Growth Hormon) është një test diagnostikues i rëndësishëm për akromegalinë.

Sindroma Klinefelter karakterizohet nga prania e një kromozomi X shtesë në meshkuj (XXY). Ky sindrom ndikon në zhvillimin e testikujve, duke i bërë ato më të vogla se normalja dhe me konsistencë më të butë.

Tek akromegalia, mandibula është zona e skeletit që është më e prekur nga shtimi i kockave nën periostium, duke shkaktuar zgjerimin e saj të tepruar.

Stresi, gjumi dhe thithja e kapecolit të gjirit stimulojnë sekretimin e prolaktinës, hormoni që ndikon në prodhimin e qumështit. Dieta hiperkalorike dhe aktiviteti fizik nuk kanë ndikim të drejtpërdrejtë në sekretimin e këtij hormoni.

Secretion-i është një hormon i cili ndikon në rregullimin e presionit të gjakut. Reduktimi i vëllimit plazmatik, reduktimi i natriumit dhe variacionet hemodinamike të veshkës, të gjitha shkaktojnë rritje të sekretimit të tij. Beta-blokuarët dhe hipotensioni nuk kanë efekt të drejtpërdrejtë në sekretimin e secretion-it.

Simptomat tipike të sindromës Cushing tek grate përfshijnë obezitet android (mblodhije dhjami në trup), hirsutizëm (rritje të papërshtatshme e qimeve), akne dhe poliglobuli (rritje e numrit të qelizave të kuqe të gjakut). Hipotensioni arterial është i rrallë dhe nuk është një simptomë tipike.

Acidoza tek diabeti i pa kompensuar shkaktohet nga shpejtësia e rritur e lipolizës, e cila çon në prodhimin e trupave ketonikë acidikë që grumbullohen në gjak. Ky proces i shpejtë shton aciditet në gjak.

Pankreatiti akut mund të shfaqet në rastet e shtimit të niveleve të kolesterolit, triglicerideve apo kombinimit të të dyja, duke përfshitur edhe hiperkilomikroneminë, por nuk është i lidhur me nivelin e HDL-së.

Morbusi i Addison, një sëmundje e gjëndrave mbiveshkore, çon në humbje të joneve të natriumit me urinën. Gjithashtu është i lidhur me alkalozë metabolike, hyperkolesterolemi.

Rritja e niveleve të imunoglobulinës E (IgE) në gjak mund të jetë një shenjë e pranisë së infeksioneve parazitare.

Anemi megaloblastike karakterizohet nga qelizat e kuqe të gjakut të mëdha (megaloblaste) për shkak të mungesës së folateve dhe/ose vitaminës B12, të cilat janë të nevojshme për prodhimin e qelizave të kuqe të gjakut.

Në aneminë nga mungesa e hekurit, nivelet e transferrinës, proteina që transporton hekurin në gjak, janë të rritura sepse trupi përpiqet të kompensojë mungesën e hekurit.

Morbus Cooley është një formë e beta-talasemisë, një çrregullim gjenetik që ndikon në prodhimin e hemoglobinës.

Hiperuricemia është një gjendje e karakterizuar nga nivele të larta të acidit urik në gjak. Ajo mund të ndodhë në leukemine mieloide kronike për shkak të shkatërrimit të shpejt të qelizave të gjakut.

Në hemofili, vlerat e kohës së koagulimit janë të zgjatura, për shkak të mungesës së faktorëve të koagulimit.

Terapia hepatike monitorohet me anë të provës së lakut, një test që vlerëson efektin e heparinës në koagulimin e gjakut.

Purpural trombocitopenike idiopatike (PTI) është një çrregullim që karakterizohet nga numër i ulët i trombociteve në gjak, që shkakton petekie dhe ekimoza. Në disa raste mund të shfaqet edhe splenomegali, për shkak të grumbullimit të trombociteve në shpretkë.

Një pacient me deficit te Glukoze-6fosfat dehidrogjenazes [G-6-PD] duhet te evitoje disa substanca që mund te shkaktojnë anemi hemolitike. Bathët nuk jane një ndër këto substanca.

Një anemi hemolitike me antitrupa te ngrohtë është një kusht i rrallë që shkakton shkatërrim të qelizave të kuqe të gjakut. Linfomat jo hodgkiniane nuk lidhen me aneminë hemolitike me antitrupa te ngrohtë.

Hipereozinofilia është një gjendje ku ka shumë eozinofile (një lloj leukociti) në gjak. Infeksionet nga stafilokoku aureus nuk janë një shkak i zakonshëm i hipereozinofilisë.

Shizocitet janë fragmente të qelizave të kuqe të gjakut, të shkaktuar nga shkatërrimi i tyre.

Sindromi i hiperviskozitetit është një gjendje ku gjaku është shumë i trashë, duke krijuar probleme në qarkullim. Mieloma multiple është një kusht që mund të shkaktojë këtë gjendje.

Dhimbjet kockore janë një nga simptomat më të zakonshme të mielomës multiple. Dhimbjet mund të jenë të forta dhe të vazhdueshme.

Koha e protrombines është një test që mat kohën që i duhet gjakut për të mpiqet. Deficiti i faktorit VII mund të ndikojë në rezultatin e testit.

Zhdukja e nukleolave është një shenjë e maturimit të qelizave të gjakut. Nukleolat zhduken në fazat e fundit të zhvillimit të granulociteve.

Hipertensioni pulmonar primitiv është një gjendje ku presioni i gjakut në arteriet e mushkërive është i lartë pa një shkak të njohur. Përveç kësaj, hipertensioni pulmonar sekondar mund të shkaktohet nga sëmundjet e zemrës, sëmundjet e mushkëve, ose sëmundjet e gjakut.

Kur dyshohet për praninë e një karcinoidi pulmonar, shintigrafia pulmonare me oktreotid të markuar radioaktivisht mund të jetë një test i dobishëm për të vlerësuar praninë e një tumori

Aktiviteti i qëndrave respiratorë është më i ndjeshëm ndaj hiperkapnisë, e cila është një rritje e nivelit të dioksidit të karbonit në gjak.

Të gjitha simptomat e përmendura si kolla, hemoptizia, dhimbje torakale dhe dispnea janë të zakonshme tek kanceri pulmonar, me përjashtim të Pectus exavatum, që është një deformim i kraharorit.

Kondroma është tumori beninj më i shpeshtë i paretit torakal.

Beta 2 agonistët me veprim të shkurtër dhe të zgjatur janë medikamente kryesore që përdoren për të kontrolluar bronkokonstriksionin në pacientët me astëm kronik.

Fillimi i aritmisë kardiake nuk është faktor favorizues i pneumonisë post-operative ose post-traumatike.

Tuberkulozi post-primar është një infeksion pulmonar tuberkuloz që zhvillohet pas një infeksioni fillestar (primar). Një zgavër pulmonare mund të tregojë një infeksion akut dhe jo domosdoshmërisht kronik.

Gjeni përgjegjës për fibrozën cistike është i lokalizuar në kromozomin 7.

Atelektaza lobare është kolaps i plotë i një lobe pulmonare, duke bërë të pamundur që ajri të hyjë në të. Inhalimi i materialeve ushqimore bllokon rrugët ajrore që çojnë në lobe, duke shkaktuar kolaps.

Isoniazidi është një ilaç i përdorur gjerësisht për profilaksinë e tuberkulozit. Ai është efektiv kundër Mycobacterium tuberculosis, duke ndaluar rritjen e tij.

Pseudomonas aeruginosa është një bakterie që nuk është gjithmonë e ndjeshme ndaj antibiotikëve të zakonshëm që përdoren për infeksionet e rrugëve të frymëmarrjes. Për shkak të rezistencës së saj antibiotike, kjo bakter është një nga shkaktarët më të zakonshëm të rëndimeve të SPOK.

Diametri i papulës, i matur në milimetra, është përgjigja normale e testit të tuberkulinës, duke treguar praninë ose mungesën e imunitetit ndaj tuberkulozit.

Oksigjenoterapia e zgjatur mund të rrisë mbijetesën në pacientët me SPOK, duke përmirësuar oksigjenimin e gjakut dhe duke zvogëluar sforcon e zemrës.

Gjeni p53 është një gen onkosupresor që është i përfshirë në rregullimin e ciklit të qelizës dhe parandalimin e rritjes së tumoreve. Mutacionet në këtë gen mund të çojnë në zhvillimin e kancerit pulmonar.

Empiema pleurale është grumbullim i qelbërimit në hapësirën pleurale, hapësira në mes të mushkërive dhe murit të gjoksit. Kjo shpesh ndodh si rezultat i pneumonisë, tuberkulozit ose infeksioneve të tjera.

Në trajtimin e dhimbjes kronike, udhëzimet e zakonshme përfshijnë përdorimin gradual të ilaçeve nga më të dobëtat në më të fortat.

Streptomicina është një antibiotik që përdoret për trajtimin e tuberkulozit, por nuk konsiderohet një shkak i zakonshëm i dëmtimit të veshkave.

ACE-inibitorët, një klasë e ilaçeve antihipertensive, mund të shkaktojnë kollë si një efekt anësor i zakonshëm.

Metoclopramid është një ilaç që përdoret për të zvogëluar nauzenë dhe të vjella, por është kundërindikuar në rastet e morbus Parkinson, një sëmundje neurologjike.

Paracetamoli është antipiretiku i zgjedhur për trajtimin e temperaturës së lartë tek fëmijët, për shkak të profilit të sigurt dhe efektivitetit të tij

Nitroglicerina, një ilaç i përdorur për trajtimin e dhimbjes në gjoks (angina), dilaton kryesisht arteriolat, duke zvogëluar rezistencën vaskulare periferike.

Acidi kavulanik është një substancë që shtohet në disa antibiotikë për të parandaluar aktivitetin e enzimave bakteriale, beta-laktamaza, të cilat mund të deaktivojnë antibiotikun.

Ampicilina, një antibiotik, mund të shkaktojë ekzantema (rash) makulo-papulare si një efekt anësor relativisht i zakonshëm.

Hormonet steroidee, siç janë kortizoni, testosteroni, etj., janë të ndërtuara mbi një strukturë bazë të quajtur ciklopentanoperidrofenantren.

Kalcitonina është një hormon që prodhohet nga qelizat C të tiroides dhe luan një rol të rëndësishëm në rregullimin niveleve të kalciumi në gjak. Nivelet e larta të kalcitoninës mund të tregojnë praninë e një kanceri të gjëndrave tiroide, në veçanti, karcinoma midulare e tiroides.

MEN3 është një sindromë gjenetike që rrit shumë rrezikun e zhvillimit të feokromocitomës bilaterale, një tumor që çon në çlirimin e hormoneve adrenalinë dhe noradrenalinë, duke shkaktuar hipertension.

Hemianopsia bitemporale është një gjendje ku pacientët kanë vështirësi në shikimin e gjysmës së jashtme të fushës vizive të të dy syve.

Në dietat e pacientëve me diabet mellitus, karbohidratet duhet të përbëjnë pak më pak se gjysmën e kalorive totale, domethënë rreth 50-55% të marrjes totale ditore kalorike.

Hipopituitarizmi total, i njohur edhe si panhipopituitarizëm, është një gjendje ku gjëndra hipofizare nuk prodhon mjaftueshëm hormone. Kjo gjendje çon në hipertiroidizëm, mungesë të zhvillimit seksual, insufiçencë të surrenaleve dhe vonesa në rritje trupore. Hipoparatiroidizmi nuk është i lidhur me hipopituitarizmin total, pasi gjëndra paratiroide është e pavarur nga hipofiza.

Sëmundja e Cushing karakterizohet nga rritja e sekretimit të kortizolit dhe ACTH-së. Ky rritje ndodh kështu sepse prodhimi i hormonit kortizol në gjëndrat mbiveshkore është i tepruar, e cila shkakton nivele të larta kortizol në gjak, dhe kjo nga ana e saj ndikon në gjëndrën hipofízare të prodhojë më shumë ACTH.

Sekretimi i kortizolit ndikon në një qark me feedback negativ në nivelin e hipofizës, duke e ndaluar sekretimin e ACTH. Kur nivelet e kortizolit janë të larta, hipofizë ndalon prodhimin e ACTH, duke e ulur sërish prodhimin e kortizolit.

Sindroma androgjenitale nga defiçiti i 21-hidroksilazës shkakton prodhim të shtuar të 17 alfa-hidroksiprogesteronit, duke bërë që trupi të prodhojë më pak kortizol dhe aldosteron.

Dozimi në gjak të aldosteronit dhe aktivitetit të reninës si shtrire dhe në këmbë është më i përshtatshmi për të vlerësuar hipertensionin arterial nga adenoma e surrenales, pasi aldosteroni rrit presionin e gjakut dhe aktiviteti i reninës ndryshon në bazë të pozicionit të trupit.

Terapia me sulfanilure është shkaku më i shpeshtë i hipoglicemisë së induktuar, pasi këto barna stimulojnë sekretimin e insulinës dhe mund të shkaktojnë rënie të nivelit të sheqerit në gjak.

Mikroalbuminuria me 80 mg/24 orë tek një pacient diabetik tregon një nefropati fillestare, duke treguar që veshkat e pacientit po fillojnë të dëmtohen nga diabeti.

Saktësia e një dozimi hormonal tregon se sa i afërt është rezultat i testit me vlerën e vërtetë të hormonit në trup.

Përqëndrimi i HbA1c është treguesi më i përshtatshëm për kontrollin metabolik për një periudhë prej disa muajsh tek një pacient diabetik, pasi ai reflekton mesatarisht nivelin e sheqerit në gjak gjatë një periudhe të gjatë.

Obeziteti shkakton rezistencë ndaj insulinës, pasi qelizat bëhen më të pak ndjeshme ndaj veprimit të insulinës, duke çuar në mungesën e rregullimit të nivelit normal të sheqerit në gjak.

Lëkura e një pacienti me këtoacidozë diabetike është e dehidratuar, pasi trupi humbet shumë lëngje për shkak të rritjes së urinimit.

Stafi i sëmundjes së pacientit, sipas përshkrimit, është III, pasi ka përfshirje të nyjëve limfatike në mediastin (qendra e kraharorit).

Prezenca e blasteve në palcën e kockës mbi 30% është kriteri kryesor për diagnozën e krizës blastike në leukemine mieloide kronike.

Procedura më e mirë për pacientin me anemi të moderuar, trombocitozë të lehtë dhe sideremi të ulur është terapia me preparate të hekurit. Kjo pasi analiza sugjerojnë deficencë të hekurit.

Në prani të petekieve dhe purpurave, duhet të vlerësohet se pari trombocitopenia (numër i ulët i trombociteve). Kjo është shkaku më i zakonshëm i këtyre shenjave.

Faktori Hageman është faktori XII i koagulimit, një faktor i rëndësishëm në kaskadën e koagulimit.

Trajtimi i preferuar i leukemise mieloide kronike tek moshat e reja është transplanti allogjenik i palcës së kockes. Ky trajtim është më efektiv në shërimin e sëmundjes.

Gruaja e përshkruar ka një histori të sëmundjes malinje (kancer). Shfaqja e astenisë dhe hemorragjive të vogla mund të sugjerojë metastaza të karcinomës.

Një pacient 18 vjeç me hemofili A te lehtë (niveli i faktorit VIII=15%) i diagnostikuar nga një histori familiare pozitive por që nuk ka pasur asnjëherë nevojë për trajtim meqenese nuk ka pasur fenomene hemorragjike, duhet ti nenshtrohet një interventi dentar për të hequr dhemhallen e pjekurise. Për të parandaluar gjate ndërhyrjes hemorragjike, trajtimi i zgjedhur është koncentrati i faktorit VIII.

Një pancitopeni është një gjendje e karakterizuar nga ulja e numrit të të gjitha qelizave të gjakut (qelizat e kuqe, qelizat e bardha dhe trombocitet). Kjo gjendje mund të jetë një shenjë e një sëmundje të palcës së kockave, duke çuar në dëmtim të funksionit të saj. Ndër komplikacionet më të shpeshta të saj janë: tromboza, asthenia, te ndjerit keq në pergjithesi, hemorragjite gingivale dhe sepsis. Mirëpo, zbehja nuk është një komplikacion i zakonshëm i pancitopenisë.

Trombocitoza esenciale dhe policitemia vera janë sindroma mieloproliferative kronike, një grup sëmundjesh që shkaktojnë prodhimin e tepruar të qelizave të gjakut në palcën e kockave. Sëmundjet e tjera si sindromat mielodisplastike, sëmundje sekondare nga inflamacioni kronik, aplazi medulare, apo imunodeficienca nuk përfshihen në këtë grup.

Antitrupat antifosfolipidike janë antitrupa që sulmojnë fosfolipidet, molekula të cilat ndodhen në membranat qelizore. Këta antitrupa gjenden shpesh gjate lupusit eritematoz sistemik. Ndër sëmundjet e tjera, si anemi aplastike, tumore ovariene, tumore gastrike apo leukemi mieloide kronike, nuk janë të lidhura me praninë e antitrupave antifosfolipidike.

Testi i Coombs indirect është një test që kërkon praninë e antitrupave antieritrocitare jokomplete në serum. Për shkak të veprimit të këtyre antitrupave, mund te ndodhë shkatërrimi i eritrociteve, duke çuar në anemi hemolitike.

Retikulocitet janë qeliza të re të gjakut që prodhohen nga palca e kockave dhe që janë në fazën finale të zhvillimit për t'u bërë eritrocite. Këto qeliza kanë një sistem retikuloendoplazmik shumë të zhvilluar, i cili është i nevojshëm për prodhimin e hemoglobinës.

Një krizë retikulocitare është rritje në numrin e retikulociteve në gjak, duke sinjalizuar një rritje të prodhimit të qelizave të kuqe të gjakut. Kjo gjendje është e zakonshme gjatë anemise hemolitike, kur qelizat e kuqe të gjakut shkatërrohen më shpejt se sa mund të prodhohen.

Anemia aregjenerative është një gjendje kur trupi nuk prodhon numër të mjaftueshëm të qelizave të kuqe të gjakut të shëndetshme, duke çuar në mungesë të hemoglobines në gjak.

Makroglobulinemia Waldentrom është një gjendje karakterizuar nga shtimi i imunoglobulinës M në gjak.

Rezistenca globulare rritet kur qelizat e kuqe të gjakut janë më të qëndrueshme ndaj shkatërrimit. Kjo vërehet në sferocitozen hereditare.

Leukemia lifoide kronike është një sëmundje e gjakut që karakterizohet nga proliferimi i tepruar i limfociteve B monoklonale, duke çuar në një numër të shtuar të leukociteve në gjak.

Transplanti i palcës së kockës është një procedurë që përdoret për të trajtuar një sërë çrregullimesh të palcës së kockës, duke zëvendësuar palcën e kockës të dëmtuar me palcë të shëndetshme. Ajo përdoret në rastin e aplazisë medulare, leukemive akute, etj.

Fillimi i leukemisë akute mund të shfaqet me simptome të ndryshme, por infeksioni febril rezistent ndaj mjekimit është një shenjë shumë e shpeshtë.

Hipotiroidizmi, hipopituitarizmi dhe hipogonadizmi të gjitha mund të shkaktojnë anemi aregjenerative, ndërsa diabeti mellitus nuk është një shkak direkt i kësaj gjendjeje.