Kasaysayan ng Daigdig: Mga Tanong

Narito ang mga study notes batay sa iyong ibinigay:

Renaissance

• Ang Renaissance ay nangangahulugang "muling pagsilang" (rebirth o revival). Umusbong ito sa Italya dahil sa magandang lokasyon nito.

Mga Personalidad sa Renaissance

• Raphael Santi: "Ganap/Perpektong Pintor" dahil sa pagkakatugma at balance ng kanyang likha tulad ng "Sistine Madonna," "Madonna and the Child," at "Alba Madonna."
• Leonardo Da Vinci: Isang pintor, arkitekto, at higit pa. Obra maestra niya ang "The Last Supper."
• Michaelangelo Bounarotti: Pinakasikat na iskultor. Ipininta niya ang Sistine Chapel at nilikha ang La Pieta.
• Sir Isaac Newton: Gravitational Force ang dahilan kung bakit nasa wastong lugar ang mga planeta.
• Galileo Galilei: Ginamit niya ang teleskopyo upang patotohanan ang teoryang Copernican.
• Nicolaus Copernicus: Naglahad ng teoryang heliocentric: ang pag-ikot ng daigdig sa paligid ng araw.
• Franceso Petrarch: "Ama ng Humanismo." Sumulat ng "Songbook" para kay Laura.
• Giovanni Boccaccio: Sumulat ng "Decameron," isang koleksyon ng mga nakakatawang salaysay.
• William Shakespeare: "Makata ng mga Makata." Sumulat ng "Julius Caesar,” Romeo at Juliet,” at Anthony at Cleopatra." sa Ginintuang Panahon ng England.
• Desiderius Erasmus: "Prinsipe ng mga Humanista." May-akda ng "In Praise of Folly" na tumuligsa sa mga pari.
• Miguel De Cervantes: Isinulat niya ang nobelang "Don Quixote de la Mancha," na kumukutya sa mga kabalyero.
• Niccolo Machiavelli: Sumulat ng "The Prince" na may prinsipyong "Ang layunin ay nagbibigay matuwid sa pamamaraan” at “Wasto ang nilikha ng lakas."

Unang Yugto ng Kolonyalismo

• Kolonyalismo: Pagsakop ng isang makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa.
• Imperyalismo: Panghihimasok o pagkontrol ng isang bansa sa isa pa.
• Motibo ng Eksplorasyon: 3Gs (God, Gold, Glory) o 3Ks (Kristiyanismo, Kayamanan, Katanyagan/Karangalan) at paghahanap ng spices.
• Nakatulong sa Eksplorasyon: Pag-unlad ng teknolohiya tulad ng caravel, compass, astrolabe, mapa, at mga kuwento nina Ibn Battuta at Marco Polo.
• Mga Bansang Nanguna: Portugal, Spain, England, France, Netherlands.

Portugal

• Prinsipe Henry: "The Navigator." Nagpatayo ng paaralan ng nabigasyon.
• Bartholomeu Dias: Natagpuan ang Cape of Good Hope sa Timog Africa.
• Vasco da Gama: Nakarating sa India.

Spain

• Haring Ferdinand V at Reyna Isabella: Tumustos sa eksplorasyon ng Spain.
• Christopher Columbus: Nadiskubre ang America.
• Amerigo Vespucci: Ipinahayag na si Columbus ay nakatuklas ng New World o Bagong Mundo.
• Ferdinand Magellan: Napatunayan na bilog ang mundo.

Line of Demarcation

• Iginuhit ni Pope Alexander VI upang hindi lumala ang tunggalian ng Portugal at Spain.

England

• English East India Company (EEIC) sa India, na itinuring na “pinakamaningning na hiyas”.

France

• Jacques Cartier: naabot ang St. Lawrence River at ipinasailalim sa France.
• Samuel de Champlain: itinatag ang Quebec.
• Louis Jolliet at Jacques Marquette: naabot ang Mississippi River.
• Rene-Robert Cavalier: inialay ang lupain sa hari at tinawag itong Louisiana.

Netherland

• Pinangunahan ni Henry Hudson ang kanilang kolonya sa Amerika.

Repormasyon

• Kilusan na naglalayon na baguhin ang pamamalakad sa simbahan at paghati ng Simabahang Katoliko.
• Martin Luther: Nagsulat ng 95 theses na bumatikos sa simbahan.

Rebolusyong Siyentipiko

• Panahon ng pagsisiyasat at eksperimento.
• Nicolaus Copernicus: sumulat ng "On the Revolutions of Heavenly Spheres"; Teoryang Heliocentric.
• Galileo Galilei: sumang-ayon sa teorya ni Copernicus na Heliocentric.
• Francis Bacon: Scientific Method: (1) katanungan; (2)obserbasyon; (3) pagbuo ng haypotesis; (4) eksperimento; (5) paglikom ng datos; (6) pagsusuri, at; (7) konklusyon.
• Rene Descartes: Ginamit ang deductive method.

Enlightenment / Kaliwanagan

• Panahon kung saan ginamit ang mga reason o katuwiran sa pagsagot ng mga suliranin sa iba't ibang aspekto ng buhay.
• Thomas Hobbes "Natural Law"; paniniwala na ang absolutong monarkiya ang pinkamahusay na uri ng pamahalaan.
• John Locke Maaaring sumira ang tao sa kanyang kasunduan kung ang pamahalaan ay hindi na kayang pangalagaan ang karapatan.
• Baron de Montesquieu: naniniwala sa ideya ng balanseng kapangyarihan ng pamahalaan sa tatlong sangay.
• Laissez Faire: Pananaw na huwag makialam ang gobyerno sa pagnenegosyo.

Rebolusyong Industriyal

• Panahon ng pag-imbento ng mga makabagong makinarya na nagsimula sa Britanya.
• Eli Whitney Cotton Gin: mabilis na inihihiwalay ang buto sa bulak.
• James Hargreaves Spinning Jenny: makinaryang nagpabilis ng paglalagay ng sinulid sa bukilya.
• Richard Awkright Spinning Frame - Water Frame: gumamit ng tubig upang mapabilis.
• Thomas Newcomen, James Watt Steam Engine: dagdagan ang suplay ng enerhiya.
• Thomas Alva Edison Elektrisidad: maliwanagan ang buong komunidad.
• Robert Fulton Steamboat: nagbigay daan sa pag-unlad ng pagbabarko.
• John McAdam, Thomas Telsford Steam Locomotive: nagbigay-daan sa pag-unlad ng daang-bakal o railroad.
• Alexander Grahambell Telepono
• Samuel Morse Telegraph; Morse Code

American Revolution

• Patakaran ng Great Britain sa 13 Kolonya:
• Navigation Acts
• Sugar Act
• Stamp Act
• Declaratory Act
• Townshend Act
• Mahahalagang Pangyayari:
• Boston Massacre (Marso 5, 1770)
• Boston Tea Party (1773)
• Unang Kongresong Kontinental (Setyembre 5, 1774)
• Hunyo 4, 1776, idineklara ng Amerikano na malaya ang kanilang sarili sa pamamagitan ng Deklarasyon ng Kalayaan.

French Revolution

• Haring Louis XVI: hari ng France noong 1789.
• Divine Right Theory: paniniwala na ang kapangyarihan ng hari ay nagmula sa kanilang mga diyos.
  • nahahati sa tatlong pangkat:
    • Unang Estado
    • Ikalawang Estado
    • Ikatlong Estado
• Mga dahilan ng pagsiklab ng Rebolusyong Pranses:
• Kawalan ng katarungan ng rehimen.
• Mahinang pinuno sina Haring Louis XV at Haring Louis XVI

Liberty, Equality, Fraternity – prinsipyo ng Rebolusyong Pranses.

• June 20, 1789* Tennis Court Oath sa Versailles, France
• July 14, 1789* Pagbagsak ng Bastille
• Agosto 27, 1789 - Isinulat ng mga Pranses ang Declaration of the Rights of Man* Gullotine kagamitang ginamit upang pugutan ng ulo ang mga kalaban ng Rebolusyonaryong Pranses.

Napoleonic Wars

• Serye ng digmaan na pinangunahan ni Napoleon Bonaparte.
• Naganap noong 1799 – 1815.
• Mga Digmaan:
• Labanan sa Austerlitz
• Labanan sa Ulm
• Labanan sa Jena
• Labanan sa Eylau
• Labanan sa Friedland
• Peninsular War
• Labanan sa Borodino
• Labanan sa Leipzig
• Labanan sa Waterloo
• Si Napoleon ay sumuko at ipinatapon sa isla ng Elba.

Layunin ng mga Kanluranin sa pananakop sa Ikalawang yugto ng Kolonyalismo at Imperyalismo:

• Paghahanap ng mga hilaw na sangkap
• Pagpapalakas ng puwersa

Mga Paraan ng Pananakop sa Ikalawang yugto ng Kolonyalismo at Imperyalismo:

• Sphere of Influence
• Manifest Destiny
• White Man's Burden

Mga Epekto ng Pananakop ng mga Kanluranin sa Iba't-Ibang Lupain sa Daigdig:

• Paglaganap ng relihiyong Kristiyanismo
• Kalakalan ng mga Alipin
• Paghahalo ng mga Kultura
• Pagtatangi ng Lahi
• Pag-usbong ng Nasyonalismo

Nasyonalismo

• Nasyonalismo – damdamin ng pagiging tapat at mapagmahal sa bansa.
• Kontrolado ng mga maharlika at pulisya ang lahat ng industriya.
• Hindi nakabayad ng utang.
• Napalitan ito ng diktadurya ng Partido Komunista na pinamunuan ni Vladimir Lenin.
• Pinamunuan ni Bolivar ang kilusan para sa kalayaan sa hilagang bahagi ng Timog Amerika. Tinawag na Tagapgpalaya o Liberator of Colombia, Venezuela, Ecuador, Panama, at Bolivia. Tinawag na
• Tagapagpalaya o Liberator of Argentina, Chile and Peru*. Pinaghati-hatian ng mga Europeo ang Africa at binalangkas ang ekonomiya ayon sa kanilang sariling kapakanan. Nagtayo sila ng mga daang bakal at industriya upang mapangalagaan ang kanilang kapangyarihan.

Pagsusulit sa kasaysayan ng daigdig. Saklaw nito ang iba't ibang paksa tulad ng mga ideya ni John Locke, Baron de Montesquieu, Repormasyon, Rebolusyong Industriyal, at ang papel ni Napoleon Bonaparte. Layunin nitong subukin ang iyong kaalaman sa mga mahalagang pangyayari at kaisipan sa kasaysayan.