ইতিহাসৰ পৰিচয়

okay here are your updated study notes in markdown

• ইতিহাস হৈছে অতীতৰ অধ্যয়ন, বিশেষকৈ মানুহৰ বিষয়সমূহৰ পৰীক্ষা।

ঐতিহাসিক উৎস

• প্ৰাথমিক উৎসসমূহ হৈছে অতীতৰ পৰা পোনে পোনে অহা সামগ্ৰী, যেনে নথি-পত্ৰ, শিল্পকৰ্ম আৰু প্ৰত্যক্ষদৰ্শীৰ বিৱৰণ।
• দ্বিতীয় উৎসসমূহে প্ৰাথমিক উৎসসমূহক ব্যাখ্যা কৰে, যেনে কিতাপ, প্ৰবন্ধ আৰু তথ্যচিত্ৰ।

প্ৰাগঐতিহাসিক যুগ

• প্ৰাগঐতিহাসিক যুগ বুলিলে লিখিত ৰেকৰ্ডৰ আগৰ সময়ক বুজায়।
• এই যুগৰ বুজাবুজিৰ ক্ষেত্ৰত পুৰাতাত্ত্বিক প্ৰমাণে যথেষ্ট সহায় কৰে।

প্ৰাচীন ইতিহাস

• প্ৰাচীন ইতিহাসত সাধাৰণতে মেছোপটেমিয়া, প্ৰাচীন ইজিপ্ত, প্ৰাচীন গ্ৰীচ আৰু ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ দৰে প্ৰাচীন সভ্যতা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।
• সাৰুৱা জোনাক অঞ্চলত অৱস্থিত মেছোপটেমিয়াই সুমেৰ আৰু বেবিলনৰ দৰে চহৰ-ৰাজ্যৰ উত্থান দেখিছিল।
• প্ৰাচীন ইজিপ্তক এক কেন্দ্ৰীভূত ৰাজ্য, ফৰৌণ, হায়াৰোগ্লিফিক লিখনি আৰু পিৰামিডৰ দৰে স্মৃতিচিহ্নমূলক স্থাপত্যৰ দ্বাৰা চিহ্নিত কৰা হৈছিল।
• প্ৰাচীন গ্ৰীচত এথেন্স আৰু স্পাৰ্টাৰ দৰে স্বতন্ত্ৰ চহৰ-ৰাজ্য আছিল, যিয়ে দৰ্শন, গণতন্ত্ৰ আৰু কলাৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অৱদান আগবঢ়াইছিল।
• ৰোমান সাম্ৰাজ্যই ৰোমান গণৰাজ্যৰ পৰা ডাঙৰ হৈ ভূমধ্যসাগৰত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰি আইন, অভিযান্ত্ৰিক আৰু ভাষাত এক স্থায়ী ঐতিহ্য ৰাখি থৈ গৈছে।

মধ্যযুগ

• মধ্যযুগ, বা মধ্যযুগীয় সময়ছোৱা, পশ্চিম ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ পতন আৰু নৱজাগৰণৰ মাজৰ ৫ম শতিকাৰ পৰা ১৫ শতিকালৈ বিস্তৃত।
• ইউৰোপত সামন্তবাদে লৰ্ড, ভেছেল আৰু চাৰ্ফৰ সৈতে সমাজখনক গঠন কৰিছিল।
• কেথলিক গীৰ্জাই ৰাজনীতি, সংস্কৃতি আৰু শিক্ষাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি বিপুল ক্ষমতা লাভ কৰিছিল।
• ধৰ্মযুদ্ধ আছিল পবিত্ৰ ভূমি পুনৰুদ্ধাৰৰ লক্ষ্যৰে কৰা ধৰ্মীয় যুদ্ধ।
• বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য, ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ পূব দিশৰ ধাৰাবাহিকতাই ক্লাছিকেল জ্ঞান আৰু অৰ্থডক্স খ্ৰীষ্টান ধৰ্মক সংৰক্ষণ কৰিছিল।

নৱজাগৰণ

• নৱজাগৰণ, যাৰ অৰ্থ হৈছে "পুনৰ্জন্ম", ১৪ শতিকাৰ ইটালীৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা ক্লাছিকেল শিল্প, সাহিত্য আৰু দৰ্শনৰ প্ৰতি নতুন আগ্ৰহৰ সময় আছিল।
• মানৱতাবাদে মানুহৰ সম্ভাৱনা আৰু কৃতিত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।
• কলা, বিজ্ঞান আৰু অন্বেষণৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি হৈছিল।

সংস্কাৰ আন্দোলন

• সংস্কাৰ আন্দোলন আছিল মাৰ্টিন লুথাৰৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা কেথলিক গীৰ্জাৰ কৰ্তৃত্বক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা ১৬ শতিকাৰ এক ধৰ্মীয় আন্দোলন।
• ইয়াৰ ফলত প্ৰটেষ্টাণ্টবাদ আৰু ধৰ্মীয় যুদ্ধৰ উত্থান হয়।

অন্বেষণৰ যুগ

• অন্বেষণৰ যুগত ইউৰোপীয় শক্তিসমূহে ১৫ ৰ পৰা ১৭ শতিকালৈ নতুন ভূমি অন্বেষণ আৰু উপনিবেশ স্থাপন কৰিছিল।
• ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ, ভাস্কো দা গামা আৰু ফাৰ্দিনাণ্ড মেগেলানৰ দৰে মুখ্য অন্বেষকসকল।
• এই যুগৰ ফলত বিশ্ব বাণিজ্য, সামগ্ৰী আৰু ধাৰণাৰ আদান-প্ৰদান আৰু থলুৱা লোকসকলৰ ওপৰত উপনিবেশ স্থাপনৰ প্ৰভাৱ পৰে।

আলোকিত যুগ

• আলোকিত যুগ আছিল ১৮ শতিকাৰ এক বৌদ্ধিক আন্দোলন যিয়ে যুক্তি, ব্যক্তিবাদ আৰু মানৱ অধিকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।
• জন লক, জিন-জ্যাক ৰুছো আৰু ইমানুৱেল কাণ্টৰ দৰে মুখ্য চিন্তাবিদসকল।
• ই আমেৰিকা আৰু ফ্ৰান্সৰ ৰাজনৈতিক বিপ্লৱত প্ৰভাৱ পেলাইছিল।

ফৰাচী বিপ্লৱ

• ফৰাচী বিপ্লৱ (১৭৮৯-১৭৯৯) আছিল ফ্ৰান্সৰ সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক উত্থান-পতনৰ সময়।
• ই স্বাধীনতা, সমতা আৰু ভাতৃত্ববোধৰ আদৰ্শৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈছিল।
• ই ৰাজতন্ত্ৰৰ অন্ত পেলাই নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্টৰ উত্থানৰ পথ মুকলি কৰিছিল।

ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ

• ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ ১৮ শতিকাৰ শেষৰ ফালে ব্ৰিটেইনত আৰম্ভ হৈছিল, বিশেষকৈ বাষ্প শক্তি আৰু যান্ত্ৰিকীকৰণৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযুক্তিগত অগ্ৰগতিৰ দ্বাৰা চিহ্নিত কৰা হৈছিল।
• ই নগৰীকৰণ, কাৰখানাৰ উৎপাদন আৰু যথেষ্ট সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক পৰিৱৰ্তনৰ সূচনা কৰিছিল।

১৯ শতিকা

• ১৯ শতিকাত জাতীয়তাবাদ, সাম্ৰাজ্যবাদ আৰু ইউৰোপীয় শক্তিৰ বিস্তাৰ দেখা গৈছিল।
• মুখ্য ঘটনাৱলীসমূহৰ ভিতৰত নেপোলিয়নৰ যুদ্ধ, জাৰ্মানী আৰু ইটালীৰ একত্ৰীকৰণ আৰু আমেৰিকাৰ গৃহযুদ্ধ অন্যতম।

২০ শতিকা

• ২০ শতিকাখন বিশ্বযুদ্ধ, প্ৰযুক্তিগত অগ্ৰগতি আৰু মতাদৰ্শগত সংঘাতৰ দ্বাৰা চিহ্নিত কৰা হৈছিল।
• প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত (১৯১৪-১৯১৮) ইউৰোপৰ মুখ্য শক্তিসমূহ জড়িত আছিল আৰু ইয়াৰ ফলত যথেষ্ট ভূ ৰাজনৈতিক পৰিৱৰ্তন হৈছিল।
• ৰুছ বিপ্লৱে (১৯১৭) ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।
• দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত (১৯৩৯-১৯৪৫) বিশ্বব্যাপী সংঘাত জড়িত আছিল আৰু ইয়াৰ ফলত লাখ লাখ লোকৰ মৃত্যু হোৱাৰ লগতে বিশ্বৰ পৰিস্থিতিৰ নতুন ৰূপ দিয়া হৈছিল।
• শীতল যুদ্ধ আছিল আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ মাজৰ ভূ ৰাজনৈতিক উত্তেজনাৰ সময়।
• উপনিবেশীকৰণে আফ্ৰিকা আৰু এছিয়াৰ বহুতো প্ৰাক্তন উপনিবেশৰ স্বাধীনতাৰ পথ মুকলি কৰিছিল।

সাধাৰণ জ্ঞান

ভূগোল

• ভূগোলে পৃথিৱীৰ ভৌতিক বৈশিষ্ট্য, জলবায়ু, জনসংখ্যা আৰু সম্পদৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
• মহাদেশসমূহৰ ভিতৰত আছে আফ্ৰিকা, এণ্টাৰ্কটিকা, এছিয়া, অষ্ট্ৰেলিয়া, ইউৰোপ, উত্তৰ আমেৰিকা আৰু দক্ষিণ আমেৰিকা।
• মহাসাগৰসমূহৰ ভিতৰত আছে আৰ্কটিক, আটলাণ্টিক, ভাৰতীয়, প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় আৰু দক্ষিণ মহাসাগৰ।
• মুখ্য ভৌগোলিক বৈশিষ্ট্যসমূহৰ ভিতৰত আছে পৰ্বত, নদী, মৰুভূমি আৰু অৰণ্য।

ৰাজনীতি

• ৰাজনীতিত এখন দেশ বা অঞ্চল চলোৱাৰ সৈতে জড়িত কাৰ্যকলাপসমূহ জড়িত হৈ থাকে।
• গণতন্ত্ৰ হৈছে এনে এক ব্যৱস্থা য'ত নাগৰিকসকলে সিদ্ধান্ত ল'বলৈ প্ৰতিনিধি নিৰ্বাচিত কৰে।
• ৰাজতন্ত্ৰত বংশগত শাসক জড়িত হৈ থাকে, যেনে ৰজা বা ৰাণী।
• গণৰাজ্য হৈছে এনে এক ৰাজ্য য'ত ক্ষমতা জনসাধাৰণ আৰু তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচিত প্ৰতিনিধিৰ হাতত থাকে আৰু য'ত ৰজাৰ পৰিৱৰ্তে নিৰ্বাচিত বা মনোনীত ৰাষ্ট্ৰপতি থাকে।
• মুখ্য ৰাজনৈতিক আদৰ্শসমূহৰ ভিতৰত আছে ৰক্ষণশীলতাবাদ, উদাৰতাবাদ আৰু সমাজবাদ।

অৰ্থনীতি

• অৰ্থনীতিয়ে সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ উৎপাদন, বিতৰণ আৰু উপভোগৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
• পুঁজিবাদ হৈছে ব্যক্তিগত মালিকীস্বত্ব আৰু মুক্ত বজাৰৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ়ি উঠা এক অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা।
• সমাজবাদ হৈছে উৎপাদনৰ উপায়ৰ সামাজিক মালিকীস্বত্ব আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ়ি উঠা এক অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা।
• সাম্যবাদ হৈছে এক ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক আদৰ্শ যিয়ে শ্ৰেণীবিহীন সমাজৰ পোষকতা কৰে য'ত সকলো সম্পত্তি ৰাজহুৱাভাৱে মালিকানাধীন আৰু প্ৰতিজন ব্যক্তিয়ে তেওঁলোকৰ সামৰ্থ্য আৰু প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি কাম কৰে আৰু পৰিশোধ কৰা হয়।
• মুখ্য অৰ্থনৈতিক সূচকসমূহৰ ভিতৰত আছে জিডিপি, মুদ্ৰাস্ফীতি আৰু নিবনুৱা হাৰ।

বিজ্ঞান

• বিজ্ঞান হৈছে প্ৰাকৃতিক জগতৰ বিষয়ে জ্ঞান আহৰণ কৰাৰ এক পদ্ধতিগত উপায়।
• পদাৰ্থ বিজ্ঞানে পদাৰ্থ, শক্তি আৰু তেওঁলোকৰ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
• ৰসায়নে পদাৰ্থৰ গঠন, গঠন, বৈশিষ্ট্য আৰু বিক্ৰিয়াৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
• জীৱবিজ্ঞানে জীৱন্ত জীৱৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।
• জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানে মহাজাগতিক বস্তু আৰু পৰিঘটনাৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰে।

সংস্কৃতি

• সংস্কৃতিয়ে কোনো বিশেষ জাতি, জনসাধাৰণ বা গোটৰ ৰীতি-নীতি, কলা, সামাজিক প্ৰতিষ্ঠান আৰু কৃতিত্বসমূহক সামৰি লয়।
• কলাৰ ভিতৰত দৃশ্যকলা, সংগীত, সাহিত্য আৰু প্ৰদৰ্শন কলা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।
• ধৰ্মত এক উচ্চ শক্তি বা শক্তিত বিশ্বাস আৰু পূজা কৰা হয়।
• ভাষা হৈছে কোনো বিশেষ সম্প্ৰদায় বা দেশে ব্যৱহাৰ কৰা যোগাযোগৰ এক ব্যৱস্থা।