इतिहासलेखन: पाश्चात्त्य परंपरा

इतिहास संशोधन पद्धती ही इतिहासाच्या साधनांचे चिकित्सक संशोधन करणे असते, त्यामुळे प्रत्यक्ष निरीक्षण करणे शक्य नसते.

इतिहास संशोधनात उपलब्ध ऐतिहासिक माहितीचे संदर्भ तपासणे आणि संभाव्य परिकल्पना मांडणे या पद्धतींचा वापर केला जातो.

विविध घटनांच्या संदर्भातील नियमांची मांडणी करून आणि ती नियम पुन्हा पुन्हा सिद्ध करून सार्वकालिक आणि सार्वत्रिक नियमांची मांडणी करता येते.

<p>इतिहास संशोधनात उपलब्ध ऐतिहासिक माहितीचा वापर केला जातो.</p> Signup and view all the answers

<p>इतिहास संशोधनाचे उद्दिष्ट विविध घटनांच्या संदर्भातील सार्वकालिक आणि सार्वत्रिक नियम मांडणे आणि ते नियम पुन्हा पुन्हा सिद्ध करणे हे असते.</p> Signup and view all the answers

<p>इतिहास संशोधनामध्ये उपलब्ध ऐतिहासिक माहितीचे चिकित्सक संशोधन करणे आणि संभाव्य परिकल्पना मांडणे या पद्धतींचा वापर केला जातो.</p> Signup and view all the answers

<p>साहित्य, स्थापत्य, शिल्पकला, चित्रकला, संगीतकला, नृत्यकला, नाट्यकला, चित्रपटनिर्मिती, दूरदर्शन यांसारख्या विविध विषयांचे स्वतंत्र इतिहास लिहिले जाऊ लागले.</p> Signup and view all the answers

<p>त्याने मनोविकृती, वैद्यकशास्त्र, तुरुंगव्यवस्था यांसारख्या विषयांचा इतिहासाच्या दृष्टीतून विचार केला.</p> Signup and view all the answers

<p>ज्या वर्गाच्या ताब्यात उत्पादन साधने असतात तो इतर वर्गांचे आर्थिक शोषण करतो, अशी मांडणी त्याने केली.</p> Signup and view all the answers

<p>कार्ल मार्क्सचा 'दास कॅपिटल' हा ग्रंथ जगप्रसिद्ध आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>त्याने मनोविकृती, वैद्यकशास्त्र, तुरुंगव्यवस्था यांसारख्या विषयांचा इतिहासाच्या दृष्टीतून विचार केला.</p> Signup and view all the answers

<p>ज्या वर्गाच्या ताब्यात उत्पादन साधने असतात तो इतर वर्गांचे आर्थिक शोषण करतो, अशी मांडणी त्याने केली.</p> Signup and view all the answers

<pre><code> , . </code></pre> Signup and view all the answers

<pre><code> , , . </code></pre> Signup and view all the answers

<pre><code> , . </code></pre> Signup and view all the answers

<pre><code> , , . </code></pre> Signup and view all the answers

<p>‘रिझन इन हिस्टरी’, लिओपॉल्ड व्हॉन रांक</p> Signup and view all the answers

<p>लिओपॉल्ड व्हॉन रांक</p> Signup and view all the answers

<p>मूळ दस्तऐवजांच्या</p> Signup and view all the answers

<p>सर्व प्रकारची कागदपत्रे आणि दस्तऐवज</p> Signup and view all the answers

<p>सर्व प्रकारच्या</p> Signup and view all the answers

<p>लिओपॉल्ड व्हॉन रांक</p> Signup and view all the answers

<p>जर्मनीमधील विद्यापीठांनी इतिहासाच्या अभ्यासाला केंद्रस्थानी मानले आणि त्याची मांडणी 3 पद्धतींनी करण्यावर भर दिला.</p> Signup and view all the answers

<p>हेगेलच्या मते, इतिहासकाराला वेळोवेळी उपलब्ध होणाऱ्या पुराव्यांनुसार इतिहासाची मांडणी बदलत जाणे स्वाभाविक आहे.</p> Signup and view all the answers

<p>हेगेलच्या विवेचनामुळे इतिहासाच्या अभ्यासपद्धती विज्ञानाच्या पद्धतींपेक्षा वेगळ्या असल्या तरी त्या कमी प्रतीच्या नाहीत, अशी अनेक तत्त्वज्ञांची खात्री पटली.</p> Signup and view all the answers

<p>इतिहासातील घटनाक्रम प्रगतीचे टप्पे दर्शवणारा असतो.</p> Signup and view all the answers

<p>इतिहासकाराला वेळोवेळी उपलब्ध होणाऱ्या पुराव्यांनुसार $n$ वर्षांपूर्वीची घटना मांडावी लागेल.</p> Signup and view all the answers

<p>हेगेलच्या विवेचनामुळे इतिहासाच्या अभ्यासपद्धती विज्ञानाच्या पद्धतींपेक्षा वेगळ्या असल्या तरी त्या कमी प्रतीच्या नाहीत, अशी अनेक तत्त्वज्ञांची खात्री पटली.</p> Signup and view all the answers