Podcast
Questions and Answers
Жер Күнді қанша уақыт аралығында айналып өтеді?
Жер Күнді қанша уақыт аралығында айналып өтеді?
Жер Күннің айналасында қандай жылдамдықпен қозғалады?
Жер Күннің айналасында қандай жылдамдықпен қозғалады?
Жер мен Күннің арасындағы қашықтық шамамен қанша?
Жер мен Күннің арасындағы қашықтық шамамен қанша?
Галилейдің «Бәрібір ол айналады!» деген сөзі кімнің уақытына қатысты?
Галилейдің «Бәрібір ол айналады!» деген сөзі кімнің уақытына қатысты?
Signup and view all the answers
Айыпталушының Жердің Күнді айнала қозғалуына қатысты қайталаған сөздері қандай ?
Айыпталушының Жердің Күнді айнала қозғалуына қатысты қайталаған сөздері қандай ?
Signup and view all the answers
Ғарыш айлағында неше түрлі қондырғылар болуы керек?
Ғарыш айлағында неше түрлі қондырғылар болуы керек?
Signup and view all the answers
Экваторда орналасқан ғарыш айлағының артықшылығы неде?
Экваторда орналасқан ғарыш айлағының артықшылығы неде?
Signup and view all the answers
Ғарыш айлағында қызмет көрсетуші персоналдың саны қанша болуы мүмкін?
Ғарыш айлағында қызмет көрсетуші персоналдың саны қанша болуы мүмкін?
Signup and view all the answers
Қазіргі уақытта қанша ғарыш айлағы белсенді қолданыста?
Қазіргі уақытта қанша ғарыш айлағы белсенді қолданыста?
Signup and view all the answers
Модернизацияланған ғарыш айлағында қандай кешендер бар?
Модернизацияланған ғарыш айлағында қандай кешендер бар?
Signup and view all the answers
Байқоңыр ғарыш айлағының ашылу жылы қандай?
Байқоңыр ғарыш айлағының ашылу жылы қандай?
Signup and view all the answers
Байқоңыр ғарыш айлағынан алғашқы жасанды Жер серігі қай жылы ұшырылды?
Байқоңыр ғарыш айлағынан алғашқы жасанды Жер серігі қай жылы ұшырылды?
Signup and view all the answers
Ясный ғарыш айлағының негізгі операторы кім?
Ясный ғарыш айлағының негізгі операторы кім?
Signup and view all the answers
Капустин Яр ғарыш айлағы қай облыста орналасқан?
Капустин Яр ғарыш айлағы қай облыста орналасқан?
Signup and view all the answers
Байқоңыр ғарыш айлағының негізгі ұшыру кешені болып табылатын алаңның нөмірі қандай?
Байқоңыр ғарыш айлағының негізгі ұшыру кешені болып табылатын алаңның нөмірі қандай?
Signup and view all the answers
Study Notes
Җирнең Кояш тирәсендә әйләнеше
- Җир кояшны тирәләй әйләнә.
- Җир секундына 30 километр тизлек белән хәрәкәт итә.
- Җир кояшка кадәрге ара 150 миллион километр.
- Җир кояшны тирәләй әйләнеше бер ел дәвам итә.
Ғарыш Айлаклары
- Ғарыш айлагы - бул зымыраннарны һәм ғарыш корабльларын чыгару, сынау һәм әзерләү өчен махсус җиһазландырылган мәйдан.
- Ғарыш айлагы - бул зымыраннар чыгару комплекслары, техник, керем, контроль-үлчәү комплекслары, тикшерү һәм сынау бүлекләре, стенд базасы, мәгълүмат-хисап үзәкләре, команда пунктлары һәм гадәттә космонавтларны учуга әзерләү һәм учудан соң кайтару комплекслары булган үлчәү.
- Ғарыш айлагында шулай ук күп санлы ярдәмче объектлар булырга тиеш: аэродромнар, ягулык компонентларын җитештерү заводлары, электр станцияләре, сәнәгать һәм авыл хуҗалыгы предприятиеләре, тимер юл һәм автомобиль транспорты, шулай ук чыгару кораллары һәм элементларын бүлү кайтару урыннары.
Ғарыш Айлагларының Тиешле Позициясе
- Ғарыш айлагының иң тиешле урнашуы экваторда булган, чөнки зымыран ташучы җирнең әйләнеш энергиясен тулысынча файдалана ала.
- Зымыран ташучы экватордан чыгарылганда, киңлекнең уртасында урнашкан ғарыш айлагынан чыгарылган зымыран белән чагыштырганда, якынча 10% ягулыкны саклап кала ала.
- Ғарыш айлагына башка ғарыш корабларын һәм ғарыш станцияләрен чыгару процессы да булырга мөмкин.
- Экватордан орбитага теләсә нинди якын килү белән чыгарырга мөмкин.
Ғарыш Айлакларының Төрләре
- Җирдә 28 ғарыш айлагы төзелгән һәм актив кулланыла.
- Һәр ғарыш айлагы төрле ғарыш кораблары, идарә ителүче ғарыш кораблары, планетаара станцияләр белән ташучы зымыраннарны әзерләү һәм чыгару өчен уникаль технологик комплекс.
- Ғарыш айлагында конструкторлык һәм фәнни-тикшеренү институтлары, конструкторлык бюролары, сынау үзәкләре һәм ғарыш технологияләрен җитештерүчеләрнең күпьеллык тырыш хезмәтенең нәтиҗәләре тупланган.
- Ғарыш айлакларында, ғарыш кораблары һәм идарә ителүче ғарыш кораблары озын сәяхәткә чыга.
Байкоңыр Ғарыш Айлагы
- Байкоңыр ғарыш айлагы - дөньяда беренче һәм иң зур ғарыш айлагы, Казахстан территориясендә, Кызылорда өлкәсендә урнашкан.
- 1955 елда төзелгән һәм учулар саны буенча дөньяда лидер булган.
- Байкоңырдан Җирнең беренче ясалма юлдашы (1957 елның 4 октябре) һәм эчендә кеше булган беренче ғарыш корабы (космонавт Ю.А.Гагарин, 1961 елның 12 апреле) чыгарылган.
- Байкоңырдан "Восток", "Восход", "Союз" ғарыш корабльләре һәм "Салют" һәм "Мир" орбиталь станцияләре, "Энергия" ракета-космическая системасы, "Буран", күпсанлы ясалма юлдашлар һәм планетаара ғарыш кораблары чыгарылган.
Ясный Ғарыш Айлагы
- Ясный ғарыш айлагы - Россия ғарыш айлагы, Россиянең Оренбург өлкәсе Ясненский районындагы Домбаровский позициясе территориясендә урнашкан.
- "Dnepr" зымыран ташучыларын куллану белән ғарыш корабларын чыгару өчен кулланыла.
- 2006 елның 12 июльдә беренче ғарыш чыгарылышы уздырылган.
Капустин Яр Ғарыш Айлагы
- Капустин Яр ғарыш айлагы - Астрахан өлкәсенең төньяк-көнбатыш өлешендәге хәрби зымыран полигоны.
- 1946 елда төзелгән.
- "Капустин Яр" ғарыш айлагының үзенең административ үзәге - Знаменск шәһәре бар.
Восточный Ғарыш Айлагы
- "Восточный" ғарыш айлагы - Россиянең Ерак Көнчыгыш Амур өлкәсендә, Циолковский шәһәре янында, Свободный шәһәреннән төньякка таба 45 км ераклыкта урнашкан Россия ғарыш айлагы.
- 2007 елда таркатылган Свободный ғарыш айлагы янында урнашкан.
- 2016 елның 28 апрелендә җирнең өч ясалма юлдашын орбитага чыгару белән беренче уңышлы чыгарылыш булган.
- "Восточный" ғарыш айлагының "Союз-2" җиңел һәм урта класс зымыраннары өчен 1С чыгару комплексы бар.
Восточный Ғарыш Айлагының Артыкшылыклары һәм Кемчелекләре
- Ғарыш айлагының иң мөһим бурычы - Байкоңырдагы йөкне киметү, ләкин аны тулысынча алыштыру, кимендә, 2050 елга кадәр.
- Зымыран ташучының учу юлының башлангыч сегменты Россиянең халык тыгыз урнашкан районнарыннан һәм чит илләр территориясеннән узмый.
- Ғарыш айлагының урнашу урыны үсешкән тимер юллар һәм автомобиль юллары һәм аэродромнарга якын.
- 2021 елга кадәр экипажсыз вариантта "Федерация" ғарыш корабын, ә 2023 елда экипаж белән бергә чыгарырга планлаштырылган.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бу тест Җирнең Кояш тирәсендә әйләнеше турында кызыклы фактларны тәкъдим итә. Җирнең хәрәкәт тизлеге, кояшка кадәрге ара һәм әйләнеш вакытын өйрәнү мөмкинлеге бар. Тест, физик принципларны аңларга һәм Җир белән Кояш арасындагы бәйләнешне ныгытырга ярдәм итә.
