นโยบายต่างประเทศ IPEF และ ASEAN

โจเซป บอร์เรล

• โจเซป บอร์เรล ดำรงตำแหน่ง ผู้แทนระดับสูงของสหภาพยุโรปด้านการต่างประเทศและนโยบายความมั่นคง

ความร่วมมือใน IPEF

• ความร่วมมือในกรอบ IPEF มี 4 เสาหลัก ได้แก่
  • เศรษฐกิจที่เชื่อมโยง (Connected Economy)
  • เศรษฐกิจที่ยืดหยุ่น (Resilient Economy)
  • เศรษฐกิจสะอาด (Clean Economy)
  • เศรษฐกิจที่เป็นธรรม (Fair Economy)

อาเซียนกับสถานการณ์การแข่งขันระหว่างมหาอำนาจ

• อาเซียนเสนอตัวเป็น "คนกลางที่ซื่อสัตย์" (Honest Broker) ในสถานการณ์การแข่งขันระหว่างมหาอำนาจตามเอกสาร "วิสัยทัศน์อาเซียนเกี่ยวกับอินโด-แปซิฟิก" (AOIP)

เอกสาร AOIP

• เอกสาร AOIP ประกาศในปี 2019 ที่ประเทศไทย

ทฤษฎีทางยุทธศาสตร์

• Alfred Thayer Mahan เป็นผู้เสนอทฤษฎีอำนาจทางทะเล (Sea Power Theory)
• Sir Harford MacKinder เป็นผู้เสนอทฤษฎีหัวใจโลก (Heartland Theory)
• Nicholas John Spykman เป็นผู้เสนอทฤษฎีขอบโลก (Rimland Theory)

โมเดลเศรษฐกิจ BCG

• โมเดลเศรษฐกิจ BCG ย่อมาจาก เศรษฐกิจชีวภาพ (Bio Economy) เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy)

คำถามภาค ก.ชุดที่ 119/2024 (2567)

• รัสเซียผนวกดินแดนของยูเครน 4 แห่ง หลังจากรุกรานยูเครนในปี 2022 ได้แก่ โดเนตสค์ ลูฮันสค์ เคอร์ซอน และซาปอริซเซีย

• องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ NATO มีอายุ 75 ปี (ก่อตั้ง 4 เมษายน 1949)

• สงครามเวียดนาม เรียกอีกอย่างว่า สงครามอินโดจีนครั้งที่ 2 (1955-1975)

• สงครามอินโดจีนครั้งที่ 3 หมายถึง สงครามกัมพูชา (1975-1992)

• ประเทศใน NATO ที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต ได้แก่ เอสโตเนีย ลัตเวีย และลิทัวเนีย

• ข้อตกลงมินสค์ (Minsk Agreement) ปี 2014-2015 ลงนามในประเทศเบลารุส

• หลักการความมั่นคงร่วม (Collective Security) ในสนธิสัญญา NATO คือ มาตราที่ 5

• อินติฟาดา (Intifada) หมายถึง การลุกฮือของชาวปาเลสไตน์ โดยเกิดขึ้น 2 ครั้ง ในปี 1987 และ 2000

• กลุ่มกบฏ M23 ปฏิบัติการในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (DRC Congo) โดยได้รับการสนับสนุนจากรวันดา

• ประเทศในแอฟริกาในองค์การสหประชาชาติ คิดเป็นร้อยละ 25 ของสมาชิกทั้งหมด

• กฎหมายความสัมพันธ์ไต้หวันปี 1979 ของสหรัฐอเมริกา (Taiwan Relations Act 1979) ระบุว่า สหรัฐอเมริกาจะสนับสนุนไต้หวันในการป้องกันตนเอง

• หมู่เกาะพาราเซล มีชื่อภาษาจีนว่า ซีซา

• หมู่เกาะสแปรตลี มีชื่อภาษาจีนว่า หนานซา

• ปฏิบัติการของสหรัฐอเมริกาในทะเลจีนใต้ มีชื่อว่า ปฏิบัติการเพื่อเสรีภาพในการเดินเรือ (Freedom of Navigation Operations) หรือ FONOPs

• โซเมีย (Zomia) ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หมายถึง ดินแดนเทือกเขาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งเมียนมา ไทย เวียดนาม ลาว

• รัฐบาลเมียนมา รับรองกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ 135 กลุ่ม

• กลุ่มชาติพันธ์ใหญ่ที่สุดในเมียนมารองจากพม่า (Burman) คือ ฉาน (ไทยใหญ่) รองลงมาคือกะเหรี่ยง

• ช่องแคบฟิลิป อยู่ระหว่างทางสิงคโปร์และเกาะบาตัม ของอินโดนีเซีย

• มาตรการ CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) ของสหภาพยุโรป จะเริ่มใช้กับสินค้าแรก คือ ซีเมนต์ เหล็ก อะลูมิเนียม ปุ๋ย พลังงานไฟฟ้า

• สหรัฐอเมริกา ในยุคของประธานาธิบดีไบเดน มีคำสั่งห้ามใช้ 5G ของบริษัท Huawei และ ZTE ของจีน

• ปิโตรดอลลาร์ (Petro-Dollar) หมายถึง การที่สหรัฐอเมริกา ให้ซาอุดีอาระเบียขายน้ำมันด้วยเงินดอลลาร์เท่านั้น เพื่อแลกกับการประกันความมั่นคงโดยสหรัฐอเมริกา

• องค์การความร่วมมืออิสลาม (OIC) มีสมาชิก 57 ประเทศ

• กองบัญชาการภาคพื้นยุโรปของสหรัฐอเมริกา (USEUCOM) ตั้งอยู่ที่สตุตการ์ท ในเยอรมนี

• กองบัญชาการอินโด-แปซิฟิกของสหรัฐอเมริกา (USINDOPACOM) ตั้งอยู่ในฮาวาย

• กลไกให้เงินกู้ทุนสำรองฉุกเฉินของ BRICS ชื่อว่า ข้อตกลงทุนสำรองฉุกเฉิน (Contingent Reserve Arrangement) หรือ CRA

• SWIFT ย่อมาจาก Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (สมาคมโทรคมนาคมทางการเงินระหว่างธนาคารทั่วโลก)

• องค์การการค้าเสรียุโรป (EFTA) มีสมาชิก ได้แก่ สวิตเซอร์แลนด์ นอร์เวย์ ลิกเตนสไตน์ ไอร์แลนด์ สำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่เจนีวา

• สหภาพเศรษฐกิจยูเรเชีย (EAEU) มีสมาชิก ได้แก่ รัสเซีย เบลารุส อาร์เมเนีย คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน สำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่มอสโก

• เขตระบุตัวตนในการป้องกันทางอากาศ (ADIZ) ที่จีนประกาศในทะเลจีนตะวันออก ย่อมาจาก Air Defense Identification Zone

• กลไกที่ใช้ดูแลเรื่องสิทธิมนุษยชน ที่สำคัญของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชน (HRC) ได้แก่

  • ผู้รายงานพิเศษ (RAPPORTEUR)
  • การทบทวนระยะเวลาทั่วไป (UNIVERSAL PERIODIC REVIEW) หรือก UPR

• OPEC Plus (OPEC+) คือ กลุ่มประเทศที่มิได้เป็นสมาชิก OPEC แต่ร่วมในกิจกรรมและดำเนินนโยบายตามทิศทางของ OPEC เช่น การลดการผลิตน้ำมัน สมาชิก ได้แก่ มาเลเซีย โอมาน บรูไนฯ เป็นต้น

• กองกำลังชั่วคราวรักษาความมั่นคงในอาบเย (United Nations Interim Security Force for Abyei : UNISFA) อยู่ระหว่างซูดานเหนือและซูดานใต้

• องค์การตำรวจอาชญากรรมระหว่างประเทศ (Interpol) มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่ลียง ประเทศฝรั่งเศส

• คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UNSC) สามารถอนุมัติใช้กำลังเพื่อรักษาสันติภาพและความมั่นคงได้ตามบทที่ 7 ของกฎบัตรสหประชาชาติ (UN Chapter)

• ข้อตกลงทั่วไปว่าด้วยการค้าบริการ (General Agreement on Trade in Services) หรือ GATS เป็นส่วนหนึ่งขององค์การการค้าโลก (WTO)

• ภูมิภาคซาเฮล (Sahel) ประกอบด้วยประเทศเซเนกัล มาลี บูร์กินาฟาโซ มอริเตเนีย แอลจีเรีย ไนจีเรีย ชาด ซูดาน เอร์เตรีย

Quiz นี้จะพาท่านไปสำรวจนโยบายต่างประเทศที่สำคัญ ได้แก่ ความร่วมมือใน IPEF โดยมี 4 เสาหลัก รวมถึงบทบาทของอาเซียนในการเป็นคนกลางในยุทธศาสตร์ระหว่างมหาอำนาจ ดำดิ่งสู่ทฤษฎีทางยุทธศาสตร์ของนักคิดที่มีชื่อเสียง.