Inleiding tot het Recht

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een voorbeeld van een objectief recht?

Het recht om te stemmen

De rechtsregels die door de staat zijn opgelegd (correct)

Het recht om iemand uit te schelden

Het recht op vrijheid van meningsuiting

Wat betekent dwingend recht?

Rechtsregels die alleen van toepassing zijn in bepaalde situaties

Wetgeving die alleen voor overheidsfunctionarissen geldt

Rechtsregels die optioneel zijn voor iedereen

Regels die moeten worden nageleefd door iedereen (correct)

Wat is het verschil tussen subjectieve en objectieve rechten?

Subjectieve rechten betrekking hebben op persoonlijke rechten, objectieve rechten op algemene regels. (correct)

Subjectieve rechten zijn dwingend, terwijl objectieve rechten optioneel zijn.

Subjectieve rechten zijn alleen geldig voor juridische personen.

Er is geen verschil; ze zijn synoniem aan elkaar.

Wat zijn verbodsregels?

Regels die aangeven wat niet is toegestaan Signup and view all the answers

Welke uitspraak betreft aanvullend recht?

Het komt alleen in beeld als er geen andere regeling is. Signup and view all the answers

Wie vaardigt wetgeving uit?

De overheid Signup and view all the answers

Wat is een organieke regel?

Een regel die betrekking heeft op een organisatie zonder gedraging Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van individueel recht?

Aanstelling van een notaris Signup and view all the answers

Wat regelt publiek recht?

De organisatie en werking van de overheid Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een gemengde rechtsstak?

Burgerlijk procesrecht Signup and view all the answers

Wat beschrijft het materieel strafrecht?

De wettelijke strafbare feiten en gevolgen Signup and view all the answers

Wat is de belangrijkste functie van het grondwettelijk recht?

Het waarborgen van de staatsstructuur Signup and view all the answers

Wat is een ander woord voor suprimationalen recht?

Internationaal publiekrecht Signup and view all the answers

Welke van de volgende disciplines valt onder privaat recht?

Internationaal privaatrecht Signup and view all the answers

Hoewel sociaal recht aspecten van zowel publiek als privaat recht bevat, welk onderdeel is strikt privaat?

Arbeidsrecht Signup and view all the answers

Wat bepaalt de verhouding tussen de lidstaten binnen de Europese Unie?

Europees recht Signup and view all the answers

Wat zijn vermogensrechten?

Rechten met een patrimoniale waarde. Signup and view all the answers

Welke uitspraak over rechtsmisbruik is correct?

Rechtsmisbruik kan leiden tot matiging van het recht. Signup and view all the answers

Wat zijn persoonlijke subjectieve rechten?

Rechten die extra-patrimoniaal zijn. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een zakelijke recht?

Een eigendomsrecht over een goed. Signup and view all the answers

Wat leidt tot publieke subjectieve rechten?

Objectieve regels van publiek recht. Signup and view all the answers

Wat houdt het rechtsmisbruik in de casus rondom de bomen in?

De eigenaar heeft een recht dat ernstige nadelen voor de buur oplevert. Signup and view all the answers

Welke onderverdeling is correct binnen de burgerlijke subjectieve rechten?

Vorderingsrechten en intellectuele rechten. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van objectieve rechten?

Ze zijn abstract en algemeen van aard. Signup and view all the answers

Study Notes

### Het begrip recht

Rechten en plichten
Voorbeeld: te snel rijden, scheiden
Naast rechtsregels ook andere normen zoals godsdienst en moraal
Moraal: niet-naleven leidt tot een slecht geweten
Moraal is ook in het recht terug te vinden, bijvoorbeeld: niet doden, niet liegen
Godsdienst: voorbeeld van de 10 geboden
Godsdienstgedachten zijn ook te vinden in het recht, bijvoorbeeld: zondag is een rustdag

### Subjectief- en objectief recht

Subjectief recht: “Ik heb het recht om…”
Objectief recht: alle rechtsregels samen

### Het begrip (objectief) recht

Regels die door de staat worden opgelegd of bekrachtigd
Ordening van de maatschappij
Afdwingbaarheid van naleving

### Soorten regels

Verbodsregels: verbieden van bepaalde gedragingen ("Het is verboden om...")
Gebodsregels: verplichting tot bepaalde handelingen ("Het is een verplichting om...")
Toelatingsregels: ("Je mag...")
Organieke regels: regelen de organisatie, en niet de gedragingen

### Soorten rechtsregels

Aanvullend recht
- Vult de leemtes in de wet, enkel wanneer geen andere regeling geldt
- Voorbeeld: de plaats en het tijdstip van levering bij een verkoop
Dwingendrecht
- Moet door iedereen nageleefd worden
- Niet-naleving = sanctie (nietigheid)
- Bescherming van de openbare orde en zwakke personen (die zelf de nietigheid kunnen aanwenden)
Algemeen recht
- Geldt voor iedereen in dezelfde situatie
- Vaag: de rechter kan de definitie invullen
- Voorbeeld: "een fout" is een handeling die schade veroorzaakt
Individueel recht
- Zeldzaam, betrekking op een specifiek persoon
- Voorbeeld: aanstelling van een notaris

### Oorsprong van rechtsregels

Regels uitgevaardigd door de overheid: wetgeving, bijvoorbeeld: hoe de Belgische nationaliteit verkrijgen
Regels ontstaan door rechtssubjecten zelf, gewoonten:
- Herhaaldelijke gedraging die door de overheid wordt erkend
- Voorbeeld: schenking- handgift
Regels ontstaan door de rechtspraak:
- Interpretatie door de rechtspraak wordt een rechtsregel
- Voorbeeld: Artikel 1382 Burgerlijk Wetboek

Indelingen van het Recht

Privaatrecht regelt de belangen tussen burgers onderling en tussen burger en overheid.
- Voorbeeld: Een overheid koopt een stuk grond van een burger.
Publiekrecht regelt de staatsinrichting, de verhoudingen tussen overheden en de verhouding tussen overheid en burger.
- Voorbeeld: De overheid verwerft grond door middel van onteigening.

Publiekrecht

Grondwettelijk recht
Administratief recht
- Regelt de inrichting en werking van de uitvoerende macht.
- Deelmateries: onteigening, ruimtelijke ordening.
- Rechtsbescherming particulieren tegenover het bestuur door de Raad van State.
- Ontlasting van de Raad van State door administratieve rechtscolleges, zoals de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
Strafrecht:
- Materieel strafrecht
- Formele strafprocesrecht: Legaliteitsbeginsel, recht van verdediging, onafhankelijkheid van de rechter.
Fiscaal recht

Privaatrecht

Burgerlijk recht
- Personen- en familierecht en relatievermogensrecht
- Goederenrecht
- Verbintenissenrecht
  - Overeenkomsten
  - Zekerheden
  - Bewijs
Internationaal Privaatrecht

Gemengde Rechtstakken

Burgerlijk procesrecht:
- Inrichting en bevoegdheden rechtbanken (publiek)
- Spelregels om rechten te verdedigen bij de rechtbank (privaat)
Economisch recht:
- Ingrijpen van de overheid (publiek)
- Vrije rechtsbetrekkingen tussen ondernemingen (privaat)
Sociaal recht:
- Arbeidsrecht (privaat)
- Sociaal zekerheidsrecht (publiek)

Nationaal - Supranationaal

Nationaal recht wordt opgesteld door nationale overheden en heeft een beperkt toepassingsgebied tot het grondgebied van die overheid.
Supranationaal recht is grensoverschrijdend en bestaat uit volkenrecht, internationaal publiek recht en Europees recht.
- Het Europees recht regelt de verhouding tussen lidstaten en de bevoegdheidsverdeling tussen de lidstaat en de Europese Unie.
- De EU-wetgeving wordt geregeld door verordeningen, besluiten en richtlijnen.

Objectief - Subjectief Recht

Objectief recht bestaat uit abstracte, algemene regels die op alle personen van toepassing zijn.
Subjectief recht is de toepassing van het objectieve recht in een concrete situatie en geeft een persoon een bevoegdheid.
- Publieke subjectieve rechten: Vloeien voort uit het objectieve publiekrecht en worden uitgeoefend door publieke en private personen.
  - Voorbeeld: Het recht om mee te doen aan verkiezingen.
- Burgerlijke subjectieve rechten: Vloeien voort uit het privaatrecht en worden onderverdeeld in:
  - Vermogensrechten (patrimoniaal): hebben financiële waarde
    - Vorderingsrechten: De schuldeiser (SE) mag een prestatie eisen van de schuldenaar (SA).
    - Zakelijke rechten: Een bevoegdheid over een goed, bijvoorbeeld eigendom.
    - Intellectuele rechten: Recht op bescherming van een creatie.
  - Persoonlijkheidsrechten (extra-patrimoniaal):
    - Sensu stricto (mensenrechten)
    - Familierechten: Recht om te huwen of te scheiden.

Rechtsmisbruik

Rechtsmisbruik treedt op wanneer iemand een recht uitoefent met een doel dat kennelijk de normale uitoefening overstijgt, waarbij het voordeel voor de een leidt tot een groot nadeel voor de ander.
De rechter kan een sanctie opleggen in de vorm van matiging van het recht of schadevergoeding.

Rechtsmisbruik: Casus

In een concreet geval overschreden de takken van bomen in een privaat park de erfgrens.
De getroffen buur wilde de takken gesnoeid zien omdat ze overmatig bladval, lichtverlies en vochtigheid veroorzaakten.
De eigenaar van de bomen weigerde, wat leidde tot een rechtsvordering.
De rechter oordeelde dat de getroffen buren recht hadden op verwijdering van de takken omdat de voordelen van de bomen voor de eigenaar ernstige nadelen opleverden voor zijn buur.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Dit quiz behandelt de basisprincipes van het recht, inclusief rechten en plichten. Het onderzoekt subjectief en objectief recht, evenals de verschillende soorten regels zoals verbods- en gebodsregels. Test je kennis over de normen en waarden die in het recht zijn verankerd.