İnformasiya Resursları və_Onların Növləri

Types of Information Resources

• Primary Sources:
  • Original research, data, or findings
  • Examples: research articles, experiments, surveys, interviews
• Secondary Sources:
  • Interpretation or analysis of primary sources
  • Examples: literature reviews, textbooks, meta-analyses
• Tertiary Sources:
  • Compilations or summaries of primary and secondary sources
  • Examples: encyclopedias, dictionaries, handbooks

Electronic Information Resources

• Databases:
  • Organized collections of data or information
  • Examples: academic databases (e.g., JSTOR, Web of Science), news databases
• Online Libraries:
  • Digital collections of books, articles, and other resources
  • Examples: e-book libraries, online archives
• Search Engines:
  • Tools for searching and retrieving information online
  • Examples: Google, Bing, DuckDuckGo

Human Information Resources

• Experts:
  • People with specialized knowledge or experience
  • Examples: professors, researchers, professionals
• Mentors:
  • Experienced individuals who provide guidance and support
  • Examples: career mentors, coaches, tutors
• Peers:
  • Colleagues or classmates with similar interests or goals
  • Examples: study groups, colleagues in the same field

Məlumat Resurslarının Növləri

• Birinci Mənbələr:
  • Original tədqiqat, məlumat və ya tapıntılar
  • Məsələn: elmi məqalələr, eksperimentlər, sorğular, müsahibələr
• İkinci Mənbələr:
  • Birinci mənbələrin interpretasiyası və ya analizi
  • Məsələn: ədəbiyyat tənqidləri, dərsliklər, meta-analizlər
• Üçüncü Mənbələr:
  • Birinci və ikinci mənbələrin kompilyasiyası və ya cəmi
  • Məsələn: ensiklopediyalar, lüğətlər, əl kitabçaları

Elektron Məlumat Resursları

• Verilənlər bazaları:
  • Məlumat və ya verilənlərin təşkil edilmiş kolleksiyası
  • Məsələn: elmi verilənlər bazaları (məsələn, JSTOR, Web of Science), xəbər verilənlər bazaları
• Onlayn kitabxanalar:
  • Rəqəmsal kitab kolleksiyaları, məqalələr və digər resurslar
  • Məsələn: elektron kitabxanalar, onlayn arxivlər
• Axtarış mühərrikləri:
  • Onlayn məlumat axtarışı və əldə olunması üçün alətlər
  • Məsələn: Qoogle, Bing, DuckDuckGo

İnsan Məlumat Resursları

• Mütəxəssislər:
  • Xüsusi biliklərə və ya təcrübəyə malik olan insanlar
  • Məsələn: professorlar, tədqiqatçılar, profesionallar
• Mentorlar:
  • Təcrübəli şəxslər ki, bələdçilik və dəstək göstərirlər
  • Məsələn: karyera mentorları, məşqçilər, müəllimlər
• Peers:
  • Oxşar maraqlar və ya məqsədlərə malik olan kolleqalar və ya sinif yoldaşları
  • Məsələn: öyrənmə qrupları, eyni sahədə olan kolleqalar

Şəbəkələr

• İnternet - standartlaşdırılmış protokollar vasitəsilə bir-biri ilə əlaqəli olan kompüterlər və serverlərin şəbəkəsidir.
• Şəbəkə növləri:
  • LAN (Yerli Ərazi Şəbəkəsi): məhdud coğrafi ərazidə cihazları birləşdirir.
  • WAN (Geniş Ərazi Şəbəkəsi): cihazları böyük coğrafi ərazidə birləşdirir.
  • Wi-Fi: wireless şəbəkə ki, cihazları internetə və ya bir-biri ilə birləşdirir.
  • İnternet backbonu: yüksək sürətli şəbəkə ki, əsas düğümləri və internet trafiğini birləşdirir.
• Şəbəkə topologiyası:
  • Fiziki: cihazların fiziki düzülüşünü təsvir edir.
  • Loji: məlumatın cihazlararası axını təsvir edir.

Protokollar

• Kommunikasiya protokolları:
  • TCP/IP (Əlaqə Kontrolu Protokol/İnternet Protokol): internetdə əsas protokol kompleksidir.
  • HTTP (Hipermetin Ötürmə Protokol): vebdə məlumatı ötürmək üçün istifadə edilir.
  • FTP (Fayl Ötürmə Protokol): internet üzərində faylların ötürməsi üçün istifadə edilir.
  • DNS (Domain Adı Sistem): domaine adlarını IP ünvanlarına çevirir.
• Marşrutlaşdırma protokolları:
  • IP ünvanları: şəbəkədə cihazları tanımaq üçün istifadə edilir.
  • Marşrut cədvəlləri: routerlər tərəfindən məlumat paketlərini hədəfə yönləndirmək üçün istifadə edilir.

Elektron poçt

• Elektron poçt arxitekturası:
  • Client: istifadəçinin elektron poçt proqramı (məsələn, Outlook, Gmail).
  • Server: elektron poçt mesajlarını saxlayır və yönləndirir.
  • Protokol: SMTP (Simpl Mail Transfer Protokol) elektron poçtunu göndərmək və almaq üçün istifadə edilir.
• Elektron poçt komponentləri:
  • Başlıq: mesaj haqqında məlumat (göndərən, alıcı, mesaj).
  • Başlıqsız: elektron poçt mesajının məzmunu.
  • Əlavələr: mesajla birlikdə göndərilən fayllar.
• Elektron poçt protokolları:
  • POP (Post Office Protokol): serverdən elektron poçtunu almaq üçün istifadə edilir.
  • IMAP (Internet Message Access Protokol): serverdə elektron poçtunu idarə etmək üçün istifadə edilir.