Hydrosfera i Litosfera - Studium
30 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jaki jest aktywny czynnik przekształcania warunków środowiskowych, który bierze udział w kształtowaniu klimatu, rzeźby terenu oraz jakości gleb?

Woda

Ile stanowią wszystkie zasoby wody na Ziemi?

  • 95% wód słodkich
  • 70% wód słodkich
  • 35 mln m3
  • 1,5 mld km3 (correct)

Co jest głównym źródłem zanieczyszczenia wód słodkich?

Ścieki komunalne, przemysłowe i rolnicze

Wymień przykłady związków azotowych.

<p>Azotanowy NO3- (A), Azot amonowy NH4+ (B), Azotynowy NO2- (D)</p> Signup and view all the answers

Związki azotowe w wodzie stymulują rozwój mikroorganizmów, ale nie wpływają na jakość wody pitnej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Dlaczego azotany w wodzie pitnej są szkodliwe dla zdrowia?

<p>Mogą być redukowane do azotynów, które prowadzą do methemoglobinemii, szczególnie niebezpiecznej dla niemowląt.</p> Signup and view all the answers

Co to są nitrozoaminy?

<p>Są to związki rakotwórcze, mutagenne i teratogenne.</p> Signup and view all the answers

Fosfor w wodzie pitnej bada się regularnie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wymień trzy metale ciężkie, które są szczególnie niebezpieczne dla organizmów i środowiska.

<p>Arsen, kadm, rtęć</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny sposób przedostawania się arsenu do wody?

<p>Ścieki z zakładów farmaceutycznych, fabryk produkujących barwniki i wód kopalnianych.</p> Signup and view all the answers

Trójwartościowy arsen jest mniej toksyczny niż pięciowartościowy.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest dopuszczalna zawartość kadmu w wodzie pitnej?

<p>5 μg/l</p> Signup and view all the answers

Jaki wpływ na procesy biochemiczne w oczyszczalniach ścieków mają ścieki zawierające związki rtęci?

<p>Złe, ponieważ rtęć jest bardzo toksyczna dla organizmów wodnych i może kumulować się w roślinach i zwierzętach.</p> Signup and view all the answers

Wymień dwa rodzaje drobnoustrojów występujących w zbiornikach wodnych.

<p>Allochtoniczne (A), Autochtoniczne (B)</p> Signup and view all the answers

Główne źródła drobnoustrojów allochtonicznych to...

<p>Powietrze, gleba, ścieki przemysłowe i komunalne.</p> Signup and view all the answers

Co to są infekcje wodnopochodne?

<p>Choroby infekcyjne i inwazyjne człowieka, których czynniki etiologiczne występują w wodzie.</p> Signup and view all the answers

Jakiego rodzaju patogeny występują w wodzie?

<p>Pierwotniaki (A), Helminty (B), Grzyby (C), Bakterie (D), Wirusy (E)</p> Signup and view all the answers

Które z wymienionych wirusów nie są czynnikami chorób zanieczyszczających hydrosferę?

<p>Papillomavirus (E)</p> Signup and view all the answers

Które z wymienionych bakterii nie są czynnikami chorób zanieczyszczających hydrosferę?

<p>Streptococcus pneumoniae (A)</p> Signup and view all the answers

Które z wymienionych pierwotniaków nie są czynnikami chorób zanieczyszczających hydrosferę?

<p>Plasmodium (D)</p> Signup and view all the answers

Wymień 3 czynniki sprzyjające występowaniu wodnopochodnych chorób pasożytniczych.

<p>Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i gruntowych odchodami ludzkimi i zwierzęcymi, nieprawidłowości w przebiegu procesu uzdatniania wody, wysoka inwazyjność pasożyta.</p> Signup and view all the answers

Co to jest miano coli?

<p>Najmniejsza masa gleby, w której stwierdza się jeszcze obecność bakterii grupy coli.</p> Signup and view all the answers

Wymień 2 metody oznaczania bakterii grupy coli w wodzie przeznaczonej do spożycia .

<p>EN ISO 9308-1 (B), EN ISO 9308-2 (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest indeks biologiczny (Bi)?

<p>Określenie stosunku liczbowego różnych grup organizmów mikroskopowych występujących w 1 ml wody.</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę odgrywają promieniowce w glebie?

<p>Odgrywają ważną rolę w rozkładzie szczątków zwierzęcych i materiałów biologicznych.</p> Signup and view all the answers

Promieniowce wytwarzają tylko antybiotyki.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest najważniejszy rodzaj promieniowca w kontekście medycznym?

<p>Streptomyces</p> Signup and view all the answers

W badaniu bakteriologicznym gleby obecność Escherichia coli świadczy o zanieczyszczeniu odchodami ludzkimi.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny cel badania helmintologicznego gleby?

<p>Poszukiwanie stadiów rozwojowych pasożytów należących do płazińców i obleńców.</p> Signup and view all the answers

Wymień 2 metody zagęszczające wykorzystywane w badaniu parazytologicznym gleby.

<p>Flotacja i sedymentacja.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Woda

aktywny czynnik przekształcania warunków środowiskowych, bierze udział w kształtowaniu klimatu, rzeźby terenu oraz jakości gleb

Wszystkie zasoby wody na Ziemi stanowią ile i jaki jest rozkład

1,5 mld km3. Ponad 95% zasobów znajduje się w oceanach, ok. 3% (35 mln m3) stanowią zasoby wody słodkiej. 70% wód słodkich uwięzionych jest w lodowcach i pokrywie śnieżnej-zmniejsza ilość wody słodkiej użytecznej dla człowieka.

Zasoby wodne podlegają stałemu zanieczyszczaniu przez

ścieki komunalne; przemysłowe; pochodzące z działalności rolniczej (nawożenie mineralne i organiczne, środki ochrony roślin). Wśród zanieczyszczeń związki azotu i fosforu (związki biogenne) prowadzą do eutrofizacji zbiorników wodnych.

Związki azotowe przykłady

azot amonowy NH4 +, azotanowy NO3-, azotynowy NO2-

Signup and view all the flashcards

Związki azotowe występujące w wodzie co robią

stymulują rozwój mikroorganizmów, w tym sinic, glonów, grzybów->obniżenie stężenia tlenu rozpuszczonego. Oddziałują toksycznie na organizmy wodne, zmniejszają skuteczność chlorowania (dezynfekcja)->ogranicza możliwość wykorzystania wody w celach konsumpcyjnych. Wysokie stężenie azotanów (V) w wodzie pitnej ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka.

Signup and view all the flashcards

Szkodliwość azotanów wynika z

możliwości ich redukcji przez mikrobiotę przewodu pokarmowego do azotanów (III) - azotynów, które prowadzą do methemoglobinemii [obecność znacznych ilości methemoglobiny (żelazo na III stopniu utlenienia) zamiast hemoglobiny (żelazo na II stopniu utlenienia)], szczególnie niebezpiecznej dla niemowląt i kobiet w ciąży.

Signup and view all the flashcards

Azotyny są prekursorami

nitrozoamin-wykazują działanie rakotwórcze, mutagenne i teratogenne

Signup and view all the flashcards

Związki zawierające fosfor mogą

przedostawać się do wód powierzchniowych ze źródeł wewnętrznych (osadów dennych i organizmów) oraz zewnętrznych-ścieki miejskie (gł. środki piorące), przemysłowe oraz spływy powierzchniowe (gł. nawozy).

Signup and view all the flashcards

W oczyszczonych ściekach główną formą fosforu są

fosforany rozpuszczalne-pobierają je rośliny, przez co często w wodnych ekosystemach śródlądowych fosfor jest czynnikiem ograniczającym wzrost roślin.

Signup and view all the flashcards

Czy w wodzie pitnej bada się zawartość fosforu

nie

Signup and view all the flashcards

W wodzie pitnej i użytkowej występować mogą

substancje toksyczne i metale ciężkie, które mogą wykazywać działanie toksyczne na organizmy i środowisko. Szczególnie niebezpieczne są: arsen, miedź, kadm, ołów, rtęć, cynk, chrom, nikiel i selen.

Signup and view all the flashcards

Arsen skąd przedostaje się do wody

m.in. ze ściekami z zakładów farmaceutycznych, fabryk produkujących barwniki i wód kopalnianych. Może być składnikiem środków grzybobójczych, owadobójczych i chwastobójczych.

Signup and view all the flashcards

Toksyczność arsenu zależna jest od

postaci chemicznej, trójwartościowy jest bardziej toksyczny niż pięciowartościowy

Signup and view all the flashcards

Dawka śmiertelna arsenu dla człowieka to

70-180 mg. Dopuszczalna zawartość arsenu w wodzie pitnej wynosi 10 μg/l.

Signup and view all the flashcards

Kadm-źródłem jego emisji do środowiska są

przede wszystkim zakłady produkujące barwniki, farby, baterie, akumulatory i środki ochrony roślin. Przedostaje się do zbiorników wodnych z opadem pyłów atmosferycznych, a także poprzez transport rzeczny.

Signup and view all the flashcards

Dopuszczalna zawartość kadmu w wodzie pitnej

5 μg/l.

Signup and view all the flashcards

Rtęć jak przedostaje się do wód

z opadów atmosferycznych, ze spływem wód gruntowych i powierzchniowych.

Signup and view all the flashcards

Rtęć-toksyczność

Wszystkie formy rtęci są bardzo toksyczne dla organizmów wodnych i mogą kumulować się zarówno w roślinach, jak i zwierzętach. Ścieki zawierające związki rtęci źle wpływają na procesy biochemiczne w oczyszczalniach ścieków. Źródłem rtęci są odpady przemysłowe z produkcji baterii, środków ochrony roślin, pestycydów, z zakładów farmaceutycznych i petrochemicznych.

Signup and view all the flashcards

Śmiertelna dawka rtęci

wynosi około 1g, natomiast dopuszczalna zawartość wodzie pitnej - 1μg/l.

Signup and view all the flashcards

Drobnoustroje występujące w zbiornikach wodnych można podzielić na

autochtoniczne; allochtoniczne

Signup and view all the flashcards

Drobnoustroje autochtoniczne

głównie bakterie autotroficzne; foto- i chemosyntetyzujące (nitryfikacyjne, siarkowe, żelazowe)

Signup and view all the flashcards

Drobnoustroje allochtoniczne

przedostają się do wody z powietrza, gleby, ze ściekami przemysłowymi, komunalnymi - głównie saprobionty i mikroorganizmy chorobotwórcze.

Signup and view all the flashcards

Infekcje wodnopochodne

choroby infekcyjne i inwazyjne człowieka, których czynniki etiologiczne występują w wodzie

Signup and view all the flashcards

Do zakażenia/ zarażenia wodnochopodną chorobą dochodzi najczęściej

poprzez konsumpcję zanieczyszczonej wody, bezpośredni kontakt podczas korzystania z wodnych miejsc rekreacji (baseny, kąpieliska), podczas użytkowania wody do celów higienicznych i gospodarczych.

Signup and view all the flashcards

Patogeny obecne w wodzie należą do

różnych grup systematycznych (wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, płazińce, obleńce), dla niektórych z nich woda jest naturalnym środowiskiem stałego bytowania (wolnożyjące ameby np. Acanthamoeba spp.), a dla innych miejscem bytowania form rozwojowych (np. Schistosoma spp., Diphyllobothrium latum, Fasciola hepatica). Jednak większość chorobotwórczych mikroorganizmów stanowi allochtoniczną mikrobiotę zbiorników wodnych, do których dostaje się wraz ze ściekami komunalnymi (Escherichia coli, Salmonella spp., Shigella spp.).

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Hydrosfera i Litosfera - Studium

  • Woda: czynnik kształtujący środowisko, klimat, rzeźbę terenu i jakość gleby.
  • Zasoby wodne (globalne): 1,5 miliarda km³. Ponad 95% to oceany, ok. 3% to woda słodka (głównie zamarznięta w lodowcach i śniegu).
  • Zanieczyszczenia wód: ścieki komunalne, przemysłowe, rolnicze (nawozy i środki ochrony roślin). Związki azotu i fosforu powodują eutrofizację.
  • Związki azotowe (szkodliwe): azot amonowy (NH4+), azotanowy (NO3-) i azotynowy (NO2-).
  • Szkodliwe efekty azotanów: pobudzają rozwój mikroorganizmów, zmniejszają tlen, są toksyczne dla organizmów wodnych, zmniejszają skuteczność chlorowania. Wysokie stężenie azotanów jest szkodliwe dla ludzi (methemoglobinemia).
  • Azotyny: prekursory nitrozoamin - związków rakotwórczych, mutagennych i teratogennych.
  • Fosfor w wodzie: zwykle pochodzi ze ścieków, nawozów, osadów dennych itp. Fosforany rozpuszczalne pobierane są przez rośliny, mogące ograniczać ich wzrost w ekosystemach.
  • Metale ciężkie i inne substancje toksyczne: arsen, miedź, kadm, ołów, rtęć, cynk, chrom, nikiel i selen - źródła zanieczyszczenia: ścieki przemysłowe, wody kopalniane, środki chemiczne.
  • Arsen: trójwartościowy jest bardziej toksyczny. Dopuszczalne stężenie w wodzie pitnej: 10 μg/l. Dawka śmiertelna dla człowieka: 70-180 mg.
  • Kadm: źródła zanieczyszczenia: przemysł (barwniki, farby, baterie). Dopuszczalne stężenie w wodzie pitnej: 5 μg/l.
  • Rtęć: toksyczna dla organizmów wodnych, gromadzi się w łańcuchach pokarmowych. Źródła: odpady przemysłowe, ścieki. Dawka śmiertelna dla człowieka: ok. 1g. Dopuszczalne stężenie w wodzie pitnej: 1 μg/l.
  • Drobnoustroje wodne: autochtoniczne (pochodzące z wody) i allochtoniczne (pochodzące z innych źródeł, np. ścieków).
  • Infekcje wodnopochodne: choroby związane z zanieczyszczoną wodą, do celów picia, rekreacji lub codziennego użytku.
  • Patogeny wodne: wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, i pasożyty. Woda może być środowiskiem dla nich lub miejscem bytowania form rozwojowych.
  • Łańcuch epidemiologiczny: zakażona populacja -> zanieczyszczona woda/środowisko wodne-> podatna populacja.
  • Źródła zanieczyszczeń biologicznych: ścieki, szpitale, fermy, wysypiska śmieci.
  • Czynniki etiologiczne chorób wodnopochodnych: wszystkie grupy mikroorganizmów wymienionych wyżej.
  • Metody oceny wody do picia: oznaczanie bakterii grupy coli (metody EN ISO 9308-1, EN ISO 9308-2), miano coli.
  • Ocena ogólna jakości wody: indeks biologiczny, badania mikrobiologiczne.
  • Uzdatnianie wody do picia: filtracja, koagulacja, dezynfekcja (ozon, chlor).
  • Zagrożenia: metody oczyszczania nie gwarantują w pełni usunięcia mikroorganizmów. Chlorowanie niszczy większość bakterii i wirusów.
  • Litosfera: część biosfery, związanej z hydrosferą i aerosferą. Miąższość ok. 80-150 km. Warstwy powierzchniowe przekształcają się w glebę.
  • Procesy kształtujące litosferę: kosmiczne, endogeniczne, egzogeniczne i antropogeniczne.
  • Zanieczyszczenie gleby: odpady antropogeniczne, ścieki, odchody, gnojowica, zanieczyszczenia atmosferyczne.
  • Bakterie w glebie: autochtoniczne i allochtoniczne (patogenne).
  • Promieniowce: około 10% mikrobioty gleby. Rozkład szczątków, wytwarzają antybiotyki (streptomycyna, wankomycyna, amfoterycyna B, nystatyna, aktynomycyna, mitomycyna).
  • Ocena sanitarna gleby: badania bakteriologiczne i helmintologiczne.
  • Zanieczyszczenie biologiczne gleby: bakterie jelitowe i pasożyty
  • Metody badań helmintologicznych gleby: flotacja, sedymentacja.
  • Użytkowanie zanieczyszczonej gleby: gleby z pasożytami mogą być nieodpowiednie do uprawy warzyw i owoców do spożycia na surowo.
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia: regulacje dotyczące wody pitnej i jakości wody.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Ten quiz skupia się na roli wody w kształtowaniu środowiska, jej zasobach oraz zanieczyszczeniach. Dowiedz się, jak azot i fosfor wpływają na jakość wód oraz jakie są ich szkodliwe efekty dla ekosystemu. Sprawdź swoją wiedzę na temat istotnych procesów związanych z hydrosferą i litosferą.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser