Het Normale Prikkelgeleidingssysteem van het Hart

Het Normale Prikkelsysteem

• Het hart werkt autonoom, zonder signalen van het zenuwstelsel, door middel van de hartspiercellen.
• De prikkel ontstaat in de sinusknoop (SA-knoop) en verspreidt zich naar de atria.
• De prikkel bereikt vervolgens de atrio-ventriculaire knoop (AV-knoop) en leidt tot samentrekking van de ventrikels.

Prikkelgeleiding

• De AV-knoop leidt de prikkel naar de bundel van His en vervolgens naar de vezels van Purkinje.
• De prikkel verspreidt zich waaiervormig over de ventrikels, wat leidt tot contractie.
• Het bloed wordt vervolgens naar de aorta en arteria pulmonalis gestuwd.

ECG (Elektrocardiogram)

• Een ECG registreert de prikkelgeleiding op papier en maakt het mogelijk om het hartritme nauwkeurig te onderzoeken.

Sinusbradycardie

• Bij sinusbradycardie is de hartslag lager dan 50 slagen per minuut, terwijl de prikkel nog steeds uitgaat van de sinusknoop.
• Oorzaken kunnen zijn: verhoogde hersendruk, hartinfarct, cardiomyopathie en bepaalde geneesmiddelen.

Sinustachycardie

• Bij sinustachycardie klopt het hart sneller dan 100 slagen per minuut.
• Oorzaken kunnen zijn: emoties, koorts, inspanning, anemie, hyperthyreoïdie, shock, geneesmiddelen ...

Extrasystole

• Een vroegtijdige samentrekking van het hart ontstaat door een impuls afkomstig van een andere plek dan de SA-knoop.
• Er bestaan twee vormen: ventriculaire extrasystole en supraventriculaire extrasystole.

Atriumfibrilleren

• Bij atriumfibrilleren gaan telkens andere spiergroepjes van de atria samentrekken, ongecoördineerd en snel.
• De extreem hoge frequentie kan niet worden verwerkt en de AV-knoop laat maar een deel van de prikkels door op onregelmatige wijze.

Ventrikelfibrilleren

• Bij ventrikelfibrilleren staan de ventrikels stil en pompen geen of weinig bloed rond.
• Oorzaak is in de meeste gevallen een hartinfarct.

Hartblok (AV-Blok)

• Bij een hartblok kan de prikkel de normale weg via de AV-knoop en de bundel van His niet volgen.
• Er zijn drie vormen onderscheiden: atrioventriculair blok, bundeltakblok en sino-auriculair blok.

Asystolie

• Bij asystolie is de spieractiviteit ter hoogte van het hart volledig afwezig.
• Oorzaken kunnen zijn: atherosclerose, intoxicaties of extreme onderkoeling.

Sick-Sinus Syndroom (SSS)

• Het syndroom van 'de zieke sinusknoop' wordt gekenmerkt door het afwisselen van verschillende ritmestoornissen zoals sinusbradycardie, atriumfibrilleren, hartblok ...
• De bradycardie wordt in vele gevallen behandeld door implantatie van een pacemaker.

Het Normale Prikkelsysteem

• Het hart werkt autonoom, zonder signalen van het zenuwstelsel.
• De prikkel ontstaat in de sinusknoop (SA-knoop) in de wand van het rechter atrium.
• De prikkel wordt verspreid over beide atria, waardoor deze automatisch samentrekken.
• De prikkel bereikt vervolgens de atrio-ventriculaire knoop (AV-knoop) en wordt geleid naar de bundel van His.
• Via deze bundel loopt het signaal over in beide bundeltakken en vertakt het zo verder in de vezels van Purkinje.
• Beide takken verspreiden zich waaiervormig over de ventrikels, met een contractie tot gevolg.

Sinusbradycardie

• Een hartslag lager dan 50 slagen per minuut, waarbij de prikkel nog steeds uitgaat van de sinusknoop.
• Kan voorkomen bij atleten, kinderen en jongvolwassenen in hun slaap, zonder klinische betekenis.
• Oorzaken kunnen zijn: verhoogde hersendruk, hartinfarct, cardiomyopathie en bepaalde geneesmiddelen.

Sinustachycardie

• Een hartslag sneller dan 100 slagen per minuut.
• Bij zuigelingen is dit normaal.
• Bij volwassenen kan het ontstaan door emoties, koorts, inspanning, anemie, hyperthyreoïdie, shock, geneesmiddelen of ziekten van het geleidingssysteem.

Extrasystole

• Een vroegtijdige samentrekking van het hart door een impuls afkomstig van een andere plek dan de SA-knoop.
• Er bestaan 2 vormen: ventriculaire extrasystole en supraventriculaire extrasystole.

Atriumfibrilleren

• Het atrium trekt ongecoördineerd en snel samen, met een extreem hoge frequentie.
• De polsfrequentie varieert tussen 100 en 160 slagen per minuut.
• De pulsaties zijn onregelmatig en ongelijkmatig omdat de vullingstijd van de ventrikels varieert.

Ventrikelfibrilleren

• De ventrikels staan stil en pompen geen of weinig bloed rond.
• De elektrische impulsen maken een cirkelbeweging, waardoor de ventrikels geen rustfase meer kennen.
• De oorzaak is meestal een hartinfarct.

Hartblok (AV-Blok)

• De prikkel kan de normale weg via de AV-knoop en de bundel van His niet volgen.
• Er kunnen 3 vormen worden onderscheiden: atrioventriculair blok, bundeltakblok en sino-auriculair blok.

Asystolie

• De spieractiviteit ter hoogte van het hart is volledig afwezig.
• Oorzaken kunnen zijn: artherosclerose, intoxicaties of extreme onderkoeling.
• Onmiddellijke hartmassage is noodzakelijk.

SICK-SINUS SYNDROOM (SSS)

• Het syndroom van ‘de zieke sinusknoop’ wordt gekenmerkt door het afwisselen van verschillende ritmestoornissen.
• Het kan zonder symptomen verlopen of gepaard gaan met flauwvallen, duizeligheid.
• De bradycardie wordt in vele gevallen behandeld door implantatie van een pacemaker.