Podcast
Questions and Answers
Gonozomlar nedir?
Gonozomlar nedir?
X ve Y kromozomları eşeyi tayin eden, eşey hücrelerinde bulunan kromozomlardır.
Gonozomlardaki hatalar neye yol açar?
Gonozomlardaki hatalar neye yol açar?
Cinsiyet gelişim bozukluklarına yol açarlar.
Aşağıdakilerden hangisi Turner Sendromu'nun karyotipi?
Aşağıdakilerden hangisi Turner Sendromu'nun karyotipi?
Aşağıdakilerden hangisi Klinefelter Sendromu'nun karyotipi?
Aşağıdakilerden hangisi Klinefelter Sendromu'nun karyotipi?
Signup and view all the answers
Jacob's Sendromu ne ile karakterizedir?
Jacob's Sendromu ne ile karakterizedir?
Signup and view all the answers
46,XX,SRY+ olan erkekler fertildir.
46,XX,SRY+ olan erkekler fertildir.
Signup and view all the answers
Aşağıdakilerden hangisi Klinefelter Sendromu'nun en sık rastlanan tiplerinden biridir?
Aşağıdakilerden hangisi Klinefelter Sendromu'nun en sık rastlanan tiplerinden biridir?
Signup and view all the answers
Del Castillo Sendromunda kromatin negatiftir.
Del Castillo Sendromunda kromatin negatiftir.
Signup and view all the answers
İzodisentrik Y kromozomu taşıyanlar ne ile karakterizedir?
İzodisentrik Y kromozomu taşıyanlar ne ile karakterizedir?
Signup and view all the answers
46, XX karyotipine rağmen kız çocuklarında şüpheli genital yapı neye bağlıdır?
46, XX karyotipine rağmen kız çocuklarında şüpheli genital yapı neye bağlıdır?
Signup and view all the answers
Erkek infertilitesinin genetik nedenlerinin %90'ı spermatogenez bozukluğuyla ilişkilidir.
Erkek infertilitesinin genetik nedenlerinin %90'ı spermatogenez bozukluğuyla ilişkilidir.
Signup and view all the answers
Erkek infertilitesinde hormonal bozuklukların dışında hangi faktörler etkilidir?
Erkek infertilitesinde hormonal bozuklukların dışında hangi faktörler etkilidir?
Signup and view all the answers
Klinefelter Sendromu'nda hangi özellikler bulunur?
Klinefelter Sendromu'nda hangi özellikler bulunur?
Signup and view all the answers
Y kromozomuna bağlı kromozom anomalilerinde hangi sendromlar görülür?
Y kromozomuna bağlı kromozom anomalilerinde hangi sendromlar görülür?
Signup and view all the answers
Y kromozomu psödootozomal , heterokromatin ve ökromatin bölgelerden oluşur.
Y kromozomu psödootozomal , heterokromatin ve ökromatin bölgelerden oluşur.
Signup and view all the answers
Psödootozomal bölgeler (PARs) , Yp'nin (PAR1) ve Yq'nun (PAR2) uç kısımlarında bulunur.
Psödootozomal bölgeler (PARs) , Yp'nin (PAR1) ve Yq'nun (PAR2) uç kısımlarında bulunur.
Signup and view all the answers
AZF bölgesi ne ile ilişkilidir?
AZF bölgesi ne ile ilişkilidir?
Signup and view all the answers
Psödootozomal bölgede bulunan genler aynı otozomal genler gibi kalıtılır.
Psödootozomal bölgede bulunan genler aynı otozomal genler gibi kalıtılır.
Signup and view all the answers
Heterokromatin bölge Yq'nun distalinde bulunur ve genetik olarak etkisiz kabul edilen bu bölgenin çoğunluğunu tekrar dizileri (DYZ1 ve DYZ2) oluşturur.
Heterokromatin bölge Yq'nun distalinde bulunur ve genetik olarak etkisiz kabul edilen bu bölgenin çoğunluğunu tekrar dizileri (DYZ1 ve DYZ2) oluşturur.
Signup and view all the answers
Ökromatin bölge PAR1'in distalinde yer alır ve Yp ve Yq'nun parasentromerik bölgeleri ile sentromer bölgesini oluşturur.
Ökromatin bölge PAR1'in distalinde yer alır ve Yp ve Yq'nun parasentromerik bölgeleri ile sentromer bölgesini oluşturur.
Signup and view all the answers
Eşlenen kısımlar X ve Y kromozomlarının psodootozamal bölgelerini içerirler.
Eşlenen kısımlar X ve Y kromozomlarının psodootozamal bölgelerini içerirler.
Signup and view all the answers
X ve Y'nin homolog bölgesinde taşınan her özellik anne ve babadan gelen iki alelle belirlenir, hem dişilerde hem de erkeklerde görülür.
X ve Y'nin homolog bölgesinde taşınan her özellik anne ve babadan gelen iki alelle belirlenir, hem dişilerde hem de erkeklerde görülür.
Signup and view all the answers
Her iki cinste gelişimin 6 haftasında primordial germ hücreleri daha önceden bulundukları ekstre embriyonik bölgeden, bir çift primitif gonadı oluşturacakları gonadal katlantıya göç etmiştir.
Her iki cinste gelişimin 6 haftasında primordial germ hücreleri daha önceden bulundukları ekstre embriyonik bölgeden, bir çift primitif gonadı oluşturacakları gonadal katlantıya göç etmiştir.
Signup and view all the answers
SRY geni XX fareye verildiğinde testis oluşumunu sağlayabimektedir.
SRY geni XX fareye verildiğinde testis oluşumunu sağlayabimektedir.
Signup and view all the answers
Bipotansiyel gonadların destek hücrelerinde bulunan SRY geni farklılaşmayı başlatır. Farklılaşmış gonadlardaki destek hücreleri SERTOLİ HÜCRELERİNE dönüşür.
Bipotansiyel gonadların destek hücrelerinde bulunan SRY geni farklılaşmayı başlatır. Farklılaşmış gonadlardaki destek hücreleri SERTOLİ HÜCRELERİNE dönüşür.
Signup and view all the answers
X ve Y kromozomları mayoz bölünmede psödootozomal bölgeler sınırlı kalarak karşılıklı dizi alışverişi yapar.
X ve Y kromozomları mayoz bölünmede psödootozomal bölgeler sınırlı kalarak karşılıklı dizi alışverişi yapar.
Signup and view all the answers
XX erkekler karyotipi 46 XX olan ve genellikle X kromozomunun kısa koluna transloke olmu Y kromozom dizileri(SRY Ş geni) taşıyan fenotipik erkeklerdir.
XX erkekler karyotipi 46 XX olan ve genellikle X kromozomunun kısa koluna transloke olmu Y kromozom dizileri(SRY Ş geni) taşıyan fenotipik erkeklerdir.
Signup and view all the answers
46,XY karyotip yapısına rağmen, SF-1 , WT-1 , SRY, SOX-9 , DAX-1 , WNT4, DMR1 ve DMR2 gen mutasyonları testis gelişimi ve farklılaşması kusurlu olabilir.
46,XY karyotip yapısına rağmen, SF-1 , WT-1 , SRY, SOX-9 , DAX-1 , WNT4, DMR1 ve DMR2 gen mutasyonları testis gelişimi ve farklılaşması kusurlu olabilir.
Signup and view all the answers
Obstrüktif olmayan azospermisi ve şiddetli oligoszospermisi Karyotip incelemesi ile tanınamaz.
Obstrüktif olmayan azospermisi ve şiddetli oligoszospermisi Karyotip incelemesi ile tanınamaz.
Signup and view all the answers
Kistik Fibrozis nedir?
Kistik Fibrozis nedir?
Signup and view all the answers
Kistik Fibrozis, CFTR genindeki mutasyonlara bağlı gelişir.
Kistik Fibrozis, CFTR genindeki mutasyonlara bağlı gelişir.
Signup and view all the answers
Kistik Fibrozdan etkilenen kadınlar subfertildir ve komplike gebelik riski daha yüksektir.
Kistik Fibrozdan etkilenen kadınlar subfertildir ve komplike gebelik riski daha yüksektir.
Signup and view all the answers
Sperm fonksiyonlarını bozan genetik hastalıklarda hangi sendromlar gözlenir?
Sperm fonksiyonlarını bozan genetik hastalıklarda hangi sendromlar gözlenir?
Signup and view all the answers
45,X/46XX mozaik patern ne ile ilişkilidir?
45,X/46XX mozaik patern ne ile ilişkilidir?
Signup and view all the answers
Polizomi X hastaları önikoid yapılı ve fenotipik olarak dişidir.
Polizomi X hastaları önikoid yapılı ve fenotipik olarak dişidir.
Signup and view all the answers
40 yaşından önce menopoza girilir ise prematür ovaryan yetmezlik (POY) tanısı konur.
40 yaşından önce menopoza girilir ise prematür ovaryan yetmezlik (POY) tanısı konur.
Signup and view all the answers
Fragile X mental retardasyon geninde 6-52 tekrar normal alleldir
Fragile X mental retardasyon geninde 6-52 tekrar normal alleldir
Signup and view all the answers
Fragile X taşıyıcıları mental retardasyon gösterir.
Fragile X taşıyıcıları mental retardasyon gösterir.
Signup and view all the answers
Normal dişilerin somatik hücrelerindeki X kromozomlarından birinin inaktive olması X'e bağlı genlerin her iki cinsteki ekspresyonunun eşitlenmesidir.
Normal dişilerin somatik hücrelerindeki X kromozomlarından birinin inaktive olması X'e bağlı genlerin her iki cinsteki ekspresyonunun eşitlenmesidir.
Signup and view all the answers
Dişilerde X kromozomundaki genlerin çoğu için, erkeklere kıyasla iki kat daha fazla kopyaya sahiptir.
Dişilerde X kromozomundaki genlerin çoğu için, erkeklere kıyasla iki kat daha fazla kopyaya sahiptir.
Signup and view all the answers
İnaktivasyon fertilizasyondan sonra embriyonal yaşamın erken dönemlerinde meydana gelir, gelişimin ilk günlerinde somatik hücrelerde X kromozomlarından biri rastlantısal olarak yoğun halde (heterokromatin) paketlenir ve bu durum kalıcı olur.
İnaktivasyon fertilizasyondan sonra embriyonal yaşamın erken dönemlerinde meydana gelir, gelişimin ilk günlerinde somatik hücrelerde X kromozomlarından biri rastlantısal olarak yoğun halde (heterokromatin) paketlenir ve bu durum kalıcı olur.
Signup and view all the answers
Dişi memelilerde 2X kromozomundan biri inaktiftir. Embriyonik hayatın 12-16. gününde X inaktivasyonu gerçekleşir. İnaktivasyon rastgeledir . %50 maternal , %50 paternal olmak üzere gerçekleşir.
Dişi memelilerde 2X kromozomundan biri inaktiftir. Embriyonik hayatın 12-16. gününde X inaktivasyonu gerçekleşir. İnaktivasyon rastgeledir . %50 maternal , %50 paternal olmak üzere gerçekleşir.
Signup and view all the answers
XIC(X inaktivasyon merkezi) Xq13.2'de lokalizedir ve XIC inaktif X üzerinde de aktiftir.
XIC(X inaktivasyon merkezi) Xq13.2'de lokalizedir ve XIC inaktif X üzerinde de aktiftir.
Signup and view all the answers
Başlangıçta XIST RNA ifadesi ve kaplamasına, kromatin modifiye edici proteinlere, X-kromozomu genlerinin 5'DNA metilasyonuna , histonların metiltransferazlar ile (HMTase) modifikasyonuna ve diğer kromatin modifiye edici proteinlere ihtiyaç vardır.
Başlangıçta XIST RNA ifadesi ve kaplamasına, kromatin modifiye edici proteinlere, X-kromozomu genlerinin 5'DNA metilasyonuna , histonların metiltransferazlar ile (HMTase) modifikasyonuna ve diğer kromatin modifiye edici proteinlere ihtiyaç vardır.
Signup and view all the answers
Normal bir XX dişide bir X inaktif olduğuna göre, Turner dişi neden normal değildir?
Normal bir XX dişide bir X inaktif olduğuna göre, Turner dişi neden normal değildir?
Signup and view all the answers
Study Notes
Gonadal Kromozomal Bozukluklar
- Gonadal kromozomlar, cinsiyeti tayin eden kromozomlardır.
- Cinsiyetin (sex) belirlenmesi: Genetik(kromozomal), gonadal ve fenotipik(genital) cinsiyetten oluşur.
- Genetik (kromozomal) cinsiyet: Y kromozomu varlığında testislerin gelişmesi.
- Gonadal cinsiyet: Ovarium veya testis dokusunun varlığı ve Mullerian veya Wolffian kanalın varlığı.
- Fenotipik (genital) cinsiyet: Genital organların dış görünümü (psikolojik, sosyolojik ve endokrinolojik cinsiyet).
- Erkek ve Dişi Fetuslarda Aktif Genler: WT1, SF1, SRY, SOX9, AMH, DMTR1, WNT4, DAX1 gibi farklı genler erkekte ve dişide farklı gelişim süreçlerinde aktif rol oynarlar.
- Erkek Fetusta Aktif Genler: SRY, SOX9, AMH ve DMTR1 gibi genler testis gelişimi ve erkek özelliklerini belirler.
- Dişi Fetusta Aktif Genler: DAX1 ve WNT4 gibi genler dişi özelliklerin gelişimi için gereklidir.
- Cinsiyet Kromozomu Anöploidileri: 45,X Turner Sendromu, 47,XXX (süper dişiler), 47,XXY (Klinefelter Sendromu) gibi anomaliler cinsiyet gelişim bozukluklarına yol açabilir.
- Cinsiyet Gelişim Anomalileri: Kişinin genetik cinsiyetini belirlemek için kromozom analizi ve cinsiyet kromatin tayini yapılır.
- Y Kromozomu: İnsanda ortalama %2-3'lük bir oranla tüm genomu oluşturur. Kısa kolu (Yp) ve uzun kolu (Yq) psödootozomal, heterokromatin ve ökromatin bölgelerden oluşur.
- Azospermik Faktör Bölgesi (AZF): Spermatogenezle doğrudan bağlantılı üç tip AZF bölgesi bulunur( AZFa AZFb AZFc ).
- Kromozom Anomalileri: Sayısal hatalar (Turner sendromu, trizomi X) veya yapısal hatalar (yüzük X kromozomu, izokromozomlar, delesyonlar) erkek ve dişi infertilitesine katkıda bulunabilir.
- Sex Reversal Sendromu: Mayoz bölünmede psödootozomal bölgeler arasında karşılıklı dizi alışverişi nedeniyle XX erkek ve XY dişilerin nadiren görülmesi durumu.
- 46,XX,SRY+Erkekler: Nadir görülen bir durumdur. SRY geni y kromozomunun kısa koluna transloke olur ve erkek fenotip gösterir.
- 47,XYY (Jacob's Sendromu): Y kromozomunun ek bir kopyası ile ilişkilidir. Genellikle asemptomatik ve fertildir.
- 46XY/45X: Fenotipi erkek veya dişi olabilir. Turner sendromu belirtileri görülebilir.
- Klinefelter Sendromu (47,XXY): Ek bir X kromozomuna sahip olmayı ifade eder. Uzun boy, jinekomasti gibi karakteristik fiziksel özellikler ile infertilite görülür.
- Polizomi X (47,XXX): Ek bir X kromozomuna sahip olma özelliğidir. Genellikle fenotipik kadın özellikleri gösterir ve infertilite ile bağlantılı olabilir.
- Prematür Ovaryan Yetmezliği (POY): 40 yaşından önce menopoza girilmesi durumudur. 30 yaş altındaki POY olgularında mutlaka karyotipleme yapılmalıdır.
- Dinamik Mutasyonlar (Fragile X Mental Retardasyon Gen 1 (FMR1): CGG tekrarlarının bir sayısal dengesizliği olup mental gerilik, otizm, davranış anomalileri gibi nedenlere yol açabilirler.
- Barr Cisimciği (Cinsiyet Kromatini): Dişilerde 2X kromozomundan biri inaktif halde kalır. Bu inaktif X kromozomu çekirdekte görünür ve interfaz fazında görülür.
- Gerçek Hermafroditizm: Bir bireyde hem testis hem de ovaryum dokularının birlikte bulunması.
- Yalancı Hermafroditizm: Dişi karyotipine sahip bireylerde, fetal adrenal korteks fazla androjen ürettiği için dış genital organlarda maskülinizasyon görülmesi.
- Konjenital Adrenal Hiperplazi (KAH): En sık görülen adrenal genetik hastalıklardan biridir. Steroid 21-hidroksilaz enzim eksiklikleri nedeniyle oluşur.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Bu quiz, gonadal kromozomlar ve cinsiyet tayini üzerine odaklanmaktadır. Genetik, gonadal ve fenotipik cinsiyetlerin belirlenmesi ve bunların gelişimini etkileyen genler üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, cinsiyet kromozomu anöploidileri hakkında bilgi verilmektedir.