Geschiedenis Koppelquiz

Vroegmoderne Tijd = Ca. 1500 - ca. 1800 Middeleeuwen = Tijdperk voor ca. 1500 Hedendaagse Tijd = Na de 20e eeuw Ancien Régime = De periode van absolute monarchieën

Begin christelijke tijdrekening = Het jaar 1 Val van Constantinopel = 1453 Onthulling van de eerste drukpers = 1440 Ontdekking van Amerika = 1492

Respect = Omgaan met anderen zonder te kwetsen Toets = Een maatstaf voor kennis of vaardigheden Cursusblad = Een blad voor het aanvullen van leerstof Ancien Régime = Systeem van regeren voor de Franse Revolutie

<p>Vragen = Stel vragen over de stof, behalve voor toetsen Papieren taken = Bewaar papierwerk in een plastic mapje Lesstof bijhouden = Altijd handboek en cursus meenemen Streepje voor = Voordeel voor wie oplet in de lessen</p> Signup and view all the answers

<p>Periodes van de westerse tijdlijn = Delen van de geschiedenis in tijdsblokken Histokit = Materiaal dat gebruikt wordt in de klas Geschiedenis = Bestuderen van het verleden Basisleerstof = Kernkennis die essentieel is voor het vak</p> Signup and view all the answers

<p>Middeleeuwen = Kenmerkend voor feodale samenlevingen Vroegmoderne Tijd = Ontdekkingstijd en versterking van handelsroutes Industrieel Tijdperk = Opkomst van fabrieken en mechanisatie Moderne Tijd = Veranderingen door technologie en globalisering</p> Signup and view all the answers

<p>Adriaen Brouwer = Schilder van 'Jeugd die een gezicht maakt' Johannes Gutenberg = Uitvinder van de boekdrukkunst Christoffel Columbus = Ontdekker van Amerika Louis XIV = Voorbeeld van een absolute monarch</p> Signup and view all the answers

<p>Onderwijs = Kennisoverdracht binnen een gemeenschap Historisch Besef = Inzicht in de ontwikkeling van de samenleving Politieke Structuren = Organisatie van de staat en macht Culturele Ontwikkelingen = Verandering in kunst en wetenschap</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 1 = Niet bruikbaar - ziekte informatie Bron 2 = Niet bruikbaar - oorsprong van syfilis Bron 3 = Bruikbaar - bevindingen van expert Bron 4 = Bruikbaar - documentatie over skeletten</p> Signup and view all the answers

<p>Hypothese A = Syfilis werd meegenomen door ontdekkingsreizigers Hypothese B = Skeletformatie komt door lokale ziektes Hypothese C = Datering van skeletten is onterecht Hypothese D = Skeletvondsten zijn representatief voor de tijd</p> Signup and view all the answers

<p>Bronnenstudie = Analyse van historische documenten Constructie = Creëren van een narratief uit gegevens Historisch onderzoek = Onderzoek naar de verleden gebeurtenissen Interpretatie = Bepalen van de betekenis van bronnen</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 3 = Betrouwbaar - expert zonder historicus Bron 5 = Onbetrouwbaar - twijfel over datering Bron 6 = Betrouwbaar - gegevens van meerdere onderzoekers Bron 4 = Betrouwbaar - sterke documentatie</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 1 = Ziekteverspreiding tijdens middeleeuwen Bron 2 = Oorsprong en verspreiding van syfilis Bron 3 = Details van de skelettenvondsten Bron 4 = Algemene uitwerking van ontdekkingsreizen</p> Signup and view all the answers

<p>Betrouwbaarheid = Zekerheid over de juistheid van een bron Representativiteit = Mate waarin een bron een breder geheel weerspiegelt Hypothese = Voorgestelde verklaring voor een oorzaak Analyse = Grondige bestudering en interpretatie van bronnen</p> Signup and view all the answers

<p>Vraag 1 = Invloed van ontdekkingsreizigers op syfilis Vraag 2 = Vondsten in Hull en hun interpretatie Vraag 3 = Bruikbaarheid van de onderzoeksbronnen Vraag 4 = Impact van ziekte op middeleeuwse samenlevingen</p> Signup and view all the answers

<p>Bronnenstudie = Basis voor historische narratieven Constructie = Samenvoegen van gegevens tot een verhaal Interpretatie = Toepassing van kennis op gegevens Analytische vaardigheden = Evaluatie van de betrouwbaarheid van bronnen</p> Signup and view all the answers

<p>Kapitalisme = Economisch systeem gericht op winstmaximalisatie door investering van kapitaal Mercantilisme = Economisch systeem dat handel bevordert maar winst afremt Corporatisme = Systeem waarbij de overheid en verschillende sociale groepen samenwerken Economisch liberalisme = Idee dat de overheid de economie zo min mogelijk moet reguleren</p> Signup and view all the answers

<p>Adam Smith = Economie regelt zichzelf door vraag en aanbod Colbert = Economische groei door staatsinterventie en regulering D. Trump = Aansporing tot het kopen van lokale producten Smith over concurrentie = Leidt tot verbetering van kwaliteit en prijs</p> Signup and view all the answers

<p>Vrijheid = Minimale overheidregulering in de economie Specialisatie = Focussen op waar men goed in is voor betere winst Onzichtbare hand = Vraag en aanbod houden elkaar in evenwicht Regels in de economie = Vermijden om innovatie te stimuleren</p> Signup and view all the answers

<p>Kapitalisme = Winst maken door herinvesteren van kapitaal Liberalisme = Idee dat persoonlijke vrijheid en eigendomsrecht belangrijk zijn Colbertisme = Interventie van de staat om economische groei te bevorderen Mercantilisme = Beperking van freelance handelen ter bescherming van lokale industrieën</p> Signup and view all the answers

<p>Concurrentie = Stimulans voor betere producten en prijzen Regels = Belemmeringen voor innovatie volgens Smith Economie = Zelfregulerend systeem volgens Adam Smith Privileges = Voordelen voor bepaalde groepen binnen een werkveld</p> Signup and view all the answers

<p>Mercantilisme = Beperkingen op import om lokale economie te beschermen Kapitalisme = Investeren in aandelen om winst te genereren Corporatisme = Samenwerking tussen bedrijven en de overheid voor beleidsvorming Economisch liberalisme = Zorgen voor een vrije markt zonder overheidsinterventie</p> Signup and view all the answers

<p>Economisch liberalisme = Ideaal van minimale regulering door de overheid Specialisatie = Verdere ontwikkeling in een specifiek vaardigheidsgebied Vraag en Aanbod = Basisprincipes die de marktwerking sturen Colbertismi = Staatsinterventie in de economie ter bevordering van de export</p> Signup and view all the answers

<p>Adam Smith = Pleitte voor een zelfregulerende economie Jean-Baptiste Colbert = Promootte staatsinterventie in economische zaken D. Trump = Bespreekpunt over Amerikaanse werkgelegenheid en lokale aankoop Karl Marx = Kritiek op het kapitalisme vanuit een klassenperspectief</p> Signup and view all the answers

<p>Hypothese 1 = Vondsten van syfilis in de 15e eeuw Hypothese 2 = Bundelen van bewijsstukken voor de hypothese</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 6 = Wetenschappelijk artikel over syfilis Bron 8 = Betrouwbaarheid in argumentatie Bron 5 = Vondsten van syfilis in Pompeï Bron 7 = Onduidelijk bewijs voor de hypotheses</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 6 = Voorzichtig in interpretatie van vondsten Bron 8 = Specialist met argument voor betrouwbaarheid Bron 5 = Waakzaam over syfilis vondsten Bron 7 = Afwijkend van algemeen aanvaarde ideeën</p> Signup and view all the answers

<p>Pro van Hypothese 1 = Vondsten uit de 15e eeuw worden ondersteund Contra van Hypothese 1 = Voorzichtigheid van wetenschappers over syfilis Pro van Hypothese 2 = Argumenten zijn niet gedocumenteerd Contra van Hypothese 2 = Afwijkingen van consensus</p> Signup and view all the answers

<p>Betrouwbaarheid = Openlijk zeggen Voorzichtigheid = Analyse Argumenten = Pro en Contra Specialist = Expert in het veld</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 6 = Op zoek naar Europese vondsten van syfilis Bron 5 = Onderzoeken van skeletten in Pompeï Bron 8 = Evalueren van argumentatie Bron 7 = Afwijking exploreer</p> Signup and view all the answers

<p>Hypothese 1 = Bronnen geven tegenstrijdig bewijs Hypothese 2 = Er zijn geen significante vondsten</p> Signup and view all the answers

<p>Bron 6 = Verschillende vondsten van syfilis Bron 8 = Argument voor de betrouwbaarheid Bron 5 = Voorzichtige interpretatie van Pompeï Bron 7 = Duidelijkheid koste wat kost</p> Signup and view all the answers

<p>Hernán Cortés = Mexico Francisco Pizarro = Peru Juan Ponce de Léon = Florida Francisco de Orellana = Amazonegebied</p> Signup and view all the answers

<p>Spanje = Monopoliseerde de westelijke route naar Indië Portugal = Monopoliseerde de oostelijke route naar Indië Engeland = Probeerde de Spaanse monopolies te breken Frankrijk = Zocht naar eigen handelsroutes</p> Signup and view all the answers

<p>Columbus = Zocht een westelijke route naar Indië Vasco da Gama = Zocht een oostelijke route naar Indië Magellaan = Vond een route rond Zuid-Amerika Cortés = Verovering van het Aztekenrijk</p> Signup and view all the answers

<p>Indiaan = Inwoner van de nieuw ontdekte gebieden Conquistador = Spaanse veroveraar in Amerika Verdrag van Tordesillas = Verdeling van de wereld tussen Spanje en Portugal Kolonie = Gebied dat onder het bestuur van een ander land valt</p> Signup and view all the answers

<p>Spanje = Belangrijkste sponsor van Columbus Portugal = Eerste land met een route naar Indië Groot-Brittannië = Poogde Spaanse en Portugese monopolies uit te dagen Frankrijk = Zette in op exploratie in Noord-Amerika</p> Signup and view all the answers

<p>Vasco da Gama = Rond de Kaap de Goede Hoop naar Indië Columbus = Via het westen naar de Nieuwe Wereld Magellaan = Rond de wereld in een enkele expeditie Cortés = Via Cuba naar Mexico</p> Signup and view all the answers

<p>Erovering = Zicht op Columbus als een held Exploitatie = Zicht op Columbus als een onderdrukker Avontuur = De romantisering van ontdekkingsreizen Kolonialisme = Beoordeling van de gevolgen voor de inheemse bevolking</p> Signup and view all the answers

<p>Oorlogen in West-Europa = Conflict over territoriale claims Verdrag van Tordesillas = Erkenning van de respectieve invloedsferen Militaire conflicten = Mislukte pogingen van andere landen om te concurreren Handelsroutes = Nieuwe wegen naar Indië door Europese landen</p> Signup and view all the answers

<p>Maatschappij beschermen tegen geweld = De plicht om de maatschappij te beschermen tegen geweld en aanvallers Bescherming tegen onrechtvaardigheid = De plicht om zoveel mogelijk ieder lid van de maatschappij te beschermen tegen onderdrukking en onrechtvaardigheid Openbare werken uitvoeren = De plicht om bepaalde openbare werken uit te voeren Instellingen oprichten = De plicht om instellingen op te richten en in stand te houden</p> Signup and view all the answers

<p>Welvaart afhankelijk van kapitaal = De welvaart van de staat hing af van de hoeveelheid kapitaal waarover een staat beschikte Stimuleren van export = De overheid moest de export van dure afgewerkte producten stimuleren Belasten van import = Buitenlandse afgewerkte producten moesten door belastingen worden afgeremd Stichten van kolonies = Mercantilisten waren voorstanders van het stichten van kolonies voor grondstoffen en markten</p> Signup and view all the answers

<p>Natuurlijke vrijheid = Stelsel waarbij de overheid beperkte functies heeft Stedelijk corporatisme = Economie waarbij de overheid sterke centralisatie toepast Internationale handel = De sleutel voor economische welvaart volgens mercantilisten Winst maken = Hoofddoel van mercantilisten in tegenstelling tot corporatisme</p> Signup and view all the answers

<p>Beschermen tegen geweld = Zorgt voor een veilige maatschappij Beschermen tegen onrechtvaardigheid = Verhoogt de sociale rechtvaardigheid Openbare werken uitvoeren = Verbetert de infrastructuur Instellingen oprichten = Ondersteunt openbare diensten voor de bevolking</p> Signup and view all the answers

<p>Centrale invloed = Overheden geloven in centralisatie voor sterke staat Economische controle = Er wordt gestreefd naar sterke invloed op de economie Concurrentie in buitenland = Hindert export door buitenlandse concurrentie Beschermend beleid = Beide systemen zijn gericht op bescherming van de economie</p> Signup and view all the answers

<p>Kapitaalstroom bevorderen = Zorgen voor meer kapitaal in het land Internationale markten = Nieuwe gebieden voor verkoop van afgewerkte producten Grondstoffen verkrijgen = Kolonies aanboren voor goedkope grondstoffen Concurrentie verminderen = Belasting op buitenlandse producten toepassen</p> Signup and view all the answers

<p>Beperkte overheid = De overheid moet minimaal ingrijpen Ondersteuning van openbare werken = Essentieel voor een functionerende samenleving Rechten van individuen = Iedereen heeft recht op bescherming tegen onrecht Verantwoordelijkheid van overheid = De overheid moet een aantal essentiële taken vervullen</p> Signup and view all the answers

<p>Hoofddoel van mercantilisme = Winst maken Rol van de overheid in corporatisme = Sterke centralisatie en controle Export stimulering = Mercantilisme richt zich op het stimuleren van export Sociale orde = Corporatisme richt zich meer op sociale stabiliteit</p> Signup and view all the answers

Een vraag die betrekking heeft op het verleden en die door historici wordt onderzocht. Bijvoorbeeld: Brachten de Europese ontdekkingsreizigers syfilis mee naar Europa?

De periode in de geschiedenis van Europa die loopt van circa 1500 tot circa 1800. Deze periode kenmerkt zich door grote veranderingen, zoals de Renaissance, de Reformatie, de Verlichting en de Wetenschappelijke Revolutie.

Een verzameling regels die de dagelijkse gang van zaken op school regelen en duidelijkheid geven over wat wel en niet mag.

De materialen die historici gebruiken om informatie over het verleden te verzamelen. Dit kunnen schriftelijke documenten, voorwerpen, foto's of zelfs skeletten zijn.

Belangrijke leermiddelen die je tijdens de geschiedenislessen nodig hebt. Ze bevatten informatie en oefeningen om de leerstof te begrijpen.

Beoordelen of een bron geschikt is om een bepaalde historische vraag te beantwoorden. Afhankelijk van inhoud en relevantie.

Een belangrijke stap in het leerproces. Het is goed om vragen te stellen als je iets niet begrijpt tijdens de les.

Beenderen van mensen uit het verleden kunnen waardevolle informatie geven over hun levensstijl, gezondheid en zelfs de oorzaak van hun dood. Ziektepatronen, leeftijd etc.

Een term die verwijst naar de politieke en sociale structuur in Europa voor de Franse Revolutie. Deze structuur was gebaseerd op een strikte hiërarchie.

Mogelijke verklaringen of suggesties die historici opstellen om een historische vraag te beantwoorden, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Een overzicht van de belangrijkste periodes in de geschiedenis van de westerse wereld, met daarin de Vroege Moderne Tijd als een van de periodes.

Het grondig onderzoeken van bronnen om hun betrouwbaarheid en relevantie voor een historische vraag te beoordelen.

Het jaar 1 na Christus, gebaseerd op de geboorte van Jezus Christus.

Het proces waarbij historici, gebaseerd op hun interpretatie van de bronnen, een beeld van het verleden creëren. Er is geen objectieve waarheid.

De mate waarin een bron accurate informatie geeft over het verleden. Afhankelijk van de bron zelf en de historicus.

Een verzameling bronnen en materialen die gebruikt worden voor het vak geschiedenis. Het helpt je de leerstof beter te begrijpen.

Wanneer iemand openlijk iets zegt, is dat een indicatie van betrouwbaarheid. De openheid suggereert eerlijkheid en transparantie.

Het afwijken van algemeen aanvaarde ideeën kan duiden op een kritische blik of nieuwe inzichten, maar kan ook onbetrouwbaarheid of onjuistheid suggereren.

De manier waarop Spanje en Portugal de nieuw ontdekte gebieden benaderden en beheerden. Dit omvatte hun motieven, methoden van kolonisatie en hun relatie met de lokale bevolking.

De term 'Indiaan' verwijst naar de oorspronkelijke bewoners van Amerika, maar deze benaming is onjuist omdat Columbus dacht dat hij in India was aangekomen.

De ontdekkingen van nieuwe gebieden hadden een wederzijdse invloed op Europa en de nieuw ontdekte wereld. Enerzijds beïnvloedden de ontdekkingen het Europese mens- en wereldbeeld, hun kennis en handel. Anderzijds beïnvloedden de contacten met nieuwe culturen en volkeren de Europese samenlevingen.

De rivaliteit tussen Spanje en Portugal om de controle over de handelsroutes naar Azië had een belangrijke impact op de globale politiek.

Een verdrag tussen Spanje en Portugal in 1494 dat de wereld in twee delen deelde, elk met een exclusief claimgebied. Dit verdrag probeerde de conflicten tussen de twee naties te voorkomen en regelde de controle over de nieuw ontdekte gebieden.

De Spaanse veroveraars die tijdens de 16e eeuw in Amerika de macht overnamen en hun koloniën stichtten.

Een Spaanse conquistador die in 1519 Mexico veroverde en het Azteekse Rijk vernietigde.

Een Spaanse conquistador die in 1532 het Inca-rijk in Peru veroverde.

Een systeem waarin de overheid slechts een beperkte rol heeft en zich voornamelijk richt op het beschermen van individuen en het bevorderen van de veiligheid en openbare orde.

Volgens de natuurlijke vrijheid heeft de overheid drie taken: 1. Beschermen tegen geweld en aanvallers. 2. Beschermen tegen onderdrukking en onrechtvaardigheid. 3. Openbare werken uitvoeren.

Een economisch systeem dat streeft naar een sterke staat door middel van een actieve rol van de overheid in de economie. Het doel is om de nationale rijkdom te vergroten door export te stimuleren en import te beperken.

Mercantilisten beschouwden de hoeveelheid kapitaal in een staat als de sleutel tot welvaart. Kapitaal omvat de middelen die gebruikt worden voor de productie van goederen en diensten.

Mercantilisten steunden het stimuleren van de export van afgewerkte producten om rijkdom te genereren.

Mercantilisten bepleitten het opleggen van belastingen op importproducten om de binnenlandse industrie te beschermen en de nationale economie te stimuleren.

Mercantilisten zagen kolonies als een bron van goedkope grondstoffen en extra markten voor exportproducten.

Mercantilisten stelden winst maken als hoofddoel, in tegenstelling tot het corporatisme, dat eerder gericht was op regulerende standaarden.

Een economisch systeem dat streeft naar minimale overheidsbemoeienis in de economie en de nadruk legt op vrije marktwerking.

Een metafoor voor de natuurlijke krachten van vraag en aanbod die de economie in evenwicht houden zonder overheidsingrijpen.

Het concentreren op een specifiek vakgebied of productie, waardoor efficiëntie en productiviteit worden verhoogd.

De strijd tussen bedrijven om klanten te winnen, wat leidt tot verbeteringen in kwaliteit, innovatie en lagere prijzen.

Een economisch systeem waarin productiemiddelen in handen zijn van particulieren die winst nastreven door kapitaal te investeren.

Een economisch systeem dat sterk gericht is op overheidsinterventie en regulering om de economie te sturen.

Een economisch systeem dat gebaseerd is op corporaties, samenwerkingsverbanden tussen bedrijven en de overheid.