Geosystemy i Ekosystemy

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Który z poniższych aspektów systemu odpowiada za ewolucję i zmienność w czasie?

  • Statyczny
  • Przestrzenny
  • Kinetyczny
  • Dynamiczny (correct)

Co to jest struktura organizująca system wg Bojarskiego?

  • Aspekt rodzajowo-ilościowy struktury liczebnej typów komponentów
  • Aspekt formy kształtu elementów
  • Aspekt kinetyczny przepływu informacji (correct)
  • Aspekt przestrzenny rozmieszczenia komponentów
  • Aspekt łącznikowy relacji sąsiedztwa

Które z podanych elementów są składowymi geosystemu wg Krauklisa?

  • Skały, powietrze, woda, organizmy żywe
  • Przestrzenne, łącznikowe, rodzajowo-ilościowe
  • Inercyjne, mobilne, biotyczne (correct)
  • Statyczne, kinetyczne, dynamiczne

Co jest głównym odróżnieniem geosystemu od ekosystemu?

<p>Geosystemy skupiają się na elementach abiotycznych, a ekosystemy na biotycznych. (A)</p> Signup and view all the answers

Jaki jest główny cel badań terenowych w kontekście geosystemów?

<p>Analiza procesów i mechanizmów zachodzących w geosystemie (C)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych elementów należą do struktury porządkującej system wg Bojarskiego?

<p>Rodzaje i liczebność komponentów składowych (B)</p> Signup and view all the answers

W kontekście geosystemów, czym jest populacja?

<p>Grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących wspólny obszar (D)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań NIE są częścią badań terenowych w geosystemach?

<p>Eksperymenty laboratoryjne (C)</p> Signup and view all the answers

Jaka jest maksymalna suma opadów dla stref z deficytem wilgoci?

<p>1000 mm (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie formacje przyrodnicze występują w strefie borealnej?

<p>Borealne lasy iglaste bez wiecznej zmarzliny (D)</p> Signup and view all the answers

Czym jest piętrowość w obszarach górskich?

<p>Zmianami temperatury i wilgotności w zależności od wysokości (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie ograniczenia występują dla granicy wiecznego śniegu?

<p>Zależy od warunków termicznych i intensywności opadów (C)</p> Signup and view all the answers

Co charakteryzuje ekosystem strefy umiarkowanej w Polsce?

<p>Lasy liściaste (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są podstawowe procesy funkcjonowania geokompleksów?

<p>przemieszczanie mas powietrza (C), denudacja (D)</p> Signup and view all the answers

Który z podanych systemów przyrodniczych jest całkowicie niezależny od otoczenia?

<p>system izolowany (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie parametry charakteryzują funkcjonowanie układów przyrodniczych?

<p>tendencja do zmian, amplituda lokalnych zmian, rytm zmian (D)</p> Signup and view all the answers

Co jest konieczne do zaistnienia potoków energii i materii?

<p>możliwość przemieszczania się cząstek materialnych (D)</p> Signup and view all the answers

Czy jakie cechy charakteryzują koncepcję homogenicznych ciał przestrzennych Hassego i Neumeistera?

<p>obserwacje i podział potoków materialnych, badanie transformacji energii (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie trudności występują w metodach badań funkcjonowania geokompleksów?

<p>trudności metodyczne, rzadka sieć stacji prowadzących obserwacje (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są etapy wyróżniane w procesie kartowania polowego?

<p>analiza istniejących źródeł, kartowanie terenowe, prace kameralne (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne założenie badań terenowych w kontekście przebiegu zjawisk i zmian środowiska?

<p>uchwycenie rytmiki przebiegu zjawisk (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne sposoby regulacji stanu systemu?

<p>Unikanie zakłóceń oraz regulacja przez kompensację (C)</p> Signup and view all the answers

Co to oznacza, że system jest wysoce złożony?

<p>Sprzężeń jest więcej niż n(n-1) (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką właściwość określa całościowość systemu krajobrazowego?

<p>Stopień zintegrowania składników systemu (C)</p> Signup and view all the answers

Co jest przeciwieństwem całościowości w kontekście systemów?

<p>Niezależność (A)</p> Signup and view all the answers

Co to znaczy, że krajobraz jest elementem otwartym?

<p>Pobiera substancje o wysokim stopniu uporządkowania (A)</p> Signup and view all the answers

Jak całościowość zmienia się w obrębie systemów roślinnych?

<p>Spada na wyższych stopniach hierarchii (B)</p> Signup and view all the answers

Co ma bezpośredni związek ze stabilnością systemu?

<p>Organizacja systemu (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki wymiar złożoności odnosi się do interakcji współczesnych i odłożonych w czasie?

<p>Czasowy (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest znaczenie negentropijności w kontekście systemu krajobrazowego?

<p>Obniża entropię całego systemu (B)</p> Signup and view all the answers

Czym charakteryzuje się probabilistyczność systemu?

<p>Określaniem stanu w chwili T2 z pewnym prawdopodobieństwem (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są zależności w jednostce dowolnego poziomu taksonomicznego?

<p>Zależy od sposobu integracji jednostek niższego rzędu (B)</p> Signup and view all the answers

Czym charakteryzują się otwarte systemy według omawianych właściwości krajobrazu?

<p>Wymieniają energię i materiały z otoczeniem (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie właściwości są kluczowe dla funkcjonowania systemu krajobrazowego?

<p>Otwartość, całościowość, złożoność i hierarchiczność (C)</p> Signup and view all the answers

Co oznacza, że każdy poziom hierarchiczny ma własne prawa?

<p>Wprowadza nową jakość do systemu (B)</p> Signup and view all the answers

Jak systemy w hierarchii mogą być ze sobą powiązane?

<p>Mogą oddziaływać niezależnie od zajmowanego miejsca w hierarchii (A)</p> Signup and view all the answers

Co skutkuje wzrostem całościowości jednostek w systemie?

<p>Zwiększenie liczby cykli materialno-energetycznych (B)</p> Signup and view all the answers

Których z poniższych metod badawczych nie stosuje się podczas analizy potencjału krajobrazu?

<p>Badania statystyczne (D)</p> Signup and view all the answers

Potencjał środowiska przyrodniczego zależy od:

<p>Wszystkie powyższe (B)</p> Signup and view all the answers

Jaki typ potencjału opisuje zdolność krajobrazu do przeciwdziałania zmianom struktury i funkcjonowania?

<p>Samoregulacyjny-odpornościowy (A)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych przykładów nie należy do świadczeń regulacyjnych w kontekście usług ekosystemowych?

<p>Produkcja pierwotna (C)</p> Signup and view all the answers

Co decyduje o intensywności funkcjonowania geosystemu?

<p>Dostawa energii, głównie energii słonecznej (D)</p> Signup and view all the answers

Jaki typ potencjału opisuje zdolność krajobrazu do zaspokajania potrzeb człowieka, takich jak produkcja żywności, wody i surowców?

<p>Zasobowo-użytkowy (C)</p> Signup and view all the answers

W jakim celu stosuje sie prace kameralne w badaniu potencjału krajobrazu?

<p>Analizę danych zebranych w terenie (B)</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych zdań NIE jest poprawne w kontekście potencjału środowiska przyrodniczego?

<p>Określenie potencjału pełnego jest łatwe i dostępne w każdym przypadku (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Aspekty systemu

Elementy systemu podzielone na statyczne, kinetyczne, i dynamiczne.

Struktura porządkująca systemu

Statyczny aspekt systemu obejmujący struktury przestrzenne, łącznikowe, formy i liczebność komponentów.

Struktura organizująca systemu

Kinetyczny aspekt systemu odnawiający dynamikę między komponentami.

Geosystem

Funkcjonalno-systemowa jednostka z połączeniami komponentów przez procesy naturalne.

Signup and view all the flashcards

Ekosystem

Jednostka składająca się z biocenozy i biotopu; powiązane życie i środowisko.

Signup and view all the flashcards

Komponenty geosystemu

Skały, powietrze, woda i organizmy jako podstawowe elementy geosystemu.

Signup and view all the flashcards

Populacja

Grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących wspólny obszar.

Signup and view all the flashcards

Badania terenowe

Analiza źródeł i obserwacje w terenie dla kartowania i lokalizacji obiektów.

Signup and view all the flashcards

Suma opadów

Całkowita ilość opadów w danym obszarze, nie przekraczająca 1000 mm.

Signup and view all the flashcards

Strefowość radiacji

Zjawisko związane z różnym natężeniem nasłonecznienia w pasach geograficznych.

Signup and view all the flashcards

Piętrowość gor

Zjawisko zmiany temperatury i wilgotności w miarę wzrostu wysokości nad poziomem morza.

Signup and view all the flashcards

Granica wiecznego śniegu

Wysokość, powyżej której śnieg się nie topnieje, zależna od klimatu.

Signup and view all the flashcards

Strefy przyrodnicze

Obszary geograficzne o specyficznych warunkach klimatycznych i biologicznych.

Signup and view all the flashcards

Jezioro

Naturalne zbiornik wodny z organizmami i wodą.

Signup and view all the flashcards

Procesy geokompleksów

Podstawowe zmiany zachodzące w systemie geologicznym.

Signup and view all the flashcards

Systemy przyrodnicze

Układy, które wymieniają energię i materię.

Signup and view all the flashcards

Parametry funkcjonowania układów

Czynniki charakteryzujące zmiany w układach przyrodniczych.

Signup and view all the flashcards

Potoki energii i materii

Przemieszczanie się substancji i energii między geosystemami.

Signup and view all the flashcards

Koncepcja homogenicznych ciał

Jednorodne struktury do badań materialnych i energetycznych.

Signup and view all the flashcards

Badania geokompleksów

Procesy badawcze analizujące funkcjonowanie geosystemów.

Signup and view all the flashcards

Etapy kartowania polowego

Kroki w procesie zbierania danych w terenie.

Signup and view all the flashcards

Potencjał krajobrazu

Możliwości ukryte w krajobrazie, które wymagają udziału człowieka do realizacji.

Signup and view all the flashcards

Potencjał środowiska przyrodniczego

Zasoby i walory krajobrazu mogące zaspokajać potrzeby człowieka teraz i w przyszłości.

Signup and view all the flashcards

Potencjały częściowe

Trudności w określeniu pełnego potencjału, dzielą się na samoregulacyjny, zasobowy i percepcyjny.

Signup and view all the flashcards

Usługi ekosystemowe

Korzyści płynące z ekosystemu dla ludzi, takie jak żywność i regulacja klimatu.

Signup and view all the flashcards

Samoregulacyjno-odpornościowy

Zdolność krajobrazu do przeciwdziałania zmianom spowodowanym przez czynniki zewnętrzne.

Signup and view all the flashcards

Zasobowo-użytkowy

Zdolność krajobrazu do zaspokajania energetycznych i materialnych potrzeb człowieka.

Signup and view all the flashcards

Funkcjonowanie geosystemu

Wymiana materii, energii i informacji z otoczeniem, co wpływa na zmiany wewnątrz geokompleksu.

Signup and view all the flashcards

Intensywność funkcjonowania

Zależność działania geosystemu od dostawy energii, głównie słonecznej.

Signup and view all the flashcards

Niezależność

Przeciwieństwo całościowości, które utrudnia mówienie o systemie.

Signup and view all the flashcards

Całościowość systemu

Holistyczne pojmowanie przyrody, które jest kluczowe dla analizy systemów krajobrazowych.

Signup and view all the flashcards

Hierarchia w systemach roślinnych

Całościowość spada przy przechodzeniu od populacji do krajobrazu roślinnego.

Signup and view all the flashcards

Hierarchiczność systemu

Zależności między jednostkami na różnych poziomach taksonomicznych w systemie.

Signup and view all the flashcards

Organizacja systemu

Uporządkowanie elementów systemu, które wpływa na stabilność przy oddziaływaniach zewnętrznych.

Signup and view all the flashcards

Probabilistyczność systemu

Możliwość przewidywania stanu systemu na podstawie znajomości wcześniejszego stanu z pewnym prawdopodobieństwem.

Signup and view all the flashcards

Regulacje w systemie

Możliwość oddziaływania systemów niezależnie od zajmowanego miejsca w hierarchii.

Signup and view all the flashcards

Nowa jakość w systemach

Każdy poziom hierarchiczny ma własne prawa, które są odrębne i nie wynikają z niższych poziomów.

Signup and view all the flashcards

Granica dolnego zasięgu lasów

Minimalna ilość opadów potrzebna dla rozwoju drzew w Tybecie wynosząca 5000 m.

Signup and view all the flashcards

Regulacja systemu

Oddziaływanie na proces w celu zmniejszenia odchyleń od pożądanego przebiegu.

Signup and view all the flashcards

Unikanie zakłóceń

Strategia regulacji poprzez minimalizowanie zakłóceń, np. zwierzęta budują nory.

Signup and view all the flashcards

Złożoność systemu

Więcej niż n-1 sprzężeń między n elementami w systemie.

Signup and view all the flashcards

Otwartość termodynamiczna

Warunki dla zorganizowania i złożoności systemu, polegające na wymianie substancji z otoczeniem.

Signup and view all the flashcards

Składniki systemu krajobrazowego

Elementy, które tworzą system krajobrazowy i wpływają na jego dynamikę.

Signup and view all the flashcards

Probabilistyczność i hierarchiczność

Właściwości systemu krajobrazowego związane z przewidywalnością i układami komponentów.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Geografia Krajobrazu - Wykład 1

  • Ekologia krajobrazu to kompleksowa dziedzina geografii fizycznej, zajmująca się badaniem krajobrazów.
  • Krajobraz to złożony system oddziaływań, obejmujący wszystkie formy materii, od nieożywionej, przez organiczną, do ludzkiej.
  • Krajobraz charakteryzuje się zdolnością do samoregulacji i ewoluuje w czasie.
  • Składa się z powiązanych ekosystemów.

Teoria Systemów

  • Teoria Bertalanffiego opisuje system jako zbiór elementów powiązanych ze sobą i otoczeniem.
  • Elementy to pojedyncze obiekty w systemie, a podsystemy to ich grupy.
  • Otoczenie to składniki nie wchodzące w skład systemu, ale wpływają na niego.
  • Charakteryzacja elementu/podsystemu (wewnątrz /zewnątrz) może różnić się.

Dwa Rodzaje Cech Elementów/Podsystemów

  • Cechy addytywne są takie same zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz systemu. Sumują się one.
  • Cechy konstytutywne zależą od relacji między elementami systemu. Nie wystarcza poznanie samych elementów.

Aspekty Systemu

  • Statyczny - budowa struktury systemu.
  • Kinetyczny - przepływ materii, energii i informacji między elementami.
  • Dynamiczny - zmienność w czasie oraz ewolucja systemu.

Bojarski- Struktura Porządkująca System

  • Struktura porządkująca systemu - statyczna - struktura systemu.

Składowe Geosystemu wg Krauklisa

  • Inercyjne - szkielet geosystemu.
  • Mobilne - oddziaływania zewnętrzne i wewnętrzne.
  • Biotyczne - determinujące aktywność i plastyczność geosystemu.

Populacja

  • Grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących wspólny obszar.

Potencjał - Możliwości Krajobrazu

  • Wszystkie zasoby i walory, które mogą być wykorzystywane przez człowieka aktualnie i w przyszłości.
  • Zależy on od struktury, sposobu funkcjonowania oraz geokompleksów sąsiednich.
  • Stopnia antropopresji.

Potencjały Częściowe

  • Określenie potencjału pełnego jest utrudnione ze względu na brak danych.
  • Wspomniane możliwości można podzielić na kategorie.

Usługi Ekosystemowe

  • Świadczenia zaopatrzeniowe.
  • Świadczenia regulacyjne.
  • Świadczenia wspierające.
  • Świadczenia kulturowe.

Funkcjonowanie

  • To wszelkie zmiany stanu geokompleksów, cykliczne i ewolucyjne.
  • Polega na wymianie materii, energii i informacji z otoczeniem.
  • Intensywność funkcjonowania zależy od dostępu do energii (głównie słonecznej).

Metody i Problemy Badawcze

  • Zastosowanie różnych metod badań funkcjonowania geokompleksów.
  • Problemy badawcze związane z funkcjonowaniem geokompleksów (trudności metodyczne, rzadka sieć stacji badań, powtarzalność i weryfikacja narzędzi).
  • Badania terenowe.
  • Analiza danych i opracowane map.

Badania Geokompleksów (Terenu)

  • Analiza istniejących informacji, rekonesans terenowy, fotodokumentacja.
  • Interakcje z ludnością lokalną, badania laboratoryjne.
  • Zestawienie danych i sporządzanie map.

Geokompleksy

  • Istotną rolę odgrywają rytmiczne zmiany w geosystemach.

Struktura i Organizacja Systemów

  • Systemy przyrodnicze, np. krajobrazy, cechuje otwartość, całościowość i organizacja.
  • Są one złożone, probabilistyczne i hierarchiczne.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser