Podcast
Questions and Answers
География ғылымының атауын белгілеген грек ғалымы кім?
География ғылымының атауын белгілеген грек ғалымы кім?
Саяси география қандай мәселелерді зерттейді?
Саяси география қандай мәселелерді зерттейді?
Табиғаттың бір бөлшегі және оның өзгертушісі кім?
Табиғаттың бір бөлшегі және оның өзгертушісі кім?
География ғылымы қандай заңдылықтарды зерттейді?
География ғылымы қандай заңдылықтарды зерттейді?
Signup and view all the answers
Антикалық кезеңде қандай географиялық құжаттар пайда болды?
Антикалық кезеңде қандай географиялық құжаттар пайда болды?
Signup and view all the answers
Әлем картасы қай ғасырда пайда болды?
Әлем картасы қай ғасырда пайда болды?
Signup and view all the answers
Христофор Колумб 1492 жылы қай түбектен саяхатқа шықты?
Христофор Колумб 1492 жылы қай түбектен саяхатқа шықты?
Signup and view all the answers
Христофор Колумб экспедициясының құрамындағы кемелердің бірі?
Христофор Колумб экспедициясының құрамындағы кемелердің бірі?
Signup and view all the answers
Махмұд Қашғаридің еңбегі қандай тақырыпты қамтыды?
Махмұд Қашғаридің еңбегі қандай тақырыпты қамтыды?
Signup and view all the answers
1519 жылы Испаниядан шыққан экспедицияның басшысы кім?
1519 жылы Испаниядан шыққан экспедицияның басшысы кім?
Signup and view all the answers
Фернан Магелланның экспедициясы қай материктің жағалауын айналып өтті?
Фернан Магелланның экспедициясы қай материктің жағалауын айналып өтті?
Signup and view all the answers
Фернан Магеллан басқарып, 1520 жылы ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген ұлы мұхит қайсы?
Фернан Магеллан басқарып, 1520 жылы ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген ұлы мұхит қайсы?
Signup and view all the answers
Дүниежүзін айналып шыққан бірінші экспедиция басшысы кім?
Дүниежүзін айналып шыққан бірінші экспедиция басшысы кім?
Signup and view all the answers
1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген географ кім?
1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген географ кім?
Signup and view all the answers
Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы еңбек қайсы?
Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы еңбек қайсы?
Signup and view all the answers
Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына қосылған ауылшаруашылығының саласы қандай?
Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына қосылған ауылшаруашылығының саласы қандай?
Signup and view all the answers
Соғыс жылдарында брондық болат дайындалған кен орны қайда?
Соғыс жылдарында брондық болат дайындалған кен орны қайда?
Signup and view all the answers
Табиғи нысандар туралы қызықты мәліметтерді шығаратын журналдар қандай?
Табиғи нысандар туралы қызықты мәліметтерді шығаратын журналдар қандай?
Signup and view all the answers
Географиялық нысандарды зерттеу үшін жүргізілетін зерттеулер қандай аталады?
Географиялық нысандарды зерттеу үшін жүргізілетін зерттеулер қандай аталады?
Signup and view all the answers
Жер бедері, климат, өзендер мен көлдер сияқты табиғи үдерістерді зерттеуде қолданылатын әдіс қандай?
Жер бедері, климат, өзендер мен көлдер сияқты табиғи үдерістерді зерттеуде қолданылатын әдіс қандай?
Signup and view all the answers
Жердің даму тарихын зерттейтін әдіс қалай аталады?
Жердің даму тарихын зерттейтін әдіс қалай аталады?
Signup and view all the answers
Географиялық модельдеудің көрінісі не болып табылады?
Географиялық модельдеудің көрінісі не болып табылады?
Signup and view all the answers
Пландағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан қалай аталады?
Пландағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан қалай аталады?
Signup and view all the answers
Географиялық атауларды мектеп географиясының арнайы тілі деп бағалаған ғалым кім?
Географиялық атауларды мектеп географиясының арнайы тілі деп бағалаған ғалым кім?
Signup and view all the answers
Картаның түрлері мен шартты белгілерін түсіну үшін адамның не білуі тиіс?
Картаның түрлері мен шартты белгілерін түсіну үшін адамның не білуі тиіс?
Signup and view all the answers
Шартты белгілерді меңгеру арқылы не анықталады?
Шартты белгілерді меңгеру арқылы не анықталады?
Signup and view all the answers
Қазақстанда графикалық суреттердің ежелгі үлгілері қай жерлерде табылған?
Қазақстанда графикалық суреттердің ежелгі үлгілері қай жерлерде табылған?
Signup and view all the answers
Поляр сызығының солтүстігінде орналасқан ең үлкен көл қалай аталады?
Поляр сызығының солтүстігінде орналасқан ең үлкен көл қалай аталады?
Signup and view all the answers
Study Notes
География ғылымының дамуы
- География ғылымы алғашқы саяхатшылар мен теңізшілердің арқасында дамыған.
- Эратосфен география ғылымының атауын белгілеген грек ғалымы.
- Заманауи география - Жер бетінің табиғаты мен даму заңдылықтарын, табиғи үдерістерін, шаруашылығы мен тұрғындарының бір-бірімен тығыз байланысын зерттейтін ғылыми жүйе.
- Саяси география - елтану бағытындағы мемлекеттер мен оның тұрғындарын зерттейтін ғылым саласы.
Антикалық кезең
- Алғашқы жорық кезінде жерді өңдеу, суармалы жерлер, жабайы өсімдіктер мен жануарларды қолға үйрету мәселелеріне арналған географиялық құжаттар пайда болған.
- Птолемейдің материалдары негізінде IV ғасырда әлем картасы пайда болған.
Пифей
- Пифей Батыс Еуропаның жағалауларында жүзіп, көргендерін сипаттап жазған ғалым.
- Ол алғаш рет мұхит суының толысуы мен қайтуын айдың әсерімен түсіндірген.
Махмұд Қашғари
- «Дүниежүзінің дөңгелек картасы» атты еңбегінде түркі халықтарының қалаларына және жер бедеріне сипаттама берген.
Христофор Колумб
- Христофор Колумб 1492 жылы 3 тамыз күні Пиреней түбегінен Үндістанға баратын теңіз жолын ашу үшін саяхатқа шыққан.
- Оның экспедициясының құрамында - «Санта-Мария», «Пинте» және «Нинья» кемелері болған.
Фернан Магеллан
- Фернан Магеллан 1519 жылы 20 қыркүйекте испан экспедициясын басқарған.
- Ол Испанияның жағалауынан шығып, Оңтүстік Америка жағалауын айналып өтіп, өз атымен аталған бұғаз арқылы келесі мұхитқа өткен.
- 1520 жылы 28 қарашасында Ф.Магеллан экспедициясымен ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген ұлы мұхитқа кірген.
- Ф.Магеллан дүниежүзін айналып шыққан алғашқы экспедиция басшысы.
Фернан Магеллан экспедициясының нәтижесінде:
- Жер дөңгелек екені дәлелденді.
- Еуропалықтар үшін жаңа континент - Америка ашылды.
- Тынық мұхиты ашылды.
Орыс саяхатшылары
- ХVІІ ғасырда Сібір арқылы Оңтүстік-шығысқа, Орта Азия, Үндістан, Моңғолия, Қытайға саяхаттар жасаған.
П.П. Семенов
- 1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген танымал географ.
- Тянь-Шань тауына екі рет саяхат жасап, география қоғамына қомақты үлес қосқан.
Ш.Ш. Уәлиханов
- 2016 жылдың маусымында Ш.Ш. Уәлихановтың Қашқарияға аттанған саяхатына 160 жыл толды.
Николай Алексеевич Северцов
- 10 жылдан астам уақыт бойы Орта Азия мен Қазақстанды, соның ішінде Іле Алатауын, ішкі Тянь-Шаньды, Арал теңізін зерттеген.
Қазақстандық ғалымдардың ғылыми зерттеулері
- «Қазақстанның климаттық жағдайы» еңбегінде Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы алғаш рет жазылған.
- М.Д.Пономарев және В.Н.Барсук Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы зерттеулер жүргізген.
- Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына ауылшаруашылығының мал шаруашылығы саласы қосылған.
- Соғыс уақытында брондық болат дайындалған кен орны - Жезді.
Географиялық зерттеулердің әдістері
- Ғалымдар мен арнаулы мамандардың географиялық нысандарды және табиғи үдерістерді оқып-үйрену мақсатында жүргізілетін зерттеулер - экспедициялық.
- Экспедициялық зерттеулер жаңа деректер жинау, табиғи нысандарды бақылау, зертханалық талдаулар жүргізуді қамтиды.
- Жер бедері, топырақ, карстық құбылыс, климат, өзендер мен көлдер, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, халқы және шаруашылығы зерттелетін далалық әдіс - экспедициялық зерттеулер.
- Тарихи әдіс - жердің және онда тіршілік етуші адамзаттың даму тарихын зерттеуге мүмкіндік береді.
- Бақылау әдісі үздіксіз немесе кезеңдік болуы мүмкін, аудандық және маршруттық, дистанциялық немесе стационарлық деп бөлінеді.
- Географиялық модельдеудің көрінісі - глобус.
Қазақстандағы графикалық суреттер
- Қазақстандағы графикалық суреттердің ежелгі үлгілері Балқаш, Түркістан, Маңғыстау аймақтарынан табылған.
Картография және географиялық деректер қоры
- Масштаб - пландардағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан.
- Шартты белгі - планды оқуға арналған «әліппе».
- Пландағы қылқанжапырақты орманның шартты белгі - жасыл шырша.
Географиялық номенклатура
- Географиялық номенклатура - оқушыларға оқып-үйренуге қажетті географиялық нысандардың тізімі.
- В.П. Максаковский географиялық атауларды мектеп географиясының және география ғылымының арнайы тілі деп бағалаған.
Картамен жұмыс істеу
- Картаны түсіну - картаның түрлері, шартты белгілері және қолдану тәсілдерін меңгеруді білдіреді.
- Шартты белгілерді меңгеріп, табиғаттағы құбылыстарды, олардың арасындағы қарым-қатынасты, адамның іс-әрекеттерін анықтау - картаны оқу.
- Оқып отырған география курсындағы нысандардың пішінін, аттарын, салыстырмалы өлшемін, орналасқан жерін жатқа білу - картаны білу.
Басқа географиялық нысандар
- Таймыр - Поляр шеңберінен солтүстікке қарай орналасқан ең үлкен көл.
Басқа географиялық терминдер
- Арал
- Өзен
- Түбек
- Теңіз
- Ойпат
- Үстірт
- Көл
- Тау
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл викторина география ғылымының тарихы мен дамуын зерттейді. Антикалық кезең, танымал ғалымдар мен олардың еңбектері туралы сұрақтар болады. Саяси география мен заманауи зерттеулердің маңыздылығына назар аударамыз.
