Podcast Beta
Questions and Answers
Төмендегі географиялық зерттеу объектілерін олардың қызметтерімен сәйкестендіріңіз:
Географиялық карта-сызбаларды қолдану = Географиялық нысандар мен құбылыстарды визуализациялау Географиялық дерек көздері = Зерттеулер мен ақпаратты жинау көлемі Қазақстан аумағының геологиялық тарихы = Тектоникалық құрылымдардың зерттелуі Қазақтың халықтық географиялық терминдері = Мәдениеттің географиялық аспектілерін көрсету
География ғылымының дамуындағы негізгі кезеңдерді сәйкес келетін сипаттамалармен сәйкестендіріңіз:
Зерттеудің далалық әдістері = Тікелей бақылау мен мәлімет жинау Географиялық номенклатура = Географиялық деректердің жүйеленуі Географиялық нысандарды көрсету тәсілдері = Картография әдістері мен техникалары Қазақстанның басты орографиялық нысандары = Географиялық құрамды анықтайтын ерекшеліктер
Географиялық зерттеу әдістерін олардың сипаттамаларымен сәйкестендіріңіз:
Даллалық әдістер = Табиғи ортада нақты зерттеу жүргізу Картография = Карталардың және сызбалардың дайындалуы мен зерттелуі Географиялық номенклатура нысандары = Топографиялық және геометриялық белгілерді дәл анықтау Ландшафттық талдау = Ландшафттар мен олардың компоненттерін жүйелі зерттеу
География ғылымының ұғымдарын Қазақстанмен байланыстырыңыз:
Signup and view all the answers
Географиялық түсініктер мен олардың анықтамаларын сәйкестендіріңіз:
Signup and view all the answers
Географиялық номенклатураның негізгі мақсаты неде?
Signup and view all the answers
Қазақстан аумағындағы орографиялық нысандардың ерекшелігі неде?
Signup and view all the answers
Географиялық карта-сызбаларды қолдану не үшін қажет?
Signup and view all the answers
Зерттеудің даллалық әдістерінің негізгі мақсаты қандай?
Signup and view all the answers
Қазақтың халықтық географиялық терминдерінің ерекшелігі неде?
Signup and view all the answers
Study Notes
Географиялық зерттеу объектілері
- Географиялық зерттеу объекттері - Жер мен оның компоненттері (атмосфера, гидросфера, литосфера, биосфера) және олардың арасындағы өзара әрекеттесу
- Жер бетіндегі физикалық-географиялық және әлеуметтік-экономикалық құбылыстардың кеңістіктегі таралуын зерттеу
- Географиялық территорияларды зерттеу
География ғылымының дамуы
- География ғылымының бастаулары ежелгі дүниеде ( ежелгі Египет, Қытай, Индия )
- Ежелгі грек және рим ғалымдарының еңбектері ( Геродот, Страбон, Птолемей, )
- Орта ғасырларда араб ғалымдарының еңбектері
- Жаңа заман кезеңінде географияның дамуына з ор қосқан ғалымдар (Васко да Гама, Фернандо Магеллан )
- XIX ғасырда география ғылымының жан-жақты дамуы ( А.Гумбольдт, К.Риттер, )
Географиялық дерек көздері
- Географиялық карталар
- Жерсеріктік суреттер
- Аэрофотосуреттер
- Статистикалық деректер
- Географиялық экспедициялардың нәтижелері
Зерттеудің даллалық әдістері
- Салыстырмалы әдіс
- Картографиялық әдіс
- Жүйелік әдіс
- Моделілеу
- Статистикалық әдістер
Географиялық карта-сызбаларды қолдану
- Географиялық карталар Жер бетінің кішірейтілген моделі
- Географиялық карталар жер бетіндегі объектілердің таралуын көрсету үшін қолданылады.
- Географиялық карталар көптеген ғылыми және тәжірибелік мақсаттарда қолданылады.
Географиялық номенклатура географиялық деректерді ұйымдастыру
- Географиялық номенклатура - жер бетіндегі объектілердің атауларын ұйымдастыру жүйесі.
- Географиялық номенклатура біркелкілік және дәлдік қағидаттарына негізделеді.
- Географиялық номенклатура карталарды оқуға және халықаралық деңгейде деректер алмасуға мүмкіндік береді.
Қазақтың халықтық географиялық терминдері
- Қазақ тілінде жер бетіндегі объектілердің атауларын көрсететін көптеген халықтық терминдер бар.
- Мысалы, тау, өзен, көл, орман, дала және т.б.
- Қазақ халықтық терминдері жер бетіндегі объектілердің сипаттамаларын дәл көрсетеді
Географиялық нысандарды, үдерістер мен құбылыстарды картадан көрсету тәсілдері
- Точкалық тәсіл: қалалар, таулар, көлдер
- Сызықтық тәсіл: өзендер, жолдар
- Аумақтық тәсіл: ормандар, далалар
Географиялық номенклатура нысандарын көрсету тәсілдері
- Текстолық тәсіл: тау атауы, өзен атауы
- Графикалық тәсіл: символдар, шамалар, түстер
- Сандық тәсіл: координаттар
Қазақстан аумағының геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы
- Қазақстан аумағында әр кезең жанартау атқылаулары мен жер сілкіністері болып тұрған.
- Қазақстан аумағы тектоникалық құрылымдарға байланысты әр түрлі геологиялық құрылымдармен сипатталады.
- Қазақстан аумағында көптеген пайдалы қазбалар бар
Қазақстанның басты орографиялық нысандарды Қазақ оронимдері
- Тянь-Шань, Алтай, Сарыарқа, Қаратау, Ұлытау
- Жетісу Алатауы, Тарбағатай
- Алтай тау жоталарында биік шөлдер бар.
Географиялық зерттеу нысандары
- География ғылымы Жердің табиғи және қоғамдық кешендерін, олардың бір-бірімен байланысын зерттейді.
- Географияның зерттеу нысаны – Жер беті, оның табиғи және қоғамдық кешендері мен құбылыстары, олардың өзара байланысы.
География ғылымының дамуы
- География ғылымының даму тарихы ерте заманнан басталады.
- Географиялық білімдердің дамуына ертедегі шығыс елдеріндегі саяхатшылар, әскери қолбасшылар және ғалымдар үлкен үлес қосқан.
Географиялық дерек көздері
- Географиялық зерттеуде пайдаланылатын дерек көздері: - Карталар мен атласдар: жер бетінің, оның табиғи және қоғамдық кешендерінің кеңістіктік орналасуын көрсетеді. - Аэрофотосуреттер мен космос суреттері: Жер бетінің кескіндерін көрсетеді - Статистикалық деректер: әлеуметтік-экономикалық, демографиялық және басқа да көрсеткіштер туралы ақпарат береді. - Геоақпараттық жүйелер: жер бетіндегі аймақтар туралы ақпаратты жинау, өңдеу, талдау және көрсету үшін қолданылады.
Зерттеудің далалық әдістері
- Географиялық зерттеулерде далалық бақылаулар, сауалнамалар, анкеталар және басқа да әдістер қолданылады.
Географиялық карта-сызбаларды қолдану
- Географиялық карталар - жер бетінің және табиғи нысандардың кескіндерін
кішірейтілген түрде көрсету. - Карталар географиялық зерттеуде маңызды көз, оны пайдаланып аумақтың табиғи
ерекшеліктері, халық тығыздығы, қалалардың орналасуы және т.б.
ақпараттарды анықтауға болады.
Географиялық номенклатура географиялық деректерді ұйымдастыру
- Географиялық номенклатура - жер бетіндегі нысандардың (таулар, өзендер, қалалар, т.б.) аттарының жүйелі тізімі.
- Номенклатура географиялық объектілердің атауларын бірыңғай
әрі дәл түрде көрсетуге, олардың орналасуын
анықтауға мүмкіндік береді.
Қазақтың халықтық географиялық терминдері
- Қазақ халқының ғасырлар бойы жинақталған бай тарихы мен
тәжірибесінің нәтижесінде қалыптасқан халықтық
географиялық атаулар (оронимдер, гидронимдер, т.б.)- жергілікті жердің табиғи және экономикалық ерекшеліктерін
көрсетеді. - Қазақ тілінің бай сөздік қоры
жергілікті жердің табиғат есептерін жиі пайдалануға мүмкіндік береді.
- жергілікті жердің табиғи және экономикалық ерекшеліктерін
Географиялық нысандарды, үдерістер мен құбылыстарды картадан көрсету тәсілдері
- Географиялық карталарды оқу мен құруда
қолданылатын негізгі тәсілдер: -
Топографиялық белгілер:
жер бетіндегі нысандарды (таулар, өзендер,
мекенжайлар т.б.) көрнекі түрде көрсету. -
Изолиниялар:
жер бетіндегі бірдей құндылықтарды
көрсететін сызықтар (мысалы, изогипс- биіктік сызықтар).
-
Қарқындық карталар:
аймақтардағы құбылыстардың қарқындылығын
көрсетеді (мысалы, жауын-шашын карты). -
Нүктелік карталар:
жер бетіндегі нысандарды (мысалы, қалалар,
ауылдар) нүктелермен көрсетеді.
Географиялық номенклатура нысандарын көрсету тәсілдері
- Географиялық номенклатурада
жер бетіндегі объектілер (таулар, өзендер,
қалалар, т.б.) көрсетіледі. - Географиялық номенклатура құрылымында
табиғи және әлеуметтік экономикалық
объектілердің аты көрсетіледі.
Қазақстан аумағының геологиялық тарихы және тектоникалық құрылымы
- Қазақстан аумағы
- Палеозой эрасында және Мезозой эрасында
теңіз қабатында қалыптасқан. - Тектоникалық жағынан Қазақстан
- Шығыс Еуропа платформасы,
- Орталық Азия
тау жүйесінің шеткі бөлігіне
жатады.- Қазақстан жерінің негізін
- герцин және
-альпі тектоникалық қозғалыстары құрайды.
- Қазақстан жерінің негізін
Қазақстанның басты орографиялық нысандарды Қазақ оронимдері
-
Алтай таулары:
- Шығыс Қазақстанда орналасқан
- жоталары:
- Катон-Қарағай,
- Сауыр,
- Тарбағатай.
-
Тянь-Шань таулары:
- Қазақстанның оңтүстігінде орналасқан,
- жоталары:
- Жетісу Алатауы,
- Теріскей Алатауы,
- Іле Алатауы
- ең биік шыңы:
- Хан-Тәңірі (7010 метр).
-
Сарыарқа:
- Қазақстанның ортасында орналасқан,
- кең, биік таулы үстірт
- негізін
- Палеозой эрасында
- қалыптасқан кристалликалық жиынтықтар
- құрайды.
-
Ұлытау таулары:
- Қазақстанның Орталық бөлігінде орналасқан
- Орталық Қазақстан тауларының ең биік
көтерілімі (1565 метр) - ең биік шыңы:
- Ақсоқыр
- (1565 метр).
-
Ақтау таулары:
- Қазақстанның оңтүстік-батысында
орналасқан. - Ақтау таулары -
- Мұғалжар тауларының
- солтүстік жалғасы.
- таулар:
- қарапайым шөгінді
жыныстарынан құралған.
- қарапайым шөгінді
- Қазақстанның оңтүстік-батысында
-
Мұғалжар таулары:
- Қазақстанның оңтүстік-батысында орналасқан
- ең биік шыңы:
- Боқтыбай (657 метр).
-
Орал таулары:
- Қазақстанның батысында
орналасқан. - олар
- осы аймақтың
- ең биік
- таулары.
- Қазақстанның батысында
-
Шығыс Еуропа платформасы:
- Қазақстанның
- солтүстік-батысында
- орналасқан
- Қазақстанның осы
- аумағы
- көбінесе
- жазық
- жерлерден - тұрады.
- Қазақстанның
-
Қаратау жотасы:
- Оңтүстік Қазақстанда
орналасқан - ең биік нүктесі
- Бесшатқал
- (2176 метр).
- Бесшатқал
- Оңтүстік Қазақстанда
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Бұл викторина география ғылымының дамуы, географиялық зерттеу объектілері және дерек көздері туралы ақпаратты тексеруге бағытталған. Сіз ежелгі дәуірден бүгінде география саласында жасаған ғалымдардың еңбектерін және зерттеу техникасын бағалайсыз.
