Genealogia języka polskiego
40 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Skąd pochodzi nazwa 'Polanie'?

  • Od gór
  • Od rzek
  • Od pól uprawnych (correct)
  • Od lasów

Polanie zamieszkiwali obszar Wielkopolski.

True (A)

Jakie inne dialekty były spokrewnione z językiem polskim?

Litewski, staropruski, czeski i wschodnie.

Polanie to plemię, które związane było z ______.

<p>pól</p> Signup and view all the answers

Dopasuj plemiona do ich charakterystycznych cech:

<p>Polanie = Związani z uprawami pól Borowiacy = Zamieszkujący tereny leśne Górale = Mieszkający w górach Piastowie = Dynastia władców Polan</p> Signup and view all the answers

W którym wieku prawdopodobnie żyli Polanie?

<p>IX wiek (C)</p> Signup and view all the answers

Polanie byli jedynie plemieniem rolniczym.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie miasto było centrum Polan?

<p>Gniezno</p> Signup and view all the answers

Jakie plemiona były wspomniane jako bliskie sobie?

<p>Chorwaci i Serbowie (D)</p> Signup and view all the answers

Katoliccy Chorwaci i Serbowie używali tego samego alfabetu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie katastrofy miały wpływ na rozwój terytorialny w IX wieku?

<p>katastrofa polityczna</p> Signup and view all the answers

Chorwaci korzystali z _____ i wschodni cześć ziem.

<p>zmodyfikowanego alfabetu cyrylickiego</p> Signup and view all the answers

Dobierz wydarzenia do odpowiednich terminów:

<p>Powstanie plemienia = IX wiek Upadek Wielkomorawskiego = X wiek Rozwój terytorialny = Katastrofa polityczna Użycie cyrylicy = Chorwaci i Serbowie</p> Signup and view all the answers

Jakie ziemie zostały podbite po upadku Wielkomorawskiego?

<p>Ziemie czeskie (A)</p> Signup and view all the answers

Ziemie nad Dunajem były kontrolowane przez Serbów i Chorwatów od IX wieku.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jaką formę gramatyczną miały mowy, które były wymienione?

<p>rzeczownik, przymiotnik, rodzajnik</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki miały ograniczony wpływ na rozpowszechnianie innowacji w przeszłości?

<p>Granice polityczne (B)</p> Signup and view all the answers

Przeszkody naturalne, takie jak górki i rzeki, nie miały żadnego wpływu na tworzenie dialects.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są przykłady wariantów językowych w kontekście zawodowym?

<p>Gwara górnicza, gwara taksówkarska</p> Signup and view all the answers

W czwartym wieku p.n.e. nastąpiła ekspansja plemion ______________.

<p>praindoeuropejskich</p> Signup and view all the answers

Dopasuj warianty językowe do ich charakterystyki:

<p>Gwara uczniowska = Specyfika kontaktów młodzieżowych Gwara górnicza = Terminologia związana z wydobyciem Gwara taksówkarska = Lingo kierowców taksówek Gwara studencka = Język używany w środowisku akademickim</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych wariantów językowych należy do grupy gwar zawodowych?

<p>Gwara górnicza (A)</p> Signup and view all the answers

Dialekty są zawsze zrozumiałe dla wszystkich grup społecznych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Zjawisko rozdrobnienia języka indoeuropejskiego ma swoje korzenie w _________ i _____________.

<p>ekspansji, migracji</p> Signup and view all the answers

Jakie języki należą do grupy indoeuropejskiej?

<p>Hindi, bengali, urdu (B)</p> Signup and view all the answers

Wszystkie grupy językowe indoeuropejskie mają praojczyznę w Europie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie języki są znane w postaci pisanej i literackiej w V wieku n.e.?

<p>Języki italikie</p> Signup and view all the answers

Podczas wielkiej ekspansji terytorialnej w V wieku n.e. wystąpiła znaczna __________ w języku polskim.

<p>jednolitość</p> Signup and view all the answers

Dopasuj poniższe grupy językowe do ich regionów:

<p>Hindi = Indie Bengali = Bangladesz Perski = Iran Urdu = Pakistan</p> Signup and view all the answers

Jaką rolę pełniły języki w postaci mówionej i ludowej?

<p>Jako forma codziennej komunikacji (C)</p> Signup and view all the answers

Słowo 'mówiona' odnosi się do języków, które są używane tylko w formalnych sytuacjach.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Która z grup językowych nie należy do rodziny indoeuropejskiej?

<p>Baskijski</p> Signup and view all the answers

Jakie plemię stało się podstawą dla narodu polskiego w IX wieku?

<p>Lechici (D)</p> Signup and view all the answers

Granice pierwszych plemion zajmowały obszar na zachód od rzeki Bug.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie poczucie wspólnoty istotnie wpłynęło na narodziny poczucia tożsamości narodowej w Polsce?

<p>poczucie wspólnoty losu historycznego</p> Signup and view all the answers

Obszar ziem polskich odgrywał kluczową rolę w plemiennych ________.

<p>działaniach</p> Signup and view all the answers

Dopasuj poniższe plemiona do ich charakterystyki:

<p>Lechici = Podstawa tożsamości polskiej Słowianie = Wspólny przodek wielu narodów Goci = Wędrowne plemię z zachodniej Europy Wandalowie = Znani z podbojów w Afryce</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych czynników nie wpływał na powstanie granic polskich plemion?

<p>Teoria ekonomiczna (D)</p> Signup and view all the answers

Dialekty lechickie przyczyniły się do kształtowania się poczucia wspólnoty narodowej.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Nazwa 'Polska' wywodzi się od ________.

<p>plemienia Lechitów</p> Signup and view all the answers

Study Notes

Genealogia języka polskiego

  • Język polski należy do rodziny języków indoeuropejskich, a wewnątrz niej do grupy języków słowiańskich.
  • Jego najbliższymi krewnymi są języki słowiańskie zachodnie, takie jak czeski, słowacki i łużycki.
  • Dalej jest spokrewniony z językami słowiańskimi wschodnimi (rosyjskim, ukraińskim, białoruskim) i południowymi (bułgarskim, serbskim, chorwackim).
  • Podkreślane są bliskie relacje języka polskiego z językiem czeskim, wykazujące podobieństwa zarówno w wymowie, gramatyce, jak i słownictwie (np. istotne podobieńtwa w rodzajnikach, przymiotnikach, rzeczownikach).
  • Język polski jest jeszcze bardziej spokrewniony z językiem słowackim.
  • Istnieje ścisły związek języka polskiego z językiem łużyckim, używanym przez ludy łużyckie mieszkające w Niemczech.

Powstanie języka polskiego

  • Plemiona polskie, w tym Polanie, zasiedliły obszar Wielkopolski w IX wieku.
  • Polanie mieszkańcy nad Wartą, w otoczeniu lasów – mieli silny wpływ na powstanie i rozwój języka polskiego.
  • Uważa się, że nazwa "Polanie" pochodzi od pól uprawnych.
  • Plemiona takie jak Chorwaci i Serbowie, osiedliły się na obszarze przyszłej Polski w drugim lub trzecim wieku naszej ery.
  • Świadczy o tym obecność dialektów czeskich i niemieckich w języku polskim.
  • W drugiej połowie IX wieku ziemie plemienia Polan zostały podbite przez Wielkomorawskie, a po jego upadku w X wieku przeszły pod panowanie czeskie
  • Zjawisko to wpłynęło na rozwój języka polskiego, a konkretnie na utrwalenie obecnych cech gramatycznych mowy.
  • Na gruncie języka polskiego dostrzegalne są wyraźne ślady odrębności dwóch grup dialektycznych: dalekich (słowiańsko południowych) i bliższych (słowiańsko zachodnich, w szczególności czeskich).
  • Po połączeniu tych dwóch odrębnych pierwotnie grup dialektów powstał "dialekt polski" - język polski, który znamy.

Czynniki wpływające na kształtowanie języka polskiego

  • Granice polityczne i administracyjne, które ograniczyły rozprzestrzenianie się innowacji językowych.
  • Ograniczenie rozwoju języka polskiego przez naturalne bariery, takie jak puszcze, góry, rzeki czy bagna.,
  • Ograniczone rozprzestrzenianie się języka polskiego powstało na skutek procesu społecznego i specjalizacji zawodowej .
  • Ukształtowały się lokalne odmiany języka - gwara uczniowska, studencka, górnicza, kolejarzy, taksówkarzy i innych.
  • Wpływ dialektalnych różnic na język polski.
  • Wspólne doświadczenia historyczne plemion polan, ich poczucie wspólnoty losu, ukształtowały świadomość narodową, co przełożyło się na rozwoj języka polskiego.
  • Współczesny język polski jest wielokulturowy, jest wynikiem połączenia oddziaływań językowych z różnych okresów i kultur, co daje mu bogactwo i złożoność.
  • Podkreśla się znaczenie wpływu języków obcych, w tym języka łacińskiego, na rozwój polszczyzny, głównie w zakresie pojęć kulturowych i naukowych.
  • Wskazuje się na związek języka polskiego ze słowiańskimi, germańskimi i bałtyckimi językami regionu, co wynika z bliskich kontaktach kulturowych i historycznych.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Quiz badający pochodzenie i ewolucję języka polskiego. Dowiedz się o jego bliskich krewnych oraz wpływie różnych języków słowiańskich. Sprawdź swoją wiedzę na temat historii języka i jego powstania.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser