गुरुत्वाकर्षण सिद्धांत

गुरुत्वाकर्षणाचा शोध

• सर आयझॅक न्यूटन यांनी गुरुत्वाकर्षणाचा शोध लावला.
• सफरचंद झाडावरून पडताना न्यूटनने प्रश्न केला की सर्व सफरचंदे साधारणतः खालीच का पडतात.
• तिरकी गडीने किंवा क्षितिज समान रेषेत का जात नाहीत, हे त्याला महत्त्वाचे वाटले.

पृथ्वीचे आकर्षण

• न्यूटनच्या निष्कर्षानुसार, पृथ्वी सफरचंदाला स्वतःकडे आकर्षित करते.
• आकर्षण बलाची दिशा पृथ्वीच्या केंद्राकडे असते.
• सफरचंद झाडातून खाली पडताना, पृथ्वीच्या केंद्राकडे जाणारी दिशा ही क्षितिजलंब असते.

आकृती 1.1

• आकृतीत पृथ्वीवरील सफरचंदाचे झाड दाखवले आहे.
• सफरचंदावरचा बल पृथ्वीच्या केंद्राच्या दिशेने कार्यरत असतो.
• चंद्र आणि पृथ्वी यांमधील गुरुत्वाकर्षण बल दाखवले आहे.

महत्वपूर्ण संकल्पना

• गुरुत्वाकर्षण, वर्तुळाकार गती, अभिकेंद्री बल महत्वाचे सिद्धांत आहेत.
• केप्लरचे नियम व न्यूटनचा वैश्विक गुरुत्वाकर्षणाचा सिद्धांत सांगितला जातो.
• पृथ्वीचे गुरुत्वीय त्वरण आणि मुक्त पतन यांचा अभ्यास आवश्यक आहे.
• मुक्तीसाठी आवश्यक वेगाचा विचार केला जातो.

विस्तारित अनुप्रयोग

• न्यूटनने विचार केला की गुरुत्वाकर्षण बल विविध उंचींच्या सफरचंदांवर कार्य करते.
• चंद्र आणि सूर्य, ग्रह यांच्यावरही या बलाचा प्रभाव असल्याचे मानले जाते.

गुरुत्वाकर्षण सिद्धांताच्या संशोधनाची कहाणी सर आयझॅक न्यूटन यांच्या दृष्टिकोनातून समजून घ्या. झाडावरून खाली पडणाऱ्या सफरचंदापासून सुरू झालेल्या या महत्त्वपूर्ण विचार प्रक्रियेमुळे विज्ञानामध्ये क्रांती घडली. या क्विझमध्ये तुम्हाला गुरुत्वाकर्षणदृष्ट्या महत्त्वाचे घटक व शोधांचा अभ्यास करण्याचा संधी मिळेल.