kerancuan bahasa

Definisi Linguistik

• 'Rancu' bermaksud tidak teratur, bercampur aduk, atau kacau dalam bahasa.
• Kerancuan bahasa adalah keadaan atau ciri yang tidak teratur, serta kekacauan yang berkaitan dengan penggunaan bahasa yang tidak betul.
• Dalam linguistik, kerancuan adalah pengacauan atau hasil penggabungan dua bentuk bahasa secara tidak sengaja atau lazim dihubung-hubungkan.
• Kerancuan juga bermaksud mencampuradukkan bentuk bahasa.

Kesalahan Umum Tatabahasa

• Kesalahan umum tatabahasa yang sering berlaku dalam penulisan termasuklah:
  • Kesalahan penggunaan kata
  • Kesalahan ayat
  • Kesalahan ejaan
  • Kesalahan imbuhan
  • Kesalahan tanda baca

Ejaan

• Dalam bahasa Melayu, terdapat pola keselarasan vokal yang menjadi panduan keserasian vokal dalam pengejaan.
• Pola keselarasan vokal adalah keselarasan atau kesesuaian dua huruf vokal yang membentuk dua suku kata pada kata dasar.
• Ia melibatkan pasangan huruf vokal pada suku kata praakhir dengan huruf vokal pada suku kata akhir tertutup.
• Prinsip keselarasan vokal melibatkan keselarasan antara dua huruf vokal pada kata dasar yang diakhiri dengan suku kata tertutup.
• Bagi suku kata yang terdiri lebih daripada dua suku kata, hanya dua suku kata terakhir yang terlibat dalam sistem keselarasan huruf vokal.

Pola Keselarasan Vokal

• a + a: alas, balak, halaman
• a + i: alih, balik
• a + u: asuh, datuk, lembayung
• e (pepet) + a: emas, kelam, tembelang
• e (pepet) + i: lebih, betik, sembelih
• e (pepet) + u: telur, tempuh
• e (taling) + a: elak, dewan
• e (taling) + e (taling): leceh, gelek
• e (taling) + u: telur, tempuh
• e (taling) + o: esok, selekoh
• i + a: Ingat, kilang
• i + i: intip, sisih
• i + u: riuh, tidur
• o + e (taling): Oleh, boleh, kolek
• o + o: Obor, borong, ozon
• o + a: Otak, sekolah
• u + i: usik, kuih
• u + u: Umbuk, tunduk
• u + a: Ubat, tumpang

Kekecualian Sistem Keselarasan Vokal

• Terdapat kekecualian pola yang melibatkan kata pinjaman daripada bahasa Jawa dan Inggeris.
• Pola vokal a + e taling terdapat dalam kata Jawa seperti aneh, awet, dan kata Inggeris seperti Panel, kabel.
• Pola vokal a + o terdapat dalam kata Jawa seperti calon, lakon, dan kata Inggeris seperti atom, faktor.
• Pola vokal e pepet + e pepet/ taling terdapat dalam kata Jawa seperti gembleng.
• Pola vokal e pepet + o terdapat dalam kata Jawa seperti jempol dan kata Inggeris seperti gabenor.
• Pola vokal i + e taling terdapat dalam kata Imlek (Tahun Baru Cina) dan kata Inggeris parlimen.
• Pola vokal i + o terdapat dalam kata Ijon (Padi Belum Tuai) dan kata Inggeris diftong, transistor.
• Pola vokal u + e taling terdapat dalam kata tulen, ulet (Tidak Mudah Patah) dan kata Inggeris dokumen, subjek.
• Pola vokal u + o terdapat dalam kata Buron (Buruan Polis) dan kata Inggeris Kupon, konduktor.
• Pola vokal a + e terdapat dalam kata Pakem (Wayang Asli) dan teater.
• Pola vokal e taling - i ialah hipotesis.
• Pola vokal e taling - u ialah spektrum.
• Pola vokal e pepet - e pepet ialah pepet.
• Pola vokal i - e pepet ialah iseng dan filem.
• Pola vokal o -i ialah polis.
• Pola vokal o - u ialah bonus.
• Pola vokal u - e pepet ialah lumer
• Pola vokal u - e pepet ialah skuter.

Ejaan Kata Pinjaman Bahasa Inggeris

• Terdapat beberapa cara untuk mengeja kata serapan daripada bahasa Inggeris.
• Penyesuaian huruf-huruf konsonan tertentu:
  • c-s: cent -> sen
  • c-k: computer -> komputater
  • s-z: music -> muzik
  • x-ks: express -> ekspres
  • y-i: economy -> ekonomi
  • ch-c: charge -> caj
  • ch-k: technique -> teknik
  • ph-f: graph -> graf
• Pengguguran satu daripada gabungan yang sama:
  • bb-b: lobby -> lobi
  • ff-f: effective -> efektif
  • gg-g: aggressive -> agresif
  • ll-i: pill -> pil
  • nn-n: annuity -> anuiti
  • ss-s: asset -> aset
  • tt-t: lottery -> loteri
  • zz-z: jazz -> jaz

Penggunaan Kata

• Penggunaan kata merangkumi penggunaan kata majmuk, kata ganda, bentuk jamak, kata hubung dan kata sendi nama.

Kata Majmuk

• Kata majmuk dihasilkan melalui proses yang merangkaikan dua kata dasar atau lebih yang membawa makna tertentu.
• Kata majmuk bertindak sebagai satu unit dan dieja terpisah.
• Terdapat tiga kelompok kata majmuk:
  • Kata majmuk yang terdiri daripada rangkaian kata bebas.
  • Kata majmuk yang berbentuk istilah khusus.
  • Kata majmuk yang mendukung maksud kiasan iaitu simpulan bahasa.
• Kata majmuk lazimnya dieja terpisah kecuali beberapa bentuk yang dieja secara bercantum.
  • Salah: aturcara, urusetia, tengahari, samada, keretapi
  • Betul: atur cara, urus setia, tengah hari, sama ada, kereta api
• 15 perkataan yang dianggap telah mantap dalam bentuk ejaan yang digabungkan,contohnya:
  • antara bangsa, beri tahu, bumi putera, jawatan kuasa, kaki tangan, olah raga, mata hari, setia usaha, suka rela, suruhan jaya, kerja sama, pesuruh jaya, tanda tangan, tanggung jawab, dan warga negara.
  • Salah jika perkataan-perkataan ini dieja secara terpisah.
• Sejumlah perkataan yang dari segi sejarah, terbina melalui percantuman perkataan-perkataan, tetapi kini telah dianggap sebagai satu perkataan, cth:
  • sukacita, perikemanusiaan, daripada, barangkali, padahal, bagaimana, peribadi, apabila, kepada, manakala, kadangkala, darihal, dukacita, peribahasa.

Kata Jamak

• Kesilapan yang sering dilakukan oleh pengguna bahasa berkaitan kata jamak ialah mengulang kata yang konsepnya sudah jamak, kerana kata jamak tidak perlu diulang.
  • Contoh: mereka, segala, pelbagai, banyak, kalangan, senarai, rangkaian, para, seluruh, beberapa, orang, sebilangan, umat, deretan, ramai, kebanyakan, rakyat, sepuluh, tiap-tiap/setiap, masing-masing, barisan.
• Kesalahan juga berlaku apabila tidak menggandakan kata jamak yang berbentuk kata bilangan himpunan seperti berabad-abad, bertahun-tahun, kedua-dua dan sebagainya.
  • SALAH: Berabad lamanya...., Kedua buah negara, Bertahun saya menanti....
  • BETUL: Berabad-abad lamanya.., Kedua-dua buah negara..., Bertahun-tahun saya menanti....
• Contoh Kesalahan Kata Jamak:
  • SALAH: Banyak organisasi-organisasi, Beberapa orang peminat-peminat, Sebahagian daripada peneroka-peneroka, Antara kedua tugas, Berbagai isu-isu, Daun-daun kering berguguran, Lampu-lampu merah bergantungan di dinding.
  • BETUL: Banyak organisasi, Beberapa orang peminat, Sebahagian daripada peneroka, Antara kedua-dua tugas, Berbagai-bagai isu, Daun kering berguguran, Lampu merah bergantungan di dinding.

Penggunaan Kata Sendi

• Kata sendi digunakan di hadapan frasa nama dan penggunaannya ditentukan oleh peraturan-peraturan khusus.
• Contoh kata sendi ialah: Di, Ke, Dari, Untuk, Oleh, Dengan, Kepada, Daripada, Pada, Sejak, Tentang, Akan, Hingga, Umpama, Terhadap.
• Kata sendi nama dari digunakan untuk tempat dan masa
• Kata sendi nama daripada digunakan untuk menyebut asal sesuatu sama ada manusia atau benda, atau perkara-perkara yang abstrak dan sebagai unsur perbandingan atau perbezaan.
  • SALAH: Bermula daripada bulan Mac..., Dari dara baiklah janda, Hasil dari ketekunannya.., Ahli persatuan itu terdiri dari pelajar sekolah, Peti itu dari kayu, En. Tuah datang daripada mana?
  • BETUL: Bermula dari bulan Mac..., Daripada dara baiklah janda, Hasil daripada ketekunannya..., Ahli persatuan itu terdiri daripada pelajar sekolah, Peti itu daripada kayu, En Tuah datang dari mana?
• Pengguna bahasa sering terkeliru antara penggunaan di sebagai kata sendi dan di sebagai imbuhan.
  • Di yang berfungsi sebagai imbuhan mesti dicantum dengan kata yang mengikutinya.
  • di sebagai imbuhan: ..diseret keluar padang, .. dinaiki air
  • di sebagai kata sendi: di padang, di Utara semenanjung
• Kita menggunakan "di dalam" untuk objek konkrit dan "dalam" untuk objek abstrak,contoh:
  • di dalam almari, di dalam sungai, dalam bahasa Arab, dalam pelbagai hal.
• Contoh Kesilapan Penggunaan Di Dalam dan Dalam:
  • SALAH: Beliau memiliki ijazah sarjana di bidang pengurusan..., Di dalam pelbagai bidang kehidupan, Di dalam hal ini, kita semua setuju, Semua peserta berkumpul dalam dewan, Malaysia pernah terperangkap di dalam kegawatan ekonomi.
  • BETUL: Beliau memiliki ijazah sarjana dalam bidang perniagaan, Dalam pelbagai bidang kehidupan, Dalam hal ini, kita semua setuju, Semua peserta berkumpul di dalam dewan, Malaysia terperangkap dalam kegawatan ekonomi.
• Kata sendi antara digunakan untuk menunjukkan arah, perbandingan dan kata bilangan tak tentu.
  • Contoh: Saya tidak dapat membuat keputusan jika diminta memilih antara bulan dengan bintang, Pertunjukan itu dibuka kepada orang ramai antara pukul 8.00 pagi hingga 10.00 malam.
• Frasa sendi nama di antara hanya digunakan untuk menunjukkan tempat atau kedudukan fizikal yang mempunyai jarak.
  • Cth: Lif itu terhenti di antara tingkat tiga dengan tingkat empat, Pejabat ayahnya terletak di antara sebuah bank dengan pasar raya, Di antara kedua-dua buah kereta itu terdapat sebuah motorsikal
• Contoh:
  • SALAH: Masalah disiplin merupakan di antara perkara yang dibincangkan.., Pertandingan Bahas di antara Sekolah-Sekolah Menengah Berasrama Penuh, Anak kecil itu duduk diam antara ibu dengan bapanya, Di antara ilmu perubatan dan ilmu biologi ada persamaannya
  • BETUL: Masalah disiplin merupakan antara perkara yang dibincangkan.., Pertandingan Bahas antara Sekolah-Sekolah Menengah Berasrama Penuh, Anak kecil itu duduk diam di antara ibu dengan bapanya, Antara ilmu perubatan dan ilmu biologi ada persamaannya.
• Kata sendi "pada" merujuk kepada masa, orang, binatang dan benda abstrak.
  • Kesalahan yang biasa berlaku ialah tidak dapat membezakan penggunaan di dan pada.
  • SALAH: Di zaman ini.., Di kesempatan ini., Di abad ke-20..
  • BETUL: Pada zaman ini.., Pada kesempatan ini., Pada abad ke-20

Penggunaan Kata Pemeri Ialah dan Adalah

• Kata pemeri ialah menunjukkan persamaan dan hadir di hadapan frasa nama atau kata nama.
• Kata pemeri adalah menunjukkan huraian dan hadir di hadapan frasa sendi dan frasa adjektif.
  • Kata pemeri adalah tidak boleh digunakan pada awal ayat.
• Contoh -SALAH: Anak adalah anugerah Allah, Beliau adalah orang yang pertama...., Masalah yang kita hadapi adalah kekurangan pendapat..., Kursus ini ialah untuk..., Dunia ini ialah fana, Adalah dimaklumkan bahawa..., Para pelajar adalah dipelawa memohon. -BETUL: Anak ialah anugerah Allah, Beliau ialah orang yang pertama..., Masalah yang kita hadapi ialah kekurangan pendapat..., Kursus ini adalah untuk..., Dunia ini adalah fana, Dengan ini dimaklumkan bahawa..., Para pelajar dipelawa memohon.

Kata Ganda

• Kata ganda ialah perkataan yang mengalami proses pengulangan pada kata dasarnya, sama ada:
  • i. pengulangan seluruh/penuh
  • ii. pengulangan separa/sebahagian
  • iii. pengulangan berentak/berirama
• Contohnya: pengetua-pengetua, berlari-lari, ipar-duai, kupu-kupu, asal usul dan sebagainya.
• Kesalahan yang biasa berlaku dalam kata ganda ialah meninggalkan tanda sempang pada kata ganda kecuali kedua-dua kata yang digandakan itu dapat berdiri sendiri. Cth: Asal usul, susur galur dan sebagainya.

Kesalahan Makna

• Penggunaan kata dalam ayat amat penting kerana kata yang tidak tepat boleh menyebabkan terjadinya perubahan makna.
• Bila dan Apabila:
  • Kata "bila" merupakan kata tanya sedangkan kata "apabila" kata penghubung.
    • Cth: Bilakah tarikh permulaan puasa bagi tahun ini? Kita perlu segera ke masjid apabila mendengar azan.
• Boleh dan Dapat:
  • Kata "dapat" dikaitkan dengan keupayaan sedangkan kata "boleh" dikaitkan dengan keizinan.
    • Cth: Pelajar tidak boleh merokok di dalam kampus, Dia sedang mencari ubat yang dapat menghilangkan rasa gatal-gatal pada kulit.
• Contoh-contoh lain: Kesan dan akibat, Siapa dan apa, Merasa dan berasa, Terlibat dan terbabit, Jemput dan undang, Satu dan suatu, Rasmi dan resmi.

Penggunaan Kata Ganti Nama Diri

• Kesalahan penggunaan kata ganti biasanya berlaku pada kata ganti diri ketiga seperti mereka, beliau, dia dan ia. -Beliaulah pelajar yang selalu ponteng kelas (x). Dialah pelajar yang selalu ponteng kelas (/); Harimau itu mati. Ia ditembak oleh pemburu (x). Harimau itu mati. Harimau itu ditembak oleh pemburu (/)
• Penggunaan ianya tidak betul kerana ada penggabungan dua kata ganti nama diri.

Penggunaan Imbuhan

• Penggunaan imbuhan yang tidak sesuai merupakan kesalahan yang kerap ditemui dalam tulisan.
• Penggunaan akhiran -an dan -kan: akhiran -an digunakan untuk membentuk kata nama manakala imbuhan akhiran -kan untuk membentuk kata kerja.
• Kesesakkan (x), Kesesakan (/); kebanyakkan (x), kebanyakan (/)
• Akhiran -kan dan -i -Saman menghadiahi bunga kepada Sara.(x). Saman menghadiahkan bunga kepada Sara (/)
• Penggunaan imbuhan meN-kan digunakan jika menerima objek bernyawa manakala meN-i jika menerima objek tidak bernyawa. -Dia mengirimi saya surat, Dia mengirimkan surat kepada saya.
• Imbuhan apitan memper..i dan apitan diper...i
• Kesalahan menggunakan apitan memper...i dan diper...i sebenarnya merupakan bentuk terbitan lewah. Ia hanya digunakan bagi keperluan makna khusus bagi sesuatu perbuatan kata kerja sahaja. -Memperolehi (x) memperoleh (/); Diperolehi (x) diperoleh (/)

Hukum D-M

• Hukum D-M ialah peraturan untuk menulis frasa nama dalam Bahasa Melayu
• D mewakili yang diterangkan manakala M mewakili yang menerangkan.
• D hendaklah mendahului M.
  • SALAH: goreng pisang, lain-lain perkataan, cili sos, Marina restoran
  • BETUL: Pisang goreng, Perkataan-perkataan lain, Sos cili, Restoran Marina

Pembinaan Ayat / Sintaksis

• Setiap laras mempunyai bentuk ayat yang tertentu, sama ada menggunakan ayat aktif yang dominan atau ayat pasif yang dominan.
• Selain daripada bentuk aktif dan pasif, ayat majmuk atau ayat tunggal juga menjadi ukuran perbezaan antara laras yang berlainan.
• Ayat yang memberikan penekanan kepada pelaku yang terdapat dalam subjek dan mempunyai objek dalam predikat
• Awalan meN dianggap penanda ayat aktif.
• Dua jenis ayat aktif iaitu aktif transitif dan aktif tak transitif
• Contoh Ayat Aktif:
  • Ayat aktif transitif: Pemuda itu menderma darah, Dia mengumpulkan setem sejak berumur 10 tahun lagi, Atuk menyembelih beberapa ekor ayam untuk dimasak, Saroja menemui pengetua untuk meminta kebenaran membawa anaknya pulang.
  • Ayat aktif tak transitif: Pak Seman tinggal di rumah setinggan, Suara azan sedang mengalun di angkasa raya.

Ayat Pasif

• Terdapat tiga jenis ayat pasif:
  • ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif
  • ayat pasif dengan kata ganti nama diri pertama dan kedua
  • ayat pasif dengan kata bantu pasif kena yang hadir sebelum kata kerja dan ayat pasif dengan imbuhan ber.. dan ke..an.
• Ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif di- atau ter-, kata sendi oleh boleh digugurkan selagi tidak mengubah makna. Cth:
  • Sayur-sayuran itu sudah habis dijual oleh ibu pagi tadi, Sayur-sayuran itu sudah habis dijual ibu pagi tadi, Istana raja terbina oleh rakyat dalam masa satu tahun.
• Ayat pasif dengan ganti diri pertama dan kedua, tidak boleh menerima imbuhan di- dan ganti nama ini diletakkan di hadapan kata kerja dasar. Cth:
  • Bilik itu saya kemaskan pagi tadi, Perkara tersebut belum tuan putuskan sehingga kini, Engkau kurindu.
• Contoh:
  • AYAT AKTIF: Saya mengemaskan bilik itu pagi tadi, Awak harus memberikan laporan itu pada hari ini.
  • AYAT PASIF (BETUL): Bilik itu saya kemaskan pagi tadi, Laporan itu harus awak berikan pada hari ini
  • AYAT PASIF (SALAH): Bilik itu dikemaskan oleh saya pagi tadi, Laporan itu harus diberikan oleh awak pada hari ini.
• Ayat pasif dengan kata bantu pasif kena, digunakan di hadapan kata kerja dasar dan tidak menerima sebarang imbuhan (kena + kata kerja+ oleh).
  • Cth: Puan Mahani kena hasut oleh jirannya, Anak malang itu kena dera oleh ibunya sendiri, Pekerja itu kena dera oleh majikannya.
• Ayat pasif dengan imbuhan ber-, kedudukan perkataan berimbuhan tersebut terletak di bahagian belakang.
• Cth: Baju raya anak gadisnya belum berjahit lagi, Panggilan dan pesanan yang sayu buat tidak berjawab, Kain itu berjahit dengan benang emas.

Tanda Baca

• Tanda baca ialah lambang tertentu yang digunakan sewaktu menulis untuk memberi penjelasan tambahan tentang makna yang ingin disampaikan.
• Kesalahan meninggalkan tanda baca boleh mengelirukan pembaca. Cth: Ini jambu monyet, Ini, jambu monyet, Ini jambu, monyet.
• Tanda Sempang (-):
  • Terdapat banyak tempat yang memerlukan sempang, antaranya:
  • kata ganda (kaya-raya), antara ke dengan angka (hari jadi ke-30), antara angka yang menunjukkan tahun dengan akhiran an (penyanyi 70-an), antara huruf kecil dengan huruf besar (hamba-Mu, se-Malaysia)
• Tanda Koma Bertitik (;):
  • Koma bertitik berfungsi sebagai unsur kaitan antara dua ayat,mengeratkan hubungan antara dua ayat dalam ayat majmuk gabungan.
  • Cth: Di kedai buku Ali memilih-milih buku yang akan dibeli; adiknya membelek-belek majalah.
  • Kedua-dua ayat ini dapat berdiri sendiri, tetapi keeratannya dijalinkan melalui penggunaan tanda baca koma bertitik.
• Tanda Baca Dua Titik (:):
  • Tanda baca dua titik digunakan selepas satu ayat yang boleh berdiri sendiri, yang mengandungi maklumat tentang perkara yang tersebut dalam ayat terdahulu.
  • Cth: Sewaktu di pasar mini, tolong belikan saya barang-barang ini : gula, mentega, susu dan kelapa.

Penanda Wacana

• Penanda wacana ialah perkataan ataupun rangkaian perkataan yang berfungsi mempertalikan sesuatu idea, hujah ataupun pandangan.
• Penggunaan kata hubung pada awal ayat sebagai penanda wacana.
• Cth: Namun.., Tetapi...., Malah..., Manakala...justeru.(x), Namun begitu.. Akan tetapi ..(/)
• Tambahan: dan, serta, lagi, tambahan lagi, tambahan pula, selanjutnya, seterusnya, di samping
• Urutan: pertama, kedua, seterusnya, selepas itu, kemudian, kemudian daripada itu, akhirnya
• Penyataan semula: iaitu, yakni, dengan kata lain, seperti yang diterangkan
• Contoh: contohnya, seperti, ibarat, laksana, macam, umpama, bagai, bak kata, sebagai
• Rumusan: rumusannya, kesimpulannya, sebagai kesimpulan, akhir kata, sebagai penyimpul kata.
• Sebab dan kesan: oleh itu, sebab itu, justeru itu, fasal, lantaran, dengan itu
• Tempat: berhampiran dengan, bersebelahan dengan, bertentangan dengan
• Waktu: apabila, ketika, semasa, kemudian, selepas, pada mulanya, lama-kelamaan, lambat-laun, akhirnya
• Bandingan: seperti juga, serupa dengan, sesuai dengan, sama juga dengan
• Pertentangan: tetapi, sebaliknya, sungguhpun, walau bagaimanapun, namun begitu, bertentangan dengan
• Pengesahan: sebenarnya, sesungguhnya, sewajarnya, tentulah, pastilah, sememangnya