فصل ششم: ماهیت انقلاب اسلامی

هیئت مؤتلفه

•  این هیئت با نظر امام، ارکان خود را در دو بخش (کمیته مرکزی و شورای روحانی) و بعد شاخه نظامی تشکیل داد.
•  به دلیل وابستگی به مرجعیت، خواهان تدوین ایدئولوژی مستقل بودند.
•  در دین‌شناسی فقط به مرجعیت نظر داشتند.
•  اعلامیه‌های امام را پخش می‌کردند و در سازماندهی مردم و هیئت‌های مذهبی برای راهپیمایی‌ها فعالیت می‌کردند.
•  پس از انقلاب نیز به فعالیت خود ادامه دادند.

فصل ششم: ماهیت انقلاب اسلامی

• انقلاب اسلامی ایران، استقلال‌طلبانه و هویت‌خواهانه است.
• تفاوت اصلی این انقلاب با انقلاب‌های دیگر، فرهنگی و هویتی بودن آن است.
• امام خمینی، انقلاب اسلامی را انقلابی فرهنگی می‌نامید.
• استقلال فرهنگی، از دستاوردهای انقلاب اسلامی است و ناشی از تحول درونی، برگرفته از هویت خودی و پاسخ به چالش‌های هویتی است.
• امام خمینی تشکیل حکومت اسلامی و ضمانت از آزادی و استقلال کشور را سرلوحه اهداف حکومت می‌دانست.

مبانی فکری و عقیدتی انقلاب اسلامی

• شعارهای انقلاب اسلامی، ریشه در پیشینه تاریخی، مشترک، جذابیت و سادگی دارند.
• بیشتر شعارها مربوط به اهداف و آرمان‌های فرهنگی انقلاب است.
• دلیل اصلی انقلاب اسلامی، نارضایتی از وضعیت فرهنگی جامعه بود که به نارضایتی سیاسی منجر شد.
• بی‌شک ریشه انقلاب اسلامی، وضعیت نامطلوب فرهنگی و ماهیت سیاسی نامطلوب ناشی از آن است.

حزب توده

• از احزاب مارکسیستی است.
• پس از ۲۸ مرداد منفعل بود.
• تلاش کردند شعارهای «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» را به «استقلال، آزادی، عدالت اجتماعی» تغییر دهند.
• خواستند شعار «نه شرقی، نه غربی» را از شعارهای جمهوری اسلامی حذف کنند، اما موفق نشدند.
• دلایل رویگردانی مردم از حزب توده، عدم تجانس اعتقادی، وابستگی به قدرت‌های بیگانه و مخالفت با اهداف و شعارهای انقلاب اسلامی بود.

چریک‌های فدایی خلق ایران

• در اوایل دهه پنجاه تقریباً از بین رفتند.
• در انقلاب حضور نداشتند.
• نه پیش و نه پس از انقلاب، به دلیل مسلمان بودن مردم، پایگاهی نیافتند.
• به دلیل تضاد ایدئولوژی و بی اعتقادی، اقبالی نداشتند.
• پس از انقلاب، مخالفت آشکار خود را نشان دادند و در مناطق مختلف شورش‌هایی را اغاز کردند.

جبهه ملی

• از احزاب تاریخ سیاسی ایران است.
• از چند حزب (حزب ایران، حزب پان ایرانیسم، حزب مردم ایران، نیروی سوم) تشکیل شده است.
• وجه اشتراک این احزاب، ترجیح ایرانی بودن بر اسلامی بودن، جدایی دین از سیاست و عملکرد غیرمذهبی است.
• ملی‌گراها، هر چند هدفشان مخالفت با نفوذ انگلیس و ملی‌سازی صنعت نفت بود، اما با آمریکایی‌ها رابطه خوبی داشتند.
• در روزهای پایانی رژیم شاهنشاهی، یکی از سران جبهه ملی، نخست وزیر شد.
• در جریان تصویب لایحه قصاص، جبهه ملی علیه آن موضع گرفت و از مردم خواست تا تظاهرات کنند، اما با اقبال عمومی روبرو نشد.

نهضت آزادی ایران

• با هدف فعالیت سیاسی مذهبی تشکیل شد، اما عمدتاً به فعالیت سیاسی پرداخت.
•  در سال ۱۳۴۰ از جبهه ملی جدا شده و اعلام موجودیت کردند.
• رشد چندانی نداشتند.
•  هدف از تشکیل نهضت آزادی، حفظ اصالت نهضت ملی در چارچوب وحدت با جنبش نوین اسلامی است.
• تفاوت دیدگاه‌ها و عملکرد نهضت آزادی با انقلاب اسلامی، اعتقاد به جدایی دین از سیاست، علم‌زدگی، وابستگی به قدرت‌های جهانی (به ویژه آمریکا) و نداشتن شم سیاسی است.

این آزمون به بررسی هیئت مؤتلفه و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد. همچنین مبانی فکری و عقیدتی این انقلاب و تفاوت‌های آن با سایر انقلاب‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. به تاریخ و فرهنگ انقلاب اسلامی نیز اشاره شده است.