Francja - najazdy i cywilizacja galo-romańska
40 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie miasto założyli Grecy ponad 2600 lat temu w południowej Francji?

  • Antibes
  • Paryż
  • Marsylia (correct)
  • Nicea

    • Podbój Galii przez Juliusza Cezara był związany z unifikacją wszystkich plemion galijskich.

    False

    W którym roku Karol Wielki został ukoronowany na cesarza?

    800

    Wikingowie napadali na miasta portowe w IX wieku i osiedlili się w __________.

    <p>Normandii</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj wydarzenia do ich dat:

    <p>Podbój Galii przez Juliusza Cezara = 58-52 p.n.e. Inwazja Arabów pod Poitiers = 732 Zamknięcie jaskini Lascaux dla zwiedzających = 1963</p> Signup and view all the answers

    Jakie plemię germańskie dokonało podboju Galii?

    <p>Frankowie</p> Signup and view all the answers

    Jaskinia Lascaux została odkryta w 1940 roku.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Jakie elementy życia codziennego wytwarzali Galowie?

    <p>Miecze, mydło, beczki, maszyny żniwiarskie</p> Signup and view all the answers

    Jakie były główne trasy komunikacyjne z Lugdunum w Galii rzymskiej?

    <p>Droga do Niemiec, droga do Włoch, trasa do Brytanii, via Agrippa</p> Signup and view all the answers

    Wercyngetoryks został zmuszony do wzięcia udziału w triumfalnym wjeździe do Rzymu.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Jak nazywa się główne bóstwo, które zastąpiło bóstwa galijskie?

    <p>Bóstwa rzymskie</p> Signup and view all the answers

    Drogi w Galii umożliwiały transport legionów, _______ i kupców.

    <p>podróżnych</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj miejsca do ich charakterystyki:

    <p>Alesia = Miejsce poddania się Wercyngetoryksa Rzym = Miasto, do którego wjechał Wercyngetoryks Lugdunum = Główny punkt komunikacyjny Galii Portus Ittius = Trasa do wysp Brytanii</p> Signup and view all the answers

    Jakie były cele unikania przeszkód podczas budowy dróg?

    <p>Ułatwienie podróży</p> Signup and view all the answers

    Galowie w pełni odrzucili rzymskie wierzenia i kult.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    W II wieku Galowie zostali włączeni do cywilizacji ________.

    <p>rzymskiej</p> Signup and view all the answers

    Kto doprowadził do koronacji swojego syna Roberta w 988 roku?

    <p>Hugon Kapet</p> Signup and view all the answers

    Wilhelm Zdobywca został koronowany na króla Anglii w 1066 roku w Yorku.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    W którym roku rozpoczęło się panowanie Kapetyngów?

    <p>987</p> Signup and view all the answers

    Tkanina z Bayeux przedstawia historię podboju Anglii przez __________.

    <p>Wilhelma Zdobywcę</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj dynastię do daty ich panowania:

    <p>Dynastia Kapetyngów = 987-1328 Panowanie Wilhelma Zdobywcy = 1066-1087 Koronacja Edwarda Wyznawcy = 1042-1066 Przeniesienie tkaniny do Paryża = 1802</p> Signup and view all the answers

    Ile scen przedstawia Tkanina z Bayeux?

    <p>58</p> Signup and view all the answers

    Hugon Kapet był świeckim opatem kilku klasztorów.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Kto był królem Anglii przed Wilhelm Zdobywcą?

    <p>Edward Wyznawca</p> Signup and view all the answers

    Kto był pierwszym królem Anglii, który używał języka angielskiego w codziennej korespondencji po inwazji Normanów?

    <p>Henryk V</p> Signup and view all the answers

    Język francuski przestał być językiem urzędowym w Anglii w XIV wieku.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Jakie fikcyjne małżeństwo Ludwika VII jest uważane za wielki sukces?

    <p>małżeństwo z Eleonorą Akwitańską</p> Signup and view all the answers

    Z powodu konfliktu z papieżem, Ludwik VII najechał _____ i spalił Vitry-sur-Marne.

    <p>Szampanię</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj królów do ich działań:

    <p>Henryk V = Pierwszy król używający angielskiego w korespondencji Ludwik VII = Najechał Szampanię i ogłosił krucjatę Filip II August = Wziął udział w trzeciej wyprawie krzyżowej Wilhelm Zdobywca = Podbój Anglii w 1066 roku</p> Signup and view all the answers

    Ile słów pochodzenia francuskiego przeszło do języka angielskiego po podboju Normanów?

    <p>ponad 10 000</p> Signup and view all the answers

    Opactwo Saint-Denis jest przykładem gotyku promienistego.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Jak nazywa się witraż w katedrze w Chartres przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę?

    <p>Najświętszej Maryi Panny Pięknego Szkła</p> Signup and view all the answers

    Kiedy Joanna Orleańska została spalona na stosie?

    <p>1431</p> Signup and view all the answers

    Franciszek I de Valois był królem Francji przed Ludwikiem XII.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Jak nazywał się papież, który beatyfikował Joannę d’Arc?

    <p>Pius X</p> Signup and view all the answers

    Franciszek I uczynił język ______ urzędowym zamiast łaciny.

    <p>francuski</p> Signup and view all the answers

    Dopasuj następujące zamki do ich właściwości:

    <p>Château de Chambord = Własność państwowa Blois = Zamek inspirowany włoskimi zamkami Amboise = Zamek związany z Franciszkiem I Fontainebleau = Miejsce fundacji biblioteki</p> Signup and view all the answers

    Z kim Franciszek I de Valois prowadził walkę, która zakończyła się podpisaniem pokoju w Crepy w 1544 roku?

    <p>Karol V Habsburg</p> Signup and view all the answers

    Zamki nad Loarą są dziełem gigantów architektury.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Kto był patronem takich artystów jak Leonardo da Vinci i Cellini?

    <p>Franciszek I de Valois</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Francja - teren kolejnych najazdów

    • Tereny dzisiejszej Francji były miejscem kolejnych najazdów
    • W VIII i VII wieku p.n.e. południe Francji zasiedlali Grecy
    • Grecy założyli Marsylię ponad 2600 lat temu, a także Niceę i Antibes
    • Galowie, jedno z plemion celtyckich, przybyli ze wschodu w 450 p.n.e., zajmując Akwitanię, Celtyk (Bourges, Sens, Langres, Paryż, Gergowia w Owernii, Besançon) i Belgię (od Sekwany do Renu, włączając Szampanię i Lotaryngię)
    • Galowie prowadzili osiadły tryb życia, żyjąc z upraw i hodowli zwierząt, odżywiając się mięsem, wędlinami, produktami mlecznymi, chlebem, a także wytwarzając piwo
    • Stworzyli pierwsze maszyny żniwiarskie, beczki drewniane i mydło, a także produkowali wspaniałe miecze
    • Podbój Galii dokonany przez Juliusza Cezara (58-52 p.n.e.) zakończył niepodległość Galii
    • Galię podbito z powodu podziału plemion i nieporozumień ich wodzów
    • Porażka i podbój stworzyły nowy, oryginalny model cywilizacji galo-romańskiej, która na trwałe wpisała aspekt łaciński w kulturę Francji
    • Dwie ważne inwazje zmieniły społeczność Francji w V i VI wieku
    • Celtowie, przybyli z Wysp Brytyjskich, zajmując Bretanię
    • Frankowie, plemię germańskie, podbiło region Paryża
    • Frankowie podbili Galię, odparli Arabów w bitwie pod Poitiers w 732 roku, a także ukoronowali Karola Wielkiego (w roku 800) na cesarza
    • W IX wieku Wikingowie przybyli z północy, atakując miasta portowe (Rouen, Nantes, Paryż 845 rok), po czym osiedlili się w Normandii

    Jaskinia Lascaux

    • Historia odkrycia jaskiń rozpoczęła się 12 września 1940 roku
    • Wiadomość o jaskini Lascaux szybko się rozprzestrzeniła, a ludzie z całego świata przybyli, by zobaczyć to miejsce
    • Wszyscy ludzie przechodzący przez jaskinię spowodowali, że kolory i szczegóły malowideł praktycznie zostały zniszczone
    • W 1963 roku jaskinia została zamknięta dla zwiedzających
    • Tylko naukowcy mogą obecnie udać się do jaskiń Lascaux
    • Odkrycie jaskini Lascaux było jak znalezienie drzwi do przeszłości

    Romanizacja Galii

    • Romanizacja poprzez urbanizację

    • Charakterystyczne budynki: Le Théâtre Antique d'Orange, St-Romain-en-Gal

    • Romanizacja poprzez utworzenie sieci komunikacyjnej

    • Budowanie dróg: Voie romaine à Saverne

    • Cel: transport legionów, podróżnych, kupców

    • Sposób: unikanie przeszkód (mosty, tunele)

    • Pozostałości: droga rzymska w Alzacji

    • W Galii Rzymskiej istniały cztery główne trasy z Lugdunum: droga do Niemiec do Colonia Claudia (Kolonia), droga do Włoch do Rzymu, trasa do Wysp Brytanii przez Portius Itius (Boulogne) i via Agrippa, która kieruje się na zachód do Mediolanum Santonum (Saintes) lub Burdigala (Bordeaux)

    • Romanizacja przez wierzenia

    • Bóstwa galijskie zostały zastąpione przez rzymskich bogów

    • Galowie przejęli od Rzymian zwyczaj uprawiania kultu w świętych miejscach, świątyniach

    Cywilizacja galo-rzymska

    • W II wieku Galowie zostali włączeni do cywilizacji rzymskiej: był to PAX ROMANA
    • Połączenie kultur galijskich i rzymskich
    • Przykłady sztuki galo-rzymskiej: Wercyngetoryks, pomnik Wercyngetoryksa w Alise-Sainte-Reine, oblężenie Alesii lipiec-wrzesień 52 r. p.n.e, fortyfikacje w Alezji, Commentarii de bello Gallico - pamiętniki Juliusza Cezara

    Hugon Kapet

    • Hugon Kapet (987-996) został królem Franków w 987 r.
    • Fakt jego koronacji umieszcza go na szczycie feudalnej piramidy.
    • Hugon Kapet był jednak tylko jednym panem wśród wielu, posiadłość królewska, skupiona na Paryżu, była w rzeczywistości szczególnie mała i wrażliwa
    • Założył potężną dynastię kapetyńską, która rządziła Francją aż do rewolucji francuskiej
    • Panowanie Hugona Kapeta zapoczątkowało władzę Kapetyngów, rządzących Francją w linii prostej do 1328 roku, a w liniach bocznych aż do 1848 roku
    • Kapet miał duży wpływ na obsadzanie stanowisk kościelnych, walczył z władcami Akwitanii i Flandrii
    • Za życia, w 988 roku, doprowadził do koronacji swego syna Roberta, co stało się wkrótce zwyczajem eliminującym rolę elekcji w obsadzaniu tronu

    Tkanina z Bayeux

    • Płótno wykonane zostało prawdopodobnie w 1077 roku przez ówczesnych angielskich tkaczy z Canterbury na polecenie normandzkiego biskupa Odona z Bayeux
    • Tkanina ma 50 centymetrów wysokości i aż 70 metrów długości
    • Wyhaftowano na niej kolorowymi wełnianymi nićmi 58 scen przedstawiających historię podboju Anglii przez Wilhelma Zdobywcę (1028-1087)
    • Ujęto na nich blisko 1000 postaci, a także mnóstwo realistycznie odwzorowanych szczegółów (w postaci zwierząt czy przedmiotów codziennego użytku)
    • Niektóre ze scen opisane zostały łacińskimi inskrypcjami
    • Na początku tkanina wywieszona była w prezbiterium katedry w Bayeux, w XV wieku uznano ją za wartościową relikwię, przeniesiono do skarbca, a dla szerszej publiczności wystawiano jedynie raz w roku
    • Na początku XIX wieku płótno zostało zabrane z Bayeux do Paryża przez Napoleona

    Okoliczności podboju Anglii przez Wilhelma Zdobywcę

    • Bezpotomna śmierć w styczniu 1066 roku w Westminsterze króla Anglii Edwarda Wyznawcy
    • Obietnica tronu dalekiemu kuzynowi ze strony matki, księciu Normandii Wilhelmowi
    • Na łożu śmierci Edward Wyznawca ustanowił następcą swojego szwagra Harolda, hrabiego Wessexu, który po śmierci Edwarda koronował się na króla
    • Z 27 na 28 września flota normandzka podniosła kotwice, a nazajutrz wylądowała bez przeszkód na wybrzeżu angielskim
    • 14 października odbyła się pod Hastings zacięta bitwa
    • 25 grudnia 1066 roku Wilhelm Zdobywca został koronowany w Winchesterze na króla Anglii

    Następstwa podboju Anglii przez Wilhelma Zdobywcę

    • Francuski stał się językiem urzędowym Królestwa Anglii, a także językiem wszelkiego pisma publikowanego w Anglii, zarówno prywatnego, jak i publicznego, do końca XIV wieku/początku XV wieku
    • Henryk V, który wstąpił na tron w 1413 roku, był pierwszym królem od czasu inwazji Normanów, który używał języka angielskiego w codziennej korespondencji
    • Wśród pierwszych francuskich słów importowanych przez Normanów możemy wymienić: «âge», «art», «cardinal», «cousin», «crime», «dialogue», «dragon», «fruit», «miracle», «prison», «silence»
    • Do języka angielskiego przeszło wówczas ponad 10 000 słów pochodzenia francuskiego

    Ludwik VII Młody (1137-1180)

    • Za wielki sukces uważa się małżeństwo Ludwika VII z Eleonorą Akwitańską (1137)
    • Władcy Francji zostało podporządkowane dziedzictwo królowej
    • Z powodu konfliktu z papieżem Innocentym II Ludwik najechał Szampanię i spalił Vitry-sur-Marne (1142)
    • Szybko pogodził się z klerem i rozpoczął przygotowania do krucjaty ogłoszonej w 1146 roku
    • Wyprawa zakończyła się niepowodzeniem, a król w 1149 roku powrócił do kraju
    • W 1152 roku na synodzie w Beaugency został ogłoszony rozwód królewskiej pary z powodu zbyt bliskiego pokrewieństwa
    • W 1160 roku pojął za żonę Adelę z Szampanii, z którą miał syna i następcę tronu, Filipa II Augusta

    Gotyk

    • Opactwo Saint-Denis (1136-1144) - gotyk wg założeń opata Sugeriusza (Sugera)
    • Łęki przyporowe - szczegół
    • Wnętrze Bazyliki Saint Denis - przykład gotyku promienistego (poł.XIII-poł.XIV wieku)
    • Widoczne masywne maswerki
    • Rozeta Rayonnant południowy portal Notre-Dame
    • Rozeta flamboyant Beauvais
    • Fazy rozwoju gotyku we Francji

    Katedra w Chartres

    • Katedra w Chartres - 1260 rok
    • Witraż „Najświętszej Maryi Panny Pięknego Szkła”
    • Labirynt w katedrze w Chartres

    Filip II August (1180-1223)

    • W 1189 roku wziął udział w trzeciej wyprawie krzyżowej, wraz z Ryszardem Lwie Serce do Ziemi Świętej, zorganizowanej przez papieża Grzegorza VIII, po utracie przez krzyżowców Jerozolimy

    Joanna d'Arc

    • Joanna d'Arc (1412-1431)
    • Pochodząca z Domrémy w Lotaryngii dziewczyna walczyła o króla Francji Karola VII podczas wojny stuletniej przeciwko Anglii
    • Szybko została oskarżona o herezję, a przeciwko niej wszczęto postępowanie inkwizycyjne, wskutek którego 30 maja 1431 roku została spalona na stosie

    Koniec wojny

    • W cztery lata po śmierci Joanny d'Arc, w roku 1435, pomiędzy Francją a Burgundią został zawarty trwały pokój
    • W roku 1453 wyrok trybunału inkwizycyjnego został uznany przez Kościół za hańbę i Dziewicy Orleańskiej została przywrócona pełna cześć
    • Wyrok ten jeszcze bardziej umacniał pozycję króla francuskiego jako pomazańca bożego, co ponownie spajało Francję wewnętrznie i zwiększało jej znaczenie na arenie międzynarodowej
    • Joanna d'Arc została beatyfikowana przez papieża Piusa X w 1909 roku, a jedenaście lat później została kanonizowana przez Benedykta XV

    Franciszek I de Valois (1494-1547)

    • Syn Karola Orleańskiego i Karoliny Sabaudzkiej, król Francji od 1515 roku
    • Władzę odziedziczył po Ludwiku XII
    • Początkowo rządy w kraju sprawowała jego matka
    • W 1515 roku pokonał wojska Maksymiliana Sforzy w bitwie pod Marignano, co przyniosło mu wielką popularność we Francji
    • Podział Włoch na strefę północną (uzależnioną od Francji) i południową (uzależnioną od Habsburgów)
    • Był mecenasem uczonych i artystów, jego protegowanymi byli Leonardo da Vinci, Benvenuto Cellini, Andreo del Sarto
    • Założyciel College de France, fundator biblioteki w Fontainebleau i drukarni narodowej
    • Prowadził walkę z cesarzem niemieckim, Karolem V Habsburgiem, zakończoną podpisaniem pokoju w Crepy (1544)
    • Na mocy rozporządzenia Villers-Cotterêts (1539) Franciszek I uczynił francuski język urzędowym zamiast łaciny

    Renesans

    • Francuska szlachta odkryła włoski renesans i jego artystów, malarzy i rzeźbiarzy, takich jak Leonardo da Vinci i Michał Anioł
    • Król i wielcy panowie zbudowali wspaniałe zamki inspirowane włoskimi zamkami: Chambord, Blois, Amboise, Fontainebleau
    • Zamki były dziełem wielkich architektów, takich jak Pierre Lescot czy Philibert Delorme
    • Dzięki wynalezieniu prasy drukarskiej, poeci tacy jak Ronsard i Bellay oraz pisarze tacy jak Rabelais i Montaigne, zostali upowszechnieni

    Zamki nad Loarą

    • Le Château de Chambord
    • Zamek w Chambord należał do Franciszka I
    • Obecnie własność państwowa

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Historia Francji: Od Galii po Karola Wielkiego (PDF)

    Description

    Quiz omawia najazdy, które miały miejsce w dzisiejszej Francji, z uwzględnieniem osadnictwa Greków i przybycia Galów. Dowiesz się o ich sposobie życia, uprawach oraz znaczących wydarzeniach, takich jak podbój Galii przez Juliusza Cezara. Sprawdź swoją wiedzę na temat tego fascynującego okresu historii Francji.

    More Like This

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser