Физиология бұлшықеттері

Физиология бұлшықеттері

• Бұлшықет тіні:

  • Негізгі функциясы - қозғалыс, тұрақтылық, және ішкі мүшелердің қызметін басқару.
  • Үш түрі:
    • Скелеттік (көлденең жолақты) - ерікті қозғалыстарды қамтамасыз етеді.
    • Жүрек (кардиомиоциттер) - жүрек соғысын тудырады, еріктісіз.
    • Жұмсақ (гладкая) - ішкі мүшелердің қызметін бақылайды, еріктісіз.

• Физиологиялық механизмдер:

  • Контракция:
    • Актин және миозин талшықтарының өзара әрекеті.
    • Нерв импульстары мен кальций иондарының рөлі.
  • Энергия өндірісі:
    • Аденозин трифосфаты (АТФ) - бұлшықет талшықтарының энергия көзі.
    • Анаэробты және аэробты метаболизм.

• Бұлшықет рефлекстері:

  • Рефлекс доғасы - сезімтал және қозғалтқыш нейрондар арасындағы байланыс.
  • Рефлекстер - жылдам, еріктісіз жауаптар, мысалы, терінің тітіркенуіне реакция.

• Бұлшықеттердің жаттығулары:

  • Адаптация - жаттығулар арқылы бұлшықеттердің күшін және төзімділігін арттыру.
  • Ауырлық жаттығулары (күш жаттығулары) - бұлшықет көлемін ұлғайтады.
  • Кардио жаттығулары - жүрек-тамыр жүйесін нығайтады.

• Бұлшықет аурулары:

  • Миозит - бұлшықет тінінің қабынуы.
  • Дистрофия - бұлшықет тінінің жоғалуы немесе әлсіреуі.

Бұлшықет тіні

• Негізгі функциялары: қозғалыс, тұрақтылық, ішкі мүшелер қызметін басқару.
• Үш негізгі түрі бар:
  • Скелеттік бұлшықеттер: көлденең жолақты, ерікті қозғалыстарға қатысады.
  • Жүрек бұлшықеттері: кардиомиоциттерден тұрады, жүрек соғысын туындатады, еріктісіз.
  • Жұмсақ бұлшықеттер: ішкі мүшелер функцияларын бақылайды, еріктісіз.

Физиологиялық механизмдер

• Контракция:
  • Актин және миозин талшықтарының өзара әрекеті арқылы жүзеге асады.
  • Нерв импульстары мен кальций иондарының маңызды рөлі бар.
• Энергия өндірісі:
  • Бұлшықет талшықтарының негізгі энергия көзі - аденозин трифосфаты (АТФ).
  • Энергия өндірісі анаэробты және аэробты метаболизм арқылы жүреді.

Бұлшықет рефлекстері

• Рефлекс доғасы сезімтал нейрондар мен қозғалтқыш нейрондар арасындағы байланыспен анықталады.
• Рефлекстер - жылдам, еріктісіз жауап ретінде әрекет етеді, мысалы, терінің тітіркенуіне реакция.

Бұлшықеттердің жаттығулары

• Жаттығулар арқылы бұлшықеттердің күші мен төзімділігін арттыруға болады, яғни адаптация жүреді.
• Ауырлық жаттығулары: бұлшықет көлемін ұлғайтады.
• Кардио жаттығулары: жүрек-тамыр жүйесін нығайтады.

Бұлшықет аурулары

• Миозит: бұлшықет тінінің қабыну процесі.
• Дистрофия: бұлшықет тінінің жоғалуы немесе әлсіреуі.

Су экологиясының рөлі

• Өмірдің негізі: Су Жердегі барлық тіршілік иелері үшін қажетті ресурс.
• Экожүйелердің сақталуы: Су әртүрлі экожүйелерді, соның ішінде тұщы және теңіз суларын, батпақтарды, ормандарды қолдайды.
• Судың айналымы: Судың булануы, конденсациясы және жауын-шашын түрінде айналымы климаттық тепе-теңдікті сақтауға және биосфераны қорғауға ықпал етеді.
• Климатты реттеу: Су жылуды сіңіру арқылы планетадағы температураны реттеп, климаттық жағдайларға әсер етеді.
• Ластанудан қорғау: Су табиғи түрде ластануларды фильтрациялап, экожүйелердің денсаулығын қолдайды.

Денсаулыққа әсері

• Организм қажеттілігі: Су гомеостазды сақтау, дене температурасын реттеу және зат алмасуды қамтамасыз ету үшін маңызды.
• Су тапшылығы: Судың жетіспеушілігі дегидратацияға әкеліп, бас ауруы, шаршау және концентрация проблемаларын тудыруы мүмкін.
• Мүшелердің денсаулығы: Су бүйрек, ас қорыту жүйесі және буындардың дұрыс жұмыс істеуі үшін қажет.
• Иммундық жүйе: Жақсы гидратация иммундық жүйенің жұмысын қолдап, инфекцияларға қарсы күресуге көмектеседі.
• Судың сапасы: Ластанған су түрлі ауруларға, соның ішінде диарея, холера және басқа инфекциялық ауруларға себеп болуы мүмкін.