Физика: Оптика және өлшем бірліктері
38 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Магнит өрісінің индукциясының ХБЖ өлшем бірлігі қандай?

Тл (Тесла).

Энтропияның өлшем бірлігі не?

Дж/К.

Скаляр шаманы анықтаңыз.

Ток күші.

Жарықтың сәулелену, жұтылуы және таралу заңдылықтарын зерттейтін физиканың бөлімі неден тұрады?

<p>Оптика.</p> Signup and view all the answers

Ортасы шетіне қарағанда қалың линзалар қандай аталады?

<p>Жинағыш линза.</p> Signup and view all the answers

Линзаның оптикалық орталығынан негізгі фокусқа дейінгі қашықтықты қалай атайды?

<p>Фокус ұзындығы.</p> Signup and view all the answers

Астигматизм дегеніміз не?

<p>Объектіден түсетін сәулелер оптикалық оське үлкен бұрыш жасап өтетін жағдай.</p> Signup and view all the answers

Фотоэлектрлік эффект неден тұрады?

<p>Жарық әсерінен зат атомдарының электрондарды шығару құбылысы.</p> Signup and view all the answers

Жарық толқындық процесс және белгілі бір жағдайларда құбылысқа қатысты не деп аталады?

<p>Жарық дифракциясы.</p> Signup and view all the answers

Радиоактивті ыдырау константасының өлшем бірлігі қандай?

<p>с⁻¹.</p> Signup and view all the answers

Потенциалдық энергияның анықтамасы неде?

<p>Денелер мен бөлшектердің өзара орналасуына байланысты олардың өзара әсерлесу энергиясы.</p> Signup and view all the answers

Анизотропия дегеніміз не?

<p>Физикалық қасиеттердің кристалл ішіндегі бағыттарға тәуелділігі.</p> Signup and view all the answers

Изотермиялық процесс үшін бірінші заңның формуласы қандай?

<p>Q=A.</p> Signup and view all the answers

Жылдамдықты анықтаудың формуласы қандай?

<p>Vадам = Vпойыз ± Vадамға қатысты.</p> Signup and view all the answers

Газдың жұмысын анықтайтын формула неде?

<p>A=pΔV.</p> Signup and view all the answers

Дененің 4 м биіктікке көтерілуі үшін атқарылатын жұмыс формуласы қандай?

<p>A=mgh.</p> Signup and view all the answers

Гармониялық тербеліс үшін толқынның периодтығы қалай анықталады?

<p>v=λf.</p> Signup and view all the answers

Электр зарядтарының арасындағы күш қандай заңмен анықталады?

<p>Кулон заңы.</p> Signup and view all the answers

Электр тогының жұмысы қалай есептеледі?

<p>A=UIt.</p> Signup and view all the answers

Электромагниттік толқындардың жылдамдығы неде?

<p>C=3x10^8 м/с.</p> Signup and view all the answers

Фотоэффект кезінде қандай бөлшектер бөлінеді?

<p>Электрондар.</p> Signup and view all the answers

Температура өзгергенде газдың көлемі қалай өзгереді?

<p>Тікелей пропорционал.</p> Signup and view all the answers

Электр тогының формуласы қандай?

<p>I=U/R.</p> Signup and view all the answers

Жарық сәулесінің сыну заңына сәйкес, сыну бұрышы қандай жағдайда пайда болады?

<p>Екі ортада сыну көрсеткіштері әртүрлі болғанда.</p> Signup and view all the answers

10 кг блоктың 5 Н күшінің әсерінен үдеуі қанша болады?

<p>0,5 м/с².</p> Signup and view all the answers

Моторлы қайықтың өзен бойындағы жылдамдығы қандай?

<p>2 м/с.</p> Signup and view all the answers

Лифт жолаушысы жерге қатысты тыныштықта болуы үшін не керек?

<p>Лифт бірқалыпты қозғалыста болуы керек.</p> Signup and view all the answers

Қозғалыстағы дененің кинетикалық энергиясының формуласы неде?

<p>$E_k = rac{1}{2} mv^2$.</p> Signup and view all the answers

Серппенің қайта-қайта сығылуының себебі неде?

<p>Серппе энергиясының бір бөлігі ішкі энергияға айналады.</p> Signup and view all the answers

Кез келген қозғалыстағы үдеуді қалай анықтаймыз?

<p>Жылдамдық өзгерісін уақытқа бөлгенде.</p> Signup and view all the answers

Қуаттың өлшем бірлігі қандай?

<p>Ватт (Вт).</p> Signup and view all the answers

Жылу алмасу екі дене жанасқанда қандай шарттарда жүреді?

<p>Температуралары әртүрлі болғанда.</p> Signup and view all the answers

Электр зарядтарының өлшем бірлігі қандай?

<p>Кулон (Кл).</p> Signup and view all the answers

Жарық сәулесі су бетінен өткенде не болады?

<p>Жарықтың бағдарлануы сынады.</p> Signup and view all the answers

Газ разряды дегеніміз не?

<p>Газдардағы ток ағынының процесі.</p> Signup and view all the answers

Жарықтың бөлшектер ағыны екендігін қандай құбылыстар дәлелдейді?

<p>Фотоэффект.</p> Signup and view all the answers

ХБЖ-да ток өлшем бірлігі қандай?

<p>Ампер (А).</p> Signup and view all the answers

Электромагниттік индукция дегеніміз не?

<p>Электр тогының пайда болу құбылысы.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Магнит кырының индукциясе

Магнит кырындагы индукциянең Халыкара Берәмлекләр Системасындагы үлчәү берәмлеге

Энтропия

Теплодинамикада энтропия – системаның ачыклыгын күрсәтүче физик зурлык

Скаляр зурлыклар

Җисемнәрнең киңлекләрендә генә үзгаручы, юнәлеше булмаган физик зурлыклар

Оптика

Физика бүлеге, ул яктылыкның таралу законнарын, шулай ук яктылыкның җисемнәр белән үзара тәэсирләшүен өйрәнә

Signup and view all the flashcards

Җыючы линза

Үзәгеннән читенә караган саен калынрак булган линзалар

Signup and view all the flashcards

Тараткыч линза

Үзәгеннән читенә караган саен аерымрак булган линзалар

Signup and view all the flashcards

Фокус озынлыгы

Линза үзәгеннән төп фокуска кадәрге ара

Signup and view all the flashcards

Сферик аберрация

Линза читенә яшәгән яктылык нурлары, үзәк нурларга караганда, көчлерәк сынылган очракта

Signup and view all the flashcards

Хроматик аберрацияләр

Ак яктылыкны тәшкил иткән төрле төсләрдәге яктылык нурларының төрле сыну күрсәткечләре булганда

Signup and view all the flashcards

Астигматизм

Яктылык чыганагының объекттан килгән яктылык нурлары, оптик үзәккә зур почмак астында килгән очракта

Signup and view all the flashcards

Тирәлек

10 кг массалы объект 5 Н көчмә көчмә белән нинди тизләнеш белән хәрәкәт итә?

Signup and view all the flashcards

Елга агымының тизлеге

Моторлы кайык елга буенча 5 м/с тизлектә хәрәкәт итә, ә тыныч суда 3 м/с тизлектә хәрәкәт итә. Елга агымының тизлеге нинди?

Signup and view all the flashcards

Серпәнең кинетик энергиясе

Серпәне кабат-кабат кысуының сәбәбе нинди?

Signup and view all the flashcards

Лифтның тынычлыгы

Лифт пассажиры җиргә карата тыныч булыр, әгәр:

Signup and view all the flashcards

Кинетик энергия формуласы

Хәрәкәттәге объектның кинетик энергиясен нинди формула белән исәпләргә мөмкин?

Signup and view all the flashcards

Тигез хәрәкәт тизлеге

Әгәр s - объектның t вакыт аралыгындагы хәрәкәте булса, s/t күләме нәрсәне аңлата?

Signup and view all the flashcards

Тикшерелгән тизлек

Әгәр s - объектның t вакыт аралыгындагы хәрәкәте, ә t һәм s - объектның кечкенә t вакыт аралыгындагы юлы һәм хәрәкәте булса, объектның тизлеге нинди формула белән билгеләнә?

Signup and view all the flashcards

Тирәлек

Әгәр тизлеккә үзгәрү вакытка бүленсә, бу нәрсәне аңлата?

Signup and view all the flashcards

Юлдаш юлы

12 сәгать эчендә ясалма җирдәш юлдашның юлы һәм арын күчүе нинди?

Signup and view all the flashcards

Түгәрәк хәрәкәт тизләнеш векторы

Объект түгәрәк буенча хәрәкәт иткәндә, тизләнеш векторының юнәлеше нинди?

Signup and view all the flashcards

Инерцияль санап системасы

Ньютон механикасының барлык 3 кануны кайсы санап системасында үтәлә?

Signup and view all the flashcards

Эшкә берәмек

Эш өчен үлчәү берәмлеге нинди?

Signup and view all the flashcards

Кодрәтнең үлчәү берәмлеге

ХБҖ-дә кодрәт нинди берәмлек белән үлчәнә?

Signup and view all the flashcards

Укка тәэсир итүче көч

Спортчы укны максатка атуы: Укка тартыш көче тәэсир итә. Кайчан бу дөрес?

Signup and view all the flashcards

Көчнең үлчәү берәмлеге

Көч өчен үлчәү берәмлеген атагыз.

Signup and view all the flashcards

Потенциаль энергия

Тәндәгеге һәм кисәкчәләргә арасындагы үзара урынлашуга бәйле булган аларның үзара тәэсир энергиясе.

Signup and view all the flashcards

Анизотропия

Физикаль үзлекләрнең кристалл эчендәге юнәлешләргә бәйлелеге.

Signup and view all the flashcards

Изотермик процесның беренче закон формуласы

Изотермик процесс өчен беренче закон формуласы: Q=A. Бу формула процесс вакытында системага бирелгән җылылыкны (Q) һәм системаның эш башкаруын (A) күрсәтә.

Signup and view all the flashcards

Идеаль газның тораклы массасы өчен изохоралык процесс графигы

Идеаль газның тораклы массасы өчен изохоралык процесс графигы V=const була. Бу графикта вертикаль үкнең V (күләм), горизонталь үкнең P (басым) белән күрсәтелгән.

Signup and view all the flashcards

Газның эшен аныклау процессы

Газның эшен аныклаучы процесс A=pΔV формуласы белән бирелә. Бу формулада p - газның басымы, ΔV - газның көләм үзгәреше.

Signup and view all the flashcards

Конденсатор табаклыгындагы заряд һәм кернеү арасындагы бәйләнеш

Конденсатор табаклыгындагы заряд (Q) һәм кернеү (U) арасындагы бәйләнеш C=Q/U формуласы белән бирелә. C - конденсатор сыйдырышлыгы.

Signup and view all the flashcards

4 м биеклеккә күтәрәлү өчен башкарылган эш

Тәндәгегең 4 м биеклеккә күтәрәлү өчен башкарылган эш A=mgh формуласы белән билгеләнә. Бу формулада m - тәндәгегең массасы, g - ирекле төшү тизләнеше, h - биеклек.

Signup and view all the flashcards

Кешенең поездка карата тизлеге

Кеше поездка карата хәрәкәт иткәндә аның тизлеге Vадам = Vпойыз ± Vадамга карата формуласы белән билгеләнә. Бу формулада Vпойыз - поездның тизлеге, Vадамга карата - кешенең поездка карата тизлеге.

Signup and view all the flashcards

Хәрәкәт итүче тәндәгегең кинетик энергиясе

Хәрәкәт итүче тәндәгегең кинетик энергиясе Eк = (mv^2)/2 формуласы белән билгеләнә. Бу формулада m - тәндәгегең массасы, v - аның тизлеге.

Signup and view all the flashcards

Толқын озынлыгы һәм ешлыгы арасындагы бәйләнеш

Толқын озынлыгы (λ) һәм ешлыгы (f) арасындагы бәйләнеш v=λf формуласы белән бирелә. V - толқынның таралу тизлеге.

Signup and view all the flashcards

Газның температурасы һәм молекулаларның кинетик энергиясе арасындагы бәйләнеш

Газның температурасы (T) молекулаларның кинетик энергиясенә (Ек) турыдан-туры пропорциональ. Бу T артканда Ек та арта.

Signup and view all the flashcards

Магнит кырының юнәлешен аныклау

Магнит кырының юнәлешен уң кул кагыйдәсе буенча билгеләргә була. Бу кагыйдә буенча, магнит кыры линияләре уң кулның бармакларының юнәлеше буенча, ә токның юнәлеше баш бармакның юнәлеше буенча билгеләнә.

Signup and view all the flashcards

Ярыкның поляризациясе

Ярыкның поляризациясе - бу ярык толкыннарының билгеле бер юнәлештә тирбәлү процессы. Поляризациялган ярык электромагнит толкыннарының тирбәлүе бер генә юнәлештә була.

Signup and view all the flashcards

Электр тогының металлда таралуы

Металлда электр тогы электроннар аша тарала. Бу процесс электроннарның металл атомнарының атом төзелешендә хәрәкәт итүе белән бәйле.

Signup and view all the flashcards

Газ разряды

Газ разряды - бу газдагы электр тогының агынусы. Бу процесс газдагы атомнарның ионлашуы һәм алар арасындагы электр тогының агынусы белән бәйле.

Signup and view all the flashcards

Ярык интерференциясе

Ярык интерференциясе - бу ике толкынның кушылуы нәтиҗәсендә ярык энергиясенең киңлектә яңадан бүленеше. Бу процесс ике толкынның бер-берсенә тап килүе яки бер-берсеннән аермалы булуы белән бәйле.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Физикалық шамалардың өлшем бірліктері

  • Магнит индукциясының өлшем бірлігі: Тесла (Тл)
  • Энтропияның өлшем бірлігі: Джоуль/Кельвин (Дж/К)
  • Жақықтың сәулелену, жұтылуы және таралуын зерттейтін физика бөлімі: Оптика
  • Линзалардың түрлері:
    • Жинағыш линза (ортасы шетіне қарағанда қалың)
    • Шашыратқыш линза (ортасы шетіне қарағанда жұқа)
  • Линзаның фокус ұзындығы: Линзаның оптикалық орталығынан фокуска дейінгі қашықтық
  • Линзаның аберрация түрлері:
    • Сфералық аберрация (шеткі сәулелер орталық сәулелерден күштірек сынған жағдай)
    • Хроматтық аберрация (әртүрлі толқын ұзындығындағы жарықтардың әртүрлі сыну көрсеткіші)
    • Астигматизм (объектіден түсетін сәулелердің оптикалық оське үлкен бұрышта өтуі)
  • Жарық интерференциясы: Жарық толқындарының қабаттасуынан пайда болатын құбылыс
  • Жарық дифракциясы: Жарық толқындарының кедергілерді айналып өтуі құбылысы
  • Жарық дисперсиясы: Заттағы жарық жылдамдығының толқын ұзындығына тәуелділігі
  • Фотоэффект: Жарық әсерінен зат атомдарынан электрондардың шығу құбылысы
  • Фотоэффект заңдары:
    • Столетов заңы (фотоэффект минимал жиілікте басталады)
    • Фотоэффектінің қызыл шекарасы: Фотоэффект құбылысын бастайтын минимал толқын ұзындығы
  • Жарық интенсивтілігінің өлшем бірлігі: Ватт/метр квадрат (Вт/м²)
  • Тұтқырлық бірлігі: Паскаль*секунд (Па·с)
  • Беттік керілу бірлігі: Ньютон/метр (Н/м)
  • Диффузия коэффициентінің бірлігі: метр квадрат/секунд (м²/с)
  • Биологиялық мембрана өткізгіштігі бірлігі: метр/секунд (м/с)
  • Радиоактивті ыдырау константасының бірлігі: Секундтың керісі (с⁻¹)
  • Радиоактивті препарат белсенділігі бірлігі: Беккерель (Бк)
  • Иондаушы сәулеленудің жұтылған дозасы бірлігі: Грей (Гр)

Механика заңдары

  • Жере серіктің 1 тәуліктік жол мен орын ауыстыруы: 2πR мен 0.
  • Дене үдеуі: F=ma
  • Қозғалыстың кинетикалық энергиясы: Ek=1/2 mv²
  • Жылдамдық: s/t
  • Үдеу: Жылдамдықтың уақыт бойынша өзгеруі
  • Ньютон механикасы заңдары: Инерциялық санақ жүйесінде орындалады

Энергия және күш

  • Электр энергиясының ішкі энергияға айналуы: Шәйнектегі суды қыздыру мысалы

Жылу физикасы

  • Температура өзгергенде жылудың берілуі: Егер екі дененің температурасы әртүрлі болса, онда олардың арасында жылу алмасу болады.
  • Диффузия: Молекулалардың концентрация айырмашылығына байланысты бағытталған қозғалысы
  • Газ молекулаларының жылдамдығын зерттеген ғалым: Штерн

Жасыл физика

  • Атмосфераға зиянды заттардың азаюы: Зиянды заттардың атмосфераға бөлінудің азаюы
  • Экологиялық мәселе: Атом электр станциялары жұмысы кезінде радиоактивті шығарындылардың алдын алу.

Қосымша мәліметтер

  • Моль сутегі мен судың молекула сандары: Бірдей.
  • 100°C-ны Кельвинге айналдыру: 373 K
  • Жарықтың сыну: Жарық сәулесінің екі ортаның шекарасынан өткен кезде бағытын өзгертуі
  • Сфералық аберрация: Линзаның шетіне түсетін сәулелер орталық сәулелерден күштірек сынғанда байқалады.
  • Хроматтық аберрация: Әртүрлі толқын ұзындығындағы жарықтардың әртүрлі сыну көрсеткішінде байқалатын құбылыс
  • Астигматизм: Линзаның шетіне түскен сәулелердің оптикалық оське үлкен бұрышта өткенде байқалады.
  • Лупа: Көру бұрышын арттыруға арналған қарапайым оптикалық құрылғы
  • Телескоп: Алыстағы объектілерді егжей-тегжейлі қарауға арналған оптикалық құрылғы.
  • Жарық дисперсиясы: Жарық толқын ұзындығына тәуелді болатын заттағы жарықтың жылдамдығы.
  • Электромагниттік толқындардың таралу жылдамдығы: Шамамен 300,000 км/c
  • Жарықтың поляризациясы: Жарық толқындарының бір бағытта тербелу процесі.
  • Газ разряды: Газдағы ток ағымы
  • Альфа бөлшегі: Гелий атомының ядросы
  • Атом ядросы: Протондар мен нейтрондардан тұрады.
  • Кулон заңы: Зарядтар арасындағы күшті анықтайтын заң

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Бу quiz оптика және физикалық шамалардың өлшем бірліктері бойынша білімдеріңізді тексеруге арналған. Сіз линзалардың түрлері, фокус ұзындығы, аберрация түрлері және жарық құбылыстары туралы сұрақтарға жауап бересіз.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser