Физика һәм медицина: Биофизика чыгышы

Фотосинтез, фототропизм һәм фотореакцияләр кебек биологиялек процессларны өйрәнү өчен яктылыкны сиңдерүне тикшерүче ысул.

Биологиялек сұйықтықлардагы матдәләрнең концентрациясен билгеләү өчен кулланыла торган оптик ысул. Ул матдәләрнең яктылыкны йоту яки үткәрү үзенчәлекләрен үлчәүгә нигезләнгән.

Биологиялек объектларны зурлату һәм аларның структурасын тикшерү өчен кулланыла торган ысул. Бу ысулда яктылык яки электроннар кисәкләре кулланыла.

Микроскопиядә кулланыла торган җайланма, ул яктылык нурларын җыя, фокуслаштыра һәм объектның кисәген яки төсен анык күрсәтә.

Микроскопиядә кулланыла торган җайланма, ул электроннарны кулланып объектның зурлатылган кисәген алырга мөмкин, ул оптикалык микроскоптан күпкә югары зурлатуга ирешә.

Ярыкның поляризацияләнгән кисәкләре белән эшләүче ысул. Поляризацияләнган яктылык биологиялек молекулаларның структурасы һәм үзара бәйләнешләрен аңлауга ярдәм итә.

Поляризацияләнган яктылыкның йоту дәрәҗәсен үлчәүче җайланма. Бу ысул матдәләрнең оптик активлыгын тикшерергә мөмкинлек бирә.

Күз микроскоп сыман эшли: ул яктылык нурларын җыя, фокуслаштыра һәм объектны анык күрсәтә. Күз күз кисәгенә туплана торган яктылык нурларын кабул итә.

Тавыш - бул якындашыклык тавыш дулкыны.

Тавыш кискенлеге - бу тавыш дулкынының амплитудасын күрсәтә. Нинди амплитуда югарырак булса, тавыш кискенрәк була.

Тавышның ешлыгы - бу секундага тавыш дулкыннарының санын күрсәтә. Ешлык күбрәк булса, тавыш югары була. Ешлык азрак булса, тавыш түбән була.

Тавышның тизлеге - бу тавыш дулкынының арадагы мәйданны ничек тиз үтеп китүен күрсәтә.

Биологик мембраналар - бу яшәүче организmlarның барлык күзәнәкләрнең тышкы кабыгы. Алар күзәнәкләрнең эченә яки тышына матдәләрнең узып китүен контрольдә тота.

Мембрана липидлары - бу мембрананың төп компоненты. Алар күзәнәкнең эченнән аның тышына су һәм башка төрле матдәләрнең үтеп китүен тәэмин итәләр.

Мембрана ақуызы - бу мембрананың башка төрле функцияләрен үтәүче компонент. Алар матдәләрне ташуга, сигналларны тапшыруга, күзәнәкләрнең бер-берсе белән бәйләнешкә керүенә ярдәм итәләр.

Белсенмәүче ташу - бу мембрана аша матдәләрнең энергия тотып кулланусыз үтеп китүе. Бу процесс диффузия һәм осмос буенча барыла.

Белсенмәүче ташуның төрләре диффузия һәм осмос. Диффузия - бу матдәләрнең югары концентрациядән аска концентрациягә, осмос - бу суның югары концентрациядән аска концентрациягә үтеп китүе.

Белсенле ташу - бу мембрана аша матдәләрнең энергия тотып куллану белән үтеп китүе. Бу процесс аеруча яңа матдәләрне җыюга яки токсиннарны чыгаруга кирәк.

Электроэнцефалограмма (ЭЭГ) - бул миның электр активләнүен язу ысулы. Миның электр импульсларын алып һәм график орындау өчен баш тиресенә куелган электродлар ярдәмендә төшерелә. ЭЭГ төрле психик хәлләрне, минең активлыгын, җәрәхәтләрне һәм башка патологик яки физиологик шартларны тикшерү өчен киң кулланыла.

ЭЭГдагы ритмнар төрле ешлек диапазоннарында теркәлгән электр импульсларының кабатланган үрнәкләре. Алар минең төрле бүлекләренең активлыгы турында мәгълүмат бирә. Мисал өчен, альфа ритм - кузгалмаган килешү вакытында баш миендә барлыкка килә, бета ритм - актив фикер йөртү вакытында барлыкка килә, тета ритм - йокы вакытында барлыкка килә.

ЭЭГ ритмнарның характерлары яшьтән тора. Балачак ЭЭГдагы ритмнарның тизлеге һәм амплитудасы югарырак булып, яшь үсү белән алар акрынлаша һәм амплитудасы кими. Мисаллар: 1) Яңа туган балаларда тета һәм дельта ритмнар өстенлек итә. 2) Балаларда альфа ритмы киң таралып, акрынлаша. 3) Олы яшьтәгеләрдә альфа ритмы яңадан тизләнергә мөмкин.

Пирамидалық нейрондар-ми қыртысының негізгі нейрондары. Олардың аксондары ми қыртысынан жұлынға дейін созылады және бұлшықет жиырылуын реттейді.

Пирамидалық нейроннардагы электр активлыгы төрле сигналлар белән аерылып тора. Мисаллар: 1) Тоник активлык - ул тау тору формасындагы берничә секунд дәвамындагы электр импульслары. 2) Фазик активлык - ул кыска вакыт эчендә барлыкка килә торган тиз импульслар. 3) Потенциалларның берләшүе - ул берничә кыска импульсларның бер-бер артлы килүе. Пирамидалық нейроннарның электр активлыгы тау тору, импульс, берләшүләр формасында була.

Бұлшықеттер - талшыклардан торган органнар, алар организмны хәрәкәткә китерәләр. Талашыклар - актиннан һәм миозиннан торган фибрилләр комплексы. Фибрилләр актин һәм миозин җепләренең җыелмасы булып, алар бер-берләре белән үзара тәэсир итеп, бұлшықетнең борылышын тәэмин итәләр.

Жылжымалы жіптер моделі - бұлшықет кисүен аңлату өчен кулланыла торган модель. Модельгә актин һәм миозин җепләре керә. Миозин җепләренә АТФ молекуласы берләшә һәм гидролизлангач, миозин актин кисүен башкара. Нәтиҗәдә талшыклары кисәлә, бұлшықет кисә

Бұлшықет биомеханикасы - бу бұлшықет кисүенең механик принципларын өйрәнә. Бұлшықет кисүен әр төрле физик шартларда үлчәү, анализлау һәм торакларны модельләү өчен кулланыла. Бұлшықет биомеханиксы физекуляр активлыкның төрле аспектларын аңларга мөмкинлек бирә.

Хилл теңдеуі - бұлшықет кисүен аңлату өчен кулланыла торган математик модель. Анда кисүдә, энергия чыгымнары һәм бәйләнүләр арасындагы мөнәсәбәтләр күрсәтелгән. Хилл теңдеуе бұлшықет кисүенең физик принципларын аңларга мөмкинлек бирә.