Evolutie en Natuurlijke Selectie

Charles Darwin: Evolutie door natuurlijke selectie

• Evolutie is een proces van verandering in erfelijke eigenschappen binnen een populatie over meerdere generaties.
• Drie basisprincipes vormen de kern van natuurlijke selectie: variatie, erfelijkheid en selectie.
• Variatie: Individuen binnen een populatie verschillen in kenmerken, vaak veroorzaakt door DNA-mutaties.
• Erfelijkheid: Veel kenmerken zijn overerfelijk en worden doorgegeven aan nakomelingen.
• Selectie: Sommige individuen zijn succesvoller in overleven en voortplanten door bepaalde erfelijke kenmerken.

Natuurlijke selectie door predatie en competitie

• Natuurlijke selectie door predatie: Individuen die beter aangepast zijn aan hun omgeving, hebben meer kans om te overleven en zich voort te planten. Voorbeelden zijn berggeiten die aan de hellingen zijn aangepast.
• Natuurlijke selectie door competitie: Individuen die beter aangepast zijn aan hun omgeving, hebben meer kans om te overleven en zich voort te planten. Voorbeelden zijn giraffes die lange nekken hebben om aan voedsel te komen.

Proces van natuurlijke selectie

• Natuurlijke selectie is een proces waarbij individuen met gunstige kenmerken een grotere kans hebben op overleven en reproductie.
• Selectie op kenmerken is niet random, maar gericht en consistent.
• Kenmerken van individuen worden bepaald door hun genetische aanleg.
• De "Survival of the fittest" beschrijft dat individuen met de gunstigste kenmerken het meest geschikt zijn om te overleven en zich voort te planten.
• Selectie zorgt voor adaptatie van organismen aan hun omgeving.

Speciatie: Geen succesvolle voortplanting

• Speciatie is het proces waarbij nieuwe soorten ontstaan uit bestaande soorten.
• Speciatie vindt plaats wanneer twee populaties van een soort niet langer in staat zijn om levensvatbare en vruchtbare nakomelingen te produceren.
• Pre-zygotische barrières: Preventie van bevruchting (bv. habitat isolatie).
• Post-zygotische barrières: Preventie van succesvolle bevruchting (bv. verminderde hybride sterkte).
• Allopatrische speciatie: Speciatie als gevolg van geografische isolatie.
• Sympatrische speciatie: Speciatie zonder geografische isolatie.

Gedrag en evolutie

• Diergedrag kan meestal worden verklaard door de invloed op overleving en voortplanting.
• Gedrag heeft effect op fitness (overleving en voortplanting) door invloeden zoals partnerkeuze (mate choice) en voedsel zoeken (foerageergedrag).
• Genetische componenten van gedrag evolueren door natuurlijke selectie.

Voortplantingsgedrag en partnerkeuze

• Voortplantingsgedrag en partnerkeuze zijn cruciaal om genetisch materiaal door te geven.
• Partnerkeuze wordt beïnvloed door factoren zoals competitie, voorzorgsmaatregelen en voortplantingsystemen (bv monogamie, polygamie.)

Voortplantingsystemen

• Voortplantingsstrategieën zijn belangrijk voor overleven en reproductie succes.
• Verschillende soorten hebben verschillende voortplantingssystemen. (bv. Monogamie: één partner per voortplantingscyclus vs Polygamie: meerdere partners per voortplantingscyclus).

Wanneer is monogamie voordelig?

• Mate limitation hypothese: Partners leven ver van elkaar, waardoor het moeilijk is om voldoende partners te vinden.
• Mate guarding hypothese: Mannetjes beschermen hun partners om voortplantingssucces te maximaliseren.
• Mate assistance hypothese: Beide partners zijn nodig voor de opvoeding van nakomelingen.
• Infantcide hypothese: de kans is groot dat het aantal nakomelingen wordt aangetast door een partner, waardoor het cruciaal is om een partner te hebben om de nakomelingen te beschermen.

Verschillende partnerkeuze

• Partnerkeuze wordt beïnvloed door toegang tot resources en ouderzorg.
• Voortplantingssucces bij vrouwen wordt beïnvloed door toegang tot resources, terwijl dat bij mannen door toegankelijkheid tot vrouwtjes wordt bepaald.

Polyandrie, Polygamie en Polygynandrie

• Polyandrie: Een vrouw heeft meerdere partners.
• Polygamie: Een man heeft meerdere partners.
• Polygynandrie: Meerdere partners voor zowel mannen als vrouwen.

Specifieke voorbeelden (bv. Amerikaanse oeverloper)

• De keuze voor een voortplantingssysteem hangt af van de omgeving, voedselbeschikbaarheid en territorium.

Oorzaken en verklaringen van partnerkeuze

• Verschillende criteria, zoals goed genetisch materiaal, genetische compatibiliteit en vermijding van inbreeding.
• Keuzes in partner worden bepaald door verschillende factoren, zoals genetische compatibiliteit en het vermijden van inbreeding.

Dit quiz behandelt de basisprincipes van evolutie door natuurlijke selectie, zoals variatie, erfelijkheid en selectie. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van predatie en competitie in het selectieproces. Test je kennis over hoe deze mechanismen de ontwikkeling van soorten beïnvloeden.