Erfelijkheid en Genetica

Erfelijkheid en Genetica

• Erfelijkheid is het overdragen van eigenschappen aan nakomelingen via genen.
• Variatie is het verschil tussen nakomelingen en tussen nakomelingen en ouders.
• Genetica is de studie van erfelijkheid en genetische variatie.
• Het genotype is het gehele samenstel van erfelijke factoren van een levend wezen.
• Het fenotype omvat alle eigenschappen en kenmerken, zowel geërfde als door het milieu gevormde, van een levend wezen.

Genen en Chromosomen

• Een genoom is de totale hoeveelheid erfelijke informatie.
• Een gen is een afgebakende hoeveelheid erfelijke informatie, bestaande uit een specifieke nucleotidevolgorde.
• Locus is de plaats van een gen op een chromosoom.
• Een allel is een verschillende versie van een gen.
• Dominante allelen komen volledig tot expressie, recessieve allelen niet.
• Somatische cellen hebben 44 autosomen en 2 sekschromosomen, terwijl gameeten 22 autosomen en 1 sekschromosoom hebben.

Geslachtelijke en Ongeslachtelijke Voortplanting

• Geslachtelijke voortplanting is de voortplanting met 2 ouders, waarbij de nakomeling een unieke combinatie van genen heeft van beide ouders.
• Ongeslachtelijke voortplanting is de voortplanting met exacte genetische kopieën als nakomelingen.
• Ongeslachtelijke voortplanting kan plaatsvinden via budding, regeneratie, parthenogenesis.

Mitose en Meiose

• Mitose produceert identieke dochtercellen.
• Meiose produceert cellen met de helft van het aantal chromosomen.
• Chromosomen verdubbelen wanneer ze zich aan het einde van de metafase splitsen.
• DNA repliceert tijdens de s-periode van interfase.

Chromosomen en Karyotype

• Diploïde cellen hebben 46 chromosomen, terwijl haploïde cellen 23 chromosomen hebben.
• Autosomale chromosomen zijn alle chromosomen behalve de sekschromosomen.
• Homologe chromosomen zijn twee chromosomen met dezelfde lengte, positie van het centromeer en vlekkenpatroon.
• X en Y chromosomen zijn de geslachtschromosomen, waarbij vrouwen een XX en mannen een XY combinatie hebben.
• Een karyotype is een afbeelding van chromosomen in paren, startende met het langste chromosoom.

Bevruchting en Levenscycli

• Bevruchting is het proces waarbij een haploïde zaadcel en een haploïde eicel combineert tot een diploïde zygote.
• Er zijn 3 soorten levenscycli te onderscheiden: bij mensen en dieren, bij planten en sommige algen, en bij zwammen en sommige protisten en algen.