El Filibusterismo: Mga Tauhan

• Tatalakayin ang mga tauhan sa nobelang El Filibusterismo ni Dr. Jose Rizal.
• Bawat tauhan ay may kanya-kanyang kwento at katangian na naglalarawan ng iba't ibang aspeto ng lipunang Pilipino noong panahon ng kolonyal na pamamahala ng Espanya.

Simon/Crisostomo Ibarra

• Mayamang alahero na bumalik sa Pilipinas upang maghiganti sa mga taong sumira sa kanyang buhay.
• Matalino at maimpluwensyang tauhan na may matinding galit sa pamahalaan at simbahan dahil sa pang-aapi sa mga Pilipino.
• Ginamit ang kanyang kayamanan at posisyon upang isulong ang rebolusyon at kalayaan ng kanyang bayan.
• Ang kanyang mga plano ay kadalasang may bahid ng karahasan.
• Sumisimbolo sa pagbabago, paghihiganti, at ang galit ng mga Pilipino sa ilalim ng mapaniil na sistema.

Basilio

• Mag-aaral ng medisina na nagtagumpay sa kabila ng kahirapan at trahedyang sinapit ng kanyang pamilya.
• Matalino at masipag na kumakatawan sa pag-asa at determinasyon ng kabataan para sa mas magandang kinabukasan.
• Dahil sa kanyang mga karanasan, siya ay nagiging tahimik na saksi sa katiwalian at pang-aabuso ng kolonyal na pamahalaan.

Kapitan Tiago/Don Santiago de los Santos

• Kilalang negosyante sa Maynila na naging simbolo ng pagiging mapagpaimbabaw at pagiging sunod-sunuran sa mga nasa kapangyarihan.
• Nakikisama sa mga prayle at opisyal ng gobyerno upang mapanatili ang kanyang posisyon at kayamanan.
• Sa El Filibusterismo, ipinakita ang kanyang pagbagsak matapos ang pagkawala ng kanyang anak-anakan na si Maria Clara.
• Naging lulong sa opyo at nagpakita ng kahinaan at kawalan ng direksyon.
• Sumisimbolo sa pagkabulok ng moralidad ng isang tao sa ilalim ng colonial na sistema at sa pagkawala ng pag-asa at kaligayahan dahil sa pagkapit sa maling sistema.

Isagani

• Matalinong mag-aaral at idealistang makata na pinangarap na magkaroon ng pagbabago sa kanyang bayan sa pamamagitan ng mapayapang paraan.
• Kaibigan ni Basilio at kasintahan ni Paulita Gomez.
• Kilala sa kanyang tapang sa pagsasalita laban sa mga mali at kawalang katarungan.
• Naniniwala na ang edukasyon at pagsusumikap ang susi sa pagbabago ng lipunan.
• Sumisimbolo sa pag-asa ng mga kabataan at ang mga sakripisyo na kailangan upang ang tunay na pagbabago.

Cabesang Tales/Telesforo Juan de Dios

• Magsasaka na naging lider ng mga tulisan matapos agawin ng mga prayle ang kanyang lupa.
• Nagsimula bilang isang mapagmahal na ama na nagnanais ng mas magandang buhay para sa kanyang pamilya.
• Ang kawalang katarungang naranasan niya ang nagtulak sa kanya sa landas ng paghihiganti.
• Sumisimbolo sa mga inaping magsasaka sa ilalim ng sistemang kolonyal na walang ibang pagpipilian kundi lumaban upang ipagtanggol ang kanilang mga karapatan.
• Ang kanyang trahedya ay sumasalamin sa kalupitan ng lipunan at ang desperasyon ng mga tao sa harap ng pang-aapi at pagsasamantala.

Tandang Selo

• Ama ni Cabesang Tales at isang matandang magsasaka na nakaranas ng napakaraming hirap sa buhay.
• Tahimik, matiisin, at mapagmahal na lolo kay Juli.
• Sa kabila ng kanyang kabaitan, siya ay biktima ng kalupitan ng sistema.
• Ang pagkawala ng kanyang anak at apo pati na rin ang pag-agaw sa kanilang lupa ay nagdulot sa kanya ng matinding kalungkutan at pagkawala ng boses.
• Sumisimbolo sa mga matatanda at mga taong walang kapangyarihan sa lipunan na tinitiis ang bawat dagok ng buhay ng walang laban.

Juli/Juliana

• Anak ni Kabesang Tales at kasintahan ni Basilio.
• Isang dalagang mapagmahal at masipag na handang magpakasakit para sa kanyang pamilya.
• Nagpapakita ng kabutihan at sakripisyo.
• Sa kabila ng kanyang kahinhinan, siya ay biktima ng pang-aapi at kalupitan ng mga makapangyarihan.
• Sumisimbolo sa mga kababaihang Pilipino na nagdurusa sa ilalim ng kolonyal na pamahalaan at ang kanilang tahimik na paghihimagsik laban sa inhustisya.

Kapitan Heneral

• Pinakamataas na opisyal ng gobyerno sa Pilipinas na kumakatawan sa kapangyarihan ng Espanya.
• May layuning manatili sa kapangyarihan at ipakita ang kanyang impluwensya.
• Madalas na nagpapasya ayon sa kanyang pansariling interes.
• Sa kabila ng kanyang kapangyarihan, siya ay walang malasakit sa kapakanan ng mga mamamayan at madalas na nagpapadala sa mga bulong ng mga prayle at mapagsamantalang opisyal.
• Sumisimbolo sa korupsyon at kawalang malasakit ng pamahalaan sa kapakanan ng bayan.

Mataas na Kawani

• Espanyol na opisyal na may malasakit at makatarungan sa kanyang tungkulin.
• Kumikilos ng may katarungan at hindi natatakot tumutol sa maling gawain ng mga nakatataas, kabilang na ang Kapitan Heneral.
• Ipinakita niya ang tunay na diwa ng serbisyo publiko sa pamamagitan ng pagiging patas at makatwiran na bihirang makita sa ibang opisyal.
• Sumisimbolo sa pag-asa na may mga taong nasa gobyerno na may malasakit sa kapakanan ng mamamayan at handang manindigan para sa tama kahit na salungat ito sa kanilang mga kapwa Espanyol.

Don Timoteo Peles

• Mayamang negosyante at ama ni Juanito Peles.
• Nagpapakita ng pagiging oportunista at madalas na nakikisama sa mga makapangyarihan para sa sariling kapakinabangan.
• Sumisimbolo sa mga Pilipinong nakikisangkot sa katiwalian at umaasa sa proteksyon ng mga nasa kapangyarihan para sa sariling interes.

Juanito Peles

• Anak ni Don Timoteo Peles at isang paboritong estudyante ng mga prayle.
• Tamad, pilyo, at mayabang na madalas ginagamit ang kanyang posisyon bilang anak ng isang mayaman.
• Nakipag-ugnayan siya kay Paulita Gomez ngunit hindi siya tunay na nagmamahal kundi tinitingnan lamang ang kanyang relasyon bilang isang paraan upang mapalapit sa kapangyarihan.
• Sumisimbolo sa kabataan na walang pakialam sa mga suliranin ng bayan at mas inuuna ang sariling kaligayahan kaysa sa pagsisilbi sa lipunan.

Paulita Gomez

• Maganda, mayaman, at edukadong dalaga na iniibig ni Isagani.
• Mahinhin at magalang ngunit may kahinaan sa luho at mga pangarap ng marangyang pamumuhay.
• Sa kabila ng kanyang pagmamahal kay Isagani, pinili niya si Juanito Peles dahil sa pag-aasam na magkaroon ng mas matatag na buhay.
• Sumisimbolo sa mga kababaihang nakukulong sa tradisyon at inaasahan ng lipunan na madalas inuuna ang pansariling kapakanan kaysa sa pakikilahok sa mas malaking laban para sa bayan.

Donya Victorina

• Filipina na nagkukunwaring mestiza at may mataas na ambisyon na maging bahagi ng Alta sosyedad ng mga Espanyol.
• Palaging nagbibihis ng marangya, gumagamit ng mga pekeng palamuti, at patuloy na hinahamak ang kanyang lahing Pilipino.
• Kinasusuklaman niya ang mga "Indo" at nais mapabilang sa mga Espanyol, ngunit siya ay madalas na tampulan ng katatawanan dahil sa kanyang pagkukunwari.
• Sumisimbolo sa kahangalan at pagkababa ng sarili ng mga Pilipinong walang pagmamahal sa kanilang sariling kultura at lahi.

Don Tiburcio

• Asawang Espanyol ni Donya Victorina na isang pekeng doktor.
• Mahina, takot sa asawa, at napilitang magtago dahil sa patuloy na pang-aabuso at kahihiyan na dulot ni Donya Victorina.
• Sa kabila ng kanyang pagiging Espanyol, wala siyang kapangyarihan at masalimuot ang kanyang buhay na sumasalamin sa mga banyagang tauhan na napasok sa komplikadong buhay ng Pilipinas.
• Sumisimbolo sa kalungkutan at kahinaan ng mga taong walang lakas ng loob na ipaglaban ang kanilang karapatan.

Ben Zayb

• Mamamahayag na nagsusulat ng mga kwento at balita na pabor sa mga nasa kapangyarihan.
• Matalino ngunit ginagamit ang kanyang talento sa maling paraan.
• Nagpapakalat ng mga balita na puno ng kasinungalingan at pagmamalabis upang palakasin ang imahe ng mga prayle at opisyal.
• Madalas niyang ipinapakita ang kanyang sarili bilang isang tao na nag-iisip at nag-aambag sa lipunan, ngunit ang totoo siya ay walang pakialam sa katotohanan.
• Sumisimbolo sa mga mamamahayag na gumagamit ng kanilang propesyon para sa pansariling interes at lumilihis sa tunay na layunin ng kanilang tungkulin.

Macaraig

• Mag-aaral na mayaman at lider ng kilusan para sa pagpapatayo ng akademya ng wikang Kastila.
• Matalino, masigasig, at may malasakit sa kapakanan ng kanyang mga kapwa mag-aaral.
• Ginagamit niya ang kanyang yaman upang makatulong sa mga adbokasiyang makabayan at pinamumunuan ang grupong naglalayong mapabuti ang sistema ng edukasyon sa bansa.
• Subalit sa oras ng kagipitan, madalas siyang umatras at hindi nagpapakita ng tunay na tapang.
• Sumisimbolo sa mga lider na may potensyal ngunit kulang sa determinasyon na ituloy ang laban hanggang sa huli.

Pecson

• Isa sa mga estudyanteng kasamahan nina Isagani at Basilio na mas kilala sa kanyang pagiging pesimista.
• Lagi niyang pinagdududahan ang mga plano at layunin ng kanilang kilusan at madalas siyang nagsasalita ng walang preno tungkol sa kanyang mga pag-aalinlangan.
• Sa kabila ng kanyang katalinuhan, madalas siyang ituring na isang hadlang sa kilusan dahil sa kanyang negatibong pananaw.
• Sumisimbolo sa mga indibidwal na bagaman may magandang layunin ay hindi naniniwala sa kakayahan ng kanilang sarili o ng grupo na makamit ang pagbabago.

Sandoval

• Isang mag-aaral na Espanyol na kasamahan nina Isagani at Macaraig sa kilusang makabayan.
• Idealista at may malasakit sa mga Pilipino.
• Bagaman Espanyol, buo ang kanyang suporta sa layunin ng mga estudyante para sa reporma.
• Madalas siyang nagiging tagapagtanggol ng mga Pilipino sa harap ng mga nagmamaliit na kapwa Kastila, at sa ganitong paraan siya ay naging simbolo ng pagkakaisa at posibilidad na magkaroon ng pagkakaintindihan sa pagitan ng dalawang lahi.
• Ang kanyang karakter ay nagpapakita ng posibilidad ng kolaborasyon sa pagitan ng mga Pilipino at Espanyol sa iisang layunin.

Placido Penitente

• Estudyanteng tahimik at matalino ngunit may malalim na galit sa sistema ng edukasyon at lipunan.
• Nais niyang mag-aral at magtagumpay ngunit siya ay palaging nadidismaya sa katiwalian at kawalang hustisya na kaniyang nasasaksihan.
• Ang kanyang galit ay simbolo ng pagod na nararamdaman ng mga kabataang naghahangad ng tunay na pagbabago ngunit nawawalan ng pag-asa dahil sa patuloy na pag-aabuso ng mga nasa kapangyarihan.
• Sa kanyang karakter, ipinapakita ni Rizal ang panganib ng pagsasantabi sa mga kabataan at kung paano ito maaaring magbunga ng rebolusyonaryong damdamin.

Tadeo

• Estudyanteng tamad at mahilig umiwas sa klase.
• Nakikilahok sa mga kilusan ngunit hindi dahil sa paniniwala kundi dahil nais lamang niyang maglibang at makaiwas sa responsibilidad.
• Kilala siya sa kanyang pagiging pilyo at madalas na pagkukunwari na alam niya ang lahat kahit pa siya ay kulang sa dedikasyon.
• Sumasalamin sa mga kabataang walang direksyon at hindi seryoso sa kanilang mga responsibilidad na nagsisilbing balakid sa tunay na layunin ng kilusang makabayan.

Padre Salvi

• Prayleng Franciscano na puno ng kasamaan at pagkukunwari.
• Dating kaaway ni Ibarra at naging mahalagang tauhan sa paglalantad ng Katiwalian ng simbahan.
• Ipinakita ang patuloy niyang pagkontrol sa mga mamamayan gamit ang relihiyon at pananakot.
• Mapagmaninipula at handang gawin ang lahat upang mapanatili ang kanyang kapangyarihan kahit pa ito ay magdulot ng pinsala sa iba.
• Sumisimbolo sa kasamaan at pang-aabuso ng simbahan sa mga Pilipino.

Padre Camorra

• Prayle na kilala sa kanyang pagiging magaspang at walang galang sa kababaihan.
• Puno ng pagnanasa at madalas na nang-aabuso ng kanyang posisyon para sa sariling kaligayahan.
• Ang kanyang pagkagusto kay Huli at ang pang-aabuso sa kanya ay nagpapakita ng kawalan ng moralidad ng ilang mga prayle sa panahong iyon.
• Sumisimbolo sa kawalang respeto ng mga dayuhan sa karapatan at dangal ng mga Pilipino, lalo na ng kababaihan.

Padre Fernandez

• Dominikong pari na may mas bukas na isipan kaysa sa ibang mga prayle.
• May malasakit sa edukasyon at handang makinig sa mga hinaing ng mga estudyante.
• Sa kabila ng kanyang pagiging prayle, hindi siya natatakot magsalita laban sa maling sistema at suportahan ang reporma sa edukasyon.
• Sumasalamin sa posibilidad ng pagbabago mula sa loob ng simbahan at pag-asa na may mga pari na tunay na may malasakit sa kapakanan ng bayan.

Padre Florentino

• Pilipinong pari at tiyuhin ni Isagani na pinili ang tahimik na pamumuhay sa probinsya.
• May mataas na prinsipyo at may malalim na pag-unawa sa kalagayan ng bayan ngunit piniling lumayo sa pulitika upang mamuhay ng simple.
• Siya ang pinuntahan ni Simon sa huling bahagi ng nobela at nagsilbing konsensya nito.
• Nagpapakita ng kabutihan ng loob at tunay na malasakit sa bayan.
• Sumisimbolo sa mga taong may integridad na handang magsakripisyo para sa ikabubuti ng bayan ngunit nauunawaan ang limitasyon ng karahasan bilang solusyon.

Padre Irene

• Kaibigan ng mga estudyante at ang tagapagtaguyod ng kanilang mga layunin sa mga nakatataas.
• Tila mabait at mapagkumbaba ngunit madalas ay nagpapakita ng pagkakaibigan para sa sariling kapakanan.
• Kinakatawan ng mga taong may mabuting intensyon ngunit kulang sa tunay na tapang at dedikasyon na makipaglaban para sa kanilang mga pinaniniwalaan.
• Sumisimbolo sa pagkukunwari at ng mga taong may pagkiling sa kapangyarihan na madalas magkulang sa oras ng kagipitan.

Padre Millon

• Dominikong prayle at guro sa pisika na kilala sa kanyang kahigpitan at pagmamalupit sa kanyang mga estudyante.
• Sumisimbolo sa hindi makatarungang sistema ng edukasyon noong panahon ng mga Espanyol kung saan ang mga guro ay ginagamit ang kanilang kapangyarihan upang mang-abuso at ipakita ang kanilang sarili na higit sa kanilang mga mag-aaral.
• Ang kanyang karakter ay nagpapakita ng kabalintunaan ng edukasyon sa ilalim ng kolonyal na pamahalaan na imbes na magbigay ng karunungan ay nagiging kasangkapan ng pang-aapi.

Ginoong Pasta

• Abogadong Pilipino na may mataas na posisyon at koneksyon sa mga prayle at opisyal.
• Matalino at mahusay sa kanyang propesyon ngunit mas pinipili niyang umiwas sa anumang bagay na may kinalaman sa pulitika at pagbabago.
• Kinakatawan ng mga propesyonal na mas inuuna ang kanilang sariling kaligtasan at interes kaysa sa pakikibaka para sa bayan.
• Sumisimbolo sa mga taong may kakayahan ngunit walang tapang na gamitin ito para sa kabutihan ng nakararami.

Don Custodio

• Opisyal sa gobyerno na kilala sa kanyang pagpapanggap na isang dalubhasa sa lahat ng bagay.
• Nagdedesisyon ng walang tunay na kaalaman at madalas na pinapaboran ang mga prayle sa kanyang mga desisyon.
• Ang kanyang mga plano at ideya ay kadalasang walang silbi at ipinapakita ang kawalang kakayahan ng pamahalaan na makagawa ng tunay na progreso para sa bayan.
• Sumisimbolo sa mga inutil at mapag-imbot na opisyal.

Quiroga

• Mayamang mangangalakal na Tsino na may ambisyong maging Konsul ng Tsina sa Pilipinas.
• Sumisimbolo ng mga dayuhang negosyante na gumagamit ng kanilang yaman at koneksyon sa mga opisyal upang mapalawak ang kanilang negosyo.
• Handa makipagkasundo sa mga prayle at opisyal para mapanatili ang kanyang negosyo kahit na ito ay magdulot ng kapahamakan sa mga Pilipino.
• Ang kanyang karakter ay nagpapakita ng paglaganap ng katiwalian sa kalakalan at ang mga panganib ng pakikipagsabwatan sa mga prayle at opisyal ng gobyerno.

Intsik

• Matalino at maingat sa kanyang mga desisyon ngunit madalas din na nakikisama sa mga may kapangyarihan upang maprotektahan ang kanyang interes.
• Kilala sa pagiging praktikal at madalas siyang nagsisilbing tagapamagitan sa mga prayle at mga mamamayan.
• Ang kanyang karakter ay nagpapakita ng mga lokal na pinuno na sa kabila ng kanilang katalinuhan ay hindi ganap na tumatayo para sa kanilang bayan dahil sa pagkiling sa pansariling interes.

Maria Clara

• Dating kasintahan ni Crisostomo Ibarra at isang simbolo ng dalisay at walang kapintasang babae noong panahong iyon.
• Namatay sa El Filibusterismo, ngunit ang kanyang alaala ay patuloy na nagbibigay inspirasyon kay Simon at sa kanyang mga layunin.
• Sumisimbolo ng babaeng inaaping Pilipina na nagdurusa sa ilalim ng kolonyal na sistema, at ang kanyang buhay ay naglalarawan ng kawalan ng kalayaan ng kababaihan sa lipunan.
• Ang kanyang trahedya ay sumasalamin sa kawalan ng pag-asa ng mga Pilipino sa ilalim ng pamahalaang Espanyol at ang paghahangad ng kalayaan mula sa mga pagkakagapos ng tradisyon.

Pepay

• Mananayaw na kilala sa kanyang malapit na koneksyon sa mga prayle at opisyal ng gobyerno, partikular kay Don Custodio.
• Ginamit ng mga nasa kapangyarihan upang mapalapit sa mga desisyon na nais nilang impluwensyahan.
• Sumisimbolo ng kawalang kapangyarihan ng kababaihan na nadadala sa paglalapit sa mga may autoridad para sa sariling kapakinabangan.

G. Leeds

• Misteryosong Amerikanong mang-aaliw na nagpakita ng kakaibang palabas sa perya gamit ang ulo ni Imuthis.
• Matalinong tao na bihasa sa mahika at ilusyon na ginamit niya upang magbigay ng aliw sa mga nanonood ngunit may dalang mensahe ng katotohanan tungkol sa kasaysayan.
• Nagpapakita ng mga banyagang tauhan na nagdadala ng bagong kaalaman at kakaibang pananaw sa Pilipinas na nagiging daan upang buksan ang kamalayan ng mga Pilipino tungkol sa kanilang kalagayan.

Imuthis

• Mahiwagang ulo na ipinakita sa palabas ni G. Leeds.
• Isang sinaunang Ehipsyo na nagkuwento tungkol sa kanyang karanasan ng pagtataksil at pagpatay sa kanyang bayan.
• Ang kanyang kwento ay nagsilbing metapora para sa pang-aapi at paghihiganti at nagbigay inspirasyon sa mga nanonood na makita ang katotohanan sa likod ng kasalukuyang kalagayan ng Pilipinas.
• Sumisimbolo ng kasaysayan at katotohanan na binabalewala o tinatago ng mga nasa kapangyarihan upang panatilihin ang kanilang pamumuno.

Kabesang Andang

• Ina ni Placido Penitente.
• Isang simpleng ina na nagtaguyod sa kanyang anak sa kabila ng kahirapan.
• Ang kanyang pagmamalasakit kay Placido ay naglalarawan ng tipikal na sakripisyo ng mga magulang para sa kanilang mga anak, lalo na sa edukasyon.
• Nagpapakita ng dedikasyon ng mga magulang na handang gawin ang lahat upang mabigyan ng magandang kinabukasan ang kanilang mga anak ngunit nababahala sa kinabukasan ng bayan dahil sa katiwalian at kawalan ng hustisya.

Sinong

• Kutsero na nagkaroon ng masamang karanasan dahil sa pang-aabuso ng mga guwardya sibil.
• Pinahirapan at pinagbayad ng multa dahil sa kanyang pagkakamali sa pagbitbit ng lisensya at ilaw sa kanyang karwahe.
• Ang kanyang kwento ay nagpapakita ng kalupitan at kawalang hustisya na dinaranas ng mga ordinaryong Pilipino sa kamay ng mga kolonyal na opisyal.
• Sumisimbolo ng mga maliliit at walang kalaban-laban na indibidwal sa lipunan na patuloy na inaapi ng sistema.