Ekonomiks: Kahulugan at Kasaysayan

Ekonomiks: Kahulugan at Kasaysayan

• Ang ekonomiks ay isang agham panlipunan na tumutukoy sa pag-aaral ng mga pagkilos, pagsisikap, at paggamit ng mga limitadong pinagkukunang yaman upang matugunan ang walang katapusang pangangailangan at kagustuhan.
• Ito ay pag-aaral kung paano gagamitin ang mga limitadong yaman para makagawa at maipamahagi ang mga produkto at serbisyo sa iba't ibang grupo ng lipunan, ngayon at sa hinaharap.
• Ang salitang ekonomiks ay galing sa salitang Griyego na "oikonomia," na nangangahulugang pamamahala ng sambahayan. Oikos (tahanan/sambahayan) at Nomos (pamamahala)
• Adam Smith: Ama ng Makabagong Ekonomiks, nagpanukala ng konsepto ng laissez-faire (Let Alone Policy) at espesyalisasyon sa produksiyon. Sinulat ang aklat na An Inquiry into the Nature and Causes of Wealth of Nations.
• Thomas Robert Malthus: Nagpanukala na ang populasyon ay mas mabilis lumaki kaysa sa supply ng pagkain.
• David Ricardo: Nagpanukala ng Law of Marginal Returns (pagbaba ng kita mula sa paggamit ng mga likas na yaman) at Law of Comparative Advantage (mga bansa ay mas mahusay kung nakagagawa sila ng mga produkto sa mas mababang gastos).
• John Maynard Keynes: Ama ng Modern Theory of Employment, Sinulat ang General Theory of Employment, Interest and Money.
• Karl Marx: Ama ng Komunismo, Sinulat ang Das Kapital at Communist Manifesto kasama si Friedrich Engels.

Pag-aaral ng Ekonomiks

• Ang pag-aaral ng ekonomiks ay nagpapalawak ng mga kaisipang pampolitika, pangkabuhayan, at pangmoral ng mga tao.
• Ang ekonomiks ay isang sangay ng agham panlipunan na nag-aaral ng mga kilos, gawi ng tao para sa pangkabuhayan, at ang pagsisikap na gawing organisado ang ekonomiya para sa tao.
• Ginagamit ang siyentipikong pamamaraan para pag-aralan ang mga suliranin at kaganapan na nakakaapekto sa ekonomiya (halimbawa: populasyon, korapsyon, trapiko).

Mga Hakbang sa Siyentipikong Pamamaraan

• Pagtukoy sa suliranin
• Pagbuo ng hipotesis
• Pangangalap ng datos
• Pagsusuri ng datos
• Pagbibigay ng konklusyon at rekomendasyon

Mga Mahalagang Konsepto sa Pagpili at Pagdedesisyon

• Individual Choice: Paggawa ng desisyon ng indibidwal para matugunan ang kanyang pangangailangan gamit ang limitadong pinagkukunang yaman. Kasama rito ang pag-iisip ng halaga at pakinabang ng pagpipilian.
• Social Choice: Pinagsama-samang desisyon ng mga indibidwal, grupo, organisasyon, at pamahalaan para matugunan ang pangangailangan ng lipunan.
• Economic Choice: Desisyon ukol sa paggamit ng mga limitadong pinagkukunang yaman.
• Opportunity Cost: Isinasakripisyong bagay upang makamit ang isang bagay.
• Trade-off: Pagpili sa pagitan ng mga alternatibong pagpipilian. Pagpapaliban o pag-iwas sa isang bagay para makamit ang isa pa.
• Benefit: Pakinabang na natamo sa isang desisyon.

Konsepto ng Kakapusan

• Kakapusan (Scarcity): Limitasyon ng mga pinagkukunang-yaman para sa paglikha ng mga produkto. Ito ay isang bahagi ng buhay at nagdudulot ng tunggalian para sa pinagkukunang yaman.
• Kakulangan (Shortage): Pansamantalang kawalan ng sapat na supply ng produkto para tugunan ang pangangailangan ng pamilihan.
• Kalagayan ng Kakapusan:
• Pisikal: Limitadong pinagkukunang yaman.
• Pangkaisipan: Walang katapusang pangangailangan at kagustuhan.
• Dahilan ng Kakapusan:
• Maaksayang paggamit ng yaman.
• Kawalang-pagpapanibago ng ilang yaman.
• Walang katapusang pangangailangan ng tao.
• Artificially-created shortages: Hoarding, Kartel (pangkat ng malalaking negosyante na kumukontrol sa pamilihan).

Paraan sa Paglaban sa Kakapusan

• Epektibong paggamit ng yaman.
• Pagbawas ng paggastos.
• Pagpapatibay ng ekonomiya.

Mga Pangangailangan at Kagustuhan

• Pangangailangan: Mga bagay na kailangan ng tao upang mabuhay.
• Kagustuhan: Mga bagay na nais ng tao ngunit hindi mahalaga para sa buhay.
• Hierarchy of Needs (Ayon kay Maslow):
• Self-actualization: Pagkamit ng potensiyal ng tao. Pinakamataas na pangangailangan.
• Pagpapahalaga mula sa iba: Pagkilala sa pagsisikap at paghihirap.
• Pakikisalamuha: Pagsapi sa mga grupo at pagkakaibigan.
• Seguridad: Pagkakaroon ng kapayapaan, kaligtasan.
• Pisyolohikal: Pangangailangan ng katawan para manatiling normal ang takbo ng buhay.

Mga Salik na Nakaaapekto sa Pangangailangan

• Edad
• Panlasa
• Edukasyon
• Kita
• Hanapbuhay