Podcast
Questions and Answers
Экология терминін ғылымға енгізген адам кім?
Экология терминін ғылымға енгізген адам кім?
20 ғасырдың басында экологияның қай бағыты айқындалмады?
20 ғасырдың басында экологияның қай бағыты айқындалмады?
Ф.Клементс биоценоздардың қандай қасиетін көрсетті?
Ф.Клементс биоценоздардың қандай қасиетін көрсетті?
Ч.Элтонның қандай жұмысы экологияның алғашқы оқулығы болып табылады?
Ч.Элтонның қандай жұмысы экологияның алғашқы оқулығы болып табылады?
Signup and view all the answers
В.И.Вернадскийдің кітаптары қандай тақырыпта жазылған?
В.И.Вернадскийдің кітаптары қандай тақырыпта жазылған?
Signup and view all the answers
Биоценозда жүріп жатқан процестердің заңдылықтарын алғаш рет кім көрсетті?
Биоценозда жүріп жатқан процестердің заңдылықтарын алғаш рет кім көрсетті?
Signup and view all the answers
А.Тенсли мен В.Н.Сукачевтің жұмыстары неден тұрады?
А.Тенсли мен В.Н.Сукачевтің жұмыстары неден тұрады?
Signup and view all the answers
Популяция санының ауытқуларын сипаттайтын математикалық модельдер кімдер тарапынан құрастырылған?
Популяция санының ауытқуларын сипаттайтын математикалық модельдер кімдер тарапынан құрастырылған?
Signup and view all the answers
Экологияның даму кезеңінде биосфера ұғымы туралы алғаш рет кім айтты?
Экологияның даму кезеңінде биосфера ұғымы туралы алғаш рет кім айтты?
Signup and view all the answers
Экологиялық пирамидалар концепциясы қай жылы қалыптасты?
Экологиялық пирамидалар концепциясы қай жылы қалыптасты?
Signup and view all the answers
Study Notes
Экологияның даму тарихы
- Экология термині 1866 жылы Эрнст Геккельмен ғылымға енгізілді.
- 19 ғасырдың аяғы мен 20 ғасырдың басында климаттық факторлардың организмдердің таралуы мен санына әсері зерттелді.
- Биоценоз (азғалар қауымдастығы) туралы түсінік К.Мәбиус (1877) және С.Форбс (1887) еңбектерінде қалыптасты.
Экологияның алтын ғасыры
- 20 ғасырдың басында экология жеке ғылыми бағыт ретінде таныла бастады.
- 20-40 жылдары популяциялар мен қауымдастықтарды зерттеудің басты бағыттары анықталды.
- Ф.Клементс (1916) биоценоздардың дамуы мен бейімделушілігі құбылыстарын көрсетті.
- А.Тинеманн (1925) өнім ұғымын енгізді.
- Ч.Элтонның (1927) өлеңінде биоценоздағы процестер мен трофикалық қуыс ұғымы анықталды.
Негізгі еңбектер
- В.И.Вернадскийдің “Биосфера” кітабында Жердегі тірі азғалар жиынтығының ғаламдық рөлі айтылды (1926).
- А.Тенсли (1935) және В.Н.Сукачев (1940) экожүйе және биогеоценоз түсініктерін дамытты.
- А.Лотка мен В.Вольтерра (1925, 1926) популяция санының ауытқуларын сипаттайтын математикалық модельдер құрастырады.
- Г.Ф.Гаузе (1934) модельдерді эксперимент барысында тексерді.
Қазіргі экологияның негіздері
- Экология теориясының негіздерін қалыптастырған зерттеулер 20 ғасырдың 30-жылдарында бастады.
- Экологиядағы табиғи процестер мен организмдер арасындағы әсерлесу зерттелді.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Экология терминінің ғылымға енгізілуі және дамуы туралы. Ол 19-20 ғасырлардағы климаттық факторлардың организмдерге әсерін зерттей отырып, биоценоз ұғымын қалыптастыруды қамтиды.