Dramat i Teatr

Definicja dramatu

• Dramat to utwór przeznaczony do realizacji scenicznej, wykorzystujący dialog i sytuacje do przekazania treści.
• Perspektywa teatralna wpływa na strukturę tekstu dramatycznego oraz jego mową, której konwencje odpowiadają oczekiwaniom kulturowym widzów.

Komunikacja w dramacie

• Model komunikacji w dramacie różni się od epiki; w dramacie nie ma pośrednika literackiego.
• Komunikacja opiera się na nadawcy (S) i odbiorcy (E) poprzez znaki.

Tragikomedia i tragedia

• Tragedia wywodzi się z antycznej tradycji, łącząc powagę z estetyką dramatyczną.
• Nazwa "tragedia" zawiera odniesienia do jej pochodzenia z dytyrambu, pieśni ku czci boga Dionizosa.

Postać tragiczna

• Los postaci tragicznej definiują hybris (zaślepiająca pycha) oraz hamartia (błąd w rozpoznaniu sytuacji).
• Katastrofalne losy bohaterów odzwierciedlają ciemną stronę ludzkiego doświadczenia oraz prowadzą do katharsis.

Hybris i hamartia

• Hamartia to "wielkie zbłądzenie" prowadzące do nieszczęścia, wynikające z nieświadomości.
• Hybris traktowana jest jako wada, dzięki której bohater osiąga wielkość, podejmując wyzwania wobec bogów.

Konflikt w dramacie

• W XX wieku różnice między tragedią a dramatem zatarły się, a konflikty tragiczne stały się nieuniknione.
• Dramatu absurdu tworzą antytragedie, w tym prace Samuela Becketta.

Dramat analityczny

• Dramat analityczny polega na odkrywaniu prawdy o przeszłości, co prowadzi do katastrofy poprzez zmianę perspektywy bohaterów.
• Klasyczny model akcji dramatycznej modyfikuje strukturę poprzez wydłużenie ekspozycji.

Kompozycja i właściwości dramatyczne

• Kompozycja dramatu zależy od modeli historycznych sztuki teatralnej, wskazując na szczególne rozwiązania stylistyczne.
• Dyspozycje autorskie dotyczą realizacji scenicznej, scenografii, postaci i efektów artystycznych.

Elementy tekstu dramatycznego

• Dialog dramatyczny zawiera informacje o wykonaniu, jakości brzmieniowej i relacjach między postaciami.
• W dramacie XX wieku znacząco wzrasta rola znaków wizualnych i audialnych.

Fikcja i symulacja

• Fikcja istnieje w wyobraźni i nie ma granic, podczas gdy symulacja odtwarza utworzony świat na scenie.
• Czytelnik wyobraża sobie fikcję, a podczas wystawienia dramatu dochodzi do symulacji, czyli reprezentacji rzeczywistości.

Partytura teatralna

• Partytura teatralna to egzemplarz tekstu z instrukcjami wykonawczymi i inscenizatorskimi, ukierunkowanym na realizację spektaklu.

Dramat to forma literacka skoncentrowana na realizacji scenicznej. W quizie poznasz kluczowe elementy struktury tekstu dramatycznego oraz rolę dialogu w teatrze. Sprawdź swoją wiedzę na temat inscenizacji i percepcji w dramacie.