Podcast
Questions and Answers
Ядродо ДНКнын эки чынжыры кайсы эки азотуу негиздер аркылуу бири-бирине байланышат?
Ядродо ДНКнын эки чынжыры кайсы эки азотуу негиздер аркылуу бири-бирине байланышат?
ДНКнын эки чынжырчасы спираль сымал буралып кайсынысын түзөт?
ДНКнын эки чынжырчасы спираль сымал буралып кайсынысын түзөт?
ДНКнын курамында кайсыл төрт азоттуу негиздер бар?
ДНКнын курамында кайсыл төрт азоттуу негиздер бар?
ДНКнын өзүнөн-өзү көчүрмөсүн жасоо процесси кайсы термин менен атала?
ДНКнын өзүнөн-өзү көчүрмөсүн жасоо процесси кайсы термин менен атала?
Signup and view all the answers
ДНКда сакланган генетик маалыматты РНКга көчүрү процессы кайсы термин менен атала?
ДНКда сакланган генетик маалыматты РНКга көчүрү процессы кайсы термин менен атала?
Signup and view all the answers
РНКнын нуклеотиддик тизмегинин негизинде белоктун синтезделиши үчүн кайсы процесс пайдаланылат?
РНКнын нуклеотиддик тизмегинин негизинде белоктун синтезделиши үчүн кайсы процесс пайдаланылат?
Signup and view all the answers
ДНКны изилдөө аркылуу кайсы тармактарда ийгиликтерге жетишүүгө болот?
ДНКны изилдөө аркылуу кайсы тармактарда ийгиликтерге жетишүүгө болот?
Signup and view all the answers
Фридрих Мишер кайсы жылда ДНКны ачкан?
Фридрих Мишер кайсы жылда ДНКны ачкан?
Signup and view all the answers
Уотсон менен Крик ДНКнын түзүлүшүн кайсы жылда ачкан?
Уотсон менен Крик ДНКнын түзүлүшүн кайсы жылда ачкан?
Signup and view all the answers
Адам геному проекти кайсы жылда аяктаган?
Адам геному проекти кайсы жылда аяктаган?
Signup and view all the answers
Study Notes
ДНКның структурасы һәм функциялары
- ДНК - организмнарның генетик информацияны саклау һәм тарату өчен төп молекула.
-
Химик составы: ДНК нуклеотидлардан тора. Нуклеотидлар өч өлешченнән тора:
- Фосфат төркеме (фосфор кислотасы калдыгы).
- Дезоксирибоза (5-көмерчекле шәкер).
- Азотлы базалар (аденин (A), тимин (T), гуанин (G), цитозин (C)).
-
Ике зыңгырлы спираль: ДНК ике озын зыңгырдан тора, алар спираль формада әйләнә һәм ике зыңгырлы спираль булдыра. Зыңгырлар азотлы базалар аша бәйләнә:
- Аденин (A) — тимин (T)
- Гуанин (G) — цитозин (C)
- Спираль структурасы: ДНК спирале 1953 елда Уотсон һәм Крик тарафыннан ачыла. Спираль диаметры 2 нанометр, бер әйләнәсе 10 нуклеотидтан тора.
ДНКның функцияләре
- Генетик информацияны саклау: ДНК организмның барлык протеиннарын синтезлауны контрольләүче генетик кодны саклый. Геннар — ДНКның бүлендекләре.
- Генетик информацияны тарату: ДНК кундырыла һәм оныкларга тапшырыла ала. Репликация процессы аша ДНКның ике зыңгыры да кундырыла.
- Протеин синтезын контрольләү: ДНКдагы геннар информациясы РНКга күчерелә (транскрипция). РНК рибосомаларда протеиннарны синтезлый (трансляция).
- Мутацияләрне саклау: ДНК мутацияләр аша үзгәрә һәм эволюциягә эткәрә.
ДНКның әһәмияте
- Медицинада: ДНК анализлары аша балалар авыруларын диагнозлау һәм дарулау. Генетик авыруларны өйрәнү.
- Биотехнологиядә: Генетик модификацияләнгән организмнарны ясау. ДНК технологияләре аша яңа препаратларны эшләү.
- Криминалистикада: ДНК анализлары аша идентификацияне һәм туганлыкны билгеләү.
ДНКнын зур киеренкелеге
- ДНКның ике зыңгырлы спираль структурасын күрсәтүче схема.
- Нуклеидлар бәйләнеше (A-T, G-C).
- ДНК репликациясе схемасы.
ДНКны тикшерү тарихы
- 1869: Фридрих Мишер ДНК ача.
- 1953: Уотсон һәм Крик ДНКның ике зыңгырлы спираль структурасын тәкъдим итә.
- 2003: Кеше геномы проекты тәмамлана һәм ДНКның тулы последовательностьы билгеләп алына.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
ДНК - организмнарның генетик информациясын саклаучы төп молекула. Без сезгә ДНКның химик составы, структурасы һәм функцияләре турында сораулар тәкъдим итәбез. Бу тест ДНКның әһәмиятен аңларга ярдәм итәчәк.
