Disk Bölüm Türleri: MBR ve BIOS

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Aşağıdakilerden hangisi MBR (Master Boot Record) alanının temel işlevlerinden biri değildir?

  • Sabit disk üzerindeki bölümlerin adres bilgilerini saklamak
  • Disk üzerindeki tüm dosyaların tam bir kopyasını saklamak (correct)
  • Sistemin anakartındaki BIOS tarafından okunarak yükleme prosedürünü başlatmak
  • "Boot" olarak işaretlenmiş disk bölümünün açılış kaydını okumak

Bir sabit diski bölümlendirirken, bölüm tipleriyle ilgili temel sınırlama nedir?

  • Birincil bölüm sayısı, uzatılmış bölüm sayısından fazla olamaz.
  • MBR alanında en fazla 4 adet disk bölümünün adresi kayıt edilebilir. (correct)
  • Mantıksal bölümler, işletim sistemi kurulumu için kullanılamaz.
  • Her diskte en fazla 24 mantıksal bölüm olabilir.

Aşağıdakilerden hangisi, birincil bölüm (Primary Partition) ile mantıksal bölüm (Logical Partition) arasındaki temel farklardan biridir?

  • Birincil bölümlerin sayısı sınırlı değilken, mantıksal bölümlerin sayısı en fazla 4 olabilir.
  • Mantıksal bölümlerin adresleri MBR'da bulunmaz ve uzatılmış bölüm içindeki bölümlerde yer alır. (correct)
  • Birincil bölümlere işletim sistemi kurulabilirken, mantıksal bölümlere kurulamaz.
  • Birincil bölümler, uzatılmış bölümler içinde yer alırken, mantıksal bölümler doğrudan MBR'da adreslenir.

Windows işletim sistemlerinde verileri mantıksal bölümlerde saklamanın temel mantığı nedir?

<p>Sistem ve program dosyalarının ayrı bölümlerde tutulması (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi RAID teknolojisinin temel amaçlarından biri değildir?

<p>İşlemci hızını artırmak (B)</p> Signup and view all the answers

Bilgisayarın en yavaş işlem yapan birimi olarak kabul edilen sabit disklerin hız sorununa çözüm olarak ne kullanılır?

<p>RAM (B)</p> Signup and view all the answers

Windows işletim sistemlerinde kullanılan iki temel sabit disk türü hangileridir?

<p>Temel (Basic) Diskler ve Dinamik (Dynamic) Diskler (B)</p> Signup and view all the answers

Temel bir diskte (Basic Disk) en fazla kaç adet birincil bölüm (primary partition) oluşturulabilir?

<p>4 (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi birincil bölümün (Primary Partition) özelliklerinden biridir?

<p>İşletim sisteminin kurulduğu sabit disk bölümüdür. (A)</p> Signup and view all the answers

Uzatılmış bölümler (Extended Partition) ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

<p>Aktif olarak işaretlenebilir. (A)</p> Signup and view all the answers

Diskpart aracında, seçilen disk üzerindeki partition bilgilerini görüntülemek için hangi komut kullanılır?

<p><code>list partition</code> (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi Diskpart aracında kullanılabilecek bir komut değildir?

<p><code>REBOOT</code> (A)</p> Signup and view all the answers

FAT32 dosya sistemini NTFS'ye dönüştürme işlemiyle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Bu işlem tek yönlüdür; NTFS'yi FAT32'ye dönüştürmek için bölümü silmek gerekir. (A)</p> Signup and view all the answers

Windows 2008 ve 2012 server sistemlerde disklerin beş özel sürücü bölümünden hangisi, sistem önbelleği ve başlangıç bölümüdür?

<p>Active (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi, Windows işletim sistemlerinde "Boot" bölümünün işlevidir?

<p>İşletim sistemini ve onun destek dosyalarını içermek (D)</p> Signup and view all the answers

Disk Management aracılığıyla yeni bir bölüm oluştururken, hangi seçeneği seçerek sihirbazı başlatırız?

<p>New Simple Volume (C)</p> Signup and view all the answers

NTFS dosya sistemi ile formatlanmış bir bölüm içinde bulunan boş bir klasörü yönlendirme prensibi hangi yapı ile desteklenir ve ne işe yarar?

<p>Mount in the following empty NTFS folder: Klasörün yerini değiştirerek program dosyalarını farklı bir bölüme yönlendirme. (D)</p> Signup and view all the answers

Windows Vista, 2008 ve 7'de disk bölümlerini yönetirken getirilen yeniliklerden biri nedir?

<p>Disk bölümünü küçültme (shrink) (B)</p> Signup and view all the answers

Dinamik disklerle ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Dinamik diskler, temel disklere göre daha fazla esneklik ve işlem olanağı sunar. (C)</p> Signup and view all the answers

Dinamik diskler temel disklere dönüştürüldüğünde ne olur?

<p>Tüm veriler kaybolur (D)</p> Signup and view all the answers

Dinamik diskler üzerinde, temel disklerdeki "partition" terimi yerine hangi terim kullanılır?

<p>Volume (A)</p> Signup and view all the answers

Spanned volume (yayilan bölüm) ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

<p>Hata toleransı (fault-tolerance) özelliği vardır. (D)</p> Signup and view all the answers

Striped volume (şeritli birim) için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Veriler, diskler arasında paylaştırılarak (şeritler halinde) yazılır. (B)</p> Signup and view all the answers

Striped volume (şeritli birim RAID 0) için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Disklerden birinin bozulması durumunda bütün veriler kaybolur. (C)</p> Signup and view all the answers

Mirrorred volume (aynalanan birim) RAID 1'in temel amacı nedir?

<p>Veri yedekliliği sağlayarak hata toleransını artırmak (A)</p> Signup and view all the answers

Mirrorred volume (aynalanan birim RAID 1) için hangisi doğrudur?

<p>Disklerden birindeki arıza durumunda veri kaybı yaşanmaz. (B)</p> Signup and view all the answers

Mirror'u oluşturan disklerden birinde Offline, missing veya online (errors) işareti görülürse ilk olarak ne yapılmalıdır?

<p>Bağlantıları kontrol edip Reactive Disk seçeneğini tıklamak (C)</p> Signup and view all the answers

Mirror'ı kaldırmak için kullanılan Remove Mirror ve Break Mirror arasındaki temel fark nedir?

<p>Remove Mirror, mirror'ı kaldırır ve diski boş hale getirirken Break Mirror disklerin içeriğine dokunmaz. (C)</p> Signup and view all the answers

RAID 5 biriminde, veri kaybına karşı dayanıklılık nasıl sağlanır?

<p>Veriler şeritlere ayrılır ve eşlik bilgisi (parity) üretilerek disklere yazılır. (C)</p> Signup and view all the answers

RAID 5 için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Disklerin birinde Parity (eşlik) bilgileri saklanır. (D)</p> Signup and view all the answers

RAID 5'te, bir disk arızalandığında veri kaybını önlemek için ne yapılmalıdır?

<p>Arızalı disk yerine hemen yeni bir disk takılmalı ve Repair volume seçeneği kullanılmalıdır. (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi RAID 0+1'in temel özelliklerinden biri değildir?

<p>Sadece iki sürücü ile kurulabilir (D)</p> Signup and view all the answers

Basic diskler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Dual-boot sistemlerde sıklıkla kullanılırlar (A)</p> Signup and view all the answers

Dynamic disklerin temel özelliklerinden biri nedir?

<p>Sınırsız volume oluşturulabilmesi (A)</p> Signup and view all the answers

Spanned volume'ler (yayilan bölümler) nerelerde kullanılır?

<p>Birden fazla HDD'yi tek bir birim altında toplamak istendiğinde (A)</p> Signup and view all the answers

Striped volume ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

<p>Okuma ve yazma hızlarını artırır. (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi mirrored volume (aynalanan birim) 'in bir avantajı değildir?

<p>Disk Boyutunda %50 Kayba Neden Olur (A)</p> Signup and view all the answers

RAID-5 volume type (RAID -5 BİRİMİ) lerin temel özelliği nedir?

<p>Fault-tolerance hakkı bulunur (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki tanımlardan hangisi UE kısaltmasının anlamını ifade eder?

<p>User Education (Kullanıcı Eğitimi) (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki tanımlardan hangisi RTM kısaltmasının anlamını ifade etmektedir?

<p>Release to Manufacture (CD'de basılıp satılacak ürünün hazırlanması) (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

MBR (Master Boot Record) nedir?

Sabit diskin ilk sektöründe bulunan, sistemin başlatılması için gerekli kodu ve bölüm adreslerini içeren 512 byte'lık kayıt.

Birincil Bölüm (Primary Partition) nedir?

MBR'da adresi kayıtlı olan ve işletim sisteminin kurulduğu disk bölümü. İşletim sisteminin başlatılması için aktif olmalıdır.

Uzatılmış Bölüm (Extended Partition) nedir?

MBR'da adresi kayıtlı olup, içinde başka bölümler barındıran bölümdür. Birincil bölümleri genişletmek için kullanılır.

Mantıksal Bölüm (Logical Partition) nedir?

Uzatılmış bölüm içinde oluşturulan, adresi MBR'da bulunmayan ve uzatılmış bölüm içinde yer alan bölümlerdir. Birincil bölümlere ek olarak kullanılır.

Signup and view all the flashcards

RAID nedir?

Veri okuma/yazma hızlarını artırmak ve güvenliği sağlamak için birden fazla diskin bir arada kullanılması teknolojisi.

Signup and view all the flashcards

Temel Disk (Basic Disk) nedir?

Disklerin varsayılan şeklidir. Temel disklerde disk bölümlerine partition (bölüm) denir.

Signup and view all the flashcards

Dinamik Disk (Dynamic Disk) nedir?

Sonradan dinamik disklere dönüştürülebilen, daha esnek yapıya sahip disklerdir. Temel disklere göre daha gelişmiştir.

Signup and view all the flashcards

Aktif Bölüm (Active Partition) nedir?

Etkin bölüm, sistemin başlatılması için kullanılan ve işletim sistemini içeren bölümdür.

Signup and view all the flashcards

Önyükleme Bölümü (Boot Partition) nedir?

Önyükleme birimi, işletim sistemini ve destek dosyalarını içerir. Sistem ve önyükleme bölümleri aynı olabilir.

Signup and view all the flashcards

Crash Dump Bölümü nedir?

Bilgisayarın sistem çökmesi durumunda döküm dosyalarını yazmaya yarayan bölümdür. Hata analizi için önemlidir.

Signup and view all the flashcards

Pagefile Bölümü nedir?

İşletim sistemi tarafından kullanılan disk belleği dosyasını içeren bölümdür. Sanal bellek alanını yönetir.

Signup and view all the flashcards

Sistem Bölümü nedir?

İşletim sistemini yüklemek için gereken donanıma özgü dosyaları içeren birimdir. Şeritli veya yayılmış bir birimin parçası olamaz.

Signup and view all the flashcards

Yayılan Bölüm (Spanned Volume) nedir?

Aynı ya da ayrı diskler üzerindeki farklı büyüklükteki boş alanları birleştirerek tek bir büyük birim oluşturur. Hata toleransı yoktur.

Signup and view all the flashcards

Şeritli Birim (Striped Volume) nedir?

Aynı büyüklükteki boş alanları birleştirip tek bir büyük birim elde etmeyi sağlar. Şeritli birim, okuma performansını artırır ancak hataya karşı dayanıklılık yoktur.

Signup and view all the flashcards

Aynalanan Birim (Mirrored Volume) nedir?

İki diskteki aynı büyüklükteki alanın üzerindeki verilerin aynı yapılmasıdır. Bu birim hataya karşı dayanıklılık sağlar.

Signup and view all the flashcards

RAID-5 Birimi nedir?

Verilerin şeritlere ayrıldığı ve eşlik bilgisinin de disklere yazıldığı birim türüdür. RAID-5 birimi, hataya karşı dayanıklılık sağlar.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Disk Bölüm Türleri Giriş

  • İşletim sistemi kurulumunda en büyük sorun, disk bölümlerini ayarlamaktır.
  • Sistem dosyaları ve veri dosyalarını aynı bölüme kurmak yaygın bir hatadır.
  • Verileri, sistem ve programların kurulu olduğu bölümlerde tutmaktan kaçınılmalıdır.
  • Diski bölümlere ayırmak önemlidir.
  • Disk bölümlerken, disk bölüm tipleri önemlidir.

MBR

  • Sabit diskin yapısı 1980'lerden kalma standartlarla belirlenmiştir.
  • Diskin ilk sektöründe 512 byte uzunluğunda bir kayıt bulunur.
  • Bu kayıt, çalıştırılabilir bir kod ve disk bölümlerinin adreslerini içeriyor.
  • Bu alana MBR (Master Boot Record) adı verilir.

BIOS

  • Sistem anakartındaki BIOS, MBR kaydını okuyarak kodu çalıştırır.
  • "Boot" olarak işaretlenmiş bölümün açılış kaydı çalıştırılır.
  • MBR alanında en fazla 4 adet disk bölümünün adresi kaydedilebilir, bu nedenle bölüm tipleri önemlidir.
  • En fazla 4 farklı işletim sistemi kurulabilir.
  • Windows 8 çalıştırmak için yeni bir disk veya sanal makine gerekebilir.

Bölüm Türleri

  • MBR'da adresi kayıtlı bölümler: Birincil bölüm (Primary Partition).
  • MBR'da adresi kayıtlı, içinde başka bölümler olan bölüm: Uzatılmış Bölüm (Extended Partition).
  • MBR'da adresi olmayan, uzatılmış bölüm içindeki bölümler: Mantıksal Bölüm (Logical Partition).
  • İşletim sistemi mantıksal bölümlere kurulmamalıdır, veriler mantıksal bölümlerde saklanabilir.

Disk Yönetimi Stratejisi

  • Windows Server kurulumunda disk yönetimi önemlidir.
  • Bilgisayarların hızları arttıkça sabit disklerin önemi artmaktadır.
  • İşletim sistemi performansını artırmak için birden fazla diski eş zamanlı kullanmak fiziksel sınırlamayı azaltır.
  • Bu teknolojiye RAID (Redundant Array of Independent Disk Drives) adı verilir.
  • RAID, veri okuma/yazma hızlarını artırmak, güvenliği sağlamak, hata toleransı sağlamak, depolama alanını artırmak ve performansı yükseltmek için kullanılır.

Sabit Disklerin Yavaşlığı

  • Bilgisayarların en yavaş işlem yapan birimi sabit disklerdir.
  • RAM, sabit disklerin yavaşlığını telafi eder.
  • Programlar diskten RAM'e, oradan da işlemciye aktarılır.

RAID Teknolojisi

  • Sabit disklerin darboğaz sorununu kısmen gidermek için RAID teknolojisi kullanılabilir.
  • RAID ile okuma/yazma performansı artar, bu da komutların ve hızlı işlemcilerin performansını artırır.
  • Kalıcı depolama için sabit diskler kullanılır.
  • Windows işletim sistemlerinde sabit diskler Basic (Temel) ve Dynamic (Dinamik) olmak üzere ikiye ayrılır.
  • Diskler varsayılan olarak Basic'tir, sonradan Dynamic'e dönüştürülebilir.
  • Dynamic diskler Basic'e dönüştürülebilir ancak önce üzerindeki bölümler silinmelidir.

Partition (Bölüm)

  • Temel disklerdeki disk bölümlerine partition adı verilir.
  • Temel diskler üzerindeki bölümler ikiye ayrılır:
    • Primary partition (birincil bölüm)
    • Extended partition (uzatılmış bölüm)

Temel Diskler

  • Temel diskte en çok 4 adet primary partition oluşturulabilir.
  • Temel diskte en çok 1 tane extended partition oluşturulabilir.
  • Temel diskte primary ve extended partition sayısı en çok dört olabilir.

Primary ve Extended Partitionlar

  • Primary Partition, işletim sistemlerinin kurulduğu bölümdür.
  • Bir diskte en fazla 4 tane primary partition olabilir, bunlardan biri mutlaka aktif olmalıdır.
  • Extended Partition, aktif primary partition çıkarıldığında geriye kalan alandır.
  • Bunun içine pasif primary partition'lar da dahildir.

Mantıksal Sürücüler

  • Logical Partition, extended partitionlar altında oluşturulan partition'lardır.
  • Primary partition gibi 4 kısıtlaması yoktur.
  • Bir extended partition içinde en fazla 24 adet logical partition bulunabilir.

Disk Yönetimi Araçları

  • Disk yönetim işleri Disk Management aracılığıyla yapılabilir.
  • Burada disklerin büyüklükleri, format türleri, partition/volume türleri görülür.
  • Disk Management ile yeni partition oluşturulabilir, system ve boot partition dışındaki bölümlere format atılabilir ve disk dönüşümü yapılabilir.

DISKPART

  • Disk yönetimi işlerinin komut satırından yapılmasını sağlayan komuttur.
  • Start/Run kısmına cmd yazılarak komut satırına geçilir.
  • Komut satırına diskpart yazılarak disk yönetim moduna geçilir.
  • Tüm diskleri görüntülemek için list disk yazılır.

Dosya Sistemleri

  • FAT veya FAT32, komut satırından NTFS'ye dönüştürülebilir (tek yönlü işlem).
  • NTFS'yi FAT/FAT32'ye dönüştürmek için bölümü silmek ve FAT ile tekrar oluşturmak gerekir.
  • FAT birimleri en fazla 4 GB, dosya boyutu 2 GB olabilir.
  • FAT32 birimleri en fazla 32 GB, dosya boyutu 4 GB olabilir.
  • NTFS ise en fazla 2 TB olabilir.
  • Komut satırına geçtikten sonra convert birim /FS:NTFS komutu ile dosya sistemi NTFS'ye dönüştürülebilir.

Sürücü Bölümleri

  • Windows Server sistemleri hem temel (basic) hem de dynamic (dinamik) disk kullanabilir.
  • Tüm disklerin 5 özel sürücü bölümü vardır, temel veya dinamik olmasına bakılmaksızın:
    • Active: Etkin bölüm, sistem önbelleği ve başlangıç bölümüdür.
    • Boot: Önyükleme birimi, işletim sistemi ve destek dosyalarını içerir.
    • Crash Dump: Sistem çökmesi durumunda döküm dosyalarını yazmaya çalıştığı bölümdür.
    • Pagefile: İşletim sistemi tarafından kullanılan disk belleği dosyasını içerir.
    • System: İşletim sistemi için gereken donanıma özgü dosyaları içerir.

Disk Türleri

  • Sistem bölümü şeritli veya yayılmış birimin parçası olamaz.
  • Sistem veya önyükleme birimleri işletim sistemi yüklediğinizde ayarlanır.
  • Mevcut bir dynamic birim active olarak işaretlenemez.
  • Active bölüm içeren bir temel disk dynamic diske dönüştürülebilir.
  • Güncelleme tamamlandığında bölüm, etkin bir basit birim olur.

MBR ve PBR

  • Her sabit diskte MBR (Master Boot Record) bulunur: Sabit diskteki bölümlerin ve hangisinin etkin olduğunun bilgisi yer alır.
  • Her disk bölümü için bir adet PBR (Partition Boot Record) bulunur: Bölümün büyüklüğü ve ilk çalıştırılacak dosya gibi bilgileri içerir.

Yükleyici(Loader)

  • Her işletim sistemi için ilk çalıştırılacak bir dosya vardır, bu dosyaya yükleyici(loader) denilir.
  • Bu program, işletim sisteminin geri kalanını yükler.
  • Disk management ile yeni bölüm oluşturmak için boş alan üzerinde sağ tıklayarak New Simple Volume seçilir.

New Simple Volume

  • Maximum disk space in MB: Diskin alabileceği en fazla büyüklük.
  • Minimum Disk Space in MB: Diskin alabileceği en küçük büyüklük.
  • Simple volume size in MB: Basit bölüm için ayarlanabilecek büyüklük.
  • Daha sonra sürücü harfi atayabilir veya format attıktan sonra harf ataması yapılabilir.
  • NTFS 5.0 ile gelen Mount in the following empty NTFS folder seçeneği NTFS dosya sistemi ile formatlanmış bir partition içinde bulunan boş bir klasörü yönlendirme prensibine dayanır.
  • Programlar C: sürücüsü üzerindeki temp06 klasörüne yazdıklarını sanırlar, ama aslında klasör ayrı bir partition durumunda hizmet verir.

Bölümü Biçimlendirme Ayarları

  • Do not format this volume: Bu bölümü biçimlendirme (formatlama).
  • Format this volume with the following settings: Bu bölümü aşağıdaki ayarlara göre biçimlendir.
    • 1- File system: Dosya sistemi. Varsayılan olarak NTFS.
    • 2- Allocation unit size: Çoğu durumda varsayılan ayarları seçmek yeterli olacaktır.
    • 3- Volume label: Birim etiketi.

Hızlı Biçimlendirme ve Sıkıştırma

  • Perform a quick format: Hızlı biçimlendir.
  • Enable file and folder compression: Dosya ve klasör sıkıştırmasını etkinleştir (sadece NTFS’de).
  • Bu ayarlardan sonra next ve finish butonlarına basılarak yeni bölüm oluşturulur.
  • Birincil bölümler "active" (etkin) olarak işaretlenebilir.
  • Uzatılmış bölümler active olarak işaretlenemez.
  • Bilgisayar, active olarak işaretlenmiş bölümden başlatılır.
  • Uzatılmış bölümlerde mantıksal sürücüler (logical drive) tanımlanabilir.
  • Mantıksal sürücüler sayesinde bir disk üzerinde 4'ten fazla sürücü harfine sahip olunabilir.

Genişletme ve Küçültme İşlemleri

  • Vista, 2008 ve 7'de uzatılmış bölüm yaratılmamaktadır.
  • NTFS dosya sistemine sahip bölümler, diski izleyen boş alan varsa genişletilebilir.
  • Diske sağ tıklayıp extend volume ile disk bölümü genişletilebilir.
  • Disk bölümleri Shrink volume seçeneği ile küçültülebilir.
  • Bölümün ne kadar küçültülebileceği ekranda gösterilir.

Dynamic (Dinamik) Diskler

  • Temel diskler eski yapıdır ve işlemleri kısıtlar.
  • Dinamik diskler daha fazla işlem ve esneklik sunar.
  • Dinamik diskler esnektir, ancak bazı kuralları vardır.
  • Üzerindeki bilgiler silinmeden temel disklere dönüştürülemez.
  • Sytem State yedeği veya Full Backup alınırken dinamik disklere yedek alınmaz.
  • Diğer işletim sistemleri dinamik diskleri tanımakta sorun yaşarlar.
  • Dinamik diskler yoğun olarak kullanılmaz.
  • Dinamik disklerin getirdiği RAID gibi özellikler donanım yoluyla elde edilir.
  • Sabit disk sistemi değiştirilirse ve ikinci bir disk kullanılırsa dinamik disk özellikleri etkinleştirilebilir.

Diski Dinamik Diske Çevirme

  • Disklerin kimlik bilgisinin olduğu alana sağ tıklayıp convert dynamic disk seçilir.
  • Bu işlemde veriye zarar gelmez.
  • Diskler dinamik diske dönüştükten sonra “partition” terimi yerine “volume” terimi kullanılır.
  • Temel diskteki birincil bölümler (primary partition) basit birime (simple volume) dönüştürülür.
  • Basit birimler açık yeşil renkte gösterilir.
  • Dinamik disklerde dört ile sınırlı olmadan daha fazla birim yaratılabilir ve Raid yapılabilir.

Spanned Volume (Yayılan Bölüm)

  • Dinamik disklerde kullanılabilecek işlemlerden biridir.
  • Aynı veya farklı disklerdeki, farklı büyüklükteki boş alanları kapsar.
  • Disklerdeki boş alanlar birleştirilerek tek bir büyük birim yapılır.
  • Bir yayılım birim 32 parça içerebilir.
  • Hata toleransı (fault-tolerance) yoktur. Yayılan birimi oluşturan parçalardan birisi bozulursa tüm birim bozulur.
  • Bütün disklerin boyutları aynı olmak zorunda değildir.
  • Spanned volume yapısında veriler önce birinci diske yazılır; birinci disk dolduktan sonra veriler ikinci diske yazılır.
  • Boşluklar birleştirilerek tek bir sürücü şeklinde gösterilerek kullanımı gerçekleşir.
  • Disklerden biri arızalandığında bütün data kaybolur.
  • Boot veya sistem volume'ler üzerinde Spanned volume uygulanamaz.

Striped Volume (Şeritli Birim) RAID 0

  • Farklı disklerdeki aynı büyüklükteki boş alanları birleştirerek tek bir büyük birim elde etmeyi sağlar.
  • Yayılan birime benzer; şeritli birimi oluşturan parçalar aynı büyüklükte olmalı ve farklı disklerde olmalıdır.
  • Bir şeritli birim 32 parça içerebilir. Disk Striping olarak da bilinir. 2-32 arası diske kadar destek verir.
  • Veriler yazılırken şerit denilen parçalara ayrılır ve veri şeritleri, şeritli birimi oluşturan parçalara dağıtılarak yazılır.
  • Okuma performansı %20 daha fazladır.
  • Hataya karşı dayanıklılık yoktur. Şeritli birimi oluşturan parçalardan birisi bozulursa bütün birim bozulur.
  • Şeritli birim RAID 0 olarak da bilinir.

RAID Kullanımı

  • Seçilen disklerden en küçüğünün katları kadar bir alan oluşur.
  • Örneğin, 400 MB, 300 MB, 700 MB boyutundaki üç disk ile RAID 0 yapılırsa en küçüğün katları olan 300 MB alınır ve toplam 900 MB kullanılabilir alan olur.
  • Striped volume Fault Tolerans'a sahip değildir.
  • Veriyi kurtarmanın tek yolu sistem çalışırken backup alınmasıdır.
  • Backup alınmış ise RAID sistemi çöktüğü vakit oluşturulur ve Backup setinden Restore edilir.
  • Tüm volume tipleri içinde en yüksek performansa sahiptir.
  • Fault Tolerance yoktur, system ve boot partition'ları içeremez.
  • Striped volume yapılacak alanların formatsız olması gerekir.

Mirrored Volume (Aynalanan Birim) RAID 1

  • İki diskte aynı büyüklükteki alanın üzerindeki verilerin aynı olması anlamına gelir.
  • Bir diskteki birime bir şey yazıldığında diğer diskteki birime de aynısı yazılır.
  • Aynalanan birim hataya karşı dayanıklılık sağlar. Disklerden birine bir şey olduğunda veriler diğer diskte güvence altındadır.
  • Aynalanan birim RAID 1 ve Disk mirroring olarak bilinir. 2 disk olmak zorundadır.
  • Özelliği bir diske yazarken, aynı anda diğer diske de yazmasıdır.
  • System ve boot partition içerebilir.
  • Başlarken en az bir diskin formatsız olması gerekir.
  • Mirror yapılabileceği gibi iki boş alanda da mirror yapılabllir.Burada amaç fault tolerance sağlanmasıdır.
  • Disklerden biri çökerse, diğer diskin onun yerine devreye girmesidir. çünkü aynı özelliklere sahip iki disk elde etmiş oluruz.

Mirrored Temel Özellikler

  • FAT ve NTFS sistemlerinin her ikisini de destekler.
  • Mirrored Volume’de toplam %50 disk kaybı söz konusudur.
  • İyi bir okuma – yazma performansına sahiptir. System ve boot partition içerebilir.
  • RAID-5’e göre daha az sistem hafızası kullanır.
  • İki ayrı disk controller ile disklerin yönetildiği Mirrored volume’a Disk Duplexing adı verilir.

Mirrored Volume

  • Mirror'u oluşturan disklerden ikincisi üzerinde Offline, missing veya online (errors) işaretini görürsek ilk yapmamız gereken işlem bağlantıları kontrol edip, problemli disk üzerinde sağ tuşa basıp, Reactive Disk seçeneğine tıklamaktır.
  • Eğer problemli disk üzerinde Healty (sağlıklı) işaretini görürsek sorun çözülmüş demektir.
  • Reactive Disk dememize rağmen problem çözülmemiş ise problemli disk üzerinde sağ tuşa basıp Remove Mirror seçeneğine tıklarız.
  • Gelen ekranda problemli diski seçip sonra Remove Mirror seçeneğini seçeriz.
  • Diski değiştirip sağlam disk üzerinde sağ tuşa basıp Add Mirror seçeneğine tıkladıktan sonra, yeni eklediğimiz diski seçeriz.

Raid Çözümleri

  • Birinci alızasında (eğer sistem birincil sistem birimine önyükleme yapmayı başaramazsa) sistemi yeniden başlatın ve başlatmak istediğiniz işletim sistemi için Boot Mirror-Secondary Plex seçeneğini belirtmeliyiz (mirror yaptığımız için sistemin önyükleme verisine ikinci diskten başlamak için bir girdi eklenir.
  • Sistem normal şekilde başlamalıdır. Yansıtmayı yeniden oluşturmak için;
  • Sistemi kapatıp arızalı sürücü değiştirilir ve ikincil sürücü kullanılarak sistem yeniden başlatılır.
  • Disk Management'ta mirror kümesindeki diğer birim sağ tıklanarak Break Mirror denir.
  • Daha sonra yine sağ tıklanarak Add Mirror denir.
  • Bu komuttan sonra ikinci disk (arızalı diskin yerine takılan disk) gösterilir ve Add Mirror denir.

Remove Mirror ve Break Mirror

  • Remove Mirror: Mirror'ı kaldırır ve seçtiğimiz diski Unallocated (atanmamış-boş) hale getirir.
  • Break Mirror ise Mirror'ı kaldırır fakat iki diskin içeriğine dokunmaz Yani aynı içerikli ıkı dısk oluşmuş olur.

RAID – 5 VOLUME (RAID -5 BİRİMİ)

  • Şeritli birime benzer ama en az 3 diskle yapılır. Burada da veriler şeritlere ayrılır, ama bir de eşlik bilgisi (parity) üretilir ve eşlik bilgisi de disklere yazılır.
  • RAID-5 biriminde en çok 32 parça bulunabilir.
  • RAID-5 birimi de hataya karşı dayanıklılık sağlar.

Raid 5 Yapısı

  • 3-32 disk arasında yapılabilir. Disklerin birinde Parity (eşlik) bilgilerini, diğer disklerde ise Dataʼları saklar.
  • Seçilen alanlardan en küçüğünün katları kadar alır. Fakat bunların içinden bir tamı Parity bilgileri için ayrılır.
  • Örneğin 300 MB, 400 MB ve 700 MB büyüklüğündeki 3 adet distti RAID – 5 volume yaptığımızı düşünelim.
  • En küçüğü 300 MB olduğu için; tüm disklerden 300' er MB alır.
  • Bir birimi parity bilgileri için ayrılır ve sonuçta 600 MB kullanılabilir alan kalır
  • 3 disk için kayıp %33 iken, 4 disk için %25. 5, 5 disk için %20ʻlık bir kayıp söz konusudur.
  • RAID - 5 oluşturacak tüm alanların formatlanmamış olması gerekir.

Fault Tolerance

  • System ve boot partitionları içeremez.
  • Disklerin birisi bozulduğu zaman onun yerine sağlam bir disk takılarak veri kaybı olmadan sistemin çalışması devam eder.
  • Yani fault tolerance sağlar. Yalnız aynı anda iki diskin çökmesi durumunda tüm verile kaybol
  • FAT ve NTFS sistemleri destekler.
  • Mirrored volume ile karşılaştırıldığında RAID – 5 daha ekonomiktir.
  • Yazma performansı normal ancak okuma performansı mükemmeldir.
  • Fazla sistem hafızasına ihtiyaç duyar.

Raid Kurtarma

  • Seti oluşturan disklerden ikincisi üzerinde Offline, missing veya online (errors) işaretini görürsek ilk yapmamız gereken işlem bağlantıları kontrol edip, problemli disk üzerinde sağ tuşa basıp, Reactive Disk seçeneğine tıklamaktır.
  • Eğer problemli disk üzerinde Healty (sağlıklı) işaretini görürsel sorun çözülmüş demektir.
  • Reactive Disk dememize rağmen problem çözülmemiş ise; problemli disk yerine yeni bir disk takılır ve disk üzerinde sağ tuşa basılarak Repair volume seçeneği tıklanır.
  • Gelen ekranda yeni disk seçilir ve OK diyerek işlem tamamlanır.

RAID 0+1

  • Raid 0 ve 1'in kombine edilmiş halidir.
  • RAID 0'ın performans, RAID 1'inse güvenlik özellikleri bu sistemde birleştirilmiştir.
  • Öte yandan, 4 harddiskten 2 harddisk kapasitesi elde edilebileceğinden pahalı bir uygulamadır.
  • RAID 0/1 veya RAID 0+1 olarak da bilinmektedir, veri bölme (RAID 0) performansını RAID 1'in hata toleransı ile birleştirir.
  • Bütün RAID yapılarının en yüksek performansı sunması, RAID 0/1 aynı zamanda bir çok sürücü yetersizliklerine tahammül edebilen tek RAID seviyesidir.
  • Bir dizideki disklerin yarısına kadarı başarısız olabilir, başarısızlıkların aynı veriyi içermemesi sağlanır.
  • Fakat RAID 0/1, ciddi masraf dezavantajlarına RAID 1'den daha fazla maruz kalır.
  • RAID 0/1 için en az dört tane sürücü gerekir (sadece iki tanesi veri saklama için kullanılır) ve sürücüler kapasiteyi artırırken çift çift eklenmelidir.

RAID 1+0

  • Veri şeritleme ve veri yansıtma işlemlerinin birlikte yapılabildiği bir kurulumdur.
  • RAID 10 kurulumu ile RAID 0 ve RAID 1 ayarlamalarının tüm özelliklerinden faydalanabilirsiniz. En az dört hard disk gereklidir.
  • Bu sistem, RAID 0+1'e göre daha güvenlidir.

Özet ve Örnekler

  • Basic Diskler
  • Basic Disk MS-DOS uygulamalarından bu yana süregelen bir disk sistemidir.Win9x ve günümüzde de kullanımı bilinen XP-Pro ve Server2003,2008,2012 dahi bu sistemi destekler.
  • Win2K3 Server Kullanıcıları genelde bu disk yapısını dual-boot esnasında kullanırlar.Eğer ki dual-boot gibi bir zorunluluk yoksa en mantıklısı Dynamic disk yapısını seçmektir.
  • Dynamic Diskler
  • Genişleme ve özelliklerDynamic diskler temel disklere göre fazla seçeneğe sahiptir.

Dynamic Diskler

  • Sınırsız volume oluşturabilme imkanı tanır. Mirrored, Striped, Raid-5, Extended volume tipleridir. Basic diskten Dynamic'e geçilir fakat aksi durumda ( Dynamic'ten Basic'e) veri kaybı yaşanmadan gerçekleştirilemez.
  • Bu durumda önce yedek alınır daha sonra convert to basic disk işlemi yapılır ve data recover edilerek basic disk ortamına dönülmüş olunur.
  • Dynamic disklerde farklı yapılarda olabilirler.

Simple Volume

  • Dynamic disk üzerindeki boş alanlardan oluşan volume tipidir.

Spanned Volume (YAYILAN BÖLÜM)

  • 2 – 32 Disk arasında spanned volume yapılabilir. Bütün disklerin boyutları aynı olmak zorunda DEĞİLDİR!!!
  • Boşluklar birleştirilerek tek bir sürücü şeklinde gösterilerek kullanımı gerçekleşir.
  • Fault-tolerance yoktur. Disklerden biri arızalandığında bütün data kaybolur.

Spanned Artıları

  • Sisteminizde birden fazla HDD sürücüsü var ver siz bunu tek bir hdd altında toparlamak istiyorsanız bu volume tipi seçilebilir.
  • Disklerdeki boşluk alanların tamamı kullanılır. Birinci disk dolduktan sonra 2 ye 2dolduktan sonra 3 ve bu şekilde devam eder.
  • SpannedVolume Eksileri
  • Fault Tolerance hakkı yoktur.
  • Diskin arızalanması tüm datayı kaybetmenize sebep olur.
  • System ve Boot partition'larını içeremez.

Spanned Örnek

  • Elinizde 3 Adet Physical (fiziksel) hard diskiniz var. Bunlar sırasıyla 25-55-220GB şeklinde olsunlar.
  • Bunları Tek bir hdd altında toplamak isterseniz.Elinize geçecek olan tek hdd'nin boyutu 300 GB olacaktır.

Striped Volume (ŞERİTLİ BİRİM)

  • RAID-0 adıyla da bilinen Striped volume tipi 2-32 disk arasında oluşturulabilir.
  • Bütün diskler aynı boyutta olmalıdır. Spanned volumeden farklıdır. Data bölünerek 2 diske de aynı anda yazılır.
  • Daha hızlı read (okuma) ve write(yazma) olanağı sağlanmış olur.
  • Fakat faul-tolerance hakkı yoktur disklerden birinin arızalanması datayı kaybetmenize sebep olur.

Striped Volume Artıları

  • Size daha hızlı okuma ve yazma hızı sunar.

Striped Volume Eksileri

  • Striped Volume'de kullanılacak Hdd'lerin tümü aynı boyutta olmalı.
  • Fault-tolerance hakkı yoktur. Disklerden biri arızalandığında tüm veri kaybolur.
  • System ve Boot partitionlarını içeremez.

Striped Örnek

  • Elimizde 3 adet HDD var. Sırasıyla 60 – 85 – 90 GB Boyutlarındadırlar.
  • Striped volume yapmak istendiğinden sistem en az GB'ı olan baz alınarak kurulur yani tüm diskler 60GB esas alınarak toplamda 180GB lık bir hdd olarak kullanılır.

Mirrored Volume ( RAID-1 ) (AYNALAN BİRİM)

  • RAID-1 olarak ta bilinen bu volume tipi 2 diskten oluşmalı ve disk boyutlarının aynı olması
  • zorunluluğundadır.
  • Fault-tolerance hakkı vardır.
  • Birinci diskteki datayı aynı anda ikinci diske de yazarak.
  • Disklerden birinin arızalanması durumunda ikinci diskteki datayı kullanır.
  • Bunun yanında bu işlem gerçekleşirken read & write performansı artar.
  • System ve boot partitionlarını içerebilir.

Mirrored Artıları

  • Fault tolerance hakkı mevcuttur.Data kaybı fazla yaşanmaz.
  • Boot ve System partition'u olabilir.
  • NT 4.0 bünyesinde mirror setini upgrade ediyorsanız bu işlemini basic disk üzerinde aynı şekilde devam ettirir.
  • FAT ve NTFS sistemlerinin ikisini de destekler
  • RAID-5 e göre sistem hafızasını daha az kullanır.

Mirrored Eksileri

  • 2 Disk olma zorunluluğu
  • Disk boyutlarının aynı olma zorunluluğu
  • Disk Boyutunda %50 Kayba Neden Olur.
  • Örneğin
  • Elimizde 50 – 50 GB'lık ıkı hdd var ve Mirrored sistemini kullanacaksak elimizde sadece 50 GB'lık bir HDD olmuş olur.

RAID-5 Volume Type (RAID -5 BİRİMİ)

  • Fault-tolerance hakkı bulunan Striped volume olarak bilinir.En az 3 diskten oluşmak zorundadır.
  • -Data ilk iki diske yazıldıktan sonra 3diske de eşdeğer olan parity ʻi yazar.
  • Disklerden birinin arızalanması durumunda data kaybı yaşanmaz ve kurtarılabilir.
  • FAT ve NTFS sistemlerini destekler.
  • RAID-5 Mirrored yapısına oranla daha ekonomiktir.
  • Yazma performansı normal ama okuma performansı hızlıdır.
  • Yüksek oranda sistem hafızası kullanır.

Raid 5 Artıları

  • FAT ve NTFS Sistemlerini destekler.
  • Fault-tolerance hakkı vardır.
  • Mirrored yapısına oranla %50 kazanç sağlar.

Raid 5 Eksileri

  • Fazla sistem hafızası kullanır.
  • Disk boyutları aynı olmak zorundadır.
  • System ve boot partition'ları içeremez.
  • Örneğin Elimizde 3 adet disk ve bunlar sırasıyla 400 – 500 – 250 GB’tır.
  • Oluşturulacak RAID-5 sistemi 250’nin katı esas alınarak 750GB olarak oluşur.

Microsoft Tarafından Kullanılan Bazı Kısaltmalar

  • Okunabilirlik için bazı terimler kısaltılmıştır; M : Milestone (Kilometre taşı) PM : Program Management RC : Release Candidate (Ship edilebilecek kadar iyi bir ürün versiyonu) QA : Quality Assurance (Test) RTM : Release to Manufacture (CD'de basılıp satılacak ürünün hazırlanması) RTW : Release to Web (Web'den download edilip ürünün kullanılması) SP : Service Pack QFE : Quick Fix Engineering (Yama, Patch) UX : User Experience (Kullanım Kolaylığı) UE : User Education (Kullanıcı Eğitimi) UI : User Interface (Kullanıcı Arayüzü) UA : User Assistance (Kullanıcı Yardımı) PSS : Product Ship & Support (Ürünü çıkarma ve destek verme) Dev : Developer (Yazılım geliştirici) Spec : Specification (Spesifikasyon, Dökümantasyon. Bir ürünün detaylı özellikleri)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser