Dişi Gametogenez ve Oogenez

Dişi Gametogenez

• Dişi üreme hücrelerinin oluşum sürecidir.
• Yumurtalıkta gerçekleşir.
• Oosit olgunlaşma süreci doğum öncesinde başlar.
• Sperm olgunlaşması pubertede başlar.
• Puberteye kadar dinlenme evresinde kalır.
• Pubertede her ay bir yumurta yumurtalıktan atılır.

Oogenez

• Oogonyumdan başlar.
• Primer oositte devam eder.
• Sekonder oositte devam eder.
• Oositte (Yumurta) sona erer.
• Primordial germ hücrelerinden gelişir.
• Mitoz bölünmelerle çoğalır.
• 3. aylık dönemde yumurtalıkta kümeler halinde toplanır.
• Dışarıdan yassı epitel hücreleriyle çevrilirler.
• Primer oositler, mayoz I bölünme profaz evresinde durur.
• Puberteye kadar bu aşamada beklerler.

Oogenez Evreleri

• Oogonyum: Dişi üreme hücresinin en ilkel formu.
• Primer oosit: Oogonyumdan mayoz I bölünmeyle oluşur. Mayoz I bölünme profazında kalır, puberteye kadar.
• Sekonder oosit: Mayoz I tamamlanır, mayoz II'ye girer. Bu evrede de durur ve ovulasyona kadar bekler.
• Oosit (Yumurta): Döllenme gerçekleşirse mayoz II bölünmesini tamamlar, aksi halde dejenere olur.

Folikülogenez

• Pubertede, yumurtalıkta bir grup primordial follikül olgunlaşmaya başlar.
• Üç aşamadan geçerek olgunlaşırlar:
  • Primer/preantral
  • Sekonder/antral
  • Preovulatuvar
• Ovulasyon gerçekleşene kadar devam eden follikül gelişimi.

Follikül Tipleri

• Primordial follikül: Oosit ve onu çevreleyen yassı epitel hücrelerinden oluşur.
• Primer follikül: Yassı granüloza hücrelerinin kübikleşmesi ve çoğalmasıyla oluşur.
• Sekonder follikül: Granüloza hücreleri arasında antrum denen sıvı dolu boşluklar oluşur.
• Preovulatuar follikül: Olgunlaşmış follikül; birinci mayoz bölünmeyi tamamlar ve olgun bir yumurta haline gelir.

Ovulasyon

• Preovulatuar follikül ovulasyon ile yumurtalıktan çıkar.
• İkinci mayoz bölünme ovulasyondan sonra tetiklenir (döllenme durumunda).
• Döllenme olmazsa dejenere olur.

Korpus Luteum

• Yumurtalıktaki follikül boşalmanın ardından, Korpus Luteum veya sarı cisim oluşur.
• Progesteron üretir.
• Döllenme olmazsa dejenere olur.

Korpus Albicans

• Korpus Luteum'un dejenere olmasıyla oluşan beyaz cisim.

Atretik Foliküller

• Olgunlaşamayan folliküller.
• Dejenerasyon ve "atrezi" ile ortadan kalkarlar.

Dişi üreme hücrelerinin oluşum süreçleri olan dişi gametogenez ve oogenez üzerine bir quiz hazırladık. Bu quizde, yumurtalıkta gerçekleşen oosit olgunlaşma evreleri ve oogenez süreciyle ilgili önemli bilgiler yer alıyor. Hem teorik hem de pratik bilgileri test ederek dişi üreme sistemi hakkında derinlemesine bir anlayış kazanabilirsiniz.