Digitale Inclusie en Uitsluiting in België 2023

De situatie waarin mensen geen toegang hebben tot digitale technologieën of niet over de nodige vaardigheden beschikken om volwaardig deel te nemen aan de digitale samenleving.

De mate waarin mensen kwetsbaar zijn om de voordelen van de digitale wereld te benutten.

Het streven naar een samenleving waar iedereen toegang heeft tot en gebruik kan maken van digitale technologieën.

Mensen met zwakke digitale vaardigheden of beperkte toegang tot technologie.

Het kan leiden tot sociale uitsluiting, beperkte kansen op werk en een achterstand in kennis en vaardigheden.

Het bevorderen van digitale geletterdheid, het beschikbaar stellen van betaalbare technologie en het aanbieden van ondersteuning aan mensen die moeite ondervinden met de digitale wereld.

In 2023 is 40% van de Belgen tussen 16-74 jaar digitaal kwetsbaar, wat hoger is dan het Europees gemiddelde.

Mensen met een lager inkomen ( < €1400/maand) hebben minder toegang tot internet en gebruiken meer hun smartphone. Hierdoor kunnen ze digitale diensten, zoals online overheidsdiensten, minder goed gebruiken.

Meer dan de helft (59%) van de mensen met < €1400 per maand is digitaal kwetsbaar. Dit betekent dat ze niet alle voordelen van internet kunnen benutten.

Mensen met een lager opleidingsniveau (lager secundair onderwijs) zijn vaker digitaal kwetsbaar. Bijvoorbeeld: 68% van hen heeft beperkte digitale vaardigheden.

Bijna 20% van de mensen met een lager opleidingsniveau gebruikt internet helemaal niet.

Het verschil in digitale kwetsbaarheid tussen hoog- en laaggeschoolden is enorm: slechts 18% van de hooggeschoolden is digitaal kwetsbaar tegenover 68% van de laaggeschoolden.

Een smartphone is vaak het enige toegangspunt tot internet voor mensen met een laag inkomen. Dit beperkt hun mogelijkheden om complexe digitale diensten te gebruiken.

In België is 54% van de werkzoekenden digitaal kwetsbaar. Dit betekent dat ze niet over de nodige digitale vaardigheden of toegang tot technologie beschikken om volwaardig deel te nemen aan de digitale samenleving.

Jongeren (16-24 jaar) zijn niet altijd digitaal vaardig. 30% van hen scoort laag op digitale vaardigheden, en dit cijfer stijgt tot 52% bij jongeren met een lage scholing.

Digitale kwetsbaarheid beperkt zich niet tot een specifieke groep. Factoren zoals inkomen, opleiding, leeftijd, gezinssamenstelling en geboorteland spelen een rol.

Zelfs mensen met een hoog inkomen en hoge opleiding kunnen digitaal kwetsbaar zijn. Dit kan komen door een gebrek aan motivatie, hulp of zelfvertrouwen.

Laagopgeleiden en werklozen kunnen wel digitaal vaardiger zijn als ze een sterk netwerk hebben dat hen ondersteunt.

Het is belangrijk om te begrijpen dat digitale kwetsbaarheid een complexe kwestie is en niet zomaar aan een specifieke groep toe te schrijven is.

Een lage opleiding kan ervoor zorgen dat mensen minder toegang hebben tot internet en minder digitale vaardigheden hebben. Dit maakt hen kwetsbaarder in de digitale wereld.

Mensen met een lager inkomen hebben minder toegang tot internet en digitale apparaten, wat hun kansen om te profiteren van de digitale samenleving beperkt.

Mensen met goede digitale vaardigheden, toegang tot internet en apparaten, en positieve attitude zijn minder kwetsbaar in de digitale wereld.

Hoewel de toegang tot internet en apparatuur cruciaal zijn voor digitale inclusie, zijn er ook andere belangrijke factoren, zoals de attitude ten opzichte van technologie en de digitale vaardigheden.

Digitale kwetsbaarheid beïnvloedt niet alleen individuen, maar heeft ook gevolgen voor hun welzijn en maatschappelijke participatie.

Digitale inclusie gaat over het nemen van actie om te voorkomen dat bepaalde groepen mensen geen toegang hebben tot de digitale wereld. Het doel is dat iedereen, ongeacht wie ze zijn, online kan deelnemen.

Digitale inclusie is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat iedereen gelijke kansen heeft in de samenleving. Mensen worden zelfstandiger en sociale uitsluiting neemt af dankzij digitale vaardigheid.

Mensen die geen toegang hebben tot internet of de vaardigheden missen om er gebruik van te maken, worden geconfronteerd met digitale uitsluiting.

Digitale uitsluiting kan leiden tot een achterstand op het gebied van kennis en vaardigheden, beperkte kansen op de arbeidsmarkt en sociale isolatie.

Het bevorderen van digitale geletterdheid, het beschikbaar stellen van betaalbare technologie en het bieden van ondersteuning aan mensen die moeite hebben met de digitale wereld zijn belangrijk om digitale uitsluiting te voorkomen.

De mate waarin mensen toegang hebben tot kwalitatief internet, geschikte apparaten en de nodige software.

De vaardigheden, kennis en motivatie die nodig zijn om effectief en veilig gebruik te maken van digitale technologieën. Dit omvat zaken als het kunnen lezen, schrijven, communiceren, zoeken en navigeren op internet.

Het belang van een sociaal netwerk dat mensen ondersteunt bij hun digitale ontwikkeling.

Het creëren van digitale platforms die toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht hun vaardigheden of beperkingen.

Het verschil tussen een e-mail sturen en de gevaren van phishing begrijpen, of het verschil tussen een social media-account aanmaken en de privacy-instellingen beheren.

Digitale inclusie vereist een gezamenlijke inspanning van de overheid, bedrijven, organisaties en burgers om mensen te empoweren en de digitale kloof te verkleinen!

Neem de tijd om de digistarter op zijn/haar gemak te stellen en laat hem/haar de tijd om de nieuwe informatie te verwerken.

Bepaal wat de digistarter wil leren en pas je begeleiding daarop aan. Ga niet te snel en help waar nodig.

Zorg ervoor dat de digistarter zich veilig voelt tijdens het leren en dat er geen druk is om te presteren.

Zorg voor een comfortabele en rustige ruimte waar de digistarter zich kan focussen op het leren.

Maak een duidelijk onderscheid tussen wat je zelf doet en wat de digistarter moet leren. De digistarter moet zelf actief deelnemen aan het leerproces.

Het ontwerpen van digitale platformen die toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht hun vaardigheden of beperkingen. Denk aan technologie die gebruiksvriendelijk is, duidelijke taal gebruikt en rekening houdt met verschillende behoeften.

Ontwerp een website of app die intuïtief en gemakkelijk te gebruiken is, zelfs voor mensen die niet zo bekend zijn met technologie.

Volg de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) om ervoor te zorgen dat je platformen toegankelijk zijn voor mensen met verschillende beperkingen, zoals slechtzienden of mensen met een motorische handicap.

Optimiseer je platformen voor gebruik op smartphones, aangezien steeds meer mensen internettoegang hebben via hun mobiele apparaat.

Gebruik heldere en eenvoudige taal in al je content, zodat iedereen het gemakkelijk kan begrijpen.