bsgrf

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

Wat is die hoofdoel van die S-fase (Sintesefase) gedurende interfase in die selsiklus?

  • Om chromosome te kondenseer en sigbaar te maak.
  • Om die sitoplasma te verdeel en twee dogterselle te vorm.
  • Om die selinhoud, uitgesonderd die chromosome, te verdubbel.
  • Om elke chromosoom te verdubbel, wat lei tot twee susterchromatiede. (correct)

In watter fase van mitose rangskik chromosome hulself by die sel se ewenaar?

  • Anafase
  • Telofase
  • Metafase (correct)
  • Profase

Watter van die volgende is nie 'n primêre funksie van mitose nie?

  • Herstel
  • Groei
  • Voortplanting in eensellige organismes
  • Voortplanting in komplekse meersellige organismes (correct)

Watter tipe kanker ontstaan in bindweefsels soos been, kraakbeen en spier?

<p>Sarkome (D)</p> Signup and view all the answers

Watter lewenstylverandering word nie aanbeveel as 'n strategie vir kankervoorkoming nie?

<p>Verhoogde blootstelling aan sonskyn vir vitamien D (A)</p> Signup and view all the answers

Tydens watter fase van mitose begin die selmembraan saamtrek in dierselle, wat sitokinese inisieer?

<p>Telofase (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe verskil mitose in plantselle van mitose in dierselle ten opsigte van sitokinese?

<p>Plantselle vorm 'n selplaat in plaas van selmembraankonstriksie. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is angiogenese, en watter rol speel dit in die ontwikkeling van kanker?

<p>Die vorming van nuwe bloedvate wat gewasse van voedingstowwe voorsien en metastase vergemaklik. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed 'n verlaagde oppervlaktetotvolumeverhouding 'n sel se funksie, en hoekom is dit belangrik vir seldeling?

<p>'n Verlaagde verhouding belemmer die sel se vermoë om voedingstowwe te verkry en afval uit te skakel, wat seldeling noodsaaklik maak. (A)</p> Signup and view all the answers

In watter toestand is DNS tydens die interfase?

<p>Los verpak as chromatien. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die kardinale verskil tussen 'n kwaadaardige en 'n goedaardige gewas in die konteks van kanker?

<p>Kwaadaardige gewasse kan ander weefsels binnedring en deur die liggaam versprei (metastasiseer), terwyl goedaardige gewasse dit nie doen nie. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed BRCA1-mutasies die risiko van kanker?

<p>Dit verhoog die risiko van borskanker. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoekom is die begrip van mitose krities in kanker navorsing?

<p>Omdat abnormale seldeling 'n primêre bekommernis in kanker is. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf die korrekte volgorde van fases in die mitotiese fase (M-fase)?

<p>Profase, Metafase, Anafase, Telofase (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe vergemaklik die losse verpakking van DNS as chromatien tydens interfase die sellulêre funksies?

<p>Dit stel doeltreffende DNS-replikasie en transkripsie in staat. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter spesifieke struktuur in plantselle vergelykbaar met die sentriole in dierselle is afwesig tydens mitose?

<p>Sentrosoom (D)</p> Signup and view all the answers

Watter meganisme is verantwoordelik vir voortplanting in eensellige organismes soos bakterieë?

<p>Binêre splitsing (A)</p> Signup and view all the answers

As 'n navorser 'n middel ontwerp wat spesifiek nuwe bloedvatvorming in gewasse teiken, watter van die kenmerke van kanker probeer hulle die effektiefste omkeer?

<p>Angiogenese (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die potensiële risiko's verbonde aan chemoterapie, en hoekom ontstaan hierdie risiko's?

<p>Chemoterapie kan vinnig delende normale selle beïnvloed, wat lei tot neweeffekte soos haarverlies en naarheid. (D)</p> Signup and view all the answers

'n Pasiënt met 'n geskiedenis van swaar rook word gediagnoseer met longkanker, wat waarskynlik toegeskryf kan word aan die werking van:

<p>Omgewingsfaktore (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende potensiële uitkomste kan 'n individu teëkom wanneer die sosiale oortuiging oor 'fatalisme' ervaar word met die diagnose van kanker?

<p>Vertraag behandelingsbesluite. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word 'n bestendige interne omgeving in die konteks van selbiologie die beste beskryf?

<p>Deur 'n effektiewe oppervlaktetotvolumeverhouding te handhaaf. (D)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n mutant-sel handhaaf 'n seldsame hoë oppervlaktetotvolume-verhouding selfs wanneer die volume eksponensieel groei verby die van 'n tipiese sel. Watter probleem word die minste waarskynlik deur hierdie sel ervaar?

<p>Beperkings in die verkryging van voedingstowwe (A)</p> Signup and view all the answers

Iemand beweer dat kruiebehandelings kanker effektief genees, en verklaar dat chemoterapie en bestraling onnodig is. Watter misvatting hou hierdie argument die nouste verband mee?

<p>Oortuigings dat dit altyd geneesbaar is (B)</p> Signup and view all the answers

In 'n hipotetiese scenario waar wetenskaplikes in staat is om die genetiese meganismes wat kanker veroorsaak, volledig te verstaan en dit akkuraat te teiken, watter potensieel destruktiewe aspek van konvensionele kankerbehandeling sal die suksesvolste uitgeskakel word?

<p>Die neweeffekte op vinnig delende normale selle (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf die beste die doel van die G1-fase in die selsiklus?

<p>Selgroei en verdubbeling van selinhoud. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die gevolg van 'n sel met 'n te lae oppervlakte tot volume verhouding?

<p>Probleme met die verkryging van voedingstowwe en uitskakeling van afval (C)</p> Signup and view all the answers

Hoeveel persent van die selsiklus word ongeveer deur interfase beslaan?

<p>90% (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die rol van spilvesels tydens mitose?

<p>Om chromosome te rangskik en chromatiede te skei. (C)</p> Signup and view all the answers

In watter stadium van mitose begin die kernmembraan weer vorm rondom die chromosome?

<p>Telofase (A)</p> Signup and view all the answers

In watter van die volgende gebiede sou mitose waarskynlik die meeste plaasvind in 'n plant?

<p>Apikale meristeem. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is die primêre manier waarop mitose bydra tot herstel in organismes?

<p>Deur verslete of beskadigde selle te vervang. (C)</p> Signup and view all the answers

Mitose is 'n vorm van voortplanting vir:

<p>Sekere eensellige organismes. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n kritieke verskil in sitokinese tussen dierselle en plantselle?

<p>Plantselle gebruik 'n selplaat, terwyl dierselle 'n klievingsvoor vorm. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende word nie as 'n oorsaak van kanker beskou nie?

<p>Heerlike kos. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter eienskap onderskei kwaadaardige gewasse van goedaardige gewasse?

<p>Die vermoë om te metastaseer. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is angiogenese se rol in kankerontwikkeling?

<p>Om die vorming van nuwe bloedvate te stimuleer om gewasse van voedingstowwe te voorsien. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n algemene wanopvatting oor kanker?

<p>Kanker is altyd 'n doodsvonnis. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die doel van chemoterapie?

<p>Om kankerselle dood te maak deur hul vermoë om te verdeel, te teiken. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter voorkomingsmaatreël word die sterkste aanbeveel om die risiko van baie kankers te verminder?

<p>Om oormatige sonblootstelling te vermy. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende faktore speel die belangrikste rol in die bepaling van wanneer 'n sel moet verdeel?

<p>Die sel se oppervlakte tot volume verhouding (C)</p> Signup and view all the answers

As 'n geneesmiddel ontwikkel is om spesifiek die vorming van die selplaat in plantselle tydens sitokinese te inhibeer, watter stadium van seldeling sal direk beïnvloed word?

<p>Telofase (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende strukture is anders in plantselmitose in vergelyking met dierselmitose?

<p>Sentrosoom (A)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n nuwe middel inhibeer die werking van karsinogene. Watter proses sal die meeste voorkom word deur hierdie middel?

<p>DNS-skade (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe bevoordeel chromatienorganisasie tydens interfase sellulêre prosesse?

<p>Dit maak DNS-replikasie en transkripsie moontlik. (C)</p> Signup and view all the answers

Stel dat 'n sel 'n mutasie ontwikkel wat dit in staat stel om groei-inhiberende seine te ignoreer, wat sal die waarskynlikste uitkoms wees?

<p>Onbeheerde selgroei lei tot gewasvorming. (B)</p> Signup and view all the answers

Die geen p53 speel 'n kritieke rol in die voorkoming van kanker. Watter van die volgende funksies is die mees direkte manier waarop p53 dit bereik?

<p>Om die selsiklus te stop om beskadigde DNS te herstel of apoptose te begin as die skade nie herstel kan word nie. (A)</p> Signup and view all the answers

’n Navorser bestudeer selle wat versuim om sitokinese te ondergaan na mitose. Watter waarneming sal die waarskynlikste die resultaat van hierdie wanfunksie wees?

<p>Multinukleêre selle. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende stadiums van mitose word tipies beïnvloed deur chemoterapie middels om onbeheerde seldeling te inhibeer in kankerbehandeling?

<p>Profase en metafase (B)</p> Signup and view all the answers

In 'n scenario waar 'n kankersel daarin slaag om kontakinhibisie te oorkom en onbeheersd voort te plant, watter meganisme het daardie sel die effektiefste ondermyn?

<p>Regulere reaksie op groeifaktore in omliggende weefselstrukture. (C)</p> Signup and view all the answers

Gedurende watter fase van die selsiklus word die selinhoud, uitgesonderd chromosome, verdubbel?

<p>G1-fase (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende beskryf die toestand van DNS tydens interfase die akkuraatste?

<p>Los verpak as chromatien (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die kritieke rol van die oppervlaktetotvolumeverhouding in seldeling?

<p>Om die doeltreffendheid van stofuitruiling te beïnvloed (C)</p> Signup and view all the answers

Ongeveer hoeveel persent van die selsiklus word deur interfase beslaan?

<p>90% (B)</p> Signup and view all the answers

Tydens watter fase van mitose vind die skeiding van susterchromatiede plaas?

<p>Anafase (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die primêre funksie van mitose in meersellige organismes?

<p>Groei en herstel (B)</p> Signup and view all the answers

Watter rol speel die apikale meristeem in plantselle?

<p>Mitose (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n belangrike onderskeidende kenmerk van sitokinese in plantselle in vergelyking met dierselle?

<p>Vorming van 'n selplaat (D)</p> Signup and view all the answers

Beskadiging aan watter genetiese materiaal lei direk tot onbeheerde seldeling wat in kankerselle gesien word?

<p>DNS (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n goedaardige gewas?

<p>'n Gewas wat nie na ander dele van die liggaam versprei nie (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die proses waardeur kankeragtige gewasse die groei van nuwe bloedvate stimuleer om voedingstowwe te verskaf?

<p>Angiogenese (D)</p> Signup and view all the answers

Watter faktor word as 'n omgewingsoorsaak van kanker beskou?

<p>Bestraling (UV-lig, X-strale) (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende sosiale oortuigings kan nadelig wees vir individue wat met kanker gediagnoseer word?

<p>Die sien van kanker as 'n onvermydelike doodsvonnis (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die primêre meganisme waardeur chemoterapie kankerselle doodmaak?

<p>Teikening van vinnig delende selle (A)</p> Signup and view all the answers

Watter lewenstylverandering word die sterkste aanbeveel om die risiko van kanker te verminder?

<p>Vermyding van bekende karsinogene soos tabak (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n mutant-sel ontwikkel 'n defek in sy spilvesel-samestellingsproses tydens mitose. Watter uitkoms sal die waarskynlikste die gevolg wees van hierdie defek?

<p>Ongelyke verdeling van chromosome (B)</p> Signup and view all the answers

As 'n navorser 'n middel ontwerp wat die sintese van histone proteïene inhibeer, wat is die mees waarskynlike uitwerking op die selsiklus?

<p>Verhinderde chromatien kondensasie (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende kenmerke stel kankerselle hoofsaaklik in staat om te versprei en nuwe gewasse op verre plekke te vorm?

<p>Metastase (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende sal die mees waarskynlike impak wees op 'n sel wat 'n mutasie ontwikkel wat die produksie van die proteïene wat nodig is vir seladhesie blokkeer?

<p>Verbeterde migrasie (D)</p> Signup and view all the answers

As 'n sel 'n mutasie ontwikkel wat in staat stel om die Hayflick-limiet te oorkom, watter gevolg sou dit waarskynlik hê?

<p>Onbeperkte seldeling (A)</p> Signup and view all the answers

Iemand beweer dat 'n spesifieke dieet kanker kan genees deur seldeling te beheer. Watter aspek van die ontwikkeling van kanker word die meeste deur hierdie bewering geïgnoreer?

<p>Ingewikkelde effek van DNS-mutasies (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende sellulêre veranderinge sal waarskynlik tot onbeheerde seldeling lei?

<p>Deaktivering van tumorsuppressorgene (D)</p> Signup and view all the answers

As 'n middel ontwikkel is wat spesifiek die interaksie tussen kankerselle en die ekstrasellulêre matriks (ECM) inhibeer, watter proses sal hierdie middel probeer in die algemeen te voorkom?

<p>Metastase (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n sel toon dysregulering van mikrotubuli-dinamika. Watter van hierdie prosesse sal direk beïnvloed word as gevolg van die aard van hierdie dysregulering?

<p>Anafase (B)</p> Signup and view all the answers

Die meeste chemoterapie-middels interfereer met vinnig delende selle. Watter van die volgende is 'n groot nadeel van chemoterapie-middels as gevolg van hierdie meganisme van werking?

<p>Hulle onderskei nie tussen kankerselle en gesonde selle nie. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Wat is die selsiklus?

Die proses waar selle repliseer en verdeel vir groei en voortplanting.

Wat is interfase?

Die fase waar die sel voorberei vir deling, insluitend G1, S en G2 fases.

Wat gebeur in die G1-fase?

Selinhoud (behalwe chromosome) verdubbel.

Wat gebeur in die S-fase?

Elke chromosoom word verdubbel, wat lei tot twee susterchromatiede.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur in die G2-fase?

Sel groei voort en produseer nuwe proteïene ter voorbereiding vir mitose.

Signup and view all the flashcards

Wat is chromatien?

Losweg verpakte DNS tydens interfase, wat replikasie en transkripsie moontlik maak.

Signup and view all the flashcards

Wat is die oppervlaktotvolumeverhouding?

Verhouding wat sel se vermoë beïnvloed om voedingstowwe te verkry en afval uit te skakel.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur tydens profase?

Chromosome kondenseer, kernmembraan disintegreer, spilvesels vorm.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur tydens metafase?

Chromosome rangskik by die sel se ewenaar, geheg aan spilvesels.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur tydens anafase?

Chromatiede word geskei en na teenoorgestelde pole getrek.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur tydens telofase?

Kernmembrane hervorm, chromosome dekondenseer.

Signup and view all the flashcards

Wat is sitokinese?

Sitoplasma verdeel, wat lei tot twee identiese dogterselle.

Signup and view all the flashcards

Wat is mitose?

Seldeling wat twee identiese dogterselle vorm.

Signup and view all the flashcards

Hoe dra mitose by tot groei?

Brei meersellige organismes uit deur selle te vermeerder.

Signup and view all the flashcards

Hoe dra mitose by tot herstel?

Vervang verslete of beskadigde selle.

Signup and view all the flashcards

Wat is sentrosoomvorming?

Twee sentriole vorm 'n sentrosoom en migreer na pole.

Signup and view all the flashcards

Wat is spilvorming?

Mikrotubulvesels vorm die mitotiese spil.

Signup and view all the flashcards

Hoe lyk chromosome in profase?

Chromosome verskyn as twee chromatiede verbind deur 'n sentromeer.

Signup and view all the flashcards

Wat gebeur tydens chromatiedafskeiding?

Chromosome split by die sentromeer, chromatiede word dogter chromosome

Signup and view all the flashcards

Hoe begin seldeling in dierselle?

Selmembraan begin insnoer en sitokinese begin.

Signup and view all the flashcards

Hoe vind sitokinese plaas in plantselle?

Selplaat vorm by die ewenaar en ontwikkel in 'n nuwe selwand.

Signup and view all the flashcards

Wat is kanker?

Onbeheerde seldeling wat lei tot abnormale weefsel groei.

Signup and view all the flashcards

Wat is angiogenese?

Gewasse stimuleer nuwe bloedvatvorming.

Signup and view all the flashcards

Wat is metastase?

Kankerselle versprei na ander weefsels.

Signup and view all the flashcards

Wat is chirurgie as 'n kankerbehandeling?

Verwydering van gewas deur 'n operasie.

Signup and view all the flashcards

Oppervlakte tot Volume Verhouding

Die verhouding tussen die oppervlakte en die volume van 'n sel.

Signup and view all the flashcards

Interfase: DNS Replikasie

Die fase van die selsiklus waar DNS repliseer, chromosome verdubbel.

Signup and view all the flashcards

Anafase in Detail

Proses waar chromosome split en chromatiede na teenoorgestelde pole beweeg.

Signup and view all the flashcards

Kanker Transformasie

Die proses waar 'n enkele normale sel verander in 'n kankersel.

Signup and view all the flashcards

Ongevoeligheid vir Groeiinhibisie

Kankerselle ignoreer hierdie seine en vermeerder onbeheersd.

Signup and view all the flashcards

Kwaadaardige Gewasse

Gewasse wat in staat is om ander weefsels binne te dring en deur die liggaam te versprei.

Signup and view all the flashcards

Goedaardige Gewasse

Gewasse wat nie versprei nie.

Signup and view all the flashcards

Karsinoom

Kanker wat ontstaan in die epiteelselle wat organe, kliere en vel bedek.

Signup and view all the flashcards

Sarkoom

Kanker wat ontstaan in bindweefsels soos been, kraakbeen en spier.

Signup and view all the flashcards

Leukemie

Bloedkanker wat die bloed, limfatiese en immuunstelsels beïnvloed.

Signup and view all the flashcards

Karsinogene

Faktore wat DNS beskadig en kanker kan veroorsaak.

Signup and view all the flashcards

Fatalisme oor Kanker

Misvatting dat kanker altyd 'n onvermydelike doodsvonnis is.

Signup and view all the flashcards

Chemoterapie

Gebruik chemikalieë om kankerselle dood te maak.

Signup and view all the flashcards

Radioterapie

Gebruik bestraling om kankerselle te vernietig.

Signup and view all the flashcards

Tradisionele Kanker Remedies

Tee gemaak van plante wat gebruik word om algemene gesondheid te ondersteun.

Signup and view all the flashcards

Komplementêre Terapieë

Kombineer mediese behandelings met natuurlike middels.

Signup and view all the flashcards

Lewenstylveranderinge vir Kanker Voorkoming

Vermy tabak, oormatige alkohol, en oormatige sonblootstelling.

Signup and view all the flashcards

Gereelde Ondersoeke

Roetine mediese ondersoeke vir vroeë opsporing van kanker.

Signup and view all the flashcards

Erflike Genetiese Mutasies (BRCA1)

Mutasies in gene wat die risiko van borskanker verhoog.

Signup and view all the flashcards

Hoe vind mitose plaas in dierselle?

Mitose in dierselle vind plaas met die vorming van 'n sentrosoom.

Signup and view all the flashcards

Hoe vind mitose in plantselle plaas?

Mitose in plantselle vind plaas selfs al is daar nie sentrosome teenwoordig nie.

Signup and view all the flashcards

Waar vind seldeling plaas in plante?

Binne sig onder die bas.

Signup and view all the flashcards

Wat is voorbeelde van omgewingskarsinogene?

Soos UV-lig, rook en sekere chemikalieë.

Signup and view all the flashcards

Watter siektes verkry jy van HPV/Hepatitis B en C?

Die risiko van servikale en lewerkanker kan verhoog.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'n 'altyd geneesbare' oortuiging?

Verkeerde oortuiging dat moderne medisyne altyd kanker kan genees.

Signup and view all the flashcards

Wat is stigmatisering?

Om vrese te hê oor diskriminasie indien jy kanker het.

Signup and view all the flashcards

Wat is radioterapie?

Gebruik bestraling om kankerselle te vernietig.

Signup and view all the flashcards

Wat is tradisionele middels?

Bevat medisinale eienskappe wat saam met konvensionele behandelings gebruik word om algemene gesondheid te ondersteun.

Signup and view all the flashcards

Wat is lewenstyl veranderinge?

Eet 'n gebalanseerde dieet en doen gereeld fisiese aktiwiteit.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Die Selsiklus

  • Die selsiklus is 'n fundamentele proses waar selle repliseer en verdeel, wat groei en voortplanting in organismes bevorder.
  • Die selsiklus bestaan uit twee hoofdele: interfase en mitose.

Interfase en Chromosome

  • Interfase is die fase waar die sel voorberei vir deling en nie aktief verdeel nie.
  • Interfase beslaan ongeveer 90% van die tydsduur van die selsiklus
  • Interfase is van kritieke belang vir selgroei, normale funksie, DNS-replikasie en voorbereiding vir deling.
  • Interfase bestaan uit drie subfases: G1, S (sintese), en G2.
  • Tydens die G1-fase word selinhoud, buiten die chromosome, verdubbel.
  • In die S-fase word elke chromosoom verdubbel, wat lei tot twee susterchromatiede wat deur 'n sentromeer bymekaar gehou word.
  • Die S-fase verseker dat elke nuwe sel die korrekte hoeveelheid genetiese inligting het na seldeling.
  • In die G2-fase groei die sel verder en produseer nuwe proteïene.
  • Die sel is gereed om mitose te betree aan die einde van die G2-fase.
  • Gedurende interfase is DNS los verpak as chromatien.
  • Chromatien is los verpak en versprei deur die kern, en stel sodoende DNS replikasie en transkripsie in staat.
  • Chromosome kondenseer in duidelike vorms tydens die profase van mitose.

Oppervlaktetotvolumeverhouding

  • Die oppervlaktetotvolumeverhouding bepaal wanneer 'n sel verdeel.
  • Hierdie verhouding beïnvloed die sel se vermoë om voedingstowwe te verkry en afval uit te skakel.
  • Selvolume neem vinniger toe as oppervlakte soos 'n sel groei, wat lei tot 'n verminderde verhouding.
  • Wanneer hierdie verhouding te laag word, word die sel oneffektief in die hantering van materiaaluitruiling met sy omgewing
  • Selle verdeel om kleiner selle te vorm met 'n gunstiger oppervlaktetotvolumeverhouding.

Mitotiese Fase (Mfase)

  • Die mitotiese fase behels:
    • Profase: Chromosome kondenseer, die kernmembraan disintegreer, en spilvesels vorm.
    • Metafase: Chromosome rangskik by die ewenaar, geheg aan spilvesels by hul sentromeer.
    • Anafase: Chromatiede word van mekaar afgetrek na teenoorgestelde pole van die sel, nou dogterchromosome genoem.
    • Telofase: Kernmembrane hervorm rondom chromosome by die pole, en chromosome dekondenseer.
  • Sitokinese is waar die sitoplasma verdeel, wat lei tot twee geneties identiese dogterselle.

Mitose Oorsig

  • Mitose is die seldelingsproses wat lei tot die vorming van twee identiese dogterselle vanaf 'n enkele ouersel.
  • Mitose is fundamenteel vir groei, herstel en voortplanting.
  • Mitose behels profase, metafase, anafase en telofase.

Doel en Ligging van Mitose

  • Mitose se drie primêre funksies is:
    • Groei: Meersellige organismes brei uit deur selvermeerdering.
    • Herstel: Selomset laat die vervanging van verslete of beskadigde selle toe.
    • Voortplanting: In eensellige organismes soos bakterieë is mitose 'n manier van voortplanting.
  • In plante vind mitose plaas in die apikale meristeem (net agter die wortelpunt of stam punt) en laterale meristeem (onder die bas)
  • In diere vind dit plaas in die beenmurg en die basale lae van die vel.

Mitose in Dierselle

  • Interfase: Chromatien verdubbel.
    • DNS repliseer: Chromatien verdik en word sigbaar ter voorbereiding vir deling
  • Profase: Sentriole vorm 'n sentrosoom en migreer, mikrotubulvesels vorm die mitotiese spil, en chromosome verskyn.
    • Sentrosoomvorming: Twee sentriole vorm 'n sentrosoom, wat na teenoorgestelde pole van die sel migreer.
    • Spilvorming: Mikrotubulvesels strek oor die sel om die mitotiese spil te vorm.
    • Chromosoomsigbaarheid: Chromosome verskyn as twee chromatiede verbind deur 'n sentromeer.
  • Metafase: Chromosome rangskik by die sel se ewenaar en heg aan spilvesels.
    • Rangskikking: Chromosome rangskik by die sel se ewenaar, elke chromatied heg aan 'n spilvesel by sy sentromeer.
  • Anafase: Chromosome split by die sentromeer, en chromatiede word na teenoorgestelde pole getrek.
    • Chromatiedafskeiding: Chromosome split by die sentromeer, en individuele chromatiede (nou dogterchromosome) word na teenoorgestelde pole getrek deur die spilvesels.
  • Telofase: Die selmembraan begin saamtrek, en kernmembrane en nukleoli verskyn weer.
    • Seldeling Begin: Die selmembraan begin by die ewenaar saamtrek, wat sitokinese inisieer.
    • Kernhervorming: Kernmembrane en nukleoli verskyn weer in elke vormende dogtersel, wat elkeen 'n identiese stel chromosome behou.

Mitose in Plantselle

  • Plantselle het nie sentriole nie, maar die spilapparaat vorm steeds.
  • 'n Selplaat vorm by die sel se ewenaar in plaas van selmembraankonstriksie, wat ontwikkel in 'n nuwe selwand.
  • Die fases is soortgelyk aan dié in dierselle.
  • Die fases is soortgelyk aan dié in dierselle, met aanpassings aan die strukturele komponente en delingsmeganismes as gevolg van die selwand se teenwoordigheid.

Betekenis van Mitose

  • Mitose is krities vir insigte in ontwikkelingsbiologie, genetika, en kankernavorsing.
  • Elke fase van mitose word nagestreef om sellulêre groei en deling te beheer.

Inleiding tot Kanker

  • Kanker word gekenmerk deur onbeheerde seldeling wat lei tot abnormale weefselgroei.
  • Kanker is 'n wanorde van mitose.
  • Die transformasie van 'n normale sel na 'n kankersel lei tot 'n gewas wat omliggende selle beïnvloed.
  • Die gewas beïnvloed die omliggende normale selle, deur hulle saam te druk, hulle van voedingstowwe te ontneem en hul funksie te ontwrig.

Tipes en Kenmerke van Kankerselle

  • Kankerselle ignoreer groeiinhibisie seine.
  • Gewasse se angiogenese verskaf die nodige voedingstowwe vir hul groei en fasiliteer die verspreiding van kankerselle deur die bloedstroom.
  • Metastase is die vermoë van kankerselle om ander weefsels binne te dring en te versprei.
  • Gewasse wat versprei is kwaadaardig, terwyl dié wat nie versprei nie, goedaardig is.
  • Karsinome ontstaan in epiteelselle wat die organe, kliere en vel bedek.
  • Sarkome ontstaan in bindweefsels.
  • Leukemie beïnvloed die bloed-, limfatiese en immuunstelsels.

Oorsake van Kanker

  • Kanker word veroorsaak deur karsinogene wat DNS beskadig.
  • Oorsake sluit in erflike genetiese mutasies, soos BRCA1-mutasies.
  • Omgewingsfaktore soos bestraling en sigaretrook veroorsaak dit ook.
  • Biologiese agente soos HPV en Hepatitis B en C kan die risiko verhoog.

Misvattings en Sosiale Oortuigings Oor Kanker

  • Maatskaplike oortuigings beïnvloed houdings teenoor behandeling.
  • Algemene misvattings sluit in fatalisme, altyd geneesbare oortuigings en stigmatisering.

Konvensionele Kankerbehandelings

  • Chirurgie behels die afsny en verwydering van die gewas of 'n deel daarvan.
  • Chemoterapie gebruik chemikalieë om kankerselle dood te maak, maar dit beïnvloed ook vinnig delende normale selle.
  • Radioterapie gebruik bestraling om kankerselle te vernietig terwyl skade aan gesonde weefsel verminder word.

Alternatiewe en Komplementêre Terapieë

  • Tradisionele middels soos tee van Kankerbos word gebruik om algemene gesondheid te ondersteun.
  • Pasiënte kombineer mediese behandelings met natuurlike middels om neweeffekte te beheer en lewenskwaliteit te verbeter.

Kanker Voorkomingstrategieë

  • Lewenstylveranderinge soos die vermyding van karsinogene en gereelde fisiese aktiwiteit verminder kankerrisiko.
  • Gereelde ondersoeke soos mammogramme kan behandelinguitkomste verbeter.
  • Vroeë opsporing deur roetine mediese ondersoeke, soos mammogramme en kolonoskopieë, gebaseer op familiegeskiedenis en ouderdom, kan behandelinguitkomste aansienlik verbeter.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Biology Chapter 2 summary
30 questions

Biology Chapter 2 summary

LovableProsperity avatar
LovableProsperity
Use Quizgecko on...
Browser
Browser