Чыгыш Туркистон жана улуттук эзуулук

Жергиликтүү калты циндик бийликтердин улуттук эзуусунун кучошу жана Чыгыш Туркистан

• Чыгыш Туркистандагы жергиликтүү калтылардын улуттук эзуусу Чыгыш Туркистандын этносаясий жана социалдык абалынын өзгөчөлүктөрү менен байланыштуу.
• Цин династиясынын Чыгыш Туркистанды басып алганы жана колониялаштырган саясаты, жергиликтүү калтылардын улуттук эзуусунун күчөшүнө зор таасирин тийгизген.
• Улуттук эзуу өзгөчөлүктөрүнө маданий жактан басым жасалат, бул турмуштун ар кайсы тармактарында көрсөтүлөт.
• Тилдин, диндин, салттардын жана улуттук идентификациянын кыйынчылыктары пайда болуп, алар чыныгы эзүүгө алып келет.
• Чыгыш Туркистандагы калтылардын улуттук саясатка болгон терс мамилесинин себептеринин бири – өздөрүнүн тарыхый маданий мурасын сактоонун кыйынчылыктары.
• Туруктуу эзүү, басым жана дискриминация учурдагы саясий жана экономикалык кырдаалга таасир этет.
• Цин империясынын саясаты жергиликтүү калктын уюштуруучулук жана чыңалуунун деңгээлин чектөөгө багытталган.
• Коомдук жана экономикалык өнүгүүгө улуттук эзүүнүн терс таасири байкалды жана аны оңдоо керек.
• Эзүүнүн белгилери жергиликтүү бийликтерде жана мамлекеттин башка институтуларында көрүнүп турат.

Кубаттуулукка жана эзүүгө таасир эткен факторлор

• Экономикалык факторлор: Жергиликтүү экономиканы өнүктүрүүгө пайдалуу үлгүлөр табылган жок, бул жергиликтүү халыктын экономикалык көз карандылыгына алып келди.
• Саясий факторлор: Цин империясынын улуттук саясаты жергиликтүү калкты саясий өз укугунан ажыратты жана алардын өкүл болгондору өзгөртүү үчүн борбордук бийликке жакын жерде дагы деле болсо улуттук кызыкчылыктары оор.
• Маданий факторлор: Кээде маданий үстөмдүк басымдан жогору бааланган, бир эле күн тартиби боюнча, себеби көп колдонулуп келген.
• Социалдык факторлор: Маданиятты жана салтты сактоо үчүн жергиликтүү калктын өз укугуна таасир эткен бирдиктүү көпчүлүк жыйынтыгында алар өз маданияттарын жана тилдерин жоготуу коркунучунда болду.

Эзүү проблемасынын кесепеттери

• Улуттук саясий жана социалдык алакалардын узак мөөнөттүү бузулуусуна алып келди.
• Социалдык жана экономикалык өнүгүү жайлады.
• Улуттук маданияттын жана тилдин жок болуу коркунучу жана аларды калыбына келтирүү кыйын.
• Улуттук максаттарга жетүү маселесин чечүү үчүн актуалдуу стратегияларды иштеп чыгуу үчүн уюштурууну кыйындатты.
• Улуттук жана этностук талаш-тартыштар менен чыңалуунун болушуна түрткү болду.
• Улуттук кызыкчылыктарга жооптуу басымдуулукту сактоого багытталган көптөгөн улуттардын топтору.

Жыйынтык

• Чыгыш Туркистанда улуттук эзүү циндик бийликтердин саясатынын негизги фактору болду.
• Этносаясий кырдаал узак мөөнөттүү бузулууга жана терс кесепеттерге дуушар болду.
• Улуттук кызыкчылыктарды эске алуу үчүн учурдагы жана келечектеги саясий чечимдерди жана стратегияларды өркүндөтүү зарыл.

Чыгыш Туркистандагы жергиликтүү калтылардын улуттук эзуусу, Цин династиясынын колониялык саясаты менен байланышкан окуяларды камтыйт. Мазмунда тил, дин, салттар жана улуттук идентификациянын проблемаларына басым жасалат, бул саясый-экономикалык кырдаалга таасир этет.