Coğrafi Konum Nedir?

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Aşağıda verilenlerden hangisi enlem terslemesine örnek olarak verilebilir?

Adana’nın yıllık sıcaklık ortalaması Rize’den fazladır. (correct)

Akdeniz’in tuzluluk oranı Karadeniz’den fazladır.

Kış aylarında Ankara’nın Samsun’dan soğuk olması (correct)

Ülkemizde genelde dağların güney bakan yamaçları kuzeye bakan yamaçlarından sıcaktır.

Çanakkale’nin Muğla’dan soğuk olması (correct)

Aşağıda verilenlerden hangisi ülkemizin stratejik önemini artırıcı etkiye sahiptir?

I, II ve III

Yalnız II

Yalnız I

I ve II (correct)

Yalnız III

Aşağıda verilen sınır kapılarımızdan hangisinde demir yolu bağlantısı yoktur?

Kapıköy

Habur

Kapıkule

Nusaybin (correct)

Canbaz

Avrupa ile geçişimizi sağlayan en işlek sınır kapımız hangisidir?

Kapıkule Signup and view all the answers

Ülkemizde en son açılan sınır kapısı hangisidir?

Zey Signup and view all the answers

Ülkemizin komşuları kimlerdir?

Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahcivan), İran, Irak, Suriye. Signup and view all the answers

Ülkemiz hangi enlem ve boylam değerleri arasında yer alır?

26-45 doğu meridyenleri ile 36-42 kuzey paralelleri Signup and view all the answers

Aşağıda verilen koordinatlardan hangisi ülkemizin matematik konumu belirtmede kullanılmaz?

26 derece doğu meridyenleri Signup and view all the answers

Ülkemizin en doğusu ile en batısı arasında yaklaşık ne kadar zaman farkı bulunmaktadır?

1 saat 16 dakika Signup and view all the answers

Enlem değiştikçe aşağıdaki hangi özellik artmaz?

Çizgisel hız Signup and view all the answers

Aşağıda verilenlerden hangisi ülkemizin kuzey yarımkürede yer aldığının kanıtları arasında gösterilemez?

Akdeniz’in sularının Karadeniz’in sularından tuzlu olması Signup and view all the answers

Ekinoks tarihleri hangi tarihlerdir?

21 Mart ve 23 Eylül Signup and view all the answers

Solstis tarihleri hangi tarihlerdir?

21 Haziran ve 21 Aralık Signup and view all the answers

Hangi durumda ülkemizde güneş en dik şekilde gelir?

21 Haziran Signup and view all the answers

Yerel saat, bir yerin kendine özgü ______ saatidir.

saat Signup and view all the answers

Aşağıda verilen illerimizden hangisinin yerel saati diğerlerine göre daha ileridedir?

Iğdır Signup and view all the answers

Aşağıdaki özelliklerden hangisi ülkemizin özel konumuna bağlı olarak gerçekleşmemiştir?

Yüksek dağlık alanlar oluşturması Signup and view all the answers

Study Notes

Coğrafi Konum

Coğrafi konum, bir yerin matematik (mutlak) ve özel (göreceli) konumunu kapsar.
Matematik konum, Ekvator ve başlangıç meridyenine olan uzaklıkları enlem ve boylam ile ifade eder.

Türkiye'nin Matematik Konumu

Türkiye, 26-45 doğu meridyenleri ile 36-42 kuzey paralelleri arasında yer alır.
En güney noktasında 6 paralellik mesafe ile 666 km kuş uçuşu mesafe bulunmaktadır.
En doğu ile en batı noktası arasında 19 meridyen olup, aralarındaki zaman farkı 76 dakikadır.

Paraleller ve Meridyenler

En büyük paralel dairesi Ekvator'dur; kutuplara doğru gidildikçe boyları kısalır.
Paraleller arasındaki mesafe her yerde eşittir ve bu mesafe 111 km'dir.
Meridyenlerin boyları eşittir ancak aralarındaki mesafe ekvatorda 111 km, kutuplara gidildikçe daralır.

Enlem ve İklim

Ekvator'dan kutuplara gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı azalır; sıcaklık düşer.
Gece ve gündüz süreleri arasındaki fark artar; kutuplarda bu süre 6 aya kadar çıkabilir.
Enlemin etkisine bağlı olarak; bitki türleri, canlı türleri, denizlerin sıcaklık ve tuzluluk oranları değişir.

Türkiye’nin Özel Konumu

Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada ülkesidir ve iklimi Akdeniz iklim kuşağındadır.
Dört mevsim belirgin bir şekilde yaşanır ve bu durum matematik konuma dayanır.
Ülkemiz belirli coğrafi özellikleri nedeniyle önemli bir stratejik konumdadır.

Ekinoks ve Solstis

Ekinoks, 21 Mart ve 23 Eylül'de gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihlerdir.
Solstis ise 21 Haziran (en uzun gündüz) ve 21 Aralık (en uzun gece) tarihleridir.
21 Mart ve 23 Eylül'de güneş ışınları Ekvatora 90 derece açıyla gelir.

Zaman ve Yerel Saat

Yerel saat, bir yerin meridyeninin Güneş’in tam karşısında olduğu anı belirtir; doğuya gidildikçe 4 dakika ilave edilir.
Ulusal saat, Iğdır ilinin yerel saatine dayanır ve tüm ülkede ortak saat dilimi kullanılır.

Enlem Terslemesi

Aynı enlem üzerindeki yerlerde sıcaklık değerlerinin aynı olması beklenirken, Türkiye'de karasal etkiyle farklılıklar gözlemlenebilir.
Enlem terslemesine örnek olarak, Doğu Anadolu'nun Ege Bölgesi'nden daha soğuk olması verilebilir.

Genel Notlar

Coğrafi bilgi, Türkiye’nin konumu hakkında çok sayıda soruya temel oluşturmaktadır.
Coğrafi konumun etkileri; iklim, bitki örtüsü, canlı türleri ve coğrafi yapı üzerinde belirgin şekilde kendini gösterir.### Türkiye'nin Coğrafi Konumu
İstanbul ve Çanakkale boğazlarına sahip olmak, stratejik önem taşır.
Üç kıta arasında köprü olma durumu, Türkiye'nin coğrafi avantajlarından biridir.
Genç bir nüfus, Türkiye'nin demografik potansiyelini artırır.
Doğalgaz ve petrol zengini ülkelerle ihtiyaç duyan ülkeler arasında yer almak, ekonomik ilişkileri güçlendirir.

Özel Konum

Özel konum, belirli ülkelere özgü özellikleri ifade eder.
İstanbul ve Çanakkale boğazları, benzer konumda bulunan diğer ülkelerde bulunmaz.
Orta kuşaktaki ülkelerde belirgin mevsim değişiklikleri yaşanırken, Türkiye’nin boğazlara sahip olması özel bir durumdur.

Önemli Sınırlar

Yunanistan sınırı doğal bir sınırdır ve Meriç Nehri ile belirlenmiştir.
Nahcivan sınırı, Türkiye'nin en kısa kara sınırıdır (18 km).
İran sınırı, Türkiye'nin en eski kara sınırıdır ve Kasr-ı Şirin Antlaşması ile belirlenmiştir.
Suriye sınırı, en uzun kara sınırıdır ve en çok sınır kapısı bulunur.

Sınır Kapıları

Türkiye-Yunanistan sınır kapıları arasında İpsala, Uzunköprü ve Karaağaç bulunmaktadır.
Türkiye-Bulgaristan sınırında Kapıkule, Aziziye ve Hamzabeyli önemli kapılardır.
Türkiye-Gürcistan sınır kapıları arasında Sarp ve Posof Türkgözü yer alır.
İran sınırında Gürbulak, Kapıköy ve Esendere kapıları bulunur.
Türkiye-Irak sınırında Habur ve Üzümlü öne çıkar.
Türkiye-Suriye sınırında birçok kapı vardır, en işlek olanları Cizre, Nusaybin ve Cilvegözü'dür.

ÖSYM Soruları

ÖSYM, Türkiye’nin coğrafi konumu hakkında çeşitli sorular sorulabilir.
Komşular arasında Karadeniz'e kıyısı olan ülkeler, sınır kapıları ve doğal sınırların belirlenmesi gibi konular sıkça tercih edilmektedir.
Belirli sınırların özellikleri ve uzunlukları, sorularda önemli bir yer tutar.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, coğrafi konumun ne olduğunu ve matematik (mutlak) ve özel (göreceli) konum kavramlarını açıklamaktadır. Ekvatora ve başlangıç meridyenine göre bir yerin konumunu anlamak için enlem ve boylam ile ilgili konulara derinlemesine gireceğiz. Coğrafyayla ilgili temel bilgiler için hazır mısınız?